Vísir - 12.10.1962, Blaðsíða 6

V í S IR . Föstudasur 12. október 1962.
A6 ofan: Vista Mar-skólinn í Daly City í Kaliforniu er liríngmyndaður og þar eru 18 skólastofur umhverfis leik-
völlinn. — Til vinstri: Sívölu turnarnir tveir i Marina City-hverfi í Chicago, þar sem gert er ráð fyrir 896 íbúð-
um og 900 bílageymsium.
Hringbyggingar
{ Bandaríkjunum verð-
ur það æ algengara, að
reistar séu hringlagabygg
ingar, sem menn telja
hagkvæmari í ýmsum til-
gangi og ódýrara að reisa
en hinar venjulegu.
Hvarvetna í Bandaríkjunum
má sjá, að hringlaga byggingar
ryðja sér mjög til rúms og virð-
ist það býggingarlag jafnt notað,’
hvort menn ætla að réisa skóla,
gistihús, fjölbýlishús, skrifstofu-
býggingar eða hús til annarrá
nota.
Þótt ólíklegt sé, að þær verði
nokkru sinni eins algengar og
hinar venjulegu, hornréttu bygg-
ingar, er oft hagræði af að nota
hringlagið, meðal annars af því
að oft er ódýrara að reisa hring-
laga byggingar en hinar fer-
strendu, svo og af því, að þær
eru oft hagkvæmari til ýmissa
nota.
Eftirtektarverðustu dæmin um
þenna hringlaga byggingarstíl
eru tvær sívalar byggingar, sem
eru í smíðum í stórborginni
Chicago og eru báðar 179 metrar
á hæð. I byggingum þessum
verða hvorki meira né minna en
60 hæðir, og 19 hinar fyrstu
verða bílageymslur, en á 20. hæð
verður sameiginlegt þvottahús
fyrir alla íbúa hússins, sem búa
á hinum 40 hæðunum. Þar verða
íbúðir, og munu svalir fylgja
hverri, þar sem hvorki ryk né
hávaði frá umferðinni í borginni
nær til þeirra. íbúðir þessar eru
ætlaðar fólki með miðlungstekj-
ur, og þarna verða hvorki meira
né minna en 896 — átta hundruð
níutíu og sex — íbúðir, en bíla-
geymslurnar munu rúma 900
bíla.
SJÖTTUNGUR KOSTN-
AÐAR SPARAST.
Arkitektinn, sem teiknaði bygg
ingar þessar. Bertrand Goldberg
að nafni, skýrir svo frá, að með
þvi að notast við sívála bygging-
arlagið og þær byggingaraðferðir,
sem því fylgja og hægt er að
beita einungis í sambandi við
það, hafi verið hægt að lækka
byggingarkostnað um sjöttung.
Goldberg leggur sérstaka áherzlu
á það, að sívalningurinn hafi í
för með sér beztu nýtingu gólf-
rýmisins. íbúðir hvors sívalnings
mynda eins og fleyg, sem beint
er inn að miðju byggingarinnar.
en þar er að finna stiga, lyftur,
rafleiðslur og hreinlætislagnir.
Goldberg heldur því fram, að sí-
vala lögunin geri að verkum, að
ekki þurfi að leggja eins margar
pípur og leiðslur og ella, og
kostnaðurinn á því sviði minnki
verulega af þeim sökum.
Eitt af því óvenjulega við þess-
ar byggingar í Chicago er notkun
plastmóta við steypuvinnuna.
Hefir komið í ljós, að þau koma
að sérstaklega góðu gagni við
steypu sívalna bygginga. Slík
mót voru meðal annars notuð til
að steypa „miðkjarna" bygging-
: ’ áí'mnáH’ iftóáWsívalninginn, sem
gét'ið er hér að framan, svo og
burðarsúlur óg sitt hvað fleira.
geta náð til hvaða bletts sem er
innan 60 metra hrings.
Skólamenn og forvígismenn
bæjar- og sveitarfélaga hafa
einnig orðið mjog fylgjandi þessu
nýja byggingalagi. Árið 1958 var
reistur skóli í Hereford í Penn-
sylvaníufylki, og var hann hring-
laga og vakti þar af leiðandi
mikla athygli víða. Vegna lög-
unar sinnar var þriðjungi minná
húsrúmi eytt í ganga en tíðkast
í öðrum skólum, og á þessari
byggingu einni spöruðust 100,000
dollarar (4,3 millj. kr.), þegar
miðað var við venjulega skóla í
grenndinni, sem ætlaðir voru
sama nemendafjölda.
Sama byggingarlag hefir verið
notað við Vista Mar-skólann í
Daly City í Kalforníu. Hann er
reistur eins og flatur hringur eða
gild gjörð, og í miðju er opið
svæði, sem er leikvangur skóla-
barnanna, þar sem þau geta verið
að leik eða við íþróttaiðkanir í
fríminútum milli kennslustunda.
Hringbygging þessi er gerð úr
járnbentri steinsteypu og gleri, og
í henni er rúm fyrir 13 kennslu-
stofur og tvö barnaheimili að
auki, sem borgarbúar senda börn
sín í.
í smáborginni Wheaton í Mary
land-fylki hafa menn notazt við
hringlagið til að nýta litla lóð sem
þessa mannvirkis, hafa síðan noi
að hringbyggingarlagið við sér-
stakar deildir ellefu sjúkrahúsa
víðs vegar um landið.
BANKAR
OG EINBÝLISHÚS.
Ýmsir bankar hafa einnig grip-
ið til hringlögunarinnar, er þeir
hafa byggt yfir starfsemi sína,
meðal annars National Bank of
Westchester, sem hefir komið sér
upp hringlaga útbúi I White Pla-
ins, sem er eitt af úthverfum New
York borgar. Hringlögunin, sem
var valin til þess að nýta sem
allra bezt lóð bankans, er var
óregluleg í lögun, ,hefir vakið
í tízku í Bandaríkjunum
MIKIÐ SPARAÐ VIÐ
SKÓLABYGGINGU.
Þá hefir það einnig verið til
mikils léttis við bygginguna, að
þar var notazt við bygginga-
krana af Lindengerð, en þeir eru
danskir að uppruna (farið er að
nota slíka krana hér á íslandi
nú í fyrsta skipti). Þeim er Iyft
hæð af hæð eftir þvi sem bygg-
ii ^unni miðar áfram, og þeir
SAMKOMUSALUR
í MIÐJU.
Skóli þessi er gerður úr ör-
lítið bognum steinsteypuhlutum,
skólastofurnar eru fleyglaga og
allir gluggar eru á útveggnum. í
miðri skólabyggingunni er hring-
laga salur með hvolfþaki, og er
hann ýmist notaður sem mötu-
neyti fyrir kennara og nemendur
eða samkomusalur til hljómleika-
halds eða annarra skemmtana.
Orville Bauer arkitekt hefir smíðað sér hringmyndað hús efst á
skógivaxinni hæð við borgina Toledo í Ohio-fylki. Þaðan er fegursta
útsýni yfir Maumee-dalinn, þar sem samnefnd á rennur.
allra bezt til að koma upp þriggja
hæða skólabyggingu. Með því
móti hefir þeim tilgangi m. a.
verið náð, að bókasafn skólans,
fundaherbergi og aðrar sameigin-
legar vistarverur hafa verið stað-
settar, 4>ar sem skammt var til
þeirra úr öllum kennslustofun-
um.
EINNIG SJÚKRAHÚS.
Allmörg sjúkrahús í Bandaríkj-
unum og öðrum löndum hafa not-
fært sér hringlagið vegna sumra
deilda sinna. Fylgismenn þessa
byggingarlags staðhæfa, að hjúkr
unarkona, sem stödd er í miðju
slíkrar hringmyndaðrar sjúkra-
húsdeildar, eigi auðveldara með
að sjá um sjúklingana í herbergj-
unum umhverfis og fari færri
'kref en ef um deild með venju-
legu lagi væri að ræða. Ýmsir
draga þó i efa, að þetta sé rétt,
þegar um er að ræða deildir með
40—50 sjúkrarúmum. Þeir telja,
að þú verði að framkvæma vissar
breytingar á hringlöguninni, til
þess að hún verði til bóta miðað
við fyrri byggingaraðferðir, t. d.
að útbúa hópa hringmyndaðra
deilda fyrir sjúklinga, sem þarfn-
ast sérstakrar hjúkrunar og um-
önnunar.
Árið 1C57 tók Mayo-sjúkrahús
íð fræga í Rochester í Minnesota-
fylki í notkun hringmyndaða
deild handa sjúklingum, sem
þarfnast sérstakrar hjúkrunar, og
þessi tilraun á að hafa borið al-
veg sérstakan árangur. Arkitektar
þeir, sem sáu um framkvæmd
mikla athygli og aflað bankanum
margra nýrra viðskiptavina.
Þekktur arkitekt, Orville Bau-
er, hefir notað þessa byggingar-
lögun við einbýlishús, sem hann
hefir reist yfir sig og fjölskyldu
sín: á skógi vöxnu svæði með
fögru útsýni yfir Maumee-dalinn
hjá Toledo í Ohio-fylki. Hann
vildi taka sem allra mest tillit
til útsýnisins, er hann reisti hús
sitt, og hafði það þess vegna í
tveim hringmynduðum hlutum, og
er annar hringurinn mjög stór, en
hinn mun minni, tengdur honum,
og allir veggir eru úr gleri, svo
að hvarvetna er hið bezta útsýni.
FÍUtSSLÍF
Frjálsíþróttadeild K.R. Innanhúss
æfingar hjá deildinni i vetur verða
sem hér segir:
Iþróttahús Háskólans. Ungling-
ar: Þriðjud. kl. 19.45—20.30.
Sameiginleg þrekæfing fyrir
allar deildir félagsins: miðvikud
kl. 20.30—21.15.
Stúlkur: föstud. kl 19.45 — 20.30
Karlar: föstud. kl. 20.30—21.15
íþróttahús K.R. við Kaplaskjóls-
veg. Miðvikud. kl. 18.05—19.45:
Hlaup, stökk ogi köst fyrir alla
flokka.
Þjálfari verður Benedikt Jakobs-
son. Mætið vel og réttstundis og
verið með frá byrjun. Takið með
nýja félag.-.
i