Vísir - 12.10.1962, Blaðsíða 9

VISIR . Föstudagur 12. október 1962.
9
urinn hafði endilega þurft að
fara úr liði rétt við Bifröst í
Borgarfirði og valdið ærinni töf.
Hestríðandi mennirnir á undan
eru allsgáðir. Þeir eru auðsjáan-
lega ekki að koma úr Vatnsdals-
rétt — það er líka réttað í Víði-
dalnum.
„Það er búið að rétta hjá okk-
ur“, segir bóndi úr Víðidalnum.
„Mér þykir trúlegt, að þið náið
í Vatnsdalsrétt", segir annar.
unnar
legum og veraldlegum vettvangi
við þann, sem hefur fengið að
erfðum mannþekking og lífsað-
ferðir húnvetnskra forfeðra í
marga kynliðu. Þar er hefð að
berjast. Höfðingjum á Sturlunga-
öld tókst aldrei að kúga Hún-
vetninga, og sýslan hefur getið
af sér fleiri afburðamenn á ólík-
um sviðum en aðrar sýslur norð-
anlands.
sem klofnaði beggja vegna við
bílinn, og jörðin dúaði undir.
Gluggarnir á bílnum voru gal-
opnir, og hrossamóðan barst inn
um þá eins og lykt af skapandi
frumkrafti, og reistir makkar á
folum og faxprúð höfuð á hryss-
um og alls staðar þessi tindrandi
augu, þar sem sál íslenzkra ör-
æfa speglast í — — þannig rann
stóðið fram ..... fram hjá.
Þegar síðustu hófaskellirnir
frá öðru stórveldi en Vísi, minn
kæri“.
Ungan mann bar að úr ein-
hverri átt. Hann var velríðandi.
„Þetta er tengdasonur minn —
hann á góða hesta, strákurinn".
lyO FER að
mönnum.
©
fjölga hestum og
/ VA THSDAINUM
Húnvetnskt stóð við túnjaðarinn
á Breiðabólstað í Vatnsdal.
höfuðið örlítið upp og segir
drafandi:
„Þetta er allt í lagi, strákar
mínir, — er það ekki?“
Svo hnígur höfuðið máttvana
aftur niður á makka klársins,
og hann sefur eins og áður. Hest-
urinn dansar undir honum og
tekur hliðarspor eftir þörfum og
ræður ferðinni. Dýrið og eigand-
inn virðast samæfð í þessum leik.
Nokkrir gapar koma þeysandi
yfir stokka og steina. Glæfra-
mennska fellur að síðum.
„Við skulum tala við þessa
Frh. á 10. bls.
„Það ætti að nægja að ná í
veizlulokin", segir flugumaður
frá blaðinu.
„Þeir verða með nóg brenni-
vín“, segir einn Húnvetninganna.
„Ekki verða þeir minna brattir
fyrir það“, var svarað.
Það hafði rignt ógrynni um
daginn, og sýslan var dökk yfir-
litum, komið nálægt -miðaftni og
nú stefnt rakleiðis í Vatnsdals-
hólana.
Skammt frá aftökustað morð-
ingja Natans Ketilssonar, þar
sem síðasta dauðadómi á íslandi
var fullnægt að lögum eða árið
1830, vestan við höfuðbólið
Sveinsstaði, er sveigt til hægri og
ekið suður Vatnsdalinn.
Réttað er að Undirfelli.
Vegurinn eftir dalnum er mjór
og liggur í hlykkjum yfir leiti og
hóla, og á vinstri hönd er
Hnjúkshnjúkur. Haustið klæðir
umhverfið. Þessi dalur, þótt úr
alfaraleið sé, er smitaður af
frelsi, hvernig sem viðrar, eins
og svo víða finnst um Húnavatns-
sýslu. Það liggur í loftinu í
þröngu dölunum þar, undir fell-
unum, í holtunum, við melbörð-
in, að ekki sé verið að biðjast
afsökunar á einu né neinu. Sýsl-
an kemur mörgum ferðamönnum
kaldranalega fyrir sjónir, en í
því viðmóti finnst hins vegar
ekki vottur af undirlægjuhætti
þrautpínds mannlífs. Menn þar
telja sig njóta mannréttinda á
borð við hvern sem er, og eru
fljótir til hólmgöngu og orrustu
við hvern sem er og hvað sem
er, ef tilverurétti og frelsi þeirra
er misboðið. Hvergi 1 landinu
hefur verið meira um málaferli
en í Húnavatnssýslu og alltaf
barizt til þrautar.
„Maður kannast við hún-
/clnska hrokann — hann er svo
auðþekktur", sagði Jón Sveins-
son heitinn bæjarstjóri á Akur-
eyri, þegar hann var að sálgreina
Húnvetning, einstaklingshyggju-
mann af fyrstu gráðu, búsettan f
akureyrsku bæjarfélagi.
Það ríður enginn meðalskussi
feitum hesti úr viðskiptum á and-
©
TjESSAR hugrenningar fylgja
slóðinni inn dalinn, og nú
þegar innar dregur, koma í móti
nokkrir Landrover-jeppar. Þeir
eru mikið brúkaðir í sýslunni —
þeir eru taldir svo seigir,
Bær heitir að Breiðabólstað í
Vatnsdal. Við túnjaðarinn er
rekstur af stóði. í sömu andrá
ber að þrjá ríðandi menn. Það
er komið í kampana á þeim. Til-
burðir þeirra eru eðlilegir, þegar
svona stendur á.
Sveinsstaðingar, Svínahrepp-
ingar, Ásahreppingar og Þverár-
hreppingar reka í Vatnsdalsrétt.
Riddararnir þrír stíga af baki.
Þeir kveðast heita Jóhannes
Guðmundsson frá Syðri-Þverá,
Eggert Guðmundsson frá Kirkju
í Vesturhópi og Unnsteinn
Björnsson frá Neðri-Þverá í
Vesturhópi.
„Þeir eru hættir að rétta“,
segir einn þeirra.
„Grunaði ekki Gvend", segir
flugumað :.
„Þið mætið þeim á leiðinni“,
segir annar.
„Hvernig var annars í réttun-
um í dag?“
Einn tók upp fleyginn og sagði:
„Ég hef verið í Vatnsdalsrétt
í tólf ár og aldrei verið jafn-
dauft eins og nú — ekki einu
sinni tekin stemma“.
Nú sveifla þeir sér í söðlana.
Umferðin var farin að teppast.
Bílar komu að úr báðum áttum,
og stóðið þurfti að reka, hvað
sem tautaði.,
Nú kom það askvaðandi, og þá
var ekki um annað að gera en
sitja inni í bílnum.
„Það verður allt í lagi með
bílinn", segir einn riddaranna,
„trunturnar koma ekki við hann“.
Nú hafði maður heyrt sögur af
hestum, sem gerðu sér hægt um
vik og slægju bílaskratta eins og
óvini sína. Og enginn getur látið
sér detta f hug. að húnvetnskur
foli sé minna grimmur en hestur
úr öðru umhverfi.
Og nú kom stóðið eins og alda,
fjöruðu út, var haldið á stað aft-
ur og ekið lengra inn í dalinn.
©
jVU VAR farið að rökkva meira
og dalurinn orðinn skugga-
legri, nokkrir bílar með R-númeri
renna fram hjá.
— Skyldu þar fara hrossa-
prangarar? Eða eru þetta bara
gamlir Húnvetningar, sem hafa
brugðið sér hingað norður til að
lifa upp góðar minningar — eða
eru þetta bara forvitnir áhorfend-
ur og hestunnendur. Kannski eru
þeir þetta líka allt í senn —
hver veit ....
Á brekkubrún ber mann á
dökkum jó við himin. í ljósa-
skiptunum virðist hvort tveggja
hrikalegra en ella. Maðurinn
kemur nú á harða stökki niður
hallandann, og í fótmál hans fylg-
ir amerísk bifreið af nýjustu gerð
eins og skrattinn úr sauðarleggn-
um. Þegar maðurinn á hestinum
kemur nær, vindur hann sér af
baki eins og Indjáni og kemur
standandi niður.
Toginleitt andlit — hestlaga
höfuð — grá skálksaugu — mað-
urinn kominn á miðjan aldur —
grannur á vöxt með langa hand-
leggi — farinn svolítið að vera
lotinn, en ekki til baga — þó
unglegur: Þannig kemur þessi
Húnvetningur fyrir sjónir. Hann
er hress af drykkju og átökum
dagsins og ekki „billegur".
„Við erum veraldarmenn hér í
Húnavatnssýslu", segir hann,
„við höfum hér ekkert utanað-
lært siðferði. Lífið er hart — mér
lærðist það snemma“, bætir hann
við, og nú er vasapelanum
brugðið á loft.
„Þetta er allra sæmilegasta
brennivín — viltú“, segir hann.
„Brúka það ekki — sama og
þegið".
„Nú .... ég sá ekki betur en
einn blaðamaðurinn að sunnan
hafi legið steindauður á milli
þúfna við réttina í dag og hundar
várir migið yfir hann“.
„Það hefur verið blaðasnápur
Einn liggur fram á makkann
og virðist steindauður. Þegar
hann ríður fram hjá, réttir hann
Kominn á níræðisaldur, nauðalik-
ur Clemenceau gamla, þeim fræga
úr fyrri heimsstyrjöldínni.