Vísir - 11.01.1963, Blaðsíða 8

VÍSIR . Föstudagur II. janúar 1963.
Jtgetandi: BlaOaútgátan VlSIR
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Frétiastjóri: Þorsteinn Ö rhorarensen
Ritstjómarskrifstofui Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 55 trónui á mánuði.
I lausasölu 4 kr. eim. — Simi 11660 (5 Unur).
Prentsmiðja Vfsis. — Edda h.f.
................................... —■—mí
Baráttan v/ð Loftleiðir
Vísir skýrði fyrstur blaða í gær frá niðurstöðum
IATA-fundarins i París um lækkun Atlantshafsfar-
gjaldanna. SAS hefir nú unnið málið í fyrstu lotu og
fengið meðmæli þessarar alþjóðasamsteyp; til þess að
félagið megi lækka fargjöldin svo þau samsvari Loft-
leiðafargjöldunum. En björninn er hér ekki unninn.
Enn er eftir að fá einróma samþykki allra flugfélag"
anna í IATA, en það eru nær öll félög heims, og einnig
samþykki þeirra ríkisstjórna sem hér eiga. hlut að
máli.
Allt er þetta mál tilkomið vegna þess að SAS
lítur farþegafjölda Loftleiða öfundaraugum. En lítið
leggst fyrir kappann, er þannig á að knésetja litla
bróður, sem aðeins hefir um 2% af farþegaflutningum
yfir Atlantshafið á sínum vegum. Þetta þýðir einnig
spor aftur á bak fyrir SAS og stóru flugfélögin. Þau
hafa keppzt um að dásama ágæti hinna hraðskreiðu
þota. Nú berjast þau af öllum mætti fyrir því að mega
taka aftur í notkun hæggengar skrúfuvélar á þessari
flugleið.
Loftleiðir hafa unnið sína sigra í frjálsri sam-
keppni og þar með sannað ágæti hennar á þessum
vettvangi. Og enn er óvíst hvort SAS tekst að ryðjast
inn á flugsvið Loftleiða. Jafnvel þótt svo yrði á end-
anum mun það vart verða til þess að knésetja Loft-
leiðir. Og ennþá ólíklegra er að það dugi SAS til þess
að vinna upp það hundruð milljóna tap sem er á félag-
inu. Þar þarf meira að koma til en það eitt að ganga
í spor Loftleiða.
Er nógrar varúðar gætt?
Komið er á daginn að hormónalyfið primolut, sem
íslenzkar konur hafa neytt í nokkrum mæli, getur or-
sakað vansköpun á fóstrum kvenna sem ganga með
stúlkuböm. Telja dönsku heilbrigðisyfirvöldin að lyf
þetta orsaki f 19 tilfellum af 100 slíka vansköpun.
Fréttir þessar undirstrika enn einu sinni þá hættu
sem af mörgum hinna nýjustu lyfja kann að stafa, ef
ekki er fyllstu varúðar gætt. Hér í Vísi var fyrir
nokkru ítarlega um það ritað hver hætta getur stafað
af deyfi- og örvunarlyfjum, ef þau eiru ekki notuð til
lækninga heldur nautna. Síðan kom upp að hætta
getur stafað af lyfinu postafen og einnig fyrir van-
færar konur. Og nú er það Ioks primolui, en sem
betur fer var thalidomid-lyfið aldrei til sölu hér á
landi.
Þessar fregnir sýna hver ástæða er til þess fyrir
íslenzku heilbrigðis og lyfjayfirvöld að vera hér vel á
varðbergi. Þá fyrst var farið að gæta varúðar í not-
kun lyfjanna, er fregnir bárust erlendis frá um hugs-
anlega hættu. Hér eru engar rannsóknarstofur, sem
reyna lyfin áður en þeim er hleypt inn á markaðinn,
eins og erlendis er að finna. Því er ástæða til tvö-
faldrar varkámi í þessum efnum.
Guðmundur Pálsson og Kristín Anna í hlutverkum sinum.
LEIKFELAG REYKJAVIKUR:
ÁSTARHRINGURINN
EFTIR ARTHUR SCHNITZLER
m
Þýðandi: Emil Eyjólfsson.
Leikstjóri: Helgi Skúlason.
Leiktjöld: Steinþór Sigurðsson.
Veldur hver á heldur, segir
máltækið. Áreiðanlega má fara
þannig með þennan snjalla og
skemmtilega sjónleik á sviði að
hann brjóti i bága við heil-
brigða afstöðu œanna gagn-
vart hinum svokölluðu feimnis-
málum, en veiti þeim hinum,
sem hafa gaman af að lesa
sorprit í laumi, ástæðu til að
setja upp vandlætingarsvip og
þykjast hneykslaðir. Vafalaust
væri það líka freistandi fyrir
ekki fjársterkara fyrirtæki en
Leikfélag Reykjavikur að ganga
þar hæfilega langt til að tryggja
sér metaðsókn — fara að
dæmi bókaútgefenda, þegar
þeir láta 1 það skína, að höf-
undur einhverrar skáldsögunn-
ar, eða jafnvel sjálfsævisög-
unnar, sé hneykslanlega „djarf-
ur“, „hispurslaus“ eða „opin-
skár“ í frásögn sinni. En hvorki
leikstjóri né leikendur falla I þá
freistni að misbjóða höfundi og
áheyrendum — og þó fyrst og
fremst sjálfum sér og list sinni
— með sliku virðingarleysi. í
meðferð þeirra og túlkun verð-
ur „Ástarhringurinn“ það sem
hann er frá höfundarins hendi
og nafnið bendir til, léttur og
leikandi dans, þrunginn glettni
og gázka, þar sem hinar ólík-
ustu persónur, sem þó eiga all-
ar eitt sameiginlegt, eru leiddar
í hringinn. Það þarf áreiðanlega
meira en meðalhræsni til að
hneyklast á þessari fáguðu og
skemmtilegu sýningu.
Vafalaust ber þar fyrst og
fremst að þakka leikstjóranum,
Helga Skúlasýni, en auk leik-
aranna á þýðandinn, Emil Eyj-
ólfsson lektor, þar líka hrós og
þakklæti skilið. Þegar um er
að ræða verk eins og þetta,
hvort heldur sem það er skáld-
saga eða sjónleikur, verður oft
mjótt og vandþrætt bilið milli
tepruskapar og klúrleika, og
vandséð hvort verra er. Það
einstigi tekzt þýðanda að þræða
af látleysi og smekkvísi, svo að
hvergi skeikar og léttir það
bæði leikstjóra og leikendum
að þræða sitt einstigi á milli
sömu tálmana. Er það í sjálfu
sér ekki svo lítils virði að hafa
eignast eitt af frægustu verk-
um þessa heimskunna sjónleika
skálds í svo ágætri þýðingu.
Þess ber og að geta, að allir
leikendurnir, sem þarna koma
fram svo og Ieikstjórinn, þýð-
_ andinn og meira að segja leik-
tjaldamálarinn, teljast. til yngri
kynslóðarinnar, og verður ekki
leikurinn rísi hæst í 4., 5., og
7. mynd — samleik Birgis
Brynjólfssonar og Kristlnar
önnu Þórarinsdóttur, samleik
hennar og Guðmundar Pálsson-
ar, samleik Guðmundar og
Guðrúnar og loks samleik Guð-
rúnar og Helga Skúlasonar.
Þau atriði eru öll fyllilega sam-
bærileg við það, sem maður sér
hér bezt gert á leiksviðj., , ,
annað sagt en að það gefi góð
fyrirheit. Leikendunum tekst
að visu misjafnlega vel, annað
væri ekki heldur eðlilegt, en
þeir leika allir vel og sumir
með afbrigðum vel, svo að þeir
munu varla hafa betur gert áð-
ur. Á það einkum við um þau
Birgir Brynjólfsson f hlutverki
unga herrans, Kristínu önnu
Þórarinsdóttur í hlutverki ungu
eiginkonunnar og Guðrúnu Ás-
mundsdóttur, í hlutverki ljúf-
lyndu stúlkunnar en þó sér i
lagi við Guðmund Pálsson í
hlutverki eiginmannsins, en
skilningur hans gervi og túlk-
un f tali og svipbrigðum gerir
þá mannlýsingu f senn for-
kostulega og óborganlega.
Helgi Skúlason tekur hlutverk
skáldsins traustum tökum, og
samleikur hans og Guðrúnar er
með ágætum. Aftur á móti nær
Helga Bachmann ekki þeim tök
um á hlutverki leikkonunnar
sem skyldi, virðist vanta
herzlumuninn, og gætir þess
einkum f samleik hennar og
Erlings Gíslasonar í hlutverki
greifans, sem nær sér þa^r ekki
heldur á strik, aftur á móti er
samleikur hans og Þóru Frið-
riksdóttur, sem leikur hið
vandasama hlutverk skækjunn-
ar, með ágætum, en þar bætir
Þóra upp fremur daufan og lit-
lausan leik í byrjur.aratriðinu.
og það svo um munár. Steindór
Hjörleifsson gerir hermannin-
um sæmlleg skil, en ekkert
fram yfir það, og Bryndís Pét-
ursdóttir leikur stofustúlkuna
lýtalaust, ea án sérlegra til-
þrifa. Hiklaust má fullyrða að
iájíf)
Enn er ónefndur einn aðili
að þessari sýningu, sem á mik-
inn þátt í því hve vel hún
tekzt, en það er leiktjaldamál-
arinn, Steinþór Slgurðsson.
Tjöld hans eru ekki einungis
hin smekklegustu, heldur er
það og hugkvæmni hans að
þakka að hinar mörgu og óhjá-
kvæmilegu sviðskiptingar
reynast framkvæmanlegar í
Iðnó, án þess að þreyta áhorf-
endur og rjúfa tengsl þeirra við
leikendur — og hefur Leikfélag
Reykjavíkur bætzt þar góður
liðsmaður.
Loftur Guðmundsson.
Njörður P. Njarðvfk er í
leyfi, og hefir blaðið beðið
Loft Guðmundsson rithöfund
að rita um Ástarhringlnn.
liliwmMmmm
Spurningalisti, sem notaður
er við inntökupróf í mennta-
skóla einn f Washington hefur
vakið mikla reiði. Þar eiga nem
endur m.a. að svara þessari
spurningu: — Er faðir þinn
narðstjóri?