Vísir - 11.01.1963, Blaðsíða 9

VÍSIR . Föstudagur 11. janúar 1963.
9
]\æsti stórviðburðurinn
í hérlendum íþróttum
verður utanför íslenzka
landsliðsins í handknatt-
leik. Liðið fer utan í febrú
ar og leikur þá við Frakk-
land og Spán. Landsliðs-
nefnd hefur tilkynnt lið
sitt og í Ijós hefur kom-
ið, að valið hefði getað
orð*ð sterkara.
En hvað er þá í vegin-
um? Úr því landsliðs-
nefndin sjálf viðurkennir
að liðið hefði getað orðið
tefla fram sterkasta liðinu eða
mönnunum, vegna fjárhagsleer
afkomu hvers og eins!
er það vissulega svo,
margt glæsilegt afrekið o
margur glæsilegur sigurinn hefu’
unnizt, og þeim sigurstundurr,
skal ekki gleymt né sleppt þegar
þessi orð eru skrifuð. En sá mis-
skilningur má heldur ekki ríkja
óátalinn, að þau afrek séu á-
vöxtur eða uppskera þess, hversu
vel er að fþróttamönnum hlúð.
f>að má enginn halda. Þau afrek
eru hins vegar aðeins sönnun
þess, að hér eru hæfileikarnir
fyrir, fyrirheit þess, hvað hægt
væri að vinna, ef vel væri að
búið.
Það er ómótmælanleg stað-
reynd, að íslenzk íþróttahreyf-
ing hefur starfað af miklum
(iFTIR EILERT SCHRAM
sterkara, því er það þá
ekki valið þannig? Jú,
keppendurnir verða að
kosta för sína sjálfir að
verulegu leyti, nokkrir
af okkar sterkustu mönn-
um sjá sér það ekki fært,
geta því ekki farið — og
fyrir viki,'Cngetur ísland
ekki teflt fram sínu sterk
asta liði!
Slfkir atburðir hafa skeð fyrr,
þótt ekki hafi þeir kannske verið
af jafn augljósum og áberandi á-
stæðum og nú. En þetta aug-
ljósa, áþreifanlega dæmi ætti þó
að opna augu manna fyrir því,
hvernig íslenzkum fþróttum er
komið í dag. Það er ekki nóg
með að iþróttamenn okkar eigi
sifellt við ofurefli að etja, smæð-
ar þjóðarinnar vegna og yfir-
burða andstæðinganna, heldur
eru ekki lengur tök á því að
krafti, blómlegt félagslíf og al-
mennt er víðast hvar, Því er
viðhaldið af stórhug sem er sam-
fara dugnaði og vilja. Reist hafa
verið myndarleg félagsheimili,
íþróttaiðkun hefur verið almenn,
áhugi mikill og í mörgum íþrótta
greinum hefur náðst viðunandi
árangur á okkar mælikvarða og
miðað við aðstæður allar.
Á siðari árum hafa utanfarir
(þróttamanna mjög færzt í vöxt,
sem einn liður þessa mikla við-
gángs. Stórir hópar haldið utan, "
ungir sem 'gamlir. Utanfárir eru‘
þó færri en æskilegt væri, en
þar hefur peningavandamálið
verið stærsti Þrándur í Götu,
bæði fyrir einstaklinga og fé-
lagasamtök.
Allt þetta hleypir stoðum und-
ir þá staðreynd, að íþróttalífið
sé blómlegt, áhugi mikill.
En blómlegt íþróttalíf er ekki
aðeins blómlegt íþróttalíf. Það er
líka á ég að segja broslegt, grát-
broslegt.
Hin auknu viðskipti við erlent
íþróttafólk hefur orðið mörgum
gárungnum að „yrkisefni" enda
Góður árángur'^égh erlendum andstæðingum er ekki af því að vel sé að íþróttamönnunum hlúð .
verður því ekki neitað, þrátt fyrir
einstök óvænt afrek, að innlend-
ir íþróttamenn hafa hlotið hina
verstu útreið f viðureignum sín-
um við hina erlendu. íþróttaunn-
endur hafa tíðast hlegið með gár-
ungunum og mælt sér til máls-
bótar að takmarkið sé ekki að
sigra, heldur að vera með. Víst
er það rétt, en auðvitað svíður
allri íþróttahreyfingunni sárt
undan þegar kollegar einhverjir
fá skell.
. Hann er aðeins sönnun þess að hæfileikarn ir eru fyrir hendi.
y^n þegar getan er fyrir hendi,
eins og að framan hefur
verið bent á, þegar áhuginn er
jafn mikill og raun ber vitni,
þegar margsannað er að hæfileik-
ar íslenzkra eru engu minni en
annarra, hvað veldur þá?
Þegar þessi spurning vaknar er
eðlilegast að 1 leita að svarinu
hjá þeim keppinautunum, and-
stæðingunum, sem svo mikla yf-
irburði hafa. Hvað er öðru vísi
hjá þeim, hvað er frábrugðið
þeim 'aðstæðum sem íslendingar
hafa?
Að slepptum landfræðilegum
Iegum, fjöldahlutföllum íbúa, og
einstökum hæfileikum undra-
manna, þá er munurinn sá einn,
að útlendingar fá peninga fyrir
fþrótt sína og erfiði. íslendingar
ekki. Þetta er sá eini munur, en
þetta er lfka sá stóri munur. ís-
Iendingar eru áhugamenn, er-
lendir íþróttamenn atvinnumenn.
Ýmist er hér um að ræða al-
gjöra atvinnumenn, menn, sem
eingöngu lifa af fþrótt sinni, eða
semi-atvinnumenn, (Norðurlönd-
in, A.-Evrópa og frjálsíþrótta-
menn Bandarfkjanna o. fl.), þar
sem menn fá greidd vinnutöp,
eða er hjálpað f námi og starfi
og ívilnað á margan annan hátt.
Aðbúnaður atvinnumanna ann-
ars vegar og áhugamanna hins
vegar er slíkur að samanburður
er í rauninni óhugsandi.
£slenzkir íþróttamenn hafa frá
upphafi verið áhugamenn í
ströngustu merkingu þess orðs.
Þeir skulu stunda íþrótt sína af
ást og áhuga.
Fyrst var sú afstaða sjálf-
sögð og eðlileg, sfðan stafaði
hún af fjárskorti og vangetu á
því sviði, en nú hin sfðari ár
hefur einstrenfingslegustu á-
hugamennsku verið haldið við af
skilningsleysi og íhaldssemi. Þeir
menn sem verið hafa við stjórn-
völinn innan íþróttahreyfingar-
innar síðustu áratugi, eru aldir
upp í ungmennafélögum. Þeir
þekkja og þekktu þá hugsjón
eina að stunda íþrótt sína af ást
og áhuga, og eiga erfitt með að
skilja önnur sjónarmið. Þeir eru
hræddir við skftuga peninga og
fyrirlíta eflaust þann mann sem
vill þiggja fé fyrir þá göfugu
. iðkan, íþróttina. Þessi afstaða er
að mörgu leyti skiljanleg — en
ekki afsakanleg.
Hún hefur verið, hvort sem
mönnum líkar betur eða ver,
meginorsök þess, að lsland
hefur dregizt aftur úr. Tímamir
eru breyttir og kröfumar með.
Staðreyndin cr orðin sú, áð ís-
lenzkir fþróttamenn geta ekki
bæði haldið við „ástina og áhug-
ann“ og leitt saman hesta sína
við þrautþjálfaða erlenda at-
vinnumenn. Það er ekki hægt að
ætlazt til þess að okkar íþrótta-
menn stundi sfna áhugamennsku
og standi sig jafnframt gegn
þessum erlendu ofjörlum.
Annað hvort verður að víkja
— hér verður að velja á milli.
Varla þarf að fara mörgum
orðum um, hvorn kostinn skal
velja Menn geta rétt ímyndað
sér hvaða áhrif það hefði, ef
samskipti við útlönd á fþrótta-
sviðinu yrði lögð niður. lþrótt-
irnar sjálfar mundu leggjast nið-
ur.
Það stendur enginn gegn þró
uninni.
Tjað er þróunin sem krefst
þess, að tekin verði upp hér
á landi atvinnumennska í ein
hverri mynd. Það er þvf næsta
Framhald á bls. 10.