Vísir - 09.02.1963, Blaðsíða 4

* '~-v'v> ayvv '1 Wl *Tf>;
" r>-r A -
V í S IR . Laugardagur 9. febrúar 1963.
Baldvin Tryggvason
segir frá starfsemi
Almenna bókafélagsins
Það var af miklum Stór- keyptar með þetta sjónarmið fyr-
. . , , ,, ir augum. Mér virðast þær yfir-
hug, sem Almenna bóka- leitt lítið keyptar til gjafa heldur
félagið var stofnað 1955. miklu fremur vegna Þess> að
kaupendurnir vilja sjálfir lesa
Svo sem eolllegt er, hef- þær og eiga. Það er lika önnur
ur félagið breytzt nokk- fstæða. sem yeldur því að flestir
° J íslenzkir utgefendur senda bækur
uð á þeim átta árum, sem sínar frá sér síðari hluta ársins.
bnð bpfni* mi <;tnrffi?i pn Allar íslenzkar bækur eru nær
pao nerur nu starrao, en ætíð seldar. umboðssölu og bók.
SÚ breyting er þó umfram salar þurfa ekki að greiða útgef-
i, endum andvirði seldra bóka á ár-
inu fyrr en um mánaðamótin
i pwn iu,u febrúar—marz næsta ár. Útgef-
. ’ , , endur fá því fjármagn sitt til-
al Stotnenda Almenna tölulega fljótt aftur, ef þeir gefa
bókafélagsins, hefur ekki ðækur ®Inar út seiní á árinu; ,Ef
þessu fynrkomulagi væn hins
reynzt ástæoulaus, því
allt fólgin í stækkun. Sú
bjartsýni, sem ríkti með-
starfsemi félagsins er nú
með meiri blóma en
nokkru sinni fyrr. Vísir
væn
vegar breytt þannig, að sölulaun
bóksala yrðu hækkuð nokkuð,
en þeim jafnframt gert að greiða
útgefendum andvirði seldra bóka
tvisvar til þrisvar á ári, kynni
það að örva útgefendur til
hefur því séð ástæðu til dreifa útgáfunni á fleiri mánuði
, „ , ., ,. ársins en nú er.
þess að leita tu fram-
kvæmdastjóra félagsins, JJvert er erfiðasta vandamálið
Baldvins Tryggvasonar, lagsiíns?útgáfu Almenna bókafé-
Helzta vandamál okkar er
raunverulega sjálft bókavalið —
að velja þannig bækur til útgáfu,
að þær hafi bókmenntalegt eða
fræðandi gildi, en séu þó ekki
svo dýrar eða áhættusamar i út-
gáfu, að fjárhag félagsins sé
stefnt í of mikla tvísýnu með
útgáfu þeirra. Þetta er raunar
og biðja hann að segja
okkur fréttir af starfsemi
Almenna bókafélagsins.
'JMlgangur félagsins hefur frá
upphafi verið sá, að gefa fé-
lagsmönnum sínum kost á að
% „V . v- -
Baldvin Tryggvason framlcvæmdastjóri Almenna bókafélagsins.
Með haustinu kemur út síðara
bindið af ævisögu Hannesar Haf-
steins eftir Kristján Albertsson.
Um svipað leyti er einnig vænt-
anleg merkileg bók eftir Harald
Schelderup prófessor í Osló, sem
heitir á norsku Det skjulte
menneske. Þetta er vísindalegt
rit sem fjallar um sálgreiningu,
drauma, dáleiðslu, andatrú og
fleira. Ymislegt annað höfum við
á prjónunum, en það er of
snemmt eað skýra frá því nú. En
af þessu má sjá, að Almenna
bókafélagi hefur mörg járn í eld-
inum, og þá ekki síður á innlend-
um vettvangi en erlendum, enda
er æskilegt, að útgáfa á íslenzk-
um bókum haldizt nokkuð í hend
ur við þýddu bækurnar.
JJvað er að segja um íslenzkar
skáldsögur, berast ykkur
mörg handrit að íslenzkum skáld-
sögum?
Það er alltof lítið. Afar lítið
framboð af íslenzkum skáldsög-
um, og það boðar ekkert gott.
Síðustu árin hefur komið til
skjalanna hér á Islandi hættuleg
þróun í bókagerð. Hún er fólgin
í því að farið er í mun ríkara
mæli en áður að gefa út bækur,
sem fyrst og fremst er ætlað að
seljast. Bókmenntir eða fræðslu-
gildi þessara bóka virðist oft al-
gert aukaatriði hitt verður aðal-
atriði, að efni þeirra sé slíkt, að
sala bókanna sé sem öruggast,
bæði er þetta miklu betur borg-
að en skáldskapur og auk þess
mun auðveldara viðureignar.
Þetta er mikið og alvarlegt vanda
mál og erfitt að segja fyrir um
það, hvernig það skuli leyst.
Varðandi þátt Almenna bóka-
félagsins í útgáfu á íslenzkum
skáldsögum er rétt að minna á,
að við erum að ljúka við nýja
heildarútgáfu á skáldverkum
Gunnars Gunnarssonar í 8 stór-
um bindum, og á síðasta ári gáf-
um við út tvær nýjar skáldsögur.
MÖRG JARN IELDINUM
eignast góðar, ódýrar bókmennt-
ir, innlendar og erlendar fræð-
andi bækur og fagurbókmenntir.
Þessari stefnu höfum við leitazt
við að fylgja. Þótt þetta líti allt
vel út á yfirborðinu, er okkur þó
mikill vandi á höndum. Fræðandi
bækur seljast yfirleitt hægt, en
eru aftur á móti oft mjög dýrar
í útgáfu. Þetta skapar vandamál
í sambandi við fjármagn, þar
sem slíkar bækur eru lengur að
skila aftur því fé, sem lagt hef-
ur verið I útgáfuna. Hingað til
hefur þó tekizt að leysa þennan
vanda þannig, að bækur félagsins
hafa yfirleitt selzt vel og á slð-
asta ári mjög vel.
JJJargir bókaútgefendur halda
þvl fram, að ógerlegt sé að
gefa hér út bækur nema tvo til
þrjá síðustu mánuðina fyrir jól.
Þetta álít ég, að sé ekki með
öllu rétt. Ég held það sé hægt að
gefa út bækur allt árið um kring,
enda hefur starfsemi Almenna
bókafélagsins þegar sannað það,
svo að ekki verður um villzt.
Reynslan af því kerfi okkar að
gefa út tvær bækur á tveggja
mánaða fresti hefur verið mjög
góð. Hins vegar kemur hér fleira
til greina. Bækur, sem beinllnis
eru gefnar út I þvl skyni að selj-
ast sem gjafabækur til vina og
kunningja ná tæplega sölu að
ráði nema fyrir jðl. Ég held, að
bækur okkar séu ekki mikið
ekkert sérvandamál Almenna
bókafélagsins, heldur allra bóka-
útgefenda, ekki hvað sízt hér á
íslandi, þar sem ekki búa nema
um 40.000 fjölskyldur.
Það er því hróplegt ranglæti
gagnvart íslenzkri bókagerð, að
á sama tíma og heimilt er að
flytja til landsins hvers konar er-
lend blöð og bækur algerlega
tollfrjálst skuli þurfa að greiða
frá 35% og allt upp I 70% í
innflutningsgjöld af öllu bóka-
gerðarefni. Með þessu vil ég þó
ekki segja að leggja beri tolla á
erlendar bækur eða blöð til
verndar íslenzkri bókagerð. Síð-
ur en svo, innflutningur erlendra
bóka og blaða á að vera toll-
frjáls, en íslenzk bókagerð á að
njóta hér sama réttar. z
Hún þarf ekki á neinni toll-
vernd að halda gagnvart erlend-
um bókum, en hitt er aftur á
móti beinlínis hættulegt, að þessu
sé öfugt farið, að erlendar bækur
njóti tollverndar gagnvart þeim
islenzku,
Sem dæmi um, hve íslenzk
bókagerð er miklum mun verr
sett en t. d. bókagerð á Norður-
löndum má benda á, að ef norsk-
ur útgefandi kaupir pappfr af
innlendum pappírsframleiðanda
getur hann fengið hann á verði
sem er 10% undir heimsmarkaðs-
verði, en íslenzkur útgefandi
verður auðvitað að greiða venju-
legt markaðsverð og að auki um
35% I innflutningsgjöld. Þat við
bætist svo flutningskostnaður
hingað og álagning innflytjand-
JJvað er nú I smíðum hjá Al-
menna bókafélaginu?
Næstu bækur okkar eru 5.
bókin I flokknum um lönd og
þjóðir, og fjaliar hún um Japan.
Þá kemur einnig á næstunni bók-
in Hvíta Níl eftir Ailan Moore-
head, stór bók I þýðingu Hjartar
Halldórssonar. Þrjár aðrar bækur
og Mexíkó. Einnig má nefna
myndabók um Öskjugosið, og er
hún rituð af Sigurði Þórarins-
syni jarðfræðingi. Tómas Guð-
mundsson skáld þýðir skáldsög-
una Hlébarðann eftir ítalska höf-
undinn Guiseppi Lampedusa.
Þessi bók hefur selzt gífurlega
um allan heim og var lengi með
söluhæstu bókum bæði I Bret-
landi og Bandaríkjunum.
Á þessu ári hefst útgáfa á nýj-
um bókaflokki, sem Almenna
bókafélagið tengir miklar vonir
eru væntanlegar innan skamms:
Skáldsagan Réttur er settur eft-
ir Abram Tertz, sem er dulnefni
á rússneskum höfundi, Ijóðabók
eftir Pál H. Jónsson og nefmst
hún Á 17 bekk og skáldsaga eftir
brezka rithöfundinn Constantin
Fitz-Gibbon. Hún heitir I Is-
lenzkri þýðingu Það gerist aldrei
hér? Á þessu ári er gert ráð fyrir,
að út komi 2—3 bækur I við-
bót af bókaflokknum Lönd og
þjóðir, bækur um Indland. ísrael
við. Þetta er safn bóka um ís-
lenzka þjóðfræði. Fyrstu bækurn-
ar I þessum flokki verða íslenzkt
málsháttasafn I umsjá Bjarna
Vilhjálmssonar og Óskars Hall-
dórssonar og Safn íslenzkra orð-
taka eftir Halldór Halldórsson
prófessor. Jón Samsonarson mag.
art. hefur unnið á annað ár að
útgáfu á þriða verkinu I þessum
flokki, en það er safn íslenzkra
þjóðkvæða. Fleiri bækur eru I
undirbúningi I þessum flokki.
JJvernig eru svo framtíðarhorf-
ur félagsins?
Framtíðarhorfur Almenna
bókafélagsins eru góðar, og ég
tel, að fyllsta ástæða sé til bjart-
sýni. Síðasta ár hefur verið eitt-
hvert hið bezta I sögu félagsins.
Talsvert á annað þúsund manns
gekk i félagið, og það er mikil
aukning. Allar bækur, sem við
gáfum út á árinu seldust vel, og
sumar eru að kalla uppseldar, t.
d. Fuglabókin. íslenzkar bók-
menntir I fornöld eftir próf. Ein-
ar Ól. Sveinsson hefur selzt mjög
vel, og er stöðug sala I þeirri
bók, enda er það álit mitt, að út-
koma hennar hafi verið mikil-
vægasti bókmenntaviðburður síð
asta árs. Mánaðarbókafyrirkomu-
lagið hefur reynzt vel. Við gef-
um félagsmönnum okkar kost á
algeru valfrelsi. Eina kvöðin,
sem hvílir á félagsmönnum, er
að kaupa minnst 4 AB-bækur á
ári, annaðhvort gamlar eða
nýjar. Með allt þetta I huga hefj-
um við nú nýtt ár, vonglaðir og
ákveðnir I að láta velgengnina
verða okkur hvatningu til að
gera enn betur I framtíðinni.