Vísir - 27.02.1963, Qupperneq 6

,V/.V,VAV.V.V.V.V.VAV.V.VV.V/.\VV.V.W/V.V.%V.VAV.V.W.V.V.V.V*.V.W.V,V.V.,.V.V.V.V.,Í|%WAV.V.,.V.%,.V.V.V.V.V.VV.V.*.V.V.V.V.V.V.V.V.,.V.V.,AW.V.V.V.V.V.V.V.,.,.V.,,|
V í SIR . Miðvikudagur 27. febrúar 1963.
Rússar
REYNDU AÐ
LENDINGITIL LANDRÁÐA

Eins og skýrt er frá á forsíðunni hefir nú kom-
izt upp um fyrsta njósnamál Sovétríkjanna á ís-
Iandi. Voru tveir starfsmenn rússneska sendiráðins
gripnir við njósnastörf uppi við Hagavatn i fyrra-
kvöld, þar sem þeir áttu stefnumót við Ragnar
Gunnarsson, þann mann sem þeir hafa reynt að fá
til njósnanna. Sendiráðsmönnunum var vísað úr
landi en í morgun voru þeir enn ófarnir. Ekki er
nema tæpt ár síðan annað kommúnistaríki, Tékkó-
slóvakía gerði tilraun til njósna hér á landi, en sú
tilraun fór út um þúfur sem kunnugt er.
Skýrsla um málið frá dómsmálaráðuneytinu birt-
ist hér orðrétt.
Utanrikisráðherra hef-
ur í dag kvatt ambassa-
dor Sovétríkjanna á
fund sinn og afhent hon-
um orðsendingu, þar
sem mótmælt er tilraun
tveggja starfsmanna
sendiráðs Sovétríkjanna
til þess að fá íslenzkan
ríkisborgara til að starfa
að njósnum fyrir þá hér
á landi, og var þess ósk-
að að menn þessir yrðu
látnir hverfa af landi
brott hið fyrsta.
Nánari málavextir koma fram
af bréfi dómsmálaráðuneytisins,
dags. f dag, til utanrfkisráðu-
neytisins, og skýrslu þeirri sem
þar er nefnd en bréfið og skýrsl-
an fara hér á eftir, einnig fylgja
myndir er lögreglan tók 25.
þ. m.
Bréf dómsmálaráðuneytisins
til utanríkisráðuneytisins:
Hér með sendist utanríkisráðu
neytinu yfirlitsskýrsla, varðandi
tilraunir tveggja starfsmanna
sendiráðs Sovétrfkjanna hér f
borg til þess að fá fslenzkan
rfkisborgara til að starfa að
njósnum fyrir þá hér á landi.
Upplýsingar
frá Keflavikurvelli.
Svo sem sjá má af skýrslu
þessari hafa umræddir starfs-
menn, Lev Kisilev, 2. sendiráðs-
ritari og Lev Dimitriev, sendi-
ráðsstarfsmaður, leitað til fs-
lenzks manns, Ragnars Gunn-
arssonar, Reykjavöllum f Mos-
fellssveit og falið honum upp-
lýsingasöfnun sem fram hefir
átt að fara með leynd, og greitt
honum peninga, að þvf er ætia
verður í þvf skyni að fá hann
til að halda áfram slfkri starf-
semi. Ennfremur kemur fram af
skýrslunni að upplýsingasöfnun
þessari er m. a. beint að Kefla-
víkurflugvelli og að starfsmönn-
um á flugvellinum, sem jafn-
framt er varnarstöð samkvæmt
vamarsamningi lslands og
Bandarfkjanna og á vegum At-
lantshafsbandalagsins, sem ís-
land er aðiii að.
Atferli þetta er sannað með
framburði hins íslenzka aðila og
staðfest með framburði lög-
reglumanna, er f eitt sinn voru
áheyrendur að viðræðum hans
við hlutaðeigandi sendiráðs-
starfsmenn, og ennfremur er
stuðzt við fleiri gögn.
Atferli slíkt, sem hinum er-
Iendu sendiráðsstarfsmönnum
hér er borið á brýn, mundi, ef
hlutaðeigendur heyrðu undir ís-
lenzka lögsögu, verða heimfært
undir 93. grein almennra hegn-
ingarlaga.
Er málefni þetta hér með fal-
ið utanríkisráðuneytinu til við-
eigandi meðferðar.
Skýrsla dómsmálaráðuneytis-
ins dags. 26. febrúar 1963.
Laugardaginn 5. janúar 1963
hringdi til yfirsakadómarans í
Reykjavík Ragnar Gunnarsson,
Reykjavöllum, Mosfellssveit.
Hann kvaðst þurfa að skýra frá
þýðingarmiklu máli. Síðar sama
dag kom hann samkvæmt um-
tali á fund yfirsakadómara.
Skýrði Ragnar frá því, að tveir
starfsmenn sovézka sendiráðsins
hér í borg hefðu farið þess á leit
við sig, að hann tæki að sér
að stunda njósnir fyrir þá hér
á iandi. Afhenti Ragnar yfir-
sakadómara skriflega skýrslu
um málefni þetta og jafnframt
fjóra 1000 króna seðla, en þá
fjárhæð tjáði hann að þessir að-
ilar hefðu skilið eftir heima hjá
honum gegn andmælum hans,
er þeir komu til hans f desem-
ber s.l.
Heimsótti
Sovétríkin.
Samkvæmt skýrslu Ragnars
fór hann til Ráðstjórnarríkjanna
árið 1953, sem þátttakandi f ís-
lenzkri æskulýðssendinefnd á
vegum Anti Fascist Committee
of Soviet Youth og fyrir milli-
göngu M.f.R. (Menningartengsl
fsiands og Ráðstjórnarríkjanna).
Mörgum árum síðar, þ. e. vorið
1959, leitaði sovézkur sendiráðs
starfsmaður, sem ekki er lengur
hér á landi, til Ragnars og bar
honum kveðju frá túlki þeim
og leiðsögumanni er ferðazt
hafði með fyrrnefndri sendi-
nefnd f Ráðstjórnarríkjunum.
Sendiráðsmaður þessi sótti fast
að ná sambandi við Ragnar og
hittust þeir margsinnis á næstu
tveim árum. Ræddi sendiráðs-
maðurinn á nokkrum fundum
aðallega um málefni sósíalista-
flokksins, en Ragnar hefur allan
þann tíma, sem hér um ræðir
verið flokksbundinn sósíalisti.
Nokkrum sinnum leitaði sendi-
I
Rússneski sendiherrann á ís-
landi Alexandrov, yfirmaður
njósnaranna tveggja sést hér á
þessari mynd ásamt Magnúsi
Kjartanssyni ritstjóra Þjóðvilj-
ans. Myndin er tekin af þeim
félögum f rússneska sendiráð-
inu 7. nóv. s.l. er Þjóðviljarit-
stjórinn kom til þess að óska
Alexandrov tii hamingju með
byltingarafmælið.
ráðsmaðurinn á Ragnar um að
taka að sér njósnastörf og skipu
lagningu þeirra og bauð honum
fé fyrir, en Ragnar hafnaði
þessu. Hann tók þó einu sinni
samkvæmt beiðni ljósmynd af
Loranstöðinni á Snæfellsnesi og
afhenti myndina sendiráðsmann-
inum sem bauð greiðslu fyrir
en Ragnar hafnaði. Varð síðan
alllangt hlé á því að slíkir aðilar
leituðu fundar við Ragnar.
í byrjun desember s.l. barst
Ragnari fyrir milligöngu ís-
lenzks kunningja hans í M.l.R.
ósk um samfundi frá starfs-
Rússnesku n ósnararnir Lev Dimitriev, t. v. og Lev Kisiliev t h. þegar þeir voru gripnir upp við
Hafravatn í fyrrakvöld. Þeir eru f bifreið rússneska sendiráðsins R-10281. Hún er vestur-þýzk af
nýjustu gerð, Taunus 12M, en í henni óku þeir til þess að minna bæri á því að Rússar væru á ferð.
snastörf
manni í sendiráðinu Kisilev að
nafni. Hittust þeir Ragnar og
sendiráðsmaðurinn tvívegis f
desember, í síðara skiptið á
heimili Ragnars og var þá með
Kisilev túlkur, er reyndist vera
Lev Dimitriev, einnig starfsmað
ur í sendiráðinu. Á þeim fundi
lýsti Kisilev því, að þeir stæðu
í þakkarskuld við Ragnar vegna
myndatökunnar og skildi við
brottför sína eftir fyrrnefnda
peningaupphæð án þess að sinna
andmælum Ragnars. Var ákveð-
inn fundur með þeim á sama
stað hinn 7. janúar 1963 kl.
19.00. Nokkru síðar leitaði Ragn
ar sambands við yfirsakadómara
eins og áður segir, og kvaðst
vilja binda endi á ásókn þessa,
og tjáði hann sig fúsan til að
stuðla að því að íslenzkum yfir-
völdum tækist að upplýsa mál
þetta. Fundi þá, sem hann hefir
tekið þátt f síðan, sótti hann
samkvæmt beiðni lögregluyfir-
valda.
Sérstakar linsur.
Fundurinn 7. janúar fór fram
f samræmi við það, sem hann
hafði sagt fyrir um að fyrirhug-
að væri, og höfðu lögreglumenn
komið sér svo fyrir með sam-
þykki hans, að þeir gætu fylgzt
með viðræðum Ragnars og
sendiráðsmanna, og eru þær til
skráðar nærri orðréttar. 1 þess-
um viðræðum báru sendiráðs-
menn m. a. fram tilmæli um, að
Ragnar aflaði upplýsinga um
strætisvagnsstjóra, er æki verka
mönnum til og frá vinnu á
Keflavíkurflugvelli. — Einnig
skyldi hann, ef það reyndist
mögulegt án þess að vekja grun-
semdir, setja sig í samband við
slíkan aðila. Ef áhugi hans f
þessu efni vekti grunsemdir,
skyldi hann gefa þá skýringu,
að hann leitaði eftir möguleik-
um til þess að ná f tollfrjálst
áfengi. Einnig kom fram í við-
ræðunum að sendiráðsmenn
spurðu um hvort það væri tfðk-
að að útlendingar fengju störf
í hafnarvinnunni í Reykjavík.
Ragnar nefndi f viðræðunum
Lóranstövarmyndatökuna og
aðrar slíkar myndatökur, er
hann kynni að þurfa að annast,
og sögðu þeir honum þá að hon-
um myndu útvegaðar nauðsyn-
legar sérstakar „linsur", þegar
hann þyrfti á þeim að halda, en
annars kynnu slík tæki að vekja
grunsemdir. 1 viðræðunni hóf
Ragnar einnig máls á peninga-
greiðslunni, sem honum væri á
móti skapi, og var honum sagt
að hann yrði að Iíta á hana
sem gjöf. Hann mætti ekki vera
feiminn við að taka við pening-
um til þess að standa straum
af kostnaði við athuganir sínar,
kostnað á veitingahúsum, vfn-
veitingar, er hann væri að kynn-
ast mönnum o. fl. Sendiráðs-
menn lögðu áherzlu á að næsti
fundur mætti ekki fara fram f
heimahúsum, það væri af ýms-
um ástæðum óheppilegt og gæti
vakið grunsemdir. Var næsti
fundur ákveðinn á vegamótum
við Hafravatn 28. janúar kl.
19.00.
Fór sá fundur fram sam-
kvæmt áætlun og fylgdust lög-
reglumenn með þvf, að bifreiðar
mættust á tilsettum stað og
tíma. Ragnar fór úr sinni bif-
reið og í hina og var henni ekið
í nágrenni Hafravatns um eina
klukkustund. Samkv. skýrslu
Framh á bls. 5.

5
í
5
I