Vísir - 28.05.1964, Blaðsíða 7

VÍSIR . Fimmtudagur 28. maí 1964.
Affahæsti Eyjabáturinn físk-
aði fyrír 5,6 milljónir kréna
BERGUR VE 44 varð langafla-
hæsti báturinn á vertíðinni, af
þeim, sem gerðir voru út frá
Vestmannaeyjum. Hann fiskaði
frá 4. janúar til 30. april eða á
tæpum fjórum mánuðum:
1267 smálestir af þorski og
1557 smálestir af síld.
Aflaverðmætið á þessum mánuð
um nam: kr. 5.655.000,00.
Bergur VE 44 er fyrsti stál-
báturinn af fjórum, sem smíð-
aðir verða í Þrándheimi f Noregi
fyrir íslenzka útgerðarmenn og
kom hingað til lands fyrir ára-
mótin síðustu. Hann er 216 rúm
lestir og hefur reynzt vel í alla
staði.
Skipstjóri er Kristinn Páls-
son. Þótt ungur sé, hefur hann
verið með afiasælustu skipstjór-
um á landinu nú um árabil.
Eigandi Bergs VE 44 er sam-
nefnt hlutafélag í Vestmanna-
eyjum og stjórn þess skipa:
Júlíus Magnússon framkvæmda-
stjóri og Kristinn Pálsson, báðir
frá Vestmannaeyjum, og Vigfús
Friðjónsson, útgerðarmaður frá
Siglufirði.
íslenzk hglabók
í vændum er ný íslenzk mynda-
bók, sem ef til vill tekur öllu fram
í prentun og frágangi sem enn hef-
ur sézt hér á landi, en það eru
myndir af íslenzkum fuglum, sem
þýzkur ljósmyndari hefur tekið, en
bókaútgáfa Menningarsjóðs gefur
út með texta á þrem tungumálum.
Vfsir frétti á skotspónum af
þessari fyrirhuguðu útgáfu og leit
aði frekari upplýsinga um hana
hjá Gils Guðmundssyni forstjóra.
Bókaútgáfa Menningarsjóðs hef-
ur einu sinni áður gefið út hlið-
stæða bók, en það er bók um hesta
sem gefin var út með íslenzkum,
þýzkum og enskum texta. Myndirn-
ar í hana tók þýzk kona, Hela
Tictz, en dr. Broddi Jóhannesson
skólastjóri skrifaði textann.
Bók sú sem í vændum er um
íslenzka fugla, er hliðstæð hesta-
bókinni en þó miklu stærri, með
fleiri myndum og auk litmyndanna
verða og allmargar svart-hvítar
ljósmyndir í henni. Hér er einnig
að verki þýzkur ljósmyndari,
Hermann Schlenker, sem hefur tek-
ið allar myndirnar. Dr. Broddi Jó-
hannesson skrifar textann, en auk
þess er sérstök lýsing á hverjum
fugli, sem mynd er af í bókinni
og hefur Steindór Steindórsson
menntaskólakennari tekið hana
saman.
Bókin er samt engan veginn
ætluð sem heildarlýsing á íslenzk-
um fuglum, heldur er fagurfræði-
legt sjónarmið látið ráða um
myndavalið. Henni er ætlað að
verða frekar falleg en fræðileg.
Myndaprentun er þegar lokið
og allar myndirnar prentaðar er-
lendis, svo og þýzki og enski text-
inn, en íslenzki textinn er prentað-
ur hérlendis. Aðalumboð erlendis
hefur prentsmiðju. og útgáfufyrir-
tækið E. Schwend K.G. í Þýzka-
Aflahæsti Eyjabátur, Bergur V.E. 44.
landi, en það hefur annazt alla
prentun, aðra en á íslenzka text-
anum.
Prentunin hefur tekizt forkunn-
ar vel og má fullyrða að litprent-
unin sé mun nær því rétta og
eðlilegri heldur en hér hefur sézt
á litprentuðum bókum.
Þess má geta, að hestabók
£r Surtsey að kólna út eða
brýzt fram nýtt gos?
Fyrir viku fóru nokkrir vís-
indamenn og náttúruunnendur
út í Surtsey til að kanna hvaða
breytingar hafa orðið í eynni
síðustu dagana.
Vísindamennirnir, sem lögðu
leið sína út í eyna, voru þeir
Eyþór Einarsson grasafræðing-
ur, dr. Guðmundur Sigvaldason
jarðefnafræðingur og dr. Sig-
urður Þórarinsson jarðfræðing-
ur.
Vísir náðj sem snöggvast
tali af dr. Sigurði Þórarinssyni,
en hann sagði að breytingar
hefðu nær engar orðið á Súrtsey
frá því er hann var þar nokkr-
um dögum áður.
Helzta breytingin er sú, sagði
dr. Sigurður, að gígurinn smá
hækkar og þrengist að sama
skapi. Hann mun þó vera enn-
þá sem næst 40—50 metrar í
þvermál og hefur auk þess
breytt nokkuð um Iögun. Áður
var hann sporöskjulagaður, en
er nú að verða kringlóttari.
Hraunrennsli er löngu hætt,
en það kraumar stöðugt í gígn-
um og hann skvettir g'.óandi
leðjunni sí og æ, stundum upp
á gígbarmana. Það er því engan
v'eginn nættulaust að hætta sér
fram á þá eins og sakir standa.
Komin er um það bil 25
metra há gjallkeila kringum gíg
inn, en er þó nokkru lægri til
suðurs. Annars er gígurinn sem
næst 100 metra yfir sjó, en eyj
an sjálf, þar sem hún er hæst,
nálægt 175 metrum.
í förinni með vísindamönn-
unum var verkfræðingur, sem
mældi nákvæm'.ega hæð eyjar-
innar og gígsins, en dr. Sigurður
kvaðst ekkj vera búinn að fá
niðurstöður hans ennþá. Þær töl
ur sem hann gæfi Vísi upp
myndu þó vera nærri sanni.
Dr. Sigurður sagði að fersk-
leiki eyjarinnar væri strax far-
inn að dofna nokkuð nema f og
á sjálfum gígnum. Hraunið þeg
ar tekið að veðrast og sums stað
ar sandorpið orðið. Miklir og
háir gjallhamrar liggja að eynni
sums staðar og sagði dr. Sig-
urður að gjallið væri orðið
mjög sandorpið og fast f sér.
Þar sem hamrarnir eru hæstir,
ná þeir allt að 100 metra hæð.
Hraunkamburinn, þar sem
hraunið hefur runnið I sjó fram’
er aftur á móti mun Iægri, að-
eins nokkurra mannhæða hár.
En hraunrennslið hefur þó gert
það að verkum, að ekki þarf
lengur að kvíða því að Surstey
verði brimrótinu að bráð.
Vísir innti dr. Sigurð eftir því
hvort líkur væru til þess að gos
væri hérmeð hætt. Hann svar-
aði því til, að erfitt væri um
það að segja.' Það drægi hægt
og sígandi að því að gígurinn
lokaðist og þegar það hefði
gerzt, væri forvitnilegt að sjá
hvað gerðist. Það gæti hvort
tveggja skeð, að gosið lognaðist
út af fyrir ful'.t og allt, en líka
hitt, að þrýstingurinn væri svo
mikill innanfrá, að hann brytist
út í sprengingu, og þá e. t. v.
á öðrum stað.
Leiðangurinn fór héðan
flugleiðis til Vestmanna-
eyja og síðan strax á báti
út í Surtsey. Sigurður sagðj að
landganga eða lending væri ekki
neinum erfiðleikum bundin fram
ar, ef ekki væri hvassviðri. Hóp
urinn var allan daginn, frá
morgni til kvölds úti í eynni
eða 9 — 10 klst. samtals. Erindi
þeirra vfsindamannanna var,
sagði dr. Sigurður, að skoða
grjótið og þær breytingar, sem
verða á því, Eyþórs að kynna
sér gróður og dr. Guðmundar
að rannsaka hraunið bergfræði-
lega og útfellingar í sambandi
við gufur upp úr hrauninu, en
á þeim eru meiri eða minni
breytingar frá degi til dags.
Menningarsjóðs hefur selzt í mjög
stóru upplagi, þýzka og enska út-
gáfan eru vfða uppseldar, en sú
íslenzka senn á þrotum. Má lík-
legt telja að fuglabókin verði ekki
síður vinsæl, enda enn fallegar út-
gefin.
Gils gat þess að lokum, að for-
stjóri Ferðaskrifstofunnar, Þorleif
ur Þórðarson hefði átt frumkvæðið
að útgáfu þessarar bókar, aðstoð-
að og leiðbeint um hana á ýmsan
hátt og talið hana æskilega land-
kynningu.

Mörg Ehjgsrfgi- og
æðosjúkdóma-
vornnrfélög
Fyrir nokkru var stofnað Hjarta-
og æðasjúkdómavarnarfélag Akur-
eyrar og nágrennis með um 200
félögum. Einnig var stofnað Hjarta-
og æðasjúkdómavarnarfélag Sel-
foss og nágrennis með 70 félögum.
í dag og næstu daga verða félög
stofnuð á eftirtöldum stöðum:
Fimmtudag þ. 28. maí í Borgar-
nesi að hótel Borgarnesi kl. 8.30
e.h.
Föstudaginn þ. 29. maf á Akra-
nesi í Stúkuhúsinu kl. 9 e.h.
Fóstudaginn þ. 29. maí n.k. f
Keflavík í samkomuhúsinu Aðal-
veri kl. 9.30.
Prófessor Sigurður Samúelsson
mun mæta á fundinum í Borgar-
nesi og á Akranesi, en Snorri P.
Snorrason læknir mætir á fundin-
um í Keflavík.
Á næstunni verða stofnuð félög
í Vestmannaeyjum og í Hafnar-
firði og væntanlega bráðum á Vest-
fjörðum.
Ætlunin er að stofna félög f
stærri kaupstöðum á Norður- og
Austurlandi í sumar og með haust-
inu.
Sp,
Tjegar Cesar sneri
aftur til Rómar úr her-
leiðöngrum sínum í Gallíu
trúði hann vini sínum fyrir því
að sig vantaði nokkrar milljón
ir upp á að eiga ekki neitt.
© Verri en Cesar
Líkt var sjóðum ís-
lenzkra bænda farið þegar
Framsóknarmaddaman sneri
skutnum í þjóðina og hvarf úr
ríkisstjórn. Þá voru sjóðirnir
gjaldþrota með öllu. Þá vant-
aði nákvæmlega í tölum talið
30 milljónir upp á að eiga ekki
neitt. Á þessu varð snör og
rækileg breyting þegar Sjálf-
stæðismenn tóku við forystu
þessara mála af Framsóknar-
mönnum. Stofnlánadeild land-
búnaðarins var sett á fót 1962
með sameiningu Ræktunar-
sjóðs og Byggingarsjóðs sveita
bæja. Auðvitað snerust Fram-
sóknarmenn öndverðir gegn
þeirri ráðstöfun. En hver varð
árangurinn? Sá, að aldrei hefir
meira fjármagni verði varið til
uppbyggingar í sveitunum en
síðan. 1962 var veitt í lán 70
millj. króna og enn hærri upp
hæð síðan, en þegar bezt lét
hjá vinstri stjórninni var láns
upphæðin aðeins 52 mill.
króna. (1958).
• ' l iVíÍJÍi
£ Virkaðstoð.
Auk þess gerðist það að
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
málaráðherra hafði forgöngu
um, að lausaskuldum bænda
var breytt í föst lán. Sam-
kvæmt því voru bændum sam-
tals veitt 780 lán að upphæð
65 millj. króna. Þetta voru
svo augljósir hagsmunir fsl.
bændastéttar, að jafnvel
Framsóknarmenn treystu sér
ekki til þess að mæla gegn
þessari ráðstöfun. Tíminn
sagði, í leiðara f júlf 1961:
„Ef ríkisstjórnin tryggir við-
hlítandi að þessi aðstoð við
bændur verði virk, ætti það að
verða mörgum bændum til ó-
metanlegrar hjálpar . . . “
Eftir að þetta var skrifað voru
bændum lánaðar 65 milljónirn
ar — og aðstoðin varð vel
virk.
# Dapurleg saga.
Allir vita að Framsóknar-
menn telja sig sérstaka mál-
svara íslenzkra bænda. En
þrátt fyrir það láta þeir sjóði
þeirra verða gjaldþrota og hefj
ast ekki handa í skuldamálum
landbúnaðarins. Það er ekki
fyrr en Sjálfstæðismenn koma
í stjórn að hlutunum er komið
f gott lag. Við hverju er þá
að búast af flokki sem fer
þannig með sfna helztu skjól-
stæðinga? Þrátt fyrir 30 ára
valdatfmabil Framsóknar f fs-
lenzkum stjórnmálum eru
bændur enn tekjulægsta stétt
landsins. Ber það stefnu Fram
sóknar fagurt vitni? Hafa þeir
hjálpað þeirri stétt sem þeir
einir þykjast eiga til góðra
bjargálna? Svarið er neikvætt.