Vísir - 29.07.1964, Blaðsíða 8

i’«aa
V I S I R . Miðvikudagur 29. júlí 1964
Útgefandi: Blaðaútgáfan VÍSIR
Ritstjóri: Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjórar: Þorsteinn Ó. Thorarensen
Björgvin Guðmundsson
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 80 kr. á mánuði.
I lausasölu 5 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur)
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f
Hvítt og svart frelsi
Öhjákvæmilega er þessi frjálslynda og viturlega stefna
bings og stjórnar í Bandaríkjunum borin saman við
stefnu Suður-Afríku í kynþáttarmálum, sem er blettur
á hinum frjálsa heimi, borin saman við kynþáttakúgun
Portúgala í nýlendum sínum og alræðisstjórn hvítra
nanna yfir hvítum, sem enn tíðkast á Spáni, þar sem
negnarnir njóta ekki sjálfsagðra mannréttinda. En ekki
sízt hljóta menn að renna huganum til þeirra Evrópu-
ríkja, sem enn neita þegnum sínum um sjálfsögðustu
mannréttindi, frjálsar kosningar, málfrelsi, ritfrelsi,
ferðafrelsi og jafnrétti fryir lögunum. Engra þessara
eiginda njóta íbúar Sovétríkjanna eða Austur-Evrópu.
Þeir eru hálfu verr settir en svertingjarnir í Banda-
íkjunum voru, jafnvel áður en jafnréttislögin voru
sett. Þeir eru enn á nýlendustiginu á miðri tuttugustu
ildinni. Hér kemur í ljós munurinn á þjóðskipulagi
relsisins og þjóðskipulagi þrælanna.

FramsóknarmöSí
Y'íminn heldur því fram í síðustu viku, að hagur land-
únaðarins hafi stórversnað vegna aukins kostnaðar
>g óhentugra lánskjara. Auðvitað færir blaðið engin
ök fyrir þessari firru, nefnir engar tölur. Sannleikur-
inn er sá, að hagur landbúnaðarins hefir stórbatnað
undir viðreisn. Stofnlánadeild landbúnaðarins hefir
verið sett á laggirnar með hundruðum milljóna króna
lánsfé, en ræktunarsjóðirnir voru orðnir gjaldþrota
mdir stjórn Hermanns. Útflutningsbætur eru nú
greiddar á landbúnaðarafurðir og bændum tryggt jafn-
/irði útfluttra afurða við innanlandsmarkaðinn. Við-
reisnin hefir haldið innreið sína í sveitirnar ekki síður
en bæi þessa lands.
J>að fór sem margir hugðu, að samþykkt jafnréttis-
laga hvítra og svartra í Bandaríkjunum hefir orðið
neisti í púðurtunnu. Óeirðir hafa þegar átt sér stað í
Suðurríkjunum á nokkrum stöðum, en þó tiltölulega
takmarkaðri en ætla hefði mátt. Hins vegar hefir það
komið á óvart, að blóðugar skærur hafa átt sér stað
í sjálfri New York borg, þar sem hvað eftir annað hefir
soðið upp úr í negrahverfinu Harlem. Á því þarf eng-
an að undra, þótt framkvæmd þessara merku laga sæti
allmikilli andspyrnu. Þau hafa í för með sér djúpstæða
breytingu á öldnum, rótgrónum þjóðfélagsháttum í
Bandaríkjunum og hefðbundnum siðum í samskiptum
hvítra og svartra þar í landi. Þrælsmyndin hefir enn
verið steypt í ásjónu hins svarta manns, þótt öld sé nú
liðin síðan bandaríska þjóðin háði blóðuga borgara-
styrjöld. svo hinn svarti maður mætti leysast undan
þrælsokinu. En framkvæmd jafnréttislaganna þessar
vikurnar og einörð stefna Bandaríkjastjórnar í málinu
sýnir að lýðræðið og mannréttindahugsjónir standa
föstum rótum í landinu. Þar er ekki hikað við að fram-
kvæma jafnréttisákvæði stjórnarskrárinnar, þrátt fyrir
andspymuna.
Svo ótrúlegt sem það kann að
virðast er þetta ný mynd af
„alheims-ömmunni" — hinni sí
unglegu Marlene Dietrich, og
hún er birt í dönsku blaði í til-
efni af komu hennar til Kaup-
mannahafnar núna í vikulokin.
Og blaðið minnir á, að þegar
Marlene var að vinna sér frægð
í Þýzkalandi um 1910 hafi nöld-
urseggirnir í hópi þýzkra gagn-
rýnenda sagt, að „stúlka með
hennar rödd ætti að stunda ball-
ett, en svo hafi eins og kunnugt
sé „blár engill“ (Marlene varð
fræg fyrir leik sinn í kvikmynd-
inni Blái engillinn) farið sigur-
göngu um heiminn, og sömu
gagnrýnendur uppgötvað sér til
skelfingar, að kannski væri það
Marlene Dietrich
„ALHEIMS - AM MAN44
skemmtir í TIYOLI
— Rábin til Hamborgar - óperunnar á hausti komanda
þrátt fyrir allt vettvangur óper-
unnar, sem væri hinn rétti fyrir
stúlku með „slíka fótleggi“.
En þangað liggur nú leiðin að
lokum, því að blaðið skýrir frá
því, að; Marlene , sé. ráðín , |il 1
óperunnar , Hamborg á hausti
komanda, en þar á hún að
syngja í Leðurblökunni eftir
Orlofsky, en f hlutverki sínu
er hún einmitt klædd síðbuxum,
svo að fótleggirnir ættu hvorki
að verða til skemmtunar eða
ergelsis gagnrýnendum.
En „prins Orlofsky einkennis-
búningurinn" sem hún klæðist í
í Leðurblökunni gæti minnt á
það, að fyrir áratugum innleiddi
Marlene „herratízku fyrir kon-
ur“ með að koma klædd síð-
buxum inn á sviðið, og með því
að klæðast karlmannafötum og
ganga með karlmannahatt á
höfði á almannafæri. Þá hafði
enginn „upplifað1 neitt slíkt síð-
an á dögum George Sands.
Marlene ætlar að skemmta í
Tivoli í hálfan mánuð — senni-
lega hvorki klædd sfðbuxum
eða með karlmannshatt á höfði,
en „klædd skrautlegum kjólum
sínum og loðkápum mun hún
heilla alla, þessi dásamlega
kona. Við minnumst ekki á aldur
hennar, en minnum á, að sjálf
kann hún vel gælunafninu
„alheims-amma““.
Á undangengnum mánuðum
hefir hún ferðast um Evrðpu-
lönd, m.a. um Svíþjóð og Sovét
ríkin og síðast í Frakklandi
(Cannes).
Palestínu- f lóttamenn
SVlÞJÓÐ
Hópur 40 ungra arabískra
flóttamanna sneri á liðnu hausti
aftur heim til landanna við aust
anvert Miðjarðarhaf eftir eins
árs menntun og þjálfun í sænsk
um iðngreinum. I „UNRWA
Newsletter", sem er málgagn
fyrir starfsemi Sameinuðu þjóð-
anna meðal Palestínu-flótta-
manna (UNRWA), segja nokkrir
þeirra frá dvölinni í Svíþjóð og
áhrifunum, sem þeir urðu fyrir
Vinsamlegir og gestrisnir Svíar,
kaldur vetur, næg atvinna, sæt-
ur matur og mikil persónuleg
og fagleg reynsla eru meðal
þeirra atriða sem oftast eru
nefnd f frásögnum flóttamann-
anna.
Þeir fóru til Sviþjóðar vegna
800.000 dollara fjárveitingar frá
sænsku tæknihjálpar-nefndinni:
„Námden för internationellt bi-
stand. NIB“, til UNRWA. Ætl-
unin er að senda árlega svipað-
an hóp til Svfþjóðar, sem fái
bar eins árs þjálfun. Eftir heim
komuna eiga flóttamennirnir að
halda áfram námi við stofnun
sem UNRWA hefur sett á stotn
í Síblín í Líbanon með hjálp
Svía. Var hún opnuð í haust e:
leið. Hópurinn sem hér um ræð-
ir verður svo með tímanum
kennarar í ýmsum iðngreinum
og verkalýðsleiðtogar, og menn
un þeirra og reynsla eru mikil-
vægur skerfur til þróunarinnar
fyrir botni Miðjarðarhafs.
Niman Issifan segir frá því
í „UNRWA Newsletter“, að
hann hafi verið settur í út-
varps- og sjónvarpsverksmiðju
í Norrköping. Þar vann hann
einkum að því að leita að göll-
um og gera við móttökutæki.
Hann lærði sænsku — eins og
flestir af félögum hans — og
varð einnig talsvert ágengt í
þeirri viðleitni og læra að
standa á skíðum. Hann hafði
einungis séð snjó einu sinni
fyrr á ævinni, og f Svíþjóð
komst hann í kynni við snjólög
sem voru meira en metri á
þykkt.
Honum fannst Svíar vera vin-
gjarnlegir og gestrisnir. Hann
lítur á þetta eina ár í Svíþjóð
sem mikla persónulega reynslu
og telur sig hafa öðlazt verð-
mæta faglega reynslu. Nú er
ætlun hans að verða kennari f
sinni grein.
Annar úr hópnum, Ahmad
Mohamm -d Rabah, lýsir Svíþjóð
sem „mjög grænu landi“. Áhrif-
in, sem honum eru efst í huga,
eru vinsemd landsmanna, at-
vinnumöguleikarnir og sænski
maturinn.
— Mér fannst maturinn mjög
sætur í fyrstu og alls ekki lfkur
arabískum mat, og ég verð að
játa, að ég hlakka til að komast
aftur í arabískan mat, segir
hnn.
Ahmad vann í verkfæraverk-
smiðju í Linköbing og bjó hjá
sænskri fjölskyldu.
— Þau fóru með mig eins og
sinn eigin son, segir Ahmad.
Ég hugsa til þeirra eins og ann-
arrar fjölskyldu minnar.
Flöskuskeyti á
Landeyiusundi
Flöskuskeyti frá Guiness-
brugghúsinu barst inn á rit-
stjórnarskrifstofu blaðsins í
gær. Ágúst Magnússon, 17
ára piltur. Álftamýri 16, Reykja
vík, fann flöskuna f miðri síð
ustu viku austur á Landeyjar-
sandi.
Framh. ð bls. 13