Vísir - 31.05.1965, Síða 8

8
VÍSik .
VISIR
CJtgefandi: Blaðaútgáfan VISIK
Ritstjóri: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjórar: Jónas Kristjánsson
Þorsteinn 0. Thorarensen
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 80 kr á mánuði
í lausasölu 7 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur)
Prentsmiðja Vísis - Edda h.f
EFTA etlist
Fyrir nokkrum dögum lauk í Vínarborg ráðherra-
fundi Fríverzlunarbandalags Evrópu, en þar eru
Norðurlöndin meðal aðila. Á fundinum var gerð sam-
þykkt um nauðsyn þess að því yrði forðað að Evrópa
skiptist í tvær andstæðar viðskiptaheildir. Ekki er
á dagskrá sameining hinna tveggja viðskiptabanda-
laga, en lögð var áherzla á samvinnu þeirra í við-
skiptamálum. Fríverzlunarbandalagið hefur að und-
anförnu eflzt, og fram kom á fundinum, að Norður-
löndin telja sér mikinn hag af aðild sinni og þeirri
stefnu bandalagsins að ryðja. viðskiptahömlum úr
vegi. Nær helmingur allra utanríkisviðskipta okkar
íslendinga er við lönd Fríverzlunarbandalagsins. Þess
„ vegna er eðlilegt að við könnum ítarlega hvort við-
skiptahagsmunum okkar er ekki betur varið með sam
starfi við bandalagið en því að standa utan þess. Að
lokinni þeirri könnun og upplýsingasöfnun verður
tímabært að taka afstöðu til slíks samstarfs.
Íp m <& ’m
254 milljónir
Húsnæðismálastjórn gerði þau tíðindi heyrum kunn
fyrir helgina að á því ári, sem liðið er frá 1. júní s.l.,
hafi verið úthlutað 254 millj. króna í íbúðalánum.
Þar með hefur verið efnt það heit, sem ríkisstjórnin
gaf í fyrravor við heildarsamningana við verkalýðs-
félögin að útvegaðar skyldu og lánaðar 250 millj.
króna til íbúðabygginga. Vel hefir því verið fyrir
málum íbúðabyggjenda séð en þessi upphæð er
tvöfalt hærri en nokkru sinni hefur áður verið út-
hlutað. Hafa og lánin hækkað um 280% frá því sem
- var á tíma vinstri stjórnarinnar en byggingarvísi-
talan innan við 100%, þannig að nú er húsbyggjend-
um veitt miklu verðmætari aðstoð en áður var. Það
dylst engum að slík aðstoð er vissulega mikilsverð
kjarabót, engu síður en kauphækkanir. Því ætti verk-
lýðshreyfingin að marka stefnuna áfram á þessari
braut. Reynslan af þeim aðgjörðum sem þegar hafa
verið framkvæmdar lofar vissulega góðu.
Sióferóisskylda
Á ráðstefnu Varðbergs í Borgarnesi verður í dag
rætt um aðstoð við þróunarlöndin. Það er vél að
skilningur er loks að vakna hér á landi á því að það
er siðferðisskylda okkar íslendinga, sem annarra
efnaðra velmegunarþjóða, að styrkja öreigaþjóðir
Afríku ofí Asíu. Norðurlöndin hafa þegar unnið mik-
ið starf í þessum álfum að heilsugæzlu og mennta-
málum. Við eigum að hefjast þegar handa í samvinnu
við þær og leggja okkar lóð á vogarskálina. Það
verður að vísu ekki þungt, en um hvert grammið
munar í þessum efnum. Og okkur sjálfum yrði slíkt
hjálparátarf lærdómsríkur skóli.
..i.....ut>ugur 31. maí 1965.
Kennedy".
Brothers félagsins „Cape
Togari Hudson
Bylting í togaraveiðum
Mjög örar framfarir
eru nú á sviði togaraút-
gerðar, sérstaklega í
Bretlandi. Stjórnarvöld-
in þar í landi veita tog-
araútgerðinni þar nú
stóra styrki sérstaklega
til nýbygginga skipa,
og eru útgerðarmennirn
ir nú að fara inn á nýj-
ar brautir sem virðast
nálgast það að vera stór
felld bylting í togaraút-
gerðinni.
Miðar allt að því að gera
rekstur skipanna hag^væmari
og er leitað ýmissa tæknilegra
ráða til að fullkomria þau tækrii
lega. Það sem helzt virðist
stefnt að nú er m. a. að gera
stjórn skipanna sjálfvirka, að
öllu sé stjórnað úr brúnni. Þá
er greinileg þróun í þá átt að
stækka skipin og verka aflann
og frysta hann um borð. Nú
er orðið mjög lítið um það að
byggðir séu nýir togarar með
hliðargálgum. Skuttogararnir
hafa sigrað vegna miklu meiri
hagkvæmni á allan hátt. Auk
þessa er verið að gera margs
konar smábreytingar á tækjum
á þilfari, svo sem vindum og
fyrirkomulagsbreytingar í lest-
um.
Tjað er margt sem ýtir undir
þessar stórfelldu breytingar
í tækniútbúnaði skipanna. Fyrst
og fremst það að tap á togara-
rekstri hefur farið vaxandi og
menn skilja að þar verður að
framkvæma rationaliseringuna
alveg eins og í öllum öðrum at-
vinnugreinum. Þá hefur fisk-
skorturinn á þeim miðum sem
Bretar hafa stundað sín áhrif
ásamt útilokun frá þeim miðum
sem tekin hafa verið inn fyrir
landhelgi sín áhrif. Menn hafa
komizt á þá skoðun, að nauð-
synlegt sé að leita nýrra miða
og það þó í mikilli fjarlægð séu.
Er ekki ólíklegt að brezkir
togarar fari nú að sækja suður
á bóginn, á suðurhluta Atlants-
hafsins og koma hin stærri
skip þá í góðar þarfir.
TVTú fyrir nokkrum dögum var
stærsta togaraútgerðarfé-
lagið í Grimby, Associated
Fisheries, að taka á móti nýju
skipi, sem vakið hefur mikla og
verðskuldaða athygli. Togari
þessi kallast „Victory" og er
hugmyndin að hann verði sá
fyrsti í stórum flota sams kon-
ar skipa. Stærðin er 1750 tonn
og^epgd sljipsjns 244 fet.
Skip þetta er þannig að öll-
um útbúnaði, að það getur
stundað fiskveiðar í hitabeltinu
og siglt langar leiðir með afl-
ann. Enda draga eigendur enga
dul á það í yfirlýsingum sín-
um við móttöku skipsins, að
þeir ætla að vera undir það bún
ir að sækja fiskinn alla leið suð-
ur á miðin við Afríku og jafn-
vel Argentínu, þar sem þeim
lízt illa á það, hvað aflinn er
farinn að minnka á norðurslóð-
Vfictory er skuttogari og hann
er auk þess frystiskip. I
frystigeymslum getur hann tek-
ið 500 tonn af fiski. Úthalds-
tími hans getur verið yfir 50
daga.
Sérstök áherzla er á það lögð
að búa sem bezt að áhöfninni.
Brezk fiskveiðitímarit, sem sent
hafa fréttamenn sína til að
skoða þennan nýja togara segja
að áhöfnin lifi við hinn mesta
Iúxus. Útgerðarfélagið skýrir
þetta vannig út, að nú sé fyrir-
sjáanleg mikil breyting á starfi
sjómannanna. Fram til þessa
hafi verið litið á togarasjómenn
í Bretlandi eins og hálfgerða
miðaldasæfara, nú hljóti tæknin
að verða tekin í notkun í vax-
andi mæli, skipin verði fyllt af
elektrónískum tækjum, margs
konar sjálfvirkum vélum. Ef
útvegurinn á að halda í við
aðrar atvinnugreinar verður
hann að taka breytingu og sjó-
mennimir verða að vera hæfari
og menntaðri menn til þess að
kunna að fara með öll þessi
margbrotnu tæki.
JFjað er nokkuð síðan annað
togarafélag i Grimsby Hud-
son Brothers tók við nýju skipi,
Cape Kennedy, sem smíðað var
hjá Cochrane skipasmíðastöð-
inni í Selby.
Cape Kennedy er álíka skip og
Victory en nokkru minna. Það
er um 1200 tonn og lengdin
227 fet. Það er talið mjög full-
komið að öllum tæknilegum út-
búnaði, sem ætlaður er til að
spara vinnukraftinn. Öll stjórn
á vélum fer fram úr brúnni og
þar um borð eru einnig tæki
til frystingar á aflanum.
Drezk fiskveiðitímarit leggja
áherzlu á það, að smíði
þessara nýju togara tákni bylt-
ingu í togaraútgerð. En það er
ekki nóg með það, að skipun-
um verði breytt í framfaraátt.
Þetta hlýtur jafnframt að hafa
miklar breytingar í för með sér
í landi og í samræmi við
breytta framleiðsluhætti á skip-
unum sjálfum verður að fram-
kvæma endurskipulagningu í
móttöku fisks og í dreifingar-
kerfinu. Það er t. d. fyrirsjáan-
legt að á næstu árum mun
draga úr löndun á ísuðum
fiski í brezkum höfnum. í stað
hans mun löndun á frystum
fiski fara vaxandi.