Vísir - 20.12.1965, Blaðsíða 9

VfSIR . Mánudagur 20. desember 1965.
Stíflan við Búrfell verður fyrir ofan Tröllkonuhlaup, fossinn á myndinni.
Tjá hafa Ijósin á norska jóla-
trénu verið tendruð enn á
ný og jólasvipurinn er kominn
á miðborgina. f bréfi frá frétta-
ritara Vfsis í Osló segir að
jólaundirbúningurinn þar f borg
hafi hafizt er þetta tré, gjðf
borgarinnar til Reykjavíkur,
var feDt í skógi skammt frá
Ósló fyrir þremur vikum Jóla-
tréð er vináttuvottur ágætrar
frændþjóðar og orðinn fastur
liður í jólahaldi íbúa Reykja-
víkur. Að þessu sinni afhenti
það hinn nýi sendiherra Nor-
egs, Tor Myklebost, en hann og
kona hans hafa þegar skapað
sér góðar vinsældir hér á landi
þótt tiltölulega ný séu í starfi.
Skynsamlegt spor
Um síðustu helgi gerðist það
einnig að heyrum kunnugt var
merkt samkomulag sem náðst
hefur milli aðila vinnumarkaðs
ins, hinna fomu höfuðandstæð-
inga verkalýðshreyfingarinnar
og vinnuveitendasambandsins
Samkomulag þetta fjallar um
upphaf og framkvæmd vinnu-
rannsókna hér á landi. Eðlilegt
er að þeir sem ekki kunna mikil
skil á þessu tiltölulega sér-
hæfða verkefni spyrji í hverju
mikilvægi þess sé fólgið. Því
er auðsvarað. Það er sameigin-
legt hagsmunamál allra þeirra
sem að framleiðslunni í þjóðfé-
laginu starfa að samstarfið þar
sé sem nánast og að stöðugt
sé unnið að endurbótum á
vinnuaðferðum og launafyrir-
komulagi i i þvf skyni að bæta
nýtingu véla, hráefnis og
vinnuafls.
Sá mikilvægi hugsunarháttur
hefur hlotið opinbera staðfest-
ingu að það sé ekki síður í hag
launþeganna, sem við atvinnu-
tækín og framleiðsluna starfa,
en eigenda þeirra að unnt sé
að auka framleiðsluna sem
mest og þá einnig framleiðnina.
Með því skapast ágóði bæði
fyrir launþegana og eigendur
atvinnufyrirtækjanna sem þýð-
ir að afkoma beggja starfshópa
batnar og lífskjörin verða
tryggari. Þetta er staðrejmd
sem verklýðs og launþegasam-
tökum í vestrænum löndum er
víðast hvar orðin löngu ljós, en
hefur átt æði erfitt uppdráttar
hér á landi. Þess vegna er það
gieðilegt að heildarsamtök
vinnuveitenda og Iaunþega
skuli nú hafa sameinazt um að
framkvæma rannsóknir sem
hafa það markmið að finna
beztu vinnuaðferðir, koma í
veg fyrir timatap og mynda
réttan grundvöll fyrir launa-
ákvarðanir. Það er allt forend-
an fyrir velgengni atvinnuvega
og fyrirtækja.
Ákvæöisvinna:
Stórhækkuð laun
Ekki sízt eru vinnurannsókn-
ir mikilsverðar sem grundvöllur
ákvæðisvinnufyrirkomulags.
Hina mestu nauðsyn ber til að
innleiða ákvæðisvinnu á miklu
fleiri sviðum en hún tíðkast í
dag hér á landi. Ekki þarf ann-
að en líta til reynslu erlendra
iðn og atvinnufyrirtækja til
þess að gera sér ljóst að á-
kvæðisvinnan er öruggasta og
bezta Ieiðin til þess að auka
framleiðsluna og bæta kjörin
með sem minnstum tilkostnaði
fyrir fyrirtækin. Hér á landi
hefur ákvæðisvinnan aðeins að
nokkru verið tekin upp í iðnað-
inum. Þar hefur hún þegar
sannað ágæti sitt. Tilraunir
með ákvæðisvinnufyrirkomu-
lag í frystihúsunum eru tiltölu
lega ný hafnar, en hafa þegar
gefið ágæta raun. Iðnfyrirtæki
eins og Ofnasmiðjan og Bíla-
smiðjan, hafa reynt ákvæðis-
vinnufyrirkomulagið. Niðurstað
an í slikum iðnfvrirtækjum
hefur verið sums staðar sú. að
afköstin hafa stóraukizt og
laun verkamannanna hækkað
allt að 30% án þess að vinnu-
tíminn hafi lengzt hætis hót.
Vitanlega er innleiðing ákvæðis
vinnufyrirkomulagsins háð því
að verkamenn fái sinn réttláta
skerf af framleiðsluaukning-
unni, en þar kemur einmitt til
mikilvægi vinnurannsóknanna,
sem gefa um það órækar vfs-
bendingar hver sá
skerfur á að vera. Hins veg-
ar þarf að forðast ódæmi upp-
mælinganna.
Fyrir löngu er ákvæðisvinnu
fyrirkomulagið orðið grundvöll
ur bandarísks framleiðslulffs og
á það einn meginþáttinn f vel-
gengni bandarísku þjóðarinnar
á efnahagssviðinu. Það er
frumorsökin til þess að banda-
rískur verkamaður afkastar frá
3—10 sinnum meira en kollegi
hans í Evrópu, þótt furðulegt
megi virðast. Og nú berast
fregnir af því að Sovétmenn
hyggjist mjög taka að innleiða
þetta fyrirkomulag hjá sér, þótt
í sumum iðngreinum hafi það
að vfsu lengi tíðkazt þar í landi.
Símablaðra sprengd
1 einu dagblaðanna var fyrir
nokkrum dögum sprengd mikil
símablaðra. Var lesendum þar
fortalið í forystugrein að lík-
lega ætti Reykjavik engan
þingmann vegna þess að á-
standið í símamálunum væri
alveg óviðunandi hér f höfuð-
borginni!
Ekki voru þessi fljótfærnis-
legu og barnalegu ummæli bet-
ur rökstudd en svo að fullyrt
var að nú væru 1700 manns á
biðlista eftir síma hér f borg.
Um góðan helming var þar
ýkt, því sannleikurinn er sá,
að aðeins 800 eru nú á biðlista.
Er það reyndar líka nýtt fyrir-
bæri að menn þurfi að bíða
eftir síma f Reykjavík vegna
þess að ástandið hefur nefni-
lega aldrei verið betra en und
anfarinn áratug en þá hefur
enginn biðtími verið. Svo
reiðikast nefnds blaðs virðist
harla lítinn rétt hafa á sér, átt.
Á síðasta áratugnum hefur
fjöldi sfma á Reykjavíkursvæð
inu þrefaldazt. Nú eru þeir
27700 og í undirbúningi er
stækkun sem nemur 5.400 núm-
erum, hér í Reykjavík, í Kópa
vogi og Hafnarfirði. Þegar þessi
stækkun kemur til fram-
kvæmda, á næsta ári verður
vandi símnotenda leystur, því
vitanlega er það eðlilegt að
menn kjósa að sem skemmstur
biðtími sé eftir síma. Þróunin
hefur verið mjög ör £ þessum
málum síðustu árin og aldrei
meira ‘framkvæmt í símamálum
hér í borg, jafnt sem úti á
landi.
Á aö leyfa bjórinn?
Þá hefur bjórfrumvarpið enn
einu sinni skotið upp kollinum
á Alþingi og er það f þriðja
sinn sem hinum vísu lands-
feðrum gefst tækifæri til þess
að taka afstöðu til þess hvort
hér á að leyfa sölu á áfengum
bjór eða ekki.
Vísir skýrði fyrir allnokkru
frá því að frumvarp þetta væri
f vændum og á mánudaginn
sneri blaðið sér til allmargra
manna og kvenna og spurði
um ájit þeirra á bjórmálinu.
Fróðlegt var að lésa hin ýmsu
svör og eins og getur nærri
voru menn ekki aldeilis sam-
mála um bjórdropann, Ýmsir
töldu að rétt og sjálfsagt væri
að leyfa sölu hérlendis á áfeng-
um bjór, þar sem slik sala væri
leyfð í velflestum löndum.
Væri og rangt að halda því
fram að áfengur bjór myndi
auka á vanda áfengisins með
þjóðinni, því miklu sterkari
drykkir væru alls staðar á boð-
stólum. Aðrir töldu, þar á m.
a. nokkrir kunnir menn úr
bindindishreyfingunni, að með
því að leyfa að brugga og selja
áfengt öl hér á landi væri tek-
inn steinn úr þeim varnargarði
sem byggður hefur verið gegn
áfengisflóðinu. Væri áfengis-
vandamálið nógu slæmt þótt
ekki væri nú farið að bæta enn
einni tegundinni við, þeirri sem
margir telja hættulegasta, þar
sem hún kemur f hinni mein-
leysislegu mynd ölflöskunnar.
Ekki er að efa að miklar um-
ræður eiga eftir að verða um
þetta bjórfrumvarp, ekki síður
en hin fyrri tvö, og reyndar ó-
víst um hvort það fær af-
greiðslu á þessu þingi fremur
en reyndist um hin fyrri. Tví-
mælalaust mun sú röksemd
reynast sterkust gegn því að
leyfa bruggun og sölu áfengs
bjórs í landinu að með þvf séu
mjög auknar líkumar á því að
unglingar kynnist snemma á-
fenginu og því muni bjórinn
valda aukinni óreglu meðal
unga fólksins. Þeim fullorðnu
er hann vitanlega ekki skað-
legri en annað áfengi.
Framsókn tekur
afstöðu
Þá hefur sú stóra stund upp
runnið að Framsóknarflokkur-
inn hefur tekið afstöðu.
í meir en ár hefur flokkurinn
tvístigið eins og höfuðsóttar-
kind í stóriðjumálunum. Nú rak
hann af sér slenið f vikunni og
vitanlega reyndist það röng á-
kvörðun sem tekin var. V:ð
öðru var líka varla að búast.
Flokkurinn lýsir sig eindregið
andvígan stóriðjuframkvæmd-
um á íslandi í mynd þeirrar
alúminverksmiðju, sem rætt
hefur verið um að Svisslend-
ingum verði leyft að reisa við
Straum sunnan við Hafnar-
fjörð. Þar með reynir Fram-
sóknarflokkurinn að setja
bremsu á sókn þjóðarinnar til
bættra lífskjara, er hann hyggst
bregða fæti fvrir upphaf stór-
iðju á Islandi. Vitanlega mun
honum ekki takast að stöðva
fýrirtækið, því þingmeirihluti er
fylgjandi áforminu. Hins vegar
er gjörð Framsóknar söm, þrátt
fyrir það, og reyndar í sam-
ræmi við stefnu þess flokks sem
nú er mestur íhaldsflokkur allra
flokka á þessu landi.
Ekki mun þessi ákvörðun
hafa verið tekin þrautalaust
innan flokksins, vegna þess að
þar er að finna ýmsa framsýna
og viti borna menn, sem skilja
að það er ekki vænlegt að lifa
til eilífðar á þorskinum. Ráð-
legra er að fjölga örlítið af-
komumöguleikunum og byggja
breiðari grundvöll undir at-
vinnuvegi þjóðarinnar. í þeim
flokki eru menn eins og Helgi
Bergs, Jón Skaftason og Einar
Ágústsson, hinir yngri menn
flokksins sem hljóta að teljast
vaxtarbroddur hans. Utan þings
má þar nefna Steingrím Her-
mannsson, þingmann in spe,
sem skildi, af sinni Amerfku-
dvöl, að útlendir menn sem eiga
peninga eru ekki allir. ótfndir
glæpamenn. Þessu liði hefur þó
ekki tekizt að koma vitinu fyr-
ir einangrunarsinna flokksins,
menn eins og Eystein, Þórarin
og Sigurvin og Gfsla Guð-
mundsson, menn sem ennþá
halda að meðfætt brjóstvit og
ungmennafélagsstefnan nægi
til þess að leysa heimsmálin.
Vitanlega er lfka pólitfskur
maðkur í mysunni. Þessi stein-
steypudeild hinnar grunnmúr-
uðu fhaldssemi innan flokksins
telur að það sé pólitískt hag-
kvæmt að vera á móti stór-
iðju vegna þess að kosnlngar
nálgast og unnt verði að afla
Framh. á bls. 5