Vísir - 20.05.1967, Blaðsíða 2

2
V í S IR . Laugardagur 20. maí 1967.
Garðablómin inn í stofurnar
Litið inn i Gróbrarst'óbina Alaska og rætt við Jón
Björgvinsson sem gefur „hlómaþjóbinni"
nokkrar ráöleggingar
/£ hugi á blómarækt og blóma-
kaupum hefur vaxið ört að
undanfömu, enda hafa blóma-
verzlanir þotið hér upp í borg-
inni eins og gorkúlur og munu
nú vera um 17 talsins utan
tveggja gróðurhúsa. Til gamans
„Vatnsker"
Hortensía er ein gömlu
stofuplantnanna, þeirra,
sem vinsælastar hafa ver-
ið svo árum skipti. Hún
þarfnast mikillar vökvun-
ar, daglegrar eða annan
hvem dag meðan hún
blómstrar. Þessi mikla
vatnsplanta helzt uppí af
vökvaþrýstingnum og það
an er latneskt nafn henn-
ar dregið, Hydrangea ma-
crophylla — „vatnsker“.
Sennilega á plantan upp-
mna sinn að rekja til Jap-
an og ber hvít, bleik, rauð
eða blá blóm. Hún blómstr
ar í 5-10 vikur og þarf
áburðarvatn vikulega. —
Hortensían þarf góða
birtu en ekki er æskilegt,
að hún fái sterka sól og
gildir hið sama um allar
aðrar blómstrandi plönt-
ur. Eftir blómstmn á að
geyma Hortensíuna á köld
um stað og vökva hana í
hófi. Þegar hún byrjar að
blómstra upp á nýtt í maí
er gott að setja blómaá-
burð, helzt brennisteins-
ammoníak (2 gr. i lítra af
vatni), þegar hún byrjar
að blómstra áður en settur
er á hana venjulegur
blómaáburður.
nú vera um 14 bókabúðir en út-
lendingar, sem hafa sótt landið
heim hafa tekið til fjölda þeirra
og talið íslendinga bókmennta-
þjóö mikla fyrir vikið. Eftir því
að dæma mætti nú sæma íslend-
inga öðru heiti og nefna þá
„blómaþjóðina".
Sumarið og allur gróður þar
með hefur verið seinna á ferð-
inni en venjulega, en nú er þó
sá langþráði tími að nálgast, að
hægt er að fara út í garðinn
eða út á svalirnar, flatmaga þar
í sólbaði og njóta um leið
blómailms og þeirrar feguröar,
sem fylgir sumarblómunum.
En áður en það veröur gert
verða margir að taka til hend-
inni og hreinsa garðinn, planta
niður og hlúa vel að plöntunum.
Ýmsar hafa þegar lokið við
að umpotta blómum sínum,
sem þegar eru farin að
blómstra inni í stofunni, en
aðrar eiga það eftir. Handa
þeim og hinum, sem ætla að
planta út blómum á svölunum
eða í garðinum, sótti Kvenna-
síðan ýmsar ráðleggingar til
Jóns Björgvinssonar garðyrkju-
fræðings, Gróðrarstöðinni Al-
aska.
TTm 80 tegundir fjölærra
blóma og 15—20 tegundir
sumarblóma eru ræktaðar 1
Gróðrarstöðinni Alaska núna og
er því úrvalið mikið. Af sumar-
bólmunum hafa verið vinsælust
undanfarin ár stjúpmæðumar,
bellisar, flauelsblóm, morgun-
frúr, kornblóm, ljónsmunnur og
lengi mætti telja. Jón skýrir
frá því að verðið á sumarblóm-
unum sé núna frá 4—6 kr. og
séu þau dýrust hjá þeim, enda
rækti þeir sumarblómin ekki
sjálfir heldur séu milliliður meö
söluna á þeim. Miðað við verð
erlendis á blómum sé þetta
hlægilega lágt en sumarblóm
myndu kosta í Danmörku 8 kr.,
þegar búið er aö umreikna upp-
hæðina 1 ísleiizkar krónur. Á
móti veröinu hjá þeim í Alaska
vegi það upp hversu úrvalið er
mikið hjá gróðrarstöðinni. Fjöl-
æru blómin, segir Jón, að séu
dýrari en sumarblómin enda sé
búið að hugsa um þau í lengri
tíma. Verð þeirra sé frá 15—100
kr. en algengasta verðið sé 20
—30 kr.
„Með þessari tfð núna“, segir
Jón, „mætti nota helgina til að
planta út fjölæru blómunum og
öðrum blómategundum laust
fyrir mánaðamótin, en þá eru
laukblómin undanskilin.
Garðeigendur eiga ekki að
draga það lengur, að stinga upp
beðin til þess að þau hitni og
þomi, um leið mætti stinga í
þau lítilsháttar blönduðum
garðáburði, ef hann er fyrir
hendi. Eftir að búið er að
planta hefst vökvunin en gæta
veröur þess, að vökva ekki of
oft. Eftir plöntun virkar vökv-
un sem kæling á jarðveginn.
Viðvíkjandi áburðargjöf á að
gefa blómunum lítið magn í
einu en oftar, og vökva áður en
áburðurinn er gefinn.
Ég legg áherzlu á það, að
fólk geri meira af því, að taka
garðablóm inn og nota þau sem
afskorin blóm í vasa. 1 eina tíö
seldum við hér stjúpmóðurvönd-
inn á 25 kr., en þær standa
jafnvel lengur en dýrasta teg-
und rósa. Þetta fannst viö-
skiptavinunum ekki hægt, aö
fara að selja garðblóm og einu
viðskiptavinirnir, sem kunnu að
meta þetta voru sendiráðin.
Núna höfum viö hætt við þetta
og í stað þess að geta fengið
stjúpmóðurvönd á 25 kr. er aö-
eins hægt að fá rósir á 45 kr.“
Stjúpan
I Stjúpan hefur um árabil
j verið eitt vinsælasta sum-
| arblómið. Enda þrífst hún
| vel, gefur mikið af sér og
j lífgar mikið upp á svalim- j
! ar og garðinn með skær- !
um litum sfnum. Það ger- !
ir hún einnig innan húss :
og getur staðið mjög lengi
ef hún er sett í meðalháa ;
skál úr leir, tini eða kopar.
Er full ástæða til að benda
konum á stjúpuna sem
eina fallegustu stofuprýð-
ina — og um leið eina þá
ódýrustu. - Hvernig Stað-
ið getur á því, að Viola
Tricolor maxima hefur
fengið nafnið stjúpa eða
stjúpmóðir er erfitt að
geta sér til um. Við höf-
um fengið nafnið úr
dönsku, en ef einhverjar
vita betur, þá væri gaman
ef þær sendu Kvennásíð-
' unni lausnina.
Jón sýnir stjúpmóðurbeðin,
slítur eitt blómið af um leið
og hann segir: „Þetta blóm er
hægt að setja inn í vasa og eftir
er stilkurinn, en upp af honum
vaxa tvö blóm. Þessi blóm þríf-
ast vel, þau þola íslenzka staö-
hætti og gefa mikið af sér“.
Talið berst að blómarækt á
svölum, en á þvi hefur áhuginn
ekki verið síztur. Kassar, úr
olíubornum krossvið, undir
blómin, með festingum fyrir
bæði stein og járn kosta nú
550 kr. og mun verðið vera
svipað alls staðar þar sem þeir
eru seldir. Hvaða blóm sem er,
er hægt að rækta í þessum
blómakössum, ef skjólið er gott.
Reglan er þó sú, að velja fremur
í þá blóm sem eru lágvaxin og
þéttvaxin myndu þá stjúpmæð-
umar henta vel.
Áhugi á blómarækt og jafn-
framt þekking fólks á
henni hefur vaxið rnikið," segir
Jón. „Þó finnst okkur vera einn
stór galli þar á og hann er sá,
að fólki er gjarnt á að líta á
blómið eða jurtina sem varan-
legan hlut. Það er það alls ekki,
og verður aldrei. Við erum aö
brjóta sundur náttúruna, tökum
blómin úr sínu rétta umhverfi
og flytjum þau út á norður-
hjara veraldar, troðum þeim
niður í pott og skipum því aö
vaxa. Þetta tekst oft en
ekki alltaf og þá er ekki blóma-
salanum um aö kenna."
1 gróöurhúsinu er blómaang-
an af pottablómunum, sem eru
þar í miklu úrvali.
„Við umpottun á blómum,
sem stendur yfir ennþá má
taka eftirfarandi til athugunar,"
segir Jón:
Tjegar plantan er tekin úr
” potti og sett í annan
stærri verður að velja hæfilega
pottastærð. Hún er valin eftir
pottinum, sem blómið stóð í
áður þannig, að hann sé stærri
sem því nemi, að hægt sé að
bæta mold undir og utan meö
en umfram allt á plantan að
standa í sömu dýpt og hún stóð
í áður, henni má ekki sökkva í.
í vali á blómapotti skiptir
ekki máli fyrir plöntuna úr
hvaða efni hann er, harðplasti,
steini, leir, kopar eða keramik.
Ódýrustu pottarnir eru harð-
plastpottar.
Þegar skipt er um plöntuna
slitna óhjákvæmilega rætur m.
a. og er því ráðlegt að láta
plöntuna ekki standa í sterkri
sól og hana þarf að rennbleyta.
Eftir viku til tíu daga á að gefa
henni áburð.“
„Hvaða blómstrandi plpntur
hafa verið vinsælastar?"'
„Chrysanthemum hefur selzt
mikið aö undanförnu. Hún
blómstrar allt sumariö og lifir
þaö af, en þá þarf að endurnýja
hana með græðling. Nú eru
rúmlega sex þúsund tegundir af
chrysanthemum til í heiminum,
ég man eftir einni tegundinni
sem kom hingað eitt árið og bar
heitið Bing Crosby, eftir leikar-
anum fræga. Þessi tegund, sem
við höfum núna kostar 95 og
110 kr. en gallinn er sá, að fólk
kaupir blómið ekki fyrr en það
er bólmstrað.
Aörar vinsælar tegundir
eru Hortensían, sem hefur not-
ið mikilla vinsælda undanfarin
ár, Sineraria, Loxinia, Asalia
eða Alparós eins og hún nefn-
ist hér og lengi mætti telja.“
TTvað um annað, sem við-
^ kemur blómum, hvaða
blómaáburði myndirðu helzt
mæla með?“
„Við verðum að hafa allar
tegundir af blómaáburði hvernig
svo sem þær eru. Ýmsum teg-
undum blómaáburðar hafa
dönsku garðyrkjusamtökin mælt
með eins og hollenzka Pokorn-
áburöinum, subrstral, maxocrop,
sem er 100% lífrænn þaraáburð-
ur, Gro let blómaáburðurinn
svo að eitthvað sé nefnt. Við-
skiptavininum myndi ég ráð-
leggja, aö spyrjast alltaf fyrir
um það hvaöa efni séu i áburð-
inum. Á Gro let áburðinum
standa t.d. tölurnar 7—2—4,
7 er talan fyrir köfnunarefni,
sem þýðir það að áburðurinn er
einkar hentugur fyrir grænar
plöntur. Eins nauðsynlegt
blómaáburöinum eru efni, sem
varna óþrifum á plöntunni, þá
aðallega blaðlús. Það er útilok-
aö fyrir garöyrkjumanninn að
ábyrgjast það, að lús komi ekki
á plönturnar I Reykjavík eru
yfir 10 tegufidir blaðlúsa, sem
veröa fleygar nú á næstunni.
Fyrst þær hafa lyst á trjágróðri
má ekki síður búast við því,
að þær fljúgi inn um gluggana
og taki sér bólsetu á pottaplönt-
unum. Roöamawrinn eða
stikilberjamaurinn er önnur teg-
und skordýra, sem getur skaðað
blómin. Viö þessum óþrifum eru
til margar tegundir lyfja t. d.
substral-spray. Ef plöntunni er
gefið það inn 2—3 sinnum yfir
sumarið verður ekki vart óþrifa
á henni.
Algengasta dauðaorsök potta-
plantnanna er sú, að þeim er
drekkt. Við því er ofureinfalt
ráð, að setja svolítið af viðar- f
kolum í botn pottsins, sem draga
til sín vökvann, ef hann er of
mikill og láta hann aftur frá sér,
þegar gætir of mikils þurrks.“