Vísir - 14.08.1967, Blaðsíða 8

8
VÍSIR. Mánudagur 14. ágúst 1967.
VISIR
Maður er alitaf að hiusta
Utgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR
Framkvæmdastjöri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjöri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingan Þingholtsstræti 1, simar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55.
Ritstjóm: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 linur)
Áskriftargjald kr. 100.00 á mánuði innanlands
1 lausasðlu kr. 7.00 eintakið
PrentSLaiðja Visis — Edda hJ.
Á niðurleið
Rætt við Leif Magnússon, sem lært hefur pianó-
stillingar á blindraskóla i Bandarikjunum
Algengt er, að þjóðum þróunarlandanna fjölgi um
3% á ári eða meira. Þessi öra fjölgun stafar fyrst og
fremst af heilsufarsástæðum, notkun lyfja og lækn-
inga, og af f járhagslegum stuðningi iðnaðarlandanna.
Fjölgunin stafar ekki af því, að fleiri böm fæðist,
heldur af því að meðalævi manna lengist stöðugt.
Áður dóu flest böm í þessum löndum þegar á fyrsta
æviári og fæstir lifðu lengur en í þrjá áratugi.
Þessi gífurlega fjölgun væri ekki sérstaklega alvar-
legt mál, ef framleiðsla þessara þjóða ykist meira en
fólksfjölguninni nemur. Fyrir nokkrum árum vom
menn tiltölulega bjartsýnir á, að tíminn mundi leysa
þetta vandamál. Þróunarlöndunum mundi takast að
auka framleiðslu sína svo ört, að þau gætu ekki aðeins
fætt sívaxandi íbúafjölda, heldur átt afgang til þess
að auka menntun, bæta lífskjör og eignast framleiðslu
tæki.
Þróunin síðustu árin hefur hins vegar ekki verið
eftir vonum, heldur í þveröfuga átt. í hverju þróunar-
landinu á fætur öðru verður aukning þjóðarfram-
leiðslunnar minni en fjölgun þjóðarinnar. Minni fram-
leiðsluverðmæti koma á hvern íbúa. Eymdin vex í
stað þess að minnka. Þetta á við um ýmsar Asíuþjóð-
ir, svo sem Indverja, sem eru næstfjölmennasta þjóð
í heimi. Einnig á þetta við um mörg lönd Suður-Am-
eríku og nokkur lönd í Afríku. Þannig er töluverður
hluti mannkyns á niðurleið.
Ef þessi þróun heldur áfram, sem allt bendir til,
munu þessar þjóðir fá í vaxandi mæli gjafakorn frá
iðnaðarlöndunum. Hin auðugu lönd e'ru hins vegar
svo upptekin við sín eigin vandamál, að líklegt er, að
þau muni auka þróunarhjálpina í heild mjög hægt.
Vaxandi hluti þróunarhjálparinnar fer í matargjafir
til að hindra hungursneyð í ár, sem verður þá aðeins
enn geigvænlegri á næsta ári. Minni hluti hjálpar-
innar verður afgangs til uppbyggilegrar hjálpar.
Virk hjálp er að mennta bændur þróunarlandanna
til að hagnýta sér nútíma landbúnaðarvísindi og
hjálpa þeim að útvega sér tæki, sem geta margfaldað
framleiðsluna. Virk hjálp er að mennta fjölmennar
stéttir iðnaðarmanna og tæknifræðinga til að koma
megi af stað iðnþróun í þessum löndum. Slík hjálp
hverfur nú í skuggann af vítahring matargjafanna,
sem friða um stund en leysa engin vandamál til fram-
búðar. Afleiðingin verður vaxandi stjómmálaleg upp-
lausn í þróunarlöndunum, eins og sést t. d. í Indlandi.
Upplausnin hvetur til róttækni og ævintýramennsku
í stjórnmálum.
Iðnaðarlöndin mega gæta sín. Tregða þeirra á að
veita virka þróunarhjálp getur valdið því, að alþjóðleg
stjómmálaþróun fari úr böndum. Það er ekki gott
£! þess að hugsa, að þær þjóðir verði sífellt fleiri,
sem engu hafa að tapa, og þær sameinist undfr stjórn
forustumanna af tagi Maos formanns.
]Vfaður er alltaf að
hlusta, segir hann, — á
umferðina, veðrið. Mað-
ur skynjar það, sem ger-
ist í kringum mann með
eyrunum. — Ég veit
ekki hvort blindur mað-
ur öðlast næmari heym
en aðrir, en mér finnst
það ekki ólíklegt, þar
sem hann verður að nota
hana miklu meira.
l^yrir nokkru kom heim til Is-
lands ungur Akumesingur
frá námi í pianóstillingum i
Bandaríkj. og það er ekki að
ófyrirsynju, að hann segist allt-
af vera að hlusta, þvi að hann
hefur verið blindur frá því hann
var átta ára gamall og hefur orð
ið að treysta á ratvísi eymanna
í umferð milljónaborgarinnar
New York. Hann hefur nú full-
numið sig í píanóstillingum og
hyggst setjast hér.að og stilla
falskar nótur fyrir fólk.
— Mig hefur alltaf langað til
þess að fara utan og læra píanó
stillingar segir Leifur Magnús-
son, þegar blaðamaður Vísis
heimsótti hann á heimili hans á
Akranesi. Hanun segist raunar
hafa áhuga á fleiri hljóðfærum
en píanóinu einu. Hann spilaði
á nikku hér áður fyrr, svo og á
saxafón, klarenett og‘ kontra-
bassa og lék meðal annars í
hljómsveit á Akranesi í eina tíð.
— Ég er mjög þakklátur þeim
sem stuðluðu að því að ég komst
utan til náms, segir Leifur. Hauk
ur Guðlaugsson orgelleikari
héma á Akranesi hvatti mig með
ráðum og dáð og félagar í Lions
klúbbnum héma greiddu einnig
götu mfna.
Leifur hefur stundað nám sitt
í New York undanfarin fjögur
ár í skóla, sem sérstaklega er
ætlaður blindu fólki, „The New
York Institute for the Education
of the Blinds". — Skóli þessi
er elzti blindraskóli Bandaríkj-
anna, 135 ára gamall. Þar er
lögð stund á hinar ýmsu greinar
tónlistar, málanám, stærðfræði
og ýmsar almennar námsgrein-
ar.
TVetaendur voru 160 þetta árið,
þar af útskrifuðust 19 f vor.
Þeir em flestir frá Bandaríkjun
um. Þó eru nokkrir útlendingar
í hópi nemenda .flestir þeirra
em frá S-Ameríku og einn nem
endanna í pfanóstillingum var
alla leið frá Hong Kong kominn
segir Leifur.
— Námið gengur ósköp svip
að fyrir sig f þessum skóla og
í skólum hinna sjáandi, nema
kvað allt hið bóklega verður aö
lesast með fingurgómunum í
stað augnanna, en allir fá að
sjálfsögðu æfingu f lestri
blindraleturs.
— Við vorum vakin klukkan
sex á morgnana, segir Leifur.
Þama búa allir á heimavist.
Námið stóð yfirleitt frá kl. 9 til
5, fimm daga vikunnar. — Þessa
tvo daga, sem við áttum frí
fór ég venjulega til systur minn
ar, sem býr þar skammt utan
við borgina. — Sumarfríin not-
aði ég hins vegar hér heima,
en þau stóöu tvo mánuði ,eins
og f flestum skólum þar vestra.
— Enginn skyldi halda aö
deyfð og drungi ríkti í þessum
skóla. Nemendur hans hasla sér
völl á flestum sviðum hinna sjá
andi kollega þeirra. Félagslíf
stendur með miklum blóma —
mikil söngur og hljóöfæraleikur
— og auk þess fjörugt íþrótta
líf.
— Viö iökuðum tvenns konar
íþróttir segir Leifur, annars veg
ar glfmu og hins vegar frjálsar
iþróttir eða útiíþróttir ýmiss kon
ar. Tímabil glímunnar stóö frá
þvf í október og fram í marz,
en þá tóku frjálsu íþróttimar
við og stóöu fram í maí.
ir Leifur. Það voru tekin fyrir
verk þekktra tónskálda, eins og
til dæmis Bach, Subert, Mosart
og fleiri.
Þessum kór er að sjálfsögöu
ekki stjórnaö, eins og almennt
tíðkast, þar eð söngvararnir eru
ekki sjáandi og til þess að ná
tilætluöum árangri varð kórinn
því að æfa þeim mun nákvæm-
ar.
— Fyrst voru lögin spiluð
fyrir okkur, segir Leifur, sföan
fikruöum við okkur áfram eftir
nótunum þangað til við kunnum
þau og þá var æft af fullum
krafti. Nokkrir nemendanna
hafa einhvern vott af sjón og
sumir sjá jafnvel þaö vel að þeir
gátu eygt stjórnandann og haft
gagn af bendingum hans, en
hinir uröu að finna þetta og
fylgjast vel með.
Varöandi námið f píanóstill-
ingum sagöi Leifur að þaö byggð
• VIÐTAL
DAGSINS
Leifur við starf sitt.
Þessi glíma er í ætt viö það
sem kallaö er „rusling" og menn
þekkja úr sjónvarpinu, en okk-
ar glíma er hins vegar ekki líkt
því eins gróf. — I lok glímu-
tímabilsins kepptum við í þess-
ari íþrótt, bæöi við sjáandi og
blinda. Og á vorin var mót í úti-
íþróttum. Þá komu saman nem-
endur 6—8 blindraskóla til
keppni.
Tónlistarlíf er sérlega fjöl-
breytt. Hljómsveit er starfandi
í skólanum allt námsárið, enda
stunda margir nemendanna nám
í hljóðfæraleik. Kóræfingar eru
fjóra daga vikunnar og oftar,
þegar nálgast konserta, en þeir
eru þrisvar á ári, einn um jólin,
annar um páska og sá þriöji á
vorin, en þar koma einnig fram
þeir, sem hafa verið að læra á
hljóðfæri, bæði í hljómsveit og
sem einleikarar.
Leifur kvaðst hafa tekið þátt
í kórsöngnum, ennfremur lék
hann einleik á píanó, klarenett
og svo söng hann, en hann
kvaöst hafa stundað nám í þess
um greinum jafnframt píanóstill
ingunum. Við höfðum stórfínan
söngstjóra og ég held að kór-
inn hafi verið nokkuð góöur, seg
ist að miklu leyti á því að finna
hlutina með höndunum, svo að
það væri ekki svo erfitt að gera
þetta blindur.
— Við vorum látin yfirlara
píanóiö og kynna okkur þaö.
sagði hann, bæöi til þess að
stilla það og eins til þes aö
geta gert við verkið £ því. —
Auk þess lásum viö talsvert af
bókum um píanóið og píanóstill
ingar, til dæmis eina eftir blind
an píanóstillingamann.
Ég fékk mér öll verkfæri sem
til þarf og nú vona ég bara að
fólk geti notað þá þjónustu, sem
ég get innt af hendi. — Ég er að
hugsa um að vera hérna á Akra
nesi fram í september, en þá fer
ég suöur og hef þar aðsetur á
blindraheimilinu.
— í skólanum kynntist Leifur
konu sinni, Jolee Crame frá
New York en hún er einnig
blind. ..
— Nei hún var ekki nemendi
í skólanum segir Leifur og bros
ir, hún kenndi mér. Hún var þá
við nám í háskóla og kenndi svo
lítið við skólann, en nú vmnur
hún á skrifstofu hjá stjórninni
í Washington við að vélrita
skýrslur um uppgjafahermenn.