Vísir - 03.02.1968, Page 7

V í S IR . Laugardagur 3, febrúar 1968.
7
Leyfist að gjalda keisaranum?
Matth. 22. 15—22.
Spumingin um skattgjaldiö:
Leyfist að gjalda keisaranum
skatt, er gildra, lögð fyrir meist-
arann til að reyna að veiða hann
1 orðum. Að baki hennar er saga
— sorgarsaga Gyðingaþjóðarinn
ar: Mátti Guðs útvaldi lýður
greiða heiðnum keisara skatt —
viðurkenna með því yfirráð
hans. Hvernig gat þetta sam-
rýmzt því, að viðurkenna aldrei
neinn annan konung en Jahve
hersveitanna? Enda var fólkið,
lýöurinn ^andvígt þessari
greiðslu, og það hafði meira að
segja komið til óeiröa, þegar
henni var komið á, þrem ára-
tugum áöur. Og ennþá var
spurningin rædd og hugleidd
eins og þetta guðspjall ber með
sér.
En eins og áöur er að vikið
var spumingin gildra.
Það eru Farísearnir og læri-
sveinar þeirra, ásamt Heródes-
arsinnum, sem koma til • Jesú
og spyrja. Farísearnir, sem
héldu sér fast við lögmálið og
trú feðranna, höfðu ekki viður-
kennt skattgreiðsluna formlega,
en þó munu hafa verið skiptar
skoöanir meðal þeirra um hana.
Heródesarsinnar vom aftur á
móti fylgjendur Heródesar, land
stjóra í Galíleu, og þjónuðu því
Rómarvaldinu í einu og öllu.
Ef Jesús játaði spumingunni,
gStú Fafíseamir snúið sér til
fólksins, sem var andvígt Róm-
yerjum og sagt: Haldið þér, að
þessi sé Messías, er slíkt mæl-
ir, játast undir vald herraþjóð-
arjnnar, Rómverja. Kemur það
heim og saman við von ykkar
og trú um frelsi úr ánauö?
Hvernig getið þér hyllt hann?
Svari hann hins vegar neit-
andi, þá vom Heródesarsinnar
reiðubúnir til þess að ákæra
hann sem uppreisnarmann,
mann sem ynni opinberl. gegn yf
irráðum Rómverja.
En Jesús gerir hvorugt. Fyrst
ávítar hann þá fyrir hræsnina,
en biður síðan um, aö sér sé
færður skattpeningurinn. En
þeir færðu honum denar, sem
var rómversk silfurmynt og var
á mynd keisarans. Nú var það
skoðun þess tíma, að vald þjóð-
höföingja næði jafnvítt og mynt
hans gilti. Og svarið verður
samkvæmt þessu: Gjaldið keis-
aranum þaö sem keisarans er.
Úr því skattpeningurinn var
rómverskur og bar mynd keis-
arans, þá Iá það í hlutarins eðli
að peningurinn var hans, og að
því marki átti að greiða keis-
aranum skatt. Hann á aö fá sitt,
það sem hans er. En Jesús bæt-
ir við: Guði það sem hans er.
. Skattgreiöslan hefur .sínar
takmarkanir. Keisarinn kemur
ekki í stað Guðs. Þú hefur ekki
lokið við að gegna skyldum þín-
um, um leið og þú hefur greitt
skattinn af hendi í gjaldheimt-
unni.
Kristnir menn hafa ætíö viöur
kennt nauðsyn þess, sem nefnt
hefur verið ríkisvald, og raun-
ar talið það vera eina af til-
skipunum Guðs. Páll postuli
hvatti til þess að yfirvöldun-
um væri sýnd hlýöni eða eins
og segir í 13. kapítula Rómverja
bréfsins: „Sérhver maður sé yf-
irboðnum valdstéttum hlýðinn,
því að ekki er nein valdstétt .
til nema-frá Guði, og-þær sem
til eru, þær eru skipaöar af
Guði; svo aö sá, sem veitir
valdstéttinni mótstöðu, hann
veitir Guös tilskipun mótstöðu."
Og Lúther hefur svipaöa afstöðu
til málanna.
En séu þes?i orð hugleidd,
hlýtur sú spuming að vakna:
Hversu langt á þessi hlýðni aö
ganga? Á hún að vera algjör,
burtséð frá því, hvernig yfir-
völdin eru og hvað þau fremja
í nafni valds síns og máttar?
Á hún að verða einstaklingnum

Um þessar mundir er Slysa-
vamafélag íslands 40 ára. Það
er einn þarfasti félagsskapur
með þjóð vorri. Hann nýtur al-
mennra vinsælda og viðurkenn-
ingar um -land allt. Óteljandi
eru þau mannslíf, sem Slysa-
varnafélagið hefur bjargað. —
Mörg er sú hamingjustund, sem
fyrir þess atbeina og aögerðir
hefur runnið upp eftir langa
bið milli ótta og vonar. Kirkj-
an hefur ávallt reynt að styðja
eftir mætti þennan þarfa félags-
skap. Þess vegna þykir vel við
eiga á þessum tímamótum aö
geta hans hér á Kirkjusíðunni
með því að birta meðfylgjandi
mynd af skipsstrandi á Reykja-
nesi. Ef hún prentast vel, kem-
ur í Ijós hve fögur og táknræn
hún er þar sem reiði hins strand
aöa skips myndar krossinn, sem
teygir sig upp úr brimrótinu.
Guð blessi Slysavamafélag ís-
lands og alla starfsemi þess.
Hinni framréttu hönd, sem starf
ar i kærleika, skal fylgja bænin,
ákallið til hans, sem förum ræð-
ur og lífsvertíð veikra manna:
Breiðist, Guð, þín blessun yfir
bát á miði, skip á sjó
Leiddu aftur heilu og höldnu
heim til Iands hvern einnar-jó.
Forsjón þinni felum vér
fiskimanna djarfan her.
eitt og allt, eins og í einræðis-
ríkjum, þar sem flokksforingirm
hefur komið í stað Guðs almátt-
ugs? Á þessi hlýðni að veröa
þess valdandi, aö hægt sé að
Ijúga að fólki, .svíkja það og
blekkja, etja því út í ófæruna
í krafti þess, að þetta sé ein
af tilskipunum Guðs, og þar af
leiðandi því fyrir beztu?
Svarið hlýtur aö veröa neit-
andi. Því hlýtur að vera tak-
mörk sett og þaö felst í setn-
ingunni: Guði þaö sem Guös er.
Það er eitthvað í þér og mér,
sem mælir gegn því, gerir upp-
reisn. Við trúum þessu ekki og
vitum að þetta er ekki rétt.
Þetta er eitthvert sterkasta afl
mannskepnunnar, guösmeðvit-
undin, sem hefur orðið staðföst
meö hinni sögulegu opinberun
í Jesú Kristi. Og á öllum tímum
og við allar aðstæður hefur
reynizt erfitt aö brjóta hana
niður. Einræðisseggir, bæði fyrr
og síðar hafa reynt þaö og þeim
mistekizt.
Hlýöum því yfirvöldunum,
svo lengi sem aögeröir þeirra
brjóta ekki í bága viö lög Guðs,
svo lengi sem þau þverbrjóta
ekki lögmál Guðs, eftir hvers
viija þú reynir að lifá lífi þínu,
ekki vegna þess að það sé rétt
í sjálfu sér, heldur vegna þess,
að það er aö lifa í samræmi
„yiþ, jnn$ta eöli .tilverunnar.
Hvernig?
En þetta er nú ef til vill ekki
það vandamál, sem beint snertir
okkur hér í dag. Við þykjumst
búa við lýðræði, þar sem al-
menn mannréttindi eru í heiðri
höfð. Vandamálið er miklu frem
ur það, að við gleymum hrein-
lega í öllu okkar veraldarvafstri,
að gjalda Guöi það sem hans
er. Ekki þurfum viö aö berjast
til þess. Við þurfum ekki að
fara í launkofa með það. Nei,
við höfum ótal tækifæri, en þaö
vill gleymast, verða út undan.
menn hreinlega nenna ekki að
leggja það á sig. Og það er
þetta góðlátlega afskiptaleysi,
sem mest hrjáir kirkju okkar í
dag.
Gjaldiö keisaranum það sem
keisarans er og Guði það sem
Guðs er.
Þegar skattskráin kemur út,
þá grípa vanal. sum dagbl. höf-
uðborgarinnar til heimsstyrjald-
■arleturs síns og tala um skatt-
píningu, skattaáþján, og um það
að verið sé að kreista síðasta
blóðpeninginn út úr fátækri ab
þýðunni meðan hinir stóru
sleppi, o. s. frv o. s. frv.
En hafa þessi blöð notaö
heimsstyrjaldarletur til þess að
kveina undan því, að fólk þurfi
að gjalda Guði það sem hans
er. Nei, það fer heldur lítið fyrir
því.
Á þaö er ekki minnzt. Og ekki
sendir gjaldheimtan út auglýs-
ingu þess efnis, að fram fari
lögtak fyrir vangoldnum skuld-
um til Guðs. Og þess vegna eru
menn afskíptalausir, yppta góð-
látley- öxlum og finnst einskis
í vant.
Eða hefur það nokkurn tíma
hvarflað að þér, meðan þú ert
að greiða skattinn þinn, að ef
til vill eigir þú ógreidda skuld.
eða eitthvað eftir, sem þú hef-
ur vanrækt, þótt þú rekist ekki
á það í auglýsingum dagblað-
anna.
Hvað gerði þér fært að greiða
skattinn þinn, að gjalda keis-
aranum? Hvað leiddi þig, hvað
styrkti þig, hver gerði þér mögu
legt að eignast þak yfir höfuð-
ið og bíl til að aka niður í
gjaldheimtuna? Þú húgsar senni
lega lítið um það, þér finnst
það sjálfsagt litlu máli skipta.
Þú þykist eiga þetta sjálfur
fyrir Guði og mönnum, vannst
fyrir því í sveita þíns andlitis.
Það hvarflar sjaldan að þér, að
þú eigir skuld að gjalda, að þér
beri aö þakka Guöi fyrir þau
lífsgæöi, sem þú hefur notið.
Þú geldur keisaranum, en gleym
ir Guði þínum, sem þó hefur
gefiö þér allt.
Én yfir keisaranum er æðra
vald, Guös vald, og lög hans
eru æðri lögum keisarans. Og
það sem mest er um vert, er
það að Guði sé goldið það sem
hans er, og að hjartaö sé heilt
og óskipt í þeim viðskiptum. í
Orðskviöunum stendur: Sonur
minn, gef mér hjarta þitt og
lát vegu mína vera þér geð-
fellda, segir Drottinn. Ríkis
Guðs og réttlætis skaj Ieitað
umfram állt og hlýðnast lögum
þess.
Og Guð é aö elska af allri
sá' náungann eins og sjálf-
an sig. Þá þjónustu er hægt
að veita, þrátt fyrir að keis-
aranum sé goldið. Hér þurfa
engir árekstrar að verða, og
þetta tvennt getur reyndar oft
og tíðum farið saman og á
að gera það. Þannig lifir maður
inn heilbrigðu lifi, mitt á milli
þess stundlega og eilífa. Og til
þess er manninum gefin sál. að
hann kunni að hefja sig yfir
hiö veraldlega, geti gefið Guði
dýrðina, en sitji ekki fastur á
sömu þúfunni allt sitt líf og kom
ist aldrei upp á næsta leiti.
Að hann geti lifað bæði í þess-
um 'ieimi og öðrum, og hvort
tve. i é honum jafn eðlilegt. _
Ekki að hann stöðvist við þá
hluti sem næstir honum eru,
heldur sé hann minnugur þess,
að spurt verður að lokum: Hvað
vannstu ' Drottins veröid til
þarfa? Og hvað stoöar þá að
hafa auögazt af fé, að hafa
framkvæmt stóra hluti, ef það
Undanfarna daga hafa menn
verið önnum kafnir við að fylla
út framtalsskýrslu sína. Það er
gert með þessa spurningu i
huga: Hvað kem ég til með að
þurfa að borga í skatt á þessu
ári? Verður það meira eða
minna en í fyrra? Hver sem upp
hæðin verður, mun öllum þykja
hún há, alltof há.
Hugvekjan í Kirkiusiðu Vísis
í dag, fiallar um skatt-
greiðslu. Hún er rituð út af
orðum Jeisú, svari hans við
spurningu Faríseanna, er þeir
hugðust veiða hann í orðuin meö
spurningunni: Leyfist að gjalda
keisaranum skatt?
Höfundur þessarar hugvekju,
Brynjólfur Gíslason, lauk prófi
í guðfræði s.l. þriðiudag. Hann
er Skaftfellingur, f. á Kirkju-
bæjarklaustri 26. des. 1938, varð
stúdent á Akureyri vorið 1959,
stundaði síðan kennslu, blaða-
mei isku o. fl. var m. a. um
tíma þingfréttaritari Vísis. Kona
Brynjólfs er Áslaug Pálsdóttir,
Pálssonar bónda á Litlu-Heiði
í Mýrdal.
er ekki gert með því, hugarfari
og þeirri vissu, að við erum
aðeins gestir á þessari jörð, og
raunveruleg1- líf okkar tilheyrir
Guði, vegna þeirra hluta, sem
hann hefur fyrir okkur gert. Nú
er ekki þar meö sagt. aö við
eigum aö slá slöku viö í starfi
okkar, í trausti þess að okkur
verði að lokum allt fyrirgefið,
Framhald á b!s. 10.
Mín góða móðir
Jj^g niun hafa veriS kominn á 8. áriö þegar ég byrjaði að
læra kverið... Mér fannst mikið til um, þegar
móðir mín lét mig byrja á þessum upphafsorðum lær-
dómsbókarinnar: „Oss mönnunum ríður mikið á, að
; j- við lærum að þekkja Guð ... eða lét mig læra sálminn:
Sólin rann, ljós leið, ljúfur Guð minn styðja í dag vann
j o.s.frv. Það var fyrsti sálmurinn sem ég lærði. Hún lét
. I mig læra sum kvæði í Hallgrímskveri, þ.á.m. Þetta:
j Ungum er það allra bezt. Ég læröi þetta og margt annað
i gott af öllum hug og hjarta. Mín góða móðir hafði
allan hug á því, að innræta okkur börnum sínum. Guðs
; orð og góða siðu. Ég sé það bezt nú á elliárum mínum,
hver móðir mfn var mér á æskuárum mínum, þegar
: mest þurfti við. Hún hafði sterkar og fjörugar til-
finningar, heimtaði mikið af sjálfri sér og öðrum og
þótti nokkuð vinnuhörð og aðfinningasöm. Hún var
hreinlynd, ódul og djarfmælt, elskaði sannleika og rétt-
læti, var hjartagóð við allt.... Hún var stillingin sjálf,
skjót til ráða og úrræðagóð... Einu sinni fðtbrotnaði
hún og það háskalega, á tveim stöðum á sama fæti
bæði fyrir neðan hné og fyrir ofan ökkla. Enginn Iæknir
var þá til þar eystra, en hún sagði fyrir hvernig binda
ætti um brotin. Hún lá þá um tuttugu vikur í rúminu, en
spann talsvert í þeirri legu, því hun lét okkur krakkana
stíga rokkinn fyrir framan rúmiö sitt. Fóturinn greri
eigi fyrr en barnið, sem hún gekk þá með var komið til.
(Páll Melsteð.)