Vísir - 03.02.1968, Qupperneq 9

V ISIK . Laugardagur 3. fehrúar IPP8
V

'J'uttugu og þrír fulltrúar sjávarútvegs víða að af landinu sitja
nú önnuns kaftair á Fiskiþinpi í Fiskifélagshúsinu við
Skúlagötu og litu fréttamenn Vísis inn til þeirra í kaffihléi
einn daginn. Þetta er 29. Fiskiþing, en slík þing eru haldin
annað hvert ár og eru ráðgefandi um margvísleg málefni
útgerðar og sjófanga.
Milli slíkra þinga eru haldir. fjórðungsþing, norðan-, vestan-
sunnan- og austanlands, þar sem rædd eru mál, sem síðan
eru lögð fyrir Fiskiþingið.
Ýmsar blikur eru nú á lofti í sjávarútvegsmálum, sem
kunugt er og þeir erfiðleikar, sem nú steðja að þessari aðal-
atvinnugrein þjóðarinnar hljóta að marka svip slíks þings.
Hér fara á eftir stutt viðtöl við fjóra fulltrúa þingsins um mál-
efni þess og ástand útvegsmála í heimabyggðum þeirra.
Margeir Jónsson,
Keflavík:
Stærri bátarnir á línu-
veiðar við Grænland á
vorin.
ViÖ hittum fyrst ritara fundar
ins, Margeir Jónsson, útgeröar
mann frá Keflavík og biöjum
hann að drepa á helztu umræöu
efni þingsins. — Þingiö hófst
raunverulega meö skýrslu fiski-
málastjóra um starfsemi Fiski-
félagsins síðustu tvö árin.
Síðan eru margvísleg mál tek-
in á dagskrá og skiptast menn
á um framsögu. Fjallaö hefur
verið um Reikningaskrifstofu
sjávarútvegsins, vitamál (frams
Árni Stefánsson, Fáskrúðsfiröi),
friðun fiskistofna og fiskirækt
( rnódus Halldórsson), kúfisk-
veiöar (Einar Guðfinnsson), þjón
ustu viö síldveiðiflotann (Magn-
ús Gamalíelsson), talstöðvar,
síldarflutuninga. Þetta eru rétt
einstök dæmi um það sem um er
rætt.
Eitt af þeim málum, sem nú
er ofarlega á baugi og rætt verö
ur á þessu þingi, er leið til þess
aö finna verkefni fyrir bátana
af stærðinni frá 100 til 200 tonn,
en þessi skip eru of lítil til þess
að stunda síldveiöar austur i
hafi. Við teljum hins vegar ekki
ráðlegt að þeir færu margir á
togveiðar.
— Hvað hefur .helzt komið
til greina að gera við þessi skip
í sumar?
— Það er einna helzt talað
um aö reyna línuveiðar við Græn
land á vori i og sumrin og ísa
eða salta fiskinn niður. Þetta
hefur verið reynt aðeins lítils-
háttar og virðist gefa góða raun.
Við teljum eftir að skreiðar-
markaðurinn lokaðist í Niegríu
og ekki er lengur hægt að verka
lélegri netafiskinn í skreið.
verði lang happadrýgst aö fá
stærri bátana á línuveiöar. Með
því yrði fengið betra hráefni til
frystihúsanna og útflutnings-
verðmætin yröu meiri.
Það er svo aftur á móti ann-
að mál og verður að koma i ljós
á sínum tíma, hvort sjómenn-
irnir sætta sig við að leggja á
sig útilegur á línu, eins og þeir
hafa til dæmis gert á síldveið
unum. Ef til vill yröi að taka
upp kennslu í beitingu með
auknum linuveiöum, þar eð
þessi starfsgrein hefur lítið ver
ið iðkuð seinni árin.
Eitt af því sem vakir fyrir út-
vegsmönnum núna, er aö komið
verði á fót fiskiðnaðarskóla.
Þaö væri ekki óeðlilegt eins og
menntunarþróun þjóðfélagsins
er háttaö, aö slíkum skóla yröi
komið á fót til þess að fólk geti
fengið nauösynlega þekkingu í
vinnslu sjávarafuröa eins og öðr
um iðngreinum.
Þá er mikill áhugi á því að
efla Reikningaskrifstofu sjávar-
útvegsins til þess að veita betri
tölulegar upplýsingar um stöðu
sjávarútvegsins á hverjum tfma.
Reikningaskrifstofan hefur starf
að í sambandi við Fiskifélagið,
en hún hefur hvorki nægjanlegt
fjármagn. né starfsfólk til þess
að sinna hlutverki sínu sem
skyldi.
— Aö lokum vikum viö að
útgerðinni á Suðumesjum og
spurðum Margeir, hvernig gengi
að manna báta þar.
— Við höfum stóra keppi-
nauta í grennd við okkur þarna
á Suðurnesjum, hvað vinnuafl
snertir, segir hann. Okkur finnst
þó eiginlega betra að manna
bátana núna en verið hefur.
Níels Ingvarsson,
Neskaupstað:
Ótíðin á mestan þátt í
síldarleysinu.
Níels Ingvarsson, yfirfisk-
matsmaður í Neskaupstað er
einn af fulltrúum Austfirðinga
á þessu þingi, en hann gegnir
fundarstjórn á þinginu.
— Aflatregöan og verðfall
sjávarafurðanna setja að sjálf-
sögðu svip sinn á afgreiðslu
mála, segir hann, þegar við
spyrjum hann frétta af þinginu.
Landhelgismálið er einnig
nokkuö á döfinni. Það er að sjálf
sögðu mikill áhugi á því að
lögsaga fáist yfir landgrunninu
öllu, en ég býst við að það
veröi ekki álitið tímabært að
gera ályktun um það mál á
þessu þingi.
Hins vegar býst ég við að
þingið taki afstöðu til togveiða
íslenzkra skipa innan fiskveiði
lögsögunnar. Um það eru mjög
skiptar skoðanir, hvort leyfa
beri slíkar veiðar og þá að hve
miklu leyti.
Lg býst viö að einhverjar á-
lyktanir verði geröar um mark-
aðsmál. Mestum áhyggjum veld
ur veröfalliö á síldarafurðun-
um, mjöli og lýsi. — Um skreiö-
armarkaðinn er það að segja
aö menn álíta óvíða hægt að
bera niður með skreiöarsölu,
nema um mjög góöa vöru sé
að ræða. Og við höfum markaði
fyrir betri gæðaflokkana af
skreið.
Vitamál eru einnig einnjnála
flokkanna sem ræddir eru á þing
inu. Þó að siglingatækni hafi
mjög aukizt með fullkomnari
tækjum er nauðsynlegt að viö-
halda vitunum vegna smærri bát
anna og víða er nauðsyn á ljós-
vitum og nýbyggingu smærri
vita, auk viðhalds og endur-
bóta á þeim eldri
— Hefur aflatregöa síldveið-
anna og verðfall síldarafurðanna
ekki komið illa niður í Neskaup
stað og Austfjarðakauptúnun-
u.i?
— Breytingin á síldargöng-
unum hefur að sjálfsögðu sett
svip sinn á atvinnulífið. Mér
finnst þó aö ótíðin í haust hafi
rá ið mestu um aö ekki barst
meira á land til verkunar. Síld
arsöltun var allmikil, nærri
fullsaltaö upp í samninga og
síldin reynict hafa verkazt vel.
En tíðarfarið var mjög óvenju
Iegt í haust og það verður að
taka tillit til þess, þegar talað
er um aflaléysi. Til dæmis leit
út fyrir allgóöa veiði í janúar,
en hún hefur sama og engin orð
ið vegna ótíðar.
— Eru útgerðarmenn ekki í
erfiðleikum með þessi dýru
skip?
— Þessi nýju skip störfuðu
lengi og fiskuðu vel, þegar á allt
er litið. En sjálfsagt eru greiðslu
erfiðleikar vegna þeirra ennþá
— erlendar skuldir, sem ekki
hefur tekizt að greiða. Það
byggist á verkefnunum hvernig
r • rætist.
— Hvað verður um Aust-
fjaröabáta í vetur, þegar engin
síld fæst?
— Það er ætlunin að þeir fari
fleiri á þorskveiðar fyrir sunn-
an. Hins vegar munu 4 Neskaup-
staöarbátar flytja aflann heim
ef kostur er.
— Verður samt ekki minna um
atvinnu eystra?
— Jú, venjulega hefur verið
nokkur vinna við að hagnýta
síldaraflann fyrri part vetrar og
jafnvel fram á vetur, en mikill
hluti aflans er nú þegar farinn
úr landi.
— Hefur ekki komið' upp á-
hugi á Neskaupstað fyrir að
koma upp frekari síldarvinnslu
— niðursuðuverksmiðju, eða
niðurlagningu.
—• Þaö hefur ekki boriö á því.
Hins vegar Var stofnað félag til
þcss að athuga þennan mögu-
leika á Egilsstööum í fyrra, en
þar hefur ekkert orðið úr fram
kvæmdum.
Hólmsteinn Helgason,
Raufarhöfn:
Sú vai tíðin að Raufar-
höfn var þriðja mesta
útflutningshöfnin.
Einn norðanmanna á þinginu
er Hólmsteinn Helgason, kaup
félagsstjóri á Raufarhöfn. —
Það þarf varla að spyrja um at-
vinnuhorfur þar. Helzta vetrar-
björg þeirra Raufarhafnarbúa,
hraðfrystihúsið, brann sem kunn
ugt er í vetur.
— Það er venjulega lítiö um
atvinnu um þennan tíma árs,
segir Hólmsteinn. Einn vélbátur
hefur verið gerður þar út en
hann hefur sárasjaldan komizt
á sjó fyrir ógæftum.
Seinasta ár var okkur sérstak
lega erfitt, vegna þess að síldin
lagðis' frá landinu og þess
vegna erfitt að fá síld til sölt
unar og beitufrystingar.
Margir hafa jafna sótt suöur
á land á veturna í vinnuleit, en
menn eru hikan'di við að fara
núna, þar sem erfitt er aö fá
nokkra vinnu hér fyrir sunnan.
Ég býst við að nokkrir bátar
fari á netaveiðar með vorinu.
Allt eru þetta smærri bátar. —
Bátar sem stunduðu þessar veið'
ar ( fyrra höfðu sæmilega út-
komu, enda gera ménn’ ekki svo
miklar kröfur. Ég held að hæsti
báturinn hafi verið með um 100
tonn yfir vormánuðina.
Vorið þar áður var spenning-
urinn hins vegar mestur fyrir
grásleppunni, en svo lokaðist
markaðurinn fyrir þeim afurð-
um.
Við erum ekki eigendur síld-
arskipa á Raufarhöfn og algjör
lega upp á aðra komnir með
afla. Viö erum svo Iangt frá
vettvangi stjómmálanna, þama
norður á hjara að það tekur því
ekki að sinna okkur. En sú var
tíöin að Raufarhöfn var þriðja
hæsta útflutningshöfn lands —
á eftir Reykjavík og Vestmanna-
eyjum. Það var minnir mig 1951.
Það væri mjög æskilegt að
koma upp frekari síldarvinnslu
á Raufarhöfn. Þar eru hús til
þi ; og öll aðstaða. Til þess
væri gott að grípa yfir dauða
tímann í síldveiðunum, þegar
atvinnulaust er þar. En það
vantar kannski markaði fyrir
fullunnar sílúarafurðir.
— Verður frystihúsið endur-
byggt?
— '“’að er mjög mikið og dýrt
verk og ekki vitaö enn þá hvort
af því verður, enda skortir þar
fjármagn til. — Á meöan verð-
um við að salta.
Einar Guðfinnsson,
Bolungarvík:
Bátamir halda sig heima
og við fáum betri fisk til
vinnslu.
Loks ræðum við Iítillega við
Ei-.ar Guðfinnssoi þann kunna
útgerðarmanna frá Bolungarvík,
en hann gerir nú út fimm af
átta vertíðarbátum, sem nú róa
frá Bolungarvík.
- Það eflir atvinnuna í landi,
segir ’iann aö bátarnir skuli
stunda veiðar heima við. Auk
þess fáum við betri hráefni í
frystihúsin, betri fisk. — Bát-
amir eru allir á línuveiðum sex
bátar 100—250 tonna og tveir
smærri. Einn bát höfum við á
síldveiðum sunnanlands.
Við vonumst til þess að fá
mikla framleiðslu í vetur. Það
hefur aldrei verið svona mikill
floti heima fyrir.
— Sendið þið stærri bátana á
Grænlandsmið, þegar vorar?
— Vö reiknum meö því já, (
vor, ef síldveiðarnar byrja seint.
Annars vitum við ekkert hvað
við eigum að gera við þessi
stærri skip.
— Eru frystihúsaeigendur
ekki ragir við að frysta mikinn
afla, þar sem markaður er ekki
tryggari en nú er útlit til?
— Ég býst við að reynt verði
að salta meira en venjulega.
— Stendur frystihúsið ykkar
á Bolungarvík hallalaust eftir
reksturinn síðasta ár?
— Þaö er óséð ennþá. Af-
urðimar lækkuðu svo mikið á
árinu. Við getum ekki sagt til
um það ennþá hvernig útkom-
an hefur veriö úr rekstrinum.
— Það hefur ekki borið á at-
vinnuleysi hjá ykkur á Bolungar
vík. \
— Nei, það hafa allir haft nóg
aö gera. Unga fólkiö sezt að og
íbúunum fjölgar. — Hins vegar
ber ekki eins mikið á aðkomu-
fólki nú og áður og það gengur
betur en oft áður aö manna bát-
ana.
— Þið eigið duglega sjómenn
þar vestra, eins og sést á afla-
brögðunum.
— Já, þeir em það. Þeir
verða líka aö sækja langt, alla
leið suður í Breiöafjörð og norð
ur fyrir Horn.