Vísir - 17.08.1968, Blaðsíða 6

TONABIO
tslenzkur texti.

(Return of the Seven)
Snilldar vel gerð og hörku-
spennandi, ný amerísk mynd
í litum og Panavision.
Yul Brynner.
Sýnd kl. 5 og 9.
Bönnuö innan 14 ára.
íslenzkur texti.
(Rififi ’ Amsterdam)
Hörkuspennandi, ný itölsk-
amerlsk sakamálamynd i lit-
um.
Sýnd kl. 5.15 og 9.
Bönnuð innan 14 ára.
Síðasta sinn.
HAFNARBÍÓ
Benny Goodman
Stórbrotin og hrífandi múslk-
mynd í litum um ævi hins
víðfræga og vinsæla hljóm-
sveitarstjóra.
Steve A'len
Donna Reed.
Endursýnd kl. 5 og 9.
í
\
V.VAV.V.V.V.V’.V.V.VAVAVAY.VV.V.V.V.Y.VrY.'.Y.V.V.VAV.V,
Frumdrög að 200,000
ára veðurfarssögu jarðar
fundin" á ísum Suður-
skautsins
VÍSIR . La jardagur 17. agúst 1968.
.VVVVV.V.VVV.V.V.V.V'
//
L'ikur fyrir lifi á Marz að finna undir
isnum suður þar?
i
Tl/ferkilegar rannsóknir hafa
verið í framkvæmd á ís-
hettunni á Suðurskautslandinu
að undanförnu, og er það leiö-
angur bandarískra vísindamanna
sem að þeim stendur, meö þátt-
töku vísindamanna frá háskól-
unum í Kaupmannahöfn, Bem
og Briissel.
Borað hefur verið ofan í Is-
hettuna, þar sem hún er hvað
þykkust allt niður á 2000 m dýpi
og sýnishorn tekin af isnum.
Með rannsókn á þessum sýnis-
hornum, sem raunar er ekki full-
lokið, geta vísindamennirnir rak-
ið sögu veðurfarsins á suður-
hveli jarðar um 200,000 ár aftur
í timann í stórum dráttum. Þeg-
ar hefur og ýmislegt annað kom
ið í ljós, sem visindamönnum
þykir fróðlegt að vita. Til dæm-
is aö gífurleg eldsumbrot hafa
orðið tvívegis á þessu tímabili,
og bera öskulag milli íslaganna
því vitni. Þegar til kemur, mun
reynast fært aö tímasetja þessi
eldsumbrot nokkum veginn með
þvi að telja árlögin ofan aö
þeim.
Borun þessi fer fram á svæði
um 750 km frá sjálfu Suöur-
skautinu, en þar er íshettan um
4,5 km á þykkt. Þessi íshetta
hefur að geyma níu tíundu hluta
af öllu ósöltu vatnsmagni, sem
fyrirfinnst á jörðunni samkvæmt
útreikningum vísindamanna, og
hefur gífurleg áhrif á veöurfar-
ið, ekki einungis á suöurhveli
jaröar. heldur um heim allan.
íssýnishornin úr borholunni
veröa ekki aðeins hin merkileg-
asta veðurfarsheimild lengra aft-
ur í jarðsöguna en unnt væri aö
vita með öðra móti heldur veita
þau og eins og áöur er á minnzt
margan merkilegan fróðleik ann-
an. Til dæmis má fá margs kon-
ar vitneskju um breytingar á
andrúmsloftinu af loftbólum,
sem lokazt hafa inni í ísalögun-
um. Sýnishomin hafa að sjálf-
sögöu verið flutt í sínu uppruna-
lega ásigkomulagi til vísinda-
stofnananna þar sem þau verða
rannsökuð og geymd í frystiklef-
um, sem hafa allan öryggisbún-
að, eins og um óbætanlega dýr-
gripi væri aö ræða — sem að
vissu leyti er ekki heldur sönnu
fjarri. Þótt segja megi að nóg
sé af ís þar syðra, er ekki sama
hvar hann er tekinn, og það hef-
ur kostaö mikið fé og þrotlaust
starf viðkomandi leiðangurs-
manna í þrjú suðurheimskauts-
sumur, að ná þessum mikilvægu
Issýnishornum og búa um þau
til sendingar. Má því hiklaust
fullyröa að þessi frumhandrit að
veðurfræðisögunni séu gulls í
gildi.
Geta svo niðurstöðurnar af
rannsóknum á þessum sýnishorn
um haft raunhæft gildi? Það
gera vísindamennimir, sem að
þessu vinna, sér einmitt miklar
vonir um. Það er löngu vitað
með nokkurri vissu fyrir aðrar
rannsóknir, að ýmis atriði í
veðurfarssögu jarðar endurtaka
sig með nokkum veginn vissu
millibili, þannig að talað hefur
verið um „veðuraldir", bæði
skemmri veðuröld og lengri. Þeg
ar til kemur ættu rannsóknir á
þessu veðurfarssöguhandriti
Suðurskautsins að leiða í ljós
áreiðanleik þeirrar kenningar, og
gæti þá farið svo, að leggja
mætti niðurstöðumar til grund-
vallar veðurspám marga áratugi
eöa jafnvel aldir fram í tímann,
Gengið frá jarðvegssýnishornum til sendingar.
kæmi þar fram „lögmál" veður-
farsbreytniga í stóram dráttum.
■ Sannast lífsmöguleikar á
Marz fyrir rannsóknir á
Suðurskautslandinu?
En það er ekki einungis veð-
urfræöilegur fróðleikur, sem vís-
indamenn hyggjast veröa sér úti
um fyrir rannsóknir á Suöur-
skautslandinu. Þótt það kunni að
láta sem öfugmæli í eyrum, gera
þeir sér vonir um aö komast að
raun um það þar, hvort nokkuö
lífs geti þrifizt á plánetunni
Marz!
Meö því að öll skilyrði virðast
þar svipuð og gert er ráð fyrir
að séu á plánetunni Marz, hafa
jarðvegssýnishorn verið tekin
suður þar og flutt til Kalífomíu,
þar sem þau verða rannsökuð í
vísin 'astofnun að Pasadena, sem
mjög lætur geimrannsóknir til
sín taka. Frumrannsóknir þykja
nefnilega hafa sýnt, að þessi hel-
frosni jarðvegur sé ekki eins
dauöur og hann lítur út fyrir að
vera, heldur úir þar og grúir
ekki einungis af kveikjum, held-
ur og þróaðri einfrumungum,
sem virðast hafa aölagað sig hin-
um „kuldalegu" skilyrðum.
Þetta, ef öruggt reynist, sannar
kenningu hins heimskunna,
þýzka liffræöings, Dombrovski,
um aðlöðunarhæfni að minnsta
10. siða.
....... ■■■ ......................................... ■ ■ ■ ................................................................................................................................................................................................................................................................................ ■■■■ ■ ■ ■

Sllliils
; ■

I < -, Vísindaleiðangrar ýmissa þjóða eru stöðugt á ferð um hina miklu
| ísauðn Suðurskautsins, hin skömmu sumur þar. Meðal annars
lauk miklum könnunarleiðangri þar í janúar s.l. með þátttöku
__—----------------—...norskra vísindamanna.
GAMLA BÍÓ ■•■"■"■'.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.",
Afram draugar
(Carry on Screaming)
Ný ensk skopmynd meö
lsienzkum texta.
Sýnd kl. 5 og 9.
Bönnu* innan 1 4ára.
STIÖRNUBÍÓ
Dæmdur saklaus
Islenzkur textl.
Ný, amerísk stórmynd með
Marlon Brando
Sýnd kl 5 og 9.
Bönnuð bömum innan 14 ára
BÆiARBÍÓ
Maður og kona
Hin frábæra franska Cannel
verðlaunamynd í litum.
íslenzkur texti.
Sýnd kl. 9.
Bönnuð börnum.
Hættulegt föruneyfi
Spenn-ndi bandarísk kúreka
mynd í litum.
I Sýnd kl. 5 og 7.
HÁSKÓLABIÓ
Árásin á drottninguna
(Assault on a queen)
Hugkvæm og spe nnandi am-
erísk mynd í Technicolor og
Panavision.
Gerð eftir skáldsögu Jack
Finney.
Leikstjóri Jack Donohue.
Aðalhlutverk:
Frank Sinatra
Virna Lisi
íslenzku rtexti.
j Sýnd kl. 5. 7 og 9.
i Bönnuð innan 12 ára.
aVJA BÍÓ
EL GRECO
ÍSLENZKUR TEXTI.
Stórbrotin amerísk-ítölsk lit-
mynd í sérflokki um þætti úr
ævi listmálarans og ævintýra-
mannsins
Mel Ferrer
Rosanna Schiaffino
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
LAUGARASBðO
Hetjur sléttunnar
Hörkuspennandi ný amerisk
litmynd.
íslenzkur texti.
Sýnd ... 5, 7 og 9.
Bönnuð börnum innan 12 ára.
AUSTURBÆJARBÍÓ
Leyndarmál
Dr. Fu Manchu
Sérstaklega '.pennandi ný ensk
kvikmvnd i litum og Cinema
scoue
Christophet Lee.
Bönnuð börnum innan 16 ára.
Sýnd kl. 5 og 9.
.v.w