Dagur - 08.11.1997, Blaðsíða 11

ERLENDARFRÉTTIR
Vmátta og
stórviöskipti
DAGUH
1
ÞORLEIFS
SON
• ■ .f' SKRIFAR
Áhrifamenn í efnahags- og viðskiptamálum i Bandaríkjunum munu hafa lagt fast
að Clinton að bæta samskiptin við Kína.
Opinber heimsókn Jiangs Zemin,
forseta Kína, til Bandaríkjanna er
af ýmsum sögð hafa markað
tímamót. Algengt er raunar að
komast þannig að orði í fréttum
af hinum og þessum viðburðum
hingað og þangað í heiminum.
Líta má á heimsókn þessa sem
vott um að um þessar mundir
fari samkomulag Bandaríkjanna
og Kína batnandi.
Æðstu menn stórvelda þessara
hafa ekki heimsótt hvorir aðra
síðan 1989, er George Bush fór
til Kína, skömmu fyrir mann-
drápin á andófsmönnum á Torgi
hins himneska friðar.
Anægðir forsetar
Talið er að þeir báðir, Jiang og
Bill Clinton, Bandaríkjaforseti,
hafi ástæðu til þess að vera nokk-
uð ánægðir með niðurstöður
heimsóknarinnar. Hún sé líkleg
til þess að verða þeim báðum til
aukinnar virðingar og vinsælda
heimafyrir, og til þess mun leik-
urinn einkum hafa verið gerður
af hálfu þeirra beggja.
Gagnkvæmir hagsmunir í efna-
hagsmálum og viðskiptum skipta
í því samhengi hvað mestu máli.
Stefna Jiangs í efnahagsmálum
heimafjTÍr er að draga úr áætlun-
arbúskap og auka kapítalisma. I
kínverska kommúnistaflokknum,
ríkisflokki landsins, óar marga
við því og óttast þeir að þetta
leiði til þess að flokkurinn missi
valdaeinokunina. Efnahagsmála-
stjórar Kína líta svo á að greiður
aðgangur að bandaríska mark-
aðnum sé skilyrði fyrir því að
efnahagsmálastefna Jiangs beri
tilætlaðan árangur.
Clinton tók á móti Jiang af
slíkri viðhöfn og virðingu að ýms-
ir túlka það svo að Bandaríkin,
sem talist hafa heimsins eina
risaveldi frá því að Sovétríkin
hrundu, séu með þessu að gefa
til kynna að þau líti á Kína sem
risaveldi að vissu marki, ekki eins
voldugt og Sovétríkin áður en þó
að nokkru hliðstætt þeim. Ekki
er ólíklegt að ýmsum í Kína hafi
einmitt skilist þetta svo og ætla
má að það auki virðingu Jiangs
heimafyrir. Margbrotin og hirð-
siðakennd viðhöfn í tilvikum sem
þessu er og Kínveijum sérlega vel
að skapi sem slík.
Vamingsflód frá Kína
Áhrifamenn í efnahags- og við-
skiptamálum í Bandaríkjunum
munu hafa lagt fast að Clinton
að bæta samskiptin við Kína.
Stórfyrirtækin í iðnaði Bandaríkj-
anna óttast að Bandaríkin muni
að öðrum kosti fara mjög halloka
á kfnverska markaðnum fyrir Jap-
an og Vestur-Evrópu. Með hlið-
sjón af því að ófáir gerast til þess
að spá Kína hraðvaxandi gengi í
efnahagsmálum er þetta einkar
mikilvægt í margra augum. Sí-
fellt hnattrænna efnahagslff hef-
ur gert að verkum að í stórversl-
unum Bandaríkjanna er fyrir
Iöngu allt orðið fullt af vörum
framleiddum í Kfna. Þetta er
fatnaður af ýmsu tagi, skór, vasa-
reiknar, leikföng og fleira og
fleira. Þessi kínverski varningur
er í til þess að gera háum gæða-
flokki og tiltölulega mjög ódýr,
vegna Iágra launa í Kína. Hann
ryður sér því til rúms á bandar-
íska markaðnum sem víðar. FyTÍr
Baksvið
Bandaríkin og Kína
telja sér bráðnauð-
synlegt að hafa greið-
an aðgang að mörkuð-
um hvors annars og
reyna pví að hæta
samskipti sín.
sjö árum var viðskiptajöfnuður
Bandaríkjanna við Kína óhag-
stæður um tíu milljarða dollara;
nú er sá jöfnuður óhagstæður
um 40 milljarða dollara.
Bandaríkjamenn vilja flytja út
til Kína korn, sígarettur, þotur og
kjarnakljúfa, svo að eitthvað sé
nefnt, og inn þaðan í staðinn
vefnaðarvörur, leikföng o.fl. Og
Bandaríkjastjórn er mikið kapps-
mál að draga úr gífurlega óhag-
stæðum viðskiptajöfnuði sínum
við Kína. I samhengi við heim-
sóknina pantaði fCína 50 farþega-
og flutningaflugvélar hjá bandar-
íska Boeing. Jiang Iofaði að Kína
skyldi hætta að selja Iran útbún-
að er nota mætti til kjarnavopna-
framleiðslu og í staðinn lofaði
Bandaríkjastjórn að bandarísk
fyrirtæki skyldu fá að byggja
kjarnorkuver til friðsamlegra
nota í Kína. Gera bandarísk stór-
fyrirtæki sér vonir um mikinn
gróða af þeim framkvæmdum.
Einstein og Pearl Harbor
Utlægir kínverskir andófsmenn,
Taívanar, Tíbetar, trúaðir búdda-
sinnar og kristnir menn, liðs-
menn baráttusamtaka fyrir
mannréttindum o.fl. gerðu með-
an heimsókn Kínaforseta stóð
yfir sitt besta til þess að láta hann
verða varan við sig á ýmsum stöð-
um, en talið er að á fundum for-
setanna hafi mannréttindi í
Kínaveldi ekki verið mjög til um-
ræðu. Með hliðsjón af skoðunum
fjölmargra Bandaríkjamanna um
það efni lét Clinton að vísu koma
fram, að Bandaríkjastjórn væri
eftir sem áður óánægð með
frammistöðu kínverskra valdhafa
viðvíkjandi Iýðræði og mannrétt-
indum. Jiang minntist á afstæðis-
kenningu Einsteins og kvaðst
telja að heimfæra mætti hana
upp á lýðræði og mannréttindi.
A Ieiðinni til Washington kom
Jiang við á Hawaii og lagði
blómsveig við minnismerki um
Bandaríkjahermenn þá, sem fór-
ust í loftárás Japana á Pearl
Harbor 1941. Það þótti ýmsum
athyglisvert vináttutákn. Með því
var óhjákvæmilega minnt á að
1941 höfðu Bandaríkin og Kína
verið bandamenn gegn sameigin-
legum óvini - Japan. Ekki er víst
nema vaxandi hlýleiki í samskipt-
um Japans og Rússlands, sem
þótti koma fram á nýafstöðnum
æðstumannafundi þeirra í Síber-
íu, sé af einhveiju leyti tilkominn
með hliðsjón af virðingu þeirri
allmikilli, sem þeir Clinton og Ji-
ang auðsýndu hvor öðrum við
umrædda heimsókn.
Viðtalstímar
bæjarfulltrúa
Mánudaginn 10. nóvember 1997
kl. 20-22 verða bæjarfulltrúarnir
Gísli Bragi Hjartarson og
Valgerður Hrólfsdóttir til viðtals á
skrifstofu bæjarstjóra að Geisla-
götu 9, 2. hæð.
Bæjarfulltrúarnir munu svara
símaviðtölum eftir því sem að-
stæður leyfa.
Síminn er 462 1000.
LAUGARDAGUR 8.NÓVEMBER 1997 - 11
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýhug við andlát
og útför okkar elskulegu móður, tengdamóður, ömmu og
langömmu,
RAGNHEIÐAR SIGURGEIRSDÓTTUR,
Þingvallastræti 33,
Akureyri.
Álfhildur Vilhjálmsdóttir, Jón Trausti Björnsson,
Friðgeir Vilhjálmsson, íris Svavarsdóttir,
Sigríður Vilhjálmsdóttir, Ingvar Þóroddsson,
barnabörn og barnabarn.
Þökkum auðsýnda samúð við andlát og
útför elskulegrar eiginkonu minnar, móður,
tengdamóður og ömmu
ARNBJARGAR STEINUNNAR
GUNNARSDÓTTIR,
Garðshorni, Glæsibæjarhreppi,
Ólafur S. Ólafsson, Garðshorni,
Ólafur R. Ólafsson, Guðrún Þorláksdóttir,
Áskell Ólafsson, Hrafnhildur Haraidsdóttir,
Sigurlaug Ólafsdóttir, Egill Sigurgeirsson,
Ingveldur Ólafsdóttir, Magnús Magnússon,
Gunnar Ólafsson, Halldóra Jóhannsdóttir,
Tómas Ólafsson, Matthildur Stefánsdóttir
og barnabörn.
Hjúkrunarheimilið
Skógarbær
óskar eftir hjúkrunarfræðingum til starfa.
í byrjun árs 1998 verður lokaáfangi hjúkrunar-
heimilisins tekinn í notkun. Hjúkrunarfræðingar sem
hafa áhuga á að vinna gefandi starf í fallegu um-
hverfi við að móta nýja starfsemi eru vinsamlega
beðnir að hafa samband og kynna sér aðstæður.
Hjúkrunarheimilið Skógarbær er bæði fyrir eldri og
yngri einstaklinga sem þurfa sólarhrings umönnun
og stuðning við að lifa farsælu lífi þrátt fyrir fötlun
og sjúkdóma.
Um er að ræða störf í mismunandi starfshlutfalli eftir
samkomulagi, einnig vantar hjúkrunarfræðinga á
kvöld- og næturvaktir.
Nánari upplýsingar gefur Rannveig Guðnadóttir,
hjúkrunarforstjóri í síma 510 2100.
VÉLBOÐA
mykjudreifarar
Stærðír: 4 -10 þús. lítra
Flotdekk, hæöamælir, vökvadrifið lok á lúgu,
Ijósabúnaður.
VÉLBOÐI HF.
Sími 565 1800 Hafnarfirði.
MJöggott verö og
greiöslukjör viö allra hæfí.