Dagur - 21.11.1997, Blaðsíða 6

6 - FÖSTUDAGUR 21.NÓVEMBER 1997
Tfc^wr
ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag:
Útgáfustjúri:
Ritstjúrar:
Aðstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Sfmar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjald m. vsk.:
Lausasöluverð:
Grænt númer:
Símbréf auglýsingade/ldar:
Simbréf ritstjórnar:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
STEFÁN JÓN HAFSTEIN
ELÍAS SNÆLANO JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.680 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
460 6161
460 6171 (AKUREYRI) 551 6270 (REYKJAVÍK)
Vísa hver á aiman
í fyrsta lagi
Flestir eru sammála um að grípa verði til róttækra aðgerða á
næstu árum til að hemja losun lofttegunda sem eiga mestan
þátt í að skapa svoköliuð gróðurhúsaáhrif - en þau geta gjör-
breytt loftslagi á jörðinni og þar með Iífsskilyrðum jarðarbúa.
Þess vegna hafa ríkisstjórnir þjóða heims unnið að því undan-
farin ár að ná samkomulagi um skuldbindandi hámörk þessar-
ar mengunar fram til ársins 2020. Það sem einkennt hefur allt
það starf er sú afstaða flestra að auðvitað verði að draga veru-
lega úr losun þessara lofttegunda, en það sé bara annarra að
gera það.
í öðru lagi
Leiðtogar Evrópusambandsins hafa reynt að slá sig til um-
hverfisriddara í augum alheimsins með því að leggja til að
dregið verði úr losun gróðurhúsalofttegunda um 1 5 prósent
fram til ársins 2015. Hjá þeim sjálfum á þetta að vera meðal-
tal; sumar Evrópusambandsþjóðir eiga jafnvel að fá að auka
slíka mengun. Enginn reiknar með því að þessi tillaga verði
samþykkt, enda vilja Bandaríkin, Japan og fleiri ríki fara mun
hægar í sakirnar. Og þróunarríkin, þar sem Iosun þessara eitr-
uðu lofttegunda mun augljóslega stóraukast á næstu áratug-
um, segja þetta vandamál sem iðnríkin hafi skapað og þau eigi
að borga brúsann.
í þriðja lagi
íslensk stjórnvöld hafa reynt að leggja áherslu á sérstöðu Is-
lands í viðræðunum um Kyoto-bókunina svokölluðu. Hvort
sem sú viðleitni skilar tilætluðum árangri eða ekki er augljóst
að væntanlegt alþjóðlegt samkomulag mun hafa mikil áhrif
hér á landi. Að öllu óbreyttu stefnir í stórfellda aukningu á los-
un gróðurhúsalofttegunda hér á landi á næstu áratugum, jafn-
vel um 15-20 prósent fram til ársins 2010, í stað þess sam-
dráttar sem stefnt er að í Kyoto. Umræðan að undanförnu
bendir eindregið til þess að hvorki íslensk stjórnvöld né at-
vinnulíf hafi enn sem komið er búið sig undir það sem í vænd-
um kann að vera.
Elias Snæland Jónsson.
Hæstvirtur forseti,
ég á mig sjálf
„Hæstvirtur forseti, nú á ég
mig sjálf,“ sagði Kristín Ást-
geirsdóttir á Alþingi í gær eft-
ir að hafa tilkynnt um úrsögn
sína úr Kvennalistanum.
Kristín er nú eini alþingis-
maðurinn sem er hvorki til
hægri eða vinstri og eftir því
sem næst verður komist er
hún ekki heldur
á miðjunni, í það
minnsta afneitar
hún staðfastlega
að vera á leið í
Framsóknar-
fiokkinn. Sem
sagt, Kristín er
eini þingmaður-
inn sem ekki er
bundinn á klafa
gamla fjór-
ilokksins - hún á
sig sjálf.
Megas eða Þur-
íður
Garri veltir því nú fyrir sér
hvaðan þessi tilvitnun Krist-
ínar er tekin. Það eru nefni-
lega tvö fræg dægurlög með
þessum hendingum, annars
vegar lag sem Þuríður Sigurð-
ardóttir söng. I því lagi segir:
„ég á mig sjálf - þeir mega
eiga sig“ og síðan er ekkert
meira um það. Hitt lagið er
frá Megasi en þar segir: „Eg á
mig sjálf, en mamma Bobba
starfrækir mig!“ Skilaboð
Kristínar eru semsé gjörólík
eftir því hvort lagið það er
sem vitnað er í.
Afar freistandi er að álykta að
tilvitnunin sé ekki í Þuríði
heldur Megas. Það er nefni-
Iega ýmislegt sem bendir til
að Kristín sé komin í einhvers
konar starfrækslubland við
þau pólitísku tröll sem eru
Iítið hrifin af þessu sarnein-
ingartali öllu saman hjá A-
ílokkunum.
AHabaHar
Þannig er ljóst að þingmenn
eins og Hjörleifur, Steingrím-
ur J. og Svavar Gestsson gátu
eiginlega ekki fengið betri út-
komu í kvennali-
stamálinu en þá
sem varð. Þeir
munu benda á að
svipað hefði auð-
vitað getað gerst
hjá allaböllum ef
sameiningarsinn-
ar hefðu náð að
knýja fram ein-
hver skref sem
menn voru ekki
tilbúnir í. Það
hefði þýtt klofn-
ing. Átökin í
Kvennalistanum eru þannig
vel útfært sýnidæmi um málið
sem allt eins gæti hafa verið
starfrækt af gömlu flokkseig-
endunum í þingflokki AB. í
þessu ljósi er ekki óeðlilegt að
ætla að tilvitnun Kristfnar
hafi einmitt verið í Megas og
bin duldu skilaboð því verið:
„Eg á mig sjálf, en Hölli Gutt-
orms starfrækir mig.“ En sé
það hins vegar rangt að
kvennalistaklofningurinn sé
starfræktur sem sýnidæmi af
íhaldssömum allaböllum er
ljóst að þessir allaballar eiga
óunnið verk fyrir höndum.
Þeir hljóta að grípa þetta ein-
stæða tækifæri og reyna að
starfrækja Kristínu og þær
hinar, sem pólitísk „víti til að
varast“ fyrir allaballana. Það
liggur í augum uppi. GARRI
ODDUR
ÓLAFSSON
skrifar
Gaman er að börnunum þegar
þau fara að sjá, sagði kerlingin
og ruglaði saman kettlingum og
krökkum. Eins getur líka verið
gaman að pólitíkusum þegar þeir
fara að sjá, en oftast er það
blendin ánægja og sjaldgæf. Öll
þau ár sem Jóhanna Sigurðar-
dóttir var ráðherra voru laun og
fríðindi æðstu manna ríkisbank-
anna henni hulinn heimur.-Ein-
staka blaðamenn og aðrir níildr-
arar reyndu samt þá sem endra-
nær, að vekja athygli á þessu,
sem mörgu öðru sem forgangs-
stéttir samfélagsins Ieyfðu sér og
Ieyfa enn, og þingkonan ' kallar
núna „svínarí og siðleysi".
Hér er Ijúft að minna á að Jó-
hanna gegndi sínum ráðherra-
dómi með sóma og komst ailra
sinna ferða á eigin bíl og verður
seint sökuð um siðleysi og bruðl
í eigin þágu. En þá snéri hún
blindu auga að broguðu siðferði
þeirra mörgu sem Iíta á embætti
og opinberar stöður sem ávísun á
Opmberir leyndardómar
og upp-
auðfengna peninga og flest þau
veraldlegu gæði, sem samborgar-
arnir verða að vinna fyrir í sveita
síns andlits.
Fyrirspurnir Jóhönnu
Ijóstranir á kjörum ríkis-
bankamanna, eru allt
gamlar og þvældar
lummur, sem fjölmiðl-
arnir grípa á lofti, eins
og um nýmæli sé að
ræða og fjalla um af
vandlætingu og hreint
ótrúlegu siðferðisþreki.
Svikin siðbót
Ótrúleg risna forrétt-
indaaðalsins og enn
ótrúlegrí dagpeningar
eru umfjöllunarefni sem
ríða yfir í hysteríisköst-
um og lognast síðan út af, þar til
ný hneykslunaralda ríður yfir og
ekkert hefur breyst í millitíð-
inni.
Nú lofa ráðherrar og banka-
ráðsformenn mikilli siðbót um
Jóhanna Sigurðar-
dóttir. Forvitni hennar
vaknaði aldrei þegar
hún sat í stjórnar-
ráðinu.
áramót, þegar ríkisbankarnir
verða háeffaðir. Þá eiga nýjar
stjórnir að semja um ný kjör
æðstu manna. Það var gert þegar
Landssíminn varð háeff og topp-
arnir þar veittu sjálfum
sér ríflegar launahældt-
anir, sem nú er einhver
verst varðveitti leyndar-
dómurinn í ríkisreknu
hlutafélagi.
Gamalt og vel þekkt
lögmál
Það er annars athyglis-
vert, að á tímum hinnar
miklu jafnéttiskröfu,
skuli launa- og Iífskjara-
bilið aukast jafnt og
þétt. Fyrir 40 árum, eða
1958, var munurinn á
meðaltekjum, þar með talin
verkamannalaun, og þeirra sem
hæst höfðu kaupið, því sem næst
helmingur. En laun kvenna voru
lægri. Embættismenn í góðum
stöðum og forsjármenn fyrir-
tækja leika sér að því núna að
krækja sér í tífaldar meðaltekjur.
Launþegarekendur taka mið af
öðrum forsljórum og stjórnar-
mönnum í sjóðum og stjórnum
þegar þeir ákvarða eigin Iífskjör.
Því er engin ástæða til að kvarta
yfir því hvernig nútíminn með
sínu markaðskerfi metur vinnu-
framlag til fjár. En þar er eld-
gamalt lögmál á kreiki um lífs-
baráttuna í frumskóginum. Þeir
sterku, gráðugu og ósvífnu fá
mest og við því er nákvæmlega
ekkert að gera.
Hysteríiskastið sem Jóhanna
kom af stað mun ganga yfir og
gleymast þar til næst, og kjaraað-
allinn mun hreiðra enn betur
um sig á meðan láglaunabjálf-
arnir semja um hverja þjóðar-
sáttina af annarri og treysta á
betri framtíð með því að kaupa
lottómiða.
Samræmd könnunar-
prófí 4. og 7. bekk
grunnskóla sýna mik-
inn mun milli lands-
byggðar og höfuðborgar.
Hver er ástæðan ?
Hafsteinn Karlsson
skólastjóri Selásskóla í Reykjavík.
Eg held að
fjöldi leið-
beinanda við
kennslustörf
hljóti að
skipta máli.
Við störf eru
hátt í 600
leiðbeinend-
ur, nánast
allir á Iandsbyggðinni. Ef athug-
aðir eru einstaka skólar, þar senr
vel menntaðir kennarar starfa,
koma nemar þar gjarnan betur út
í einkunnum, en þar sem leið-
beinendur eru við störl og mikil
hreyfing á starfsfólki. Samfélags-
Iegar aðstæður geta einnig skýrt
þetta.
Jón Baldvin Haiuiesson
forstöðumaður Skólaþjónustu
Eyþings.
Eg tel skýr-
inguna fjór-
þætta. í
fyrsta lagi er
það einstak-
lingurinn;
námshæfni,
ástundun og
viðhorf. 1
öðru lagi eru
það foreldrar; menntun, hvatning
og stuðningur. I þriðja lagi eru
starfshættir skóla ráðandi afl og
fjórði þátturinn eru menningar-
legar aðstæður í hverju samfélagi.
Þessir þættir spila saman og geta
haft áhrif á að árangur verði
einsog samræmd próf sýna.
Hjálmar Árnason
alþingismaður ogfulltrM í mennta-
Ástæður eru
margar og
málið ekki
einfalt. Ég
tel brýnt að
fram fari
rannsókn og
grunngögn
eru til staðar.
Á það má líta
að úti á landi er bein samkeppni
við atvinnulífið grimmari, starfs-
menntun einhæfari, rótleysi með-
al kennara og stóra spurningin er
hvort menntakerfið endurspegli
atvinnulífið þannig að það höfði
ekki til námsáhuga nemenda.
Sigurður Sigursveinsson
skólameistari Fjölbrautaskóla
Suðurlands.
Yfirleitt eru
skýringarnar
fjölþættar.
Eg get nefnt
að skóladag-
ur i þéttbýli
er yfirleitt
lengri, við-
liorf til
menntunar
kunna að vera mismunandi í þétt-
býli og dreifbýli, festa í kennara-
haldi er yfirleitt meiri í þéttbýlinu
og svona má halda áfram. En
hvað veldur því að munurinn er
þessi treysti ég mér ekki til að sv-
ara með ákveðnum hætti.
málanefnd.