Dagur - 31.07.1998, Blaðsíða 5

FÖSTVDAGUR 31. JÚLÍ 1998 - S
FRÉTTIR
k. A
Slakar eldvamir
Slökkviliðid að störfum við Tunglið í gærmorgun. - mynd: e.ól.
Skemmtistaðiiriim
Tunglið brann á
fimmtudagsmorgim.
Eldvamir í húsinu
voru uudir meðallagi
og var það uudir eftir-
liti Eldvamaeftirlits.
Slökkviliðsmaður
meiddist við slökkvi-
störf.
Skemmtistaðurinn Tunglið brann
snemma á fimmtudagsmorgun.
Eldsupptök eru enn ókunn, en er
slökkvilið mætti á staðinn logaði
eldur á Qölmörgum stöðum í hús-
inu sem oft bendir til íkveikju.
Lögreglan er með málið til
rannsóknar.
Nærliggjandi húsiun var
bjargað
Það var upp úr fimm á fimmtu-
dagsmorguninn að Slökkviliði
Reykjavíkur barst tilkynning um
brunann og voru þeir mættir á
staðinn tveim mfnútum síðar. Jón
Viðar Matthíasson, aðstoðar-
slökkviliðsstjóri, sagði að menn
hefðu strax áttað sig á alvarleika
brunans, hann hefði verið mikill
og illviðráðanlegur, og því hefði
verið hringd út stór úthringing,
sem þýðir að allir tiltækir menn
eru kallaðir út. Seinna bættist svo
við slökkvilið frá Hafnarfirði. Jón
sagði að afar erfitt hefði verið að
sækja að eldinum og nauðsynlegt
hefði verið að gera það að utan-
verðu og með óhefðbundnum að-
ferðum.
Fyrsta verkefni Slökkviliðsins
var að tryggja með aðstoð lögreglu
að fólk í nærliggjandi húsum væri
flutt á brott, af ótta við að eldur-
inn breiddist út. Slökkviliðið fór
svo í að hindra að eldur bærist í
næstu hús, t.d hefði verið afar
slæmt ef hann hefði læst í timb-
urhús við hliðina sem síðan teng-
ist við önnur hús. „Þetta tókst og
það vorum við mjög sáttir við þeg-
ar við komum inn í húsið og sáum
hversu gífurlegar skemmdir höfðu
orðið inni. Stálbitar sem voru í
loftinu á gamla bíósalnum voru
mikið bognir og höfðu hrunið nið-
ur, nokkuð sem gefur til kynna
hve hitinn var gífurlegur."
íkveikja möguleg
Jón sagði að tjónið væri gífurlegt á
húsinu, enda hefði það verið orð-
ið gamalt. Þegar slökkviliðið
mætti á staðinn var eldur á mörg-
um stöðum í húsinu og erfítt að
sjá upptök hans. Lögreglan rann-
sakar nú málið. „Oft er um
íkveikju að ræða ef eldur logar á
mörgum stöðum en það er erfitt
að alhæfa. Eldurinn var tilkynnt-
ur af öryggisverði sem átti leið
framhjá svo það er ómögulegt að
segja um hve lengi eldurinn hafði
logað áður en það gerðist. Þetta
gæti því hæglega átt aðrar orsak-
ir,“ sagði Jón. Samkvæmt DV eru
óstaðfestar fregnir um að tómir
bensínbrúsar hafí fundist á staðn-
um og að sést hafi til grunsam-
legra manna.
Einn reykkafari slasaðist, þó
ekki alvarlega, er gólf gaf sig und-
an fótum hans. Hann féll niður
og fékk síðan dót ofan á sig. Hlúð
var að honum á staðnum og heils-
ast honum vel.
Húsið imdir eftirliti
Það sem gerði aðstæður enn verri
fyrir slökkviliðsmenn var að eld-
varnir voru ekki alls staðar og hef-
ur húsið verið undir eftirliti. Jón
sagði að ör skipti á rekstraraðilum
hefðu verið í húsinu, enda væru
gífurleg eigendaskipti í veitinga-
og skemmtibransanum. „Þegar
nýr maður tekur við vill hann gera
sínar breytingar, setja sitt mark á
staðinn. Það er því eilífðarverk-
efni að fylgjast með eldvörnum."
Núverandi rekstraraðilar hafa
tímabundið rekstrarleyfi. Jón
sagði að sjálft húsið væri mjög
hættulegt í eldsvoða vegna burð-
arlags og fleira og það væri því
ýmislegt sem skapaði hættu. Eld-
varnaskortur gerði svo ástandið
enn verra.
Eldvamir mjög slæmar
Eldvarnareftirlit er ákveðið ferli
þar sem lögreglan og rekstraraðil-
inn sjálfur koma við sögu. Leyfi
eru veitt í ákveðinn tíma og ef það
er ekki Iagað sem þarf að Iaga fá
menn ekki rekstarleyfí. Jón sagði
að yfírleitt væru menn samvisku-
samir með að koma hlutunum í
lag, enda þýddi ekkert rekstrar-
leyfí að engin innkoma yrði.
„Eldvamir í húsinu voru vel
undir meðallagi. Þær voru í verri
kantinum," sagði Jón. Þó hafi
menn verið þarna á fullu að reyna
að bæta úr málunum. Hann sagði
að það væri kannski skylda að yf-
irvöld sjmdu einhveija biðlund en
alls ekki út í það óendanlega.
„Það var komið að þessum punkti
núna að menn voru að missa bið-
lundina, þessu átti að kippa í lag.
Það átti að samhæfa aðgerðir að-
ila í húsinu. Þarna voru rekstrar-
aðilar sem höfðu sínar eldvarnir í
lagi og svo aðrir sem höfðu það
ekki. Abyrgðin er svo endanlega
hjá eiganda hússins. Það skapar
hættu fyrir alla að hafa hlutina
svona.“ — SEG
Fæðingar-
vottorði
ekkibreytt
I gær var kveð-
inn upp dómur
hjá Mannrétt-
indadómstóli
Evrópu um að
tvær breskar
konur, sem eru
kynskiptingar,
fengju ekki fæð-
ingarvottorði
sínu breytt þótt
þær hafi skipt
um kyn. Sögðu þær Bretland þar
með bijóta á sér mannréttindi.
Dómurinn féllst ekki á kröfur
þeirra og telur bresk yfírvöld ekki
bijóta á þeim mannréttindi þótt
fæðingarvottorði þeirra verði ekki
breytt.
Anna Kristjánsdóttir, sem er
eini Islendingurinn sem farið
hefur í kynskiptiaðgerð, hefur
fylgst mjög náið með þessu máli.
Hún segir dóminn ekki koma
mjög á óvart en samt vera ákveð-
in vonbrigði.
Fjórða málið
„Þetta er fjórða málið sem fólk,
sem skipt hefur um kyn, hefur
farið með fyrir Evrópudómstól-
inn og þeir hafa allir tapast,"
sagði Anna.
Hún segir að öll Evrópulöndin
nema Bretland, Irland, Albanía
og Andorra, hafí viðurkennt full
mannréttindi til handa fólki sem
skiptir um kyn.
„Þetta hefur til að mynda það
að segja að ef kona, sem skipt
hefur um kyn, yrði dæmd til
fangelsisvistar yrði hún sett í
karlafangelsi í Bretlandi. Það
hljóta allir að sjá að svona lagað
getur ekki gengið,“ sagði Anna
Kristjánsdóttir. — S.DÓR
Anna
Kristjánsdóttir.
Kári Stefánsson
viii vita hverjir
fjárfestarnir eru.
Hverjir eru fjárfestamir?
Forsvarsmenn Islenskrar erfðagreiningar eru ekki til-
búnir að svara því hvort um samkeppni sé að ræða af
hálfu nýs erfðafræðifyrirtækis fyrr en svör hafa fengist
við því hverjir séu hinir raunverulegu fjárfestar; hvaða
vísindamenn standa þarna að baki og hvaða lyfjafyrir-
tæki, eða lyfjarisi sé með þessu að fara út í samkeppni
við íslenska erfðagreiningu. Mörg þeirra hafi áhyggjur
af velgengni Islenskrar erfðagreiningar.
Það gæti því verið að þarna sé á ferðinni tilraun til
þess að klekkja á IE af erlendum lyfjafyrirtækjum sem
aðeins mundi leiða til þess að fyrirtækin færu að bjóða
niður rannsóknir hvert fyrir öðru. — GG
Skipstjórar hæstir í Eyjimt
Gjaldhæstu einstaklingar við álagningu opinberra gjalda 1998 í Vest-
mannaeyjum eru: 1. Kristbjörn Arnason skipstjóri, 6.893.410 krónur.
2. Jóhann Halldórsson útgerðarmaður, 5.948.023 kr. 3. Matthías Ósk-
arsson útgerðarmaður, 5.325.554 kr. 4. Hanna María Siggeirsdóttir lyf-
sali, 5.187.094 kr. 5. Ólafur Ágúst Einarsson skipstjóri, 5.175.639 kr.
6. Gunnar Jónsson skipstjóri, 5.104.934 kr. 7. Grímur Jón Grímsson
skipstjóri, 4.758.387 kr. 8. Guðmundur Sveinbjörnsson skipstjóri,
4.592.860 kr. 9. Eyjólfur Guðjónsson skipstjóri, 4.304.845 kr. 10. Har-
aldur Gíslason framkvæmdastjóri, 3.938.809 kr.
Skattakóngar áReykjanesi
Af 10 hæstu gjaldendum á Reykjanesi voru aðeins Ómar Ásgeirsson og
Siguijón S. Helgson á Iistanum í fyrra.
Langhæst gjöld borgar Pétur Auðunsson, Vélsmiðju Péturs Auðuns-
sonar, rétt rúmar 25 milljónir, þá kemur Reynir Jóhannsson, skipstjóri
Grindavíkmeð 15,5 milljónir, Benóný Þórhallsson, vélstjóri Grindavík,
með tæpar 13 milljónir, Benedikt Sigurðsson, lyfsali Keflavík, með
12,6 milljónir, Sveinn R. Björnsson, fiskverkandi Garði, með 11,4
milljónir, þá Ómar Ásgeirsson, Grindavík með 11,1 milljón, Sigurður
Valdimarsson, Seltjarnarnesi, með 10,3, Helgi Vilhjálmsson, eigandi
Góu, með 10 milljónir, Siguijón S. Helgason, verktaki í Keflavík, með
9,3 milljónir og Ragnar Helgi Haildórsson, sem rekur verkstæði í
Njarðvík og var í stjórn Islenskra aðalverktaka, er í 10. sæti á listanum
yfír gjaldahæstu einstaklinga í Reykjaneskjördæmi.
ViðsMptahallinn
ógnar velferðinni
Takist ekki að selja
ríkiseignir fyrir 11
milljarða á næsta ári
þarf að skera niður í
velferðarkerfinu. EfLa
þarf spamað á öllum
sviðum ef ekki á illa
að fara, segir Halldór
Ásgrímsson.
Halldór Ásgrímsson, utanríkisráð-
herra og formaður Framsóknar-
flokksins, segir að ríkið verði að
afla sér tekna upp á 11 milljarða
króna á næsta ári með sölu ríkis-
eigna. Ef það takist ekki komi til
niðurskurðar sem bitna mun á
velferðarkerfinu. Á sama tíma og
hann segir þetta er upplýst að
tekjur ríkissjóð stór aukast vegna
aukinnar einkaneyslu í landinu.
„Þetta kemur vel heim og sam-
an. Það er mikill viðskiptahalli og
því alvarleg hætta á þenslu. Ef
viðskiptahallinn er mildll og eyðs-
la umfram efni þá er nauðsynlegt
að ganga á móti og draga úr því.
Viðskiptahallinn í ár er áætlaður
24 milljarðar króna, sem er 4,2%
af þjóðartekjum. Það hljóta allir
að sjá að svona getur ekki gengið
til langframa. Þau ráð sem þjóðir
hafa í slíkum tilfellum sem þessu
eru, í fyrsta lagi að hækka vexti og
reyna með því að draga úr þensl-
unni. Sú leið verður ekki farin hér
Halldór Ásgrímsson.
að mínu mati. í öðru lagi er hægt
að efla sparnað með öðrum hætti
og reka ríkissjóð með afgangi. Það
væri algerlega óábyrgt að reka rík-
issjóð með halla við þessar að-
stæður. Miðað við þær áætlanir
sem liggja fyrir næsta ár er annað
hvort að afla tekna með sölu ríkis-
eigna eða afla tekna með öðrum
hætti,“ sagði Halldór Ásgrímsson
í samtali við Dag í gær.
Niður með viðsMptahaUann
Hann segir að ríkisstjórnin hafi
skuldbundið sig til þess að lækka
tekjuskatt gagnvart aðilum vinnu-
markaðarins, sem staðið verði við.
Takist ekki að afla tekna, eins og
fyrr segir, sé ekkert annað að gera
en að skera niður sem hljóti að
bitna fyrst og fremst á velferðar-
kerfmu.
- Aukast tekjur ríkissjóð ekki
stórlega með þessum mikla inn-
flutningi?
„Jú, þær gera það og þeim mun
meiri ástæða er til þess að eyða
því ekki öllu vegna þess að þetta
eru á vissan hátt tekjur sem ekki
er hægt að reikna með til lang-
frama. Það er útilokað að vera
með jafn mikinn viðskiptahalla og
nú er lengi. Það er nauðsynlegt að
draga verulega úr honum á næsta
ári og það er markmið ríkisstjórn-
arinnar enda aðal atriðið að við-
haldá stöðugleikanum," segir
Halldór.
Hvað svo?
- Ef ykkur tekst að selja eignir rík-
isins fyrir 11 milljarða á næsta
ári, hvað verður þá þar næsta ár ef
góðærið og mikill innflutningur
heldur áfram?
„Það er alveg ljóst að viðfangs-
efni stjórnvalda næstu árin verður
að halda ríkisútgjöldum í skeíjum,
hverjir svo sem verða við völd.
Það er blekking að telja sjálfum
sér trú um það að hægt sé að
komast hjá því. Það eru einstaka
aðilar sem halda að það sé hægt
að lækna þetta með einhverju
veiðileyfagjaldi. Þá muni velferð-
arkerfið blómstra. Hin hliðin á því
er að slíkt gjald gæti lamað at-
vinnugreinamar og skapað neyð-
arástand í ýmsum byggðum. Gall-
inn við þá sem eru með þessar
patentlausnir er að þeir gera sér
ekki grein fyrir afleiðingunum og
eru því að blekkja sjálfa sig og
aðra,“ sagði Halldór Ásgrímsson.
- S.DÓR