Dagur - 14.10.1998, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR II. OKTÓBER 1998 - 7
Thypr
GUÐRÚNKATRÍN
Ávann sér virðingu,
Mýhug og aðdáun
Frá innsetningarathöfninni þegar Ólafur Ragnar var settur í embætti. Guðrún Katrín hefur frá fyrstu tíð sett jafn
mikinn svip á forsetaembættið og Óiafur maður hennar. Forsætisráðherra orðar það þannig að hún hafi áunnið
sér „velvild og virðingu þjóðarinnar, ekki síst vegna fágaðrar framkomu og einlægs áhuga á velferð lands og
þjóðar."
Gudrún Katrín Þor-
bergsdóttir, forseta-
írú, er látin eftir
langa og hetjulega
glímu við banvænan
sjúkdóm. Hennar var
víða minnst í gær fyr-
ir glæsileíka og ein-
lægan áhuga á velferð-
armálum lands og
þjóðar.
Guðrún Katrín Þorbergsdóttir,
forsetafrú, lést á sjúkrahúsi í
Seattle í Bandaríkjunum seint í
fyrrakvöld eftir langt og erfitt
stríð við hvítblæði. Olafur Ragn-
ar Grímsson, forseti Islands, og
dætur þeirra hjóna voru við
sjúkrabeð hennar þar til yfir
lauk. Guðrún Katrín var 64 ára
að aldri þegar hún Iést.
Davíð Oddsson, forsætisráð-
herra, tilkynnti um andlát for-
setafrúarinnar í ávarpi til þjóðar-
innar kl. 10 í gærmorgun:
„Borist hefur sú harmafregn,
að Guðrún Katrín Þorbergsdótt-
ir, forsetafrú, sé látin. Hún and-
aðist seint í gærkvöldi, 12. októ-
ber.
Forsetafrúin gekkst undir erf-
iða læknismeðferð í Bandaríkj-
unum, en þangað hélt hún hinn
23. júní síðastliðinn er illkynja
sjúkdómur, sem hún hafði barist
við, tók sig upp á ný.
Forsetahjónunum var ljóst að
sú lækningatilraun yrði henni
afar erfið og brugðið gæti til beg-
gja vona. Frú Guðrún Katrín
sýndi ótrúlegt æðruleysi og
óvenjulegan viljastyrk í veikind-
um sínum og þegar leið á með-
ferðina vöknuðu vonir um að allt
kynni að fara vel. Því er þessi
fregn enn meira reiðarslag.
Þau tvö ár sem Guðrún Katrín
Þorbergsdóttir stóð við hlið
manns síns, sem forsetafrú, voru
viðburðarík. Hún ávann sér vel-
vild og virðingu þjóðarinnar, ekki
síst vegna fágaðrar framkomu og
einlægs áhuga á velferð lands og
þjóðar. Þjóðin mun því syrgja
mjög hina látnu forsetafrú.
Þyngstur er þó harmur forset-
ans, dætra þeirra og dætra henn-
ar af fyrra hjónabandi. Eg votta
forsetanum og fjölskyldu þeirra
hjóna djúpa samúð íslensku
þjóðarinnar. Guð styrki þau öll í
sorg þeirra.“
Forsætisráðherra ákvað að fán-
ar skyldu dregnir í hálfa stöng
við opinberar stofnanir í gær
vegna andláts Guðrúnar Katrín-
ar, og var það gert um allt land.
Fæddist árið 1934
Guðrún Katrín Þorbergsdóttir
fæddist í Reykjavík 14. ágúst árið
1934. Foreldrar hennar voru
Guðrún S. Bech, húsmóðir, og
Þorbergur Þorbergsson, stýri-
maður, en hann fórst þegar hún
var sjö ára. Hún átti þrjú systkini
- Auði borgardómara, Þór bú-
fræðing og Þorberg verkfræðing.
Guðrún Katrín lauk stúdents-
prófi frá Mennntaskólanum í
Reykjavík árið 1955 og stundaði
nám í fornleifafræði við Gauta-
borgarháskóla (1971-1972) og í
þjóðfélagsfræðum við Háskóla
Islands (1973-1975). Hún starf-
aði hjá Náttúrufræðistofnun Is-
Iands 1956-1962, var dagskrár-
fulltrúi hjá Sjónvarpinu 1972-
1974 og framkvæmdastjóri Póst-
mannafélags fslands 1979-1987
og aftur 1990-1996, eða þar til
hún varð forsetafrú á Bessastöð-
um. Hún sat í 16 ár í bæjarstjórn
Seltjarnarness.
Guðrún Katrín giftist Ólafi
Ragnari Grímssyni árið 1974 og
átti með honum tvö börn, Guð-
rúnu Tinnu og Svanhildi Döllu.
Með fyrri manni sínum eignaðist
hún tvö börn, Erlu myndlistar-
mann og Þóru kennara.
Löng og erfið barátta
Það var um miðjan september í
fyrra sem þjóðin frétti fyrst af al-
varlegum veikindum Guðrúnar
Katrínar. Þá sendi forseti íslands
frá sér tilkynningu þar sem skýrt
var frá því að hún hefði greinst
með bráðahvítblæði og að með-
ferð sjúkdómsins yrði „í senn erf-
ið og langvarandi."
Rúmum mánuði síðar sagði i
tilkynningu frá forsetanum að
fyrsta áfanga meðferðar væri lok-
ið „með góðum árangri og já-
kvæðum niðurstöðum. Meðferð-
in mun halda áfram næstu mán-
uði og í hverjum áfanga hennar
mun Guðrún Katrín dvelja á
sjúkrahúsi nokkrar vikur í senn.“
Forsetinn þakkaði sérstaklega
fyrir þann mikla stuðning og hlý-
hug sem þjóðin hafði sýnt fjöl-
skyldunni vegna veikindanna.
Síðastliðinn vetur og vor gat
Guðrún Katrín tekið þátt í ýms-
um opinberum athöfnum, en um
miðjan júní síðastliðinn var ljóst
að hvítblæðið hafði tekið sig upp
á ný. Hún hélt til Seattle í
Bandaríkjunum til að gangast
undir beinmergsflutning. „Sú
meðferð er erfið og næstu vikur
og mánuðir verða því örlagarík í
glímu við sjúkdóminn," sagði
forsetinn.
Beinmergsflutningurinn tókst
vel og því ríkti bjartsýni um að
Guðrún Katrín kynni að ná sér.
En í lok síðasta mánaðar til-
kynnti forsetinn að hún hefði
verið lögð aftur inn á spítalann í
Seattle vegna lungnabólgu og að
líðan hennar færi versnandi.
Forsetinn og börn þeirra hjóna
voru við hlið hennar allt til þess
að hún lést á sjúkrahúsinu seint
í fyrrakvöld.
Margir fyllst kjarki
Guðrúnar Katrínar Þorbergs-
dóttur var minnst á Kirkjuþingi í
gær. Biskup Islands, herra Karl
Sigurbjörnsson, tilkynnti hin
sorglegu tíðindi, bað fyrir fjöl-
skyldu forsetafrúarinnar og að
Guð veitti þeim styrk og huggun
trúar og vonar og kærleika. Bisk-
up fór með bæn eða sálm sem
Valdimar Briem setti í íslenskan
búning og á rætur að rekja til
Marteins Lúthers: „Kom hugg-
ari, mig hugga þú ..."
Biskup Islands sagði baráttu
forsetafrúarinnar í hennar erfiðu
veikindum hafa verið styrkur
þeim sem hafa staðið í hliðstæðu
stríði, og þegar hún nú kveður sé
það fyrst og fremst þakklæti sem
komi upp í hugann fyrir hönd
hinna mörgu sem tekist hafa á
við þjáninguna og sorgina og
hafa fyllst kjarki við að fylgjast
með henni.
Ljúfmennska og háttprýði
„Islenskri þjóð hefur borist
harmafregn," sagði forseti Al-
þingis, Ólafur G. Einarsson, er
hann minntist forsetafrúarinnar
á Alþingi í gær:
„Fyrir rúmum tveimur árum
tók Guðrún Katrín við ábyrgðar-
miklu og vandasömu starfi hús-
móður á forsetasetrinu á Bessa-
stöðum og bjó þá að þroska og
lífsreynslu til að rækja það starf.
Hógvær framkoma, ljúfmennska
og háttprýði voru aðlaðandi
þættir í fari hennar. Því hlut-
verki, sem henni var fengið við
hlið forseta Islands, gegndi hún
með sannri prýði og vakti aðdá-
un hárra sem lágra. Að því kom
of fljótt að hún varð að strfða við
alvarleg veikindi. I því erfiða
stríði stóð hún sem hetja meðan
stætt var.
í djúpri samúð með Ólafi
Ragnari Grímssyni, forseta Is-
lands, fjölskyldu þeirra og öðrum
ástvinum er Guðrúnar Katrínar
Þorbergsdóttur minnst með
söknuði. Andlát hennar er ís-
lenskri þjóð harmsefni.
Eg bið háttvirta alþingismenn
að minnast Guðrúnar Katrínar
Þorbergsdóttur með því að rísa
úr sætum.“
Að öðru leyti féllu störf Alþing-
is niður í gær vegna andláts-
fregnarinnar.
Sterk og Mý
Margrét Frímannsdóttir, formað-
ur Alþýðubandalagsins, minntist
Guðrúnar Katrínar í gær með
eftirfarandi orðum:
„Fregnin um andlát Guðrúnar
Katrínar Þorbergsdóttur forseta-
frúar er okkur í Alþýðubandalag-
inu sem og þjóðinni allri harma-
fregn. Á þeim tveimur árum sem
Guðrún Katrín hefur unnið við
hlið eiginmanns síns á Bessa-
stöðum hefur hún áunnið sér
virðingu og hlýhug þjóðarinnar
vegna glæsilegrar framkomu
sinnar þar sem virðing fyrir Iandi
og þjóð einkenndi öll hennar
störf. Við sem höfum verið svo
lánsöm að kynnast Guðrúnu
Katrínu á öðrum vettvangi þekkj-
um þann sterka og hlýja per-
sónuleika sem hún hafði að
geyma.
Guðrún Katrfn helgaði AI-
þýðubandalaginu krafta sína í
sveitarstjórnarmálum á Seltjarn-
arnesi í mörg ár og naut virðing-
ar allra þeirra sem þekktu til
starfa hennar. Þá tók hún alla tíð
virkan þátt í störfum eiginmanns
síns og var honum einstakur fé-
lagi og vinur. Við minnumst
hennar öll með þakklæti og virð-
ingu.
Forseti Islands hefur misst eig-
inkonu, sinn besta vin og nán-
asta samstarfsmann. Fyrir hönd
Alþýðubandalagsins votta ég for-
setanum, dætrunum Þóru, Erlu,
Tinnu og Döllu mínar dýpstu
samúðarkveðjur. Blessuð sé
minning Guðrúnar Katrínar Þor-
bergsdóttur.“
Svipmyndir úr lífi og starfi
Guðrúnar Katrínar Þorbergs-
dóttur eru birtar á miðopnu
Dags í dag, bls. 8-9.
- esj/s.dór/gg