Dagur - 26.01.1999, Blaðsíða 1

Eklá brugðist við
sj álfs vígshættu
einstaklingar hefðu á einhveiju
stigi refsivistar sinnar verið
vistaðir á réttargeðdeild til mats
og meðferðar, ef slíkt úrræði...
hefði verið til staðar.“
Kuldi og léleg loftræsting
I því eintaki skýrslunnar sem
ákveðið var að gera opinbera (jöl-
miðlum, hefur kafla verið sleppt
þar sem sérstaklega er vikið að
föngunum þremur og persónu-
legum málum þeirra. Hins vegar
kemur fram að allir dvöldu þeir
„á gangi 3 í húsi 3“, þar sem erf-
iðustu fangarnir eru oft, þeir
sem eiga í hvað mestum erfið-
leikum.
„Vegna skorts á vinnu hafa
fangarnir ekkert fyrir stafni og
því mikið tilbreytingarleysi ríkj-
andi. Nýlega hefur vinna við
öskjugerð verið tekin frá fyrir
fanga í húsi 3 og er það til bóta.
I viðtölum nefndarmanna við
fanga í húsi 3 gangi 3 kvörtuðu
þeir allir undan lélegri loftræst-
ingu... þá hafa fangar kvartað
yfir því að á veturna sé þar mjög
kalt,“ segir í skýrslunni. - FÞG
Sjá einnig O'pnugrein bls. 8-9.
Risastyrkur
til íslensks
lækiiis
Margrét Þórhildur Danadrottn-
ing afhenti Karli Tryggvasyni,
lækni í gær rúmlega einn milljarð
í styrk til rannsókna á sykursýki.
Karl er prófessor í Iæknisfræði-
legri efnafræði við Karolinska
sjúkrahúsið í Stokkhólmi og stýr-
ir norrænu rannsóknarverkefni
sem hefur það markmið að hjálpa
þeim fjölmörgu sykursýkisjúk-
lingum sem eiga á hættu að fá
fylgikvilla er valda m.a. nýrnabil-
un og blindu. I rannsóknarhópn-
um eru leiðandi sérfræðingar á
ýmsum sviðum, m.a í sameinda-
líffræði, frumulífræði og erfðavís-
indum.
Það er Novo Nordisk sjóðurinn
sem veitir styrkinn sem er einn sá
stærsti sem veittur hefur verið til
læknisfræðilegra rannsókna í
heiminum.
Það er betra að klæða sig eftir veðri og aðstæðum og vegfarendur a Akureyri voru við öllu búnir í gær þegar
Ijósmyndari Dags varð á vegi þeirra. Spáð er rysjóttri tíð næstu daga, þar sem allkröpp lægð nálgast landið.
Sérstök rannsóknar-
nefnd segir engin úr
ræði hafa verið til á
Litla-Hrauni til að
bregðast vid verulegri
sjálfsvígshættu hjá
þremur föngum.
Fangarnir þrír sem sviptu sig lífi
á Litla-Hrauni í mars og júní á
síðastliðnu ári voru allir í veru-
Iegri sjálfsvígshættu, en á sama
tíma var engin aðgerðaráætlun
til í fangelsinu um viðbrögð und-
ir slíkum kringumstæðum. Þetta
er meðal annars niðurstaðan í
skýrslu óháðrar nefndar um or-
sakir sjálfsvíganna þriggja.
Nefndin telur að þótt fangarnir
þrír hafi fengið mikla þjónustu
læknis og sálfræðings hefði það
úrræði þurft að vera fyrir hendi
að vista fangana tímabundið á
réttargeðdeild - slík bráðainn-
lögn ætti samkvæmt þessu að
vera jafn sjálfsögð og bráðainn-
lögn vegna t.d. lungnabólgu eða
ámóta Iíkamlegra kvilla.
Fangaxnir þrír í verulegri
hættu
Ekkert slíkt úrræði er nú fyrir
hendi og er það tillaga nefndar-
innar að úr því
verði bætt.
Skýrslan var
rædd á fundi
ráðherra og yf-
irmanna
dómsmála-
ráðuneytisins í
gærmorgun og
hefur verið
send fjölskyld-
um fanganna
þriggja til yfir-
lestrar. I
nefndinni áttu
sæti Páll
Hreinsson,
dósent í lög-
um, Hannes
Pétursson geðyfirlæknir og Sig-
urjón Björnsson sálfræðingur.
Þeim var sl. sumar falið af dóms-
málaráðherra að kanna orsakir
sjálfsvíga fanganna þriggja og
jafnframt að Ieggja fram tillögur
til úrbóta. Formaðurinn vildi
ekki tjá sig um innihald skýrsl-
unnar og vísaði til þess að staða
nefndarinnar væri ámóta og hjá
Umboðsmanni Alþingis eða
dómstóls - ekki sé viðeigandi að
nefndar-
mennirnir
taki þátt í
umræðunni.
Hvað sjálfs-
vígin varðar
telja þeir að
orsakanna sé
að leita í sam-
verkan nokk-
urra þátta.
„Telja má að
aðstæður,
einkenni og
áhættuþættir
þeirra þriggja
einstaklinga,
sem um ræð-
ir, hafi verið
með svipuðum hætti og Iýst hef-
ur verið við mat á hugsanlegum
orsökum sjálfsvíga í fangelsum í
öðrum löndum. Það má því ætla
að í þessum þremur tilvikum
hafi verið um verulega hættu á
sjálfsvígi að ræða,“ segir í skýrsl-
unni. „... má ætla að viðkomandi
Aðbúnaður á Litia-Hrauni er hvergi
nærri nógu góður samkvæmt mati
rannsóknarnefndar.
Eitt afþví sem verið er að kanna
er framleiðsla á ostalíki og hefur
Mjólkursamlag KEA séð um til-
raunir á því sviði
Verksmiðju-
rekstur með
S-Afríku?
Fjögur samstarfsverkefni eru til
skoðunar hjá Iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytinu og fulltrúum
Suður Afríku, þar sem ódýr gufu-
orka Islands er í burðarhlutverki.
Iðnaðar- og viðskiptaráðherra,
Finnur Ingólfsson, er nú staddur
í S-Afríku, þar sem reynt verður
að festa í sessi samvinnu land-
anna á sviði nýsköpunar í iðnaði.
Gerð hefur verið forathugun á
hagkvæmni þess að reisa 100
þúsund tonna verksmiðju á land-
inu sem nota myndi 120 þús.
tonn af sykri eða sterkju og
reyndist niðurstaðan sú að slík
verksmiðja yrði hagkvæm. Ur
þessu yrði lífrænt grunnefni
unnið, polyol, sem er mikið not-
að í ýmsum plastiðnaði, mat-
vælaframleiðslu, lyfjum og
snyrtivörum. Samkvæmt gögn-
um frá iðnaðarráðuneytinu er
vinnsla polyols úr sykri umhverf-
isvæn.
Ostalíki
I öðru Iagi hefur verið samvinna
milli Mjólkursamlags KEA og
Suður-Afríkumanna um fram-
leiðslu á ostalíki úr jurtaolíum.
Tilraunir lofa góðu og hafa S-
Afríkumenn óskað eftir samstarfi
um þróunarverkefni f S-Afríku
fyrir þá sem eru með mjólkuró-
þol.
Þriðja samstarfsverkefnið lýtur
að framleiðslu á iðnaðaralkóhól-
um hér á landi. Verkefnið byggir
á aðgangi að alkóhólblöndu frá
Suður Afríku til að skilja blönd-
una sundur og aðgangi að hag-
kvæmri jarðgufu á Islandi.
Fjórða verkefnið er svo flúor-
húðun á plasti sem breytir yfir-
borði plastsins þannig að gegn-
dræpi þess minnkar, t.d. gagn-
vart leysiefnum. Fyrirhugað er að
senda sýnishorn af framleiðslu
íslenskra plastfyrirtækja til Suð-
ur Afríku og prófa þau þar. — BÞ
iirsamc
Venjulegirog
demantsskomir
trúlofunarhringar
GULLSMIÐIR
SIGTRYGGUR & PÉTUR
AKUREYRI • SÍMI 462 3524