Dagur - 13.02.1999, Blaðsíða 2

2 - LAUGARDAGUR 13. FEBRÚAR 1999
ro^u-
FRÉTTIR
Kílóið afsmjörinu kostar 396 krónur en kílóið af rúgbrauðinu [20 sneiðarj er miklu dýrara, eða 470 krónur. - mynd: þök
Brauðið er orðið
dýrara en smjðrið
Smjör er mim ódýrara hér
á landi en í Danmörku og
reyndar er rugbrauðið orð-
ið snöggtum dýrara en
smjörið.
Ætli áar okkar, sem í gamla daga
smurðu brauðið sitt þunnt í sparnaðar
skyni, hefðu trúað að upp rynni sú tíð
að íslenskt smjör yrði miklu ódýrara en
rúgbrauðið? Athugun Dags í næsta mat-
vörumarkaði Ieiddi í ljós að tveir 200
gramma pakkar af venjulegu seiddu rúg-
brauði kosta þar 89 krónur og 94 krón-
ur (15-24 kr. sneiðin). Kílóverðið er því
445 til 470 krónur. í sömu búð kostar
250 gramma smjörstykki aðeins 99
krónur, eða 396 kr. kílóið. Þrumarinn
er þannig 12-20% dýrari en smjörið.
Kveikjan að könnun Dags var saman-
burður í Neytendablaðinu sem sýnir að
þessu er á allt annan veg farið hjá
frændum okkar Dönum - og líkast til
víðast hvar í veröldinni. Samkvæmt
skýrslum Hagstofunnar var smjör hér
líka 8-sinnum dýrara en rúgbrauð 1981,
um 5-sinnum dýrara 1984 og rúmlega
2-faIt dýrara 1988 til 1993.
Danska smjörið dýrara
Neytendablaðið ber danska neytenda-
blaðið Tænk fyrir því, að Dani getur
keypt sér 8 rúgbrauðssneiðar fyrir litlar
35 krónur íslenskar, en ódýrasta sam-
bærileg pakkning kostar þrisvar sinnum
meira á íslandi (103 kr.), þegar greinin
var skrifuð. Ódýrasta 250 gramma
smjörstykkið í Danmörku var aftur á
móti margfalt dýrara en rúgbrauðið,
111 krónur, eða 444 krónur kílóið.
Smjörið er þannig 14% dýrara í Dan-
mörku en hér á landi.
Karian 60% dýrari hér
Raunar kannaði Tænk verð á tíu algeng-
um matvörum í algengustu stórmark-
aða- og vöruhúsakeðjum í Danmörku
(ekki lágverðsbúðum). Neytendablaðið
kíkti síðan á verð sömu vörutegunda í
sambærilegum verslunum hér á landi og
komst að þeirri dapurlegu niðurstöðu að
þessar tíu vörutegundir kosta að jafnaði
60% meirra á tslandi en í Danmörku.
Gullprísar á gulrótunum
Allra mestur verðmunur var á gulrótum
sem reyndust 4 til 5 falt dýrarí á íslandi
og slaga hátt í gullverð. I Danmörku
virðast gulrætur að jafnaði ekki nema
um þriðjungi dýrari en kartöflur, jafnt
hefðbundnar sem lífrænt ræktaðar.
Hérlendis var gulrótakflóið þrisvar sinn-
um dýrara en kartöflurnar. Hefðbundn-
ar gulrætur kostuðu 82-98 kr. kílóið í
Danmörku en 298-399 kr. hér, eða
260% til rúmlega 300% meira. Daninn
fær lífrænar fyrir 98-141 kr. kílóið en ís-
lendingur þarf að borga 499 til 638 kr.
eða alit að 410% hærra verð.
Að rúgbrauðinu og gulrótunum frá-
teknum Iækkaði meðalverðmunurinn
niður undir 30%. Rjóminn er hérna tvö-
falt dýrari og eggin kosta nær 50%
meira. Ódýrasta haframjölið er hér um
40% dýrara (lífrænt 320%), kartöflur og
pasta um 30% dýrara og mjólkin kostar
um fjórðungi meira en í Danmörku. En
smjörið og Iaukurinn voru þó nokkru
ódýrari hérlendis. — HEi
Haiidór As-
grímsson.
Framsókiiannanninum í heita
pottinmn þótti skrítin sú fullyrð-
ing að Halldór Ásgrímsson hefði
lítið sinnt kjördæmi sínu síðustu
fjögur árin. Líklega hafi enginn
þingmaður kjördæmisins verið
duglegri við að halda fundi á
Austurlandi en einmitt Halldór -
hann hafi mætt á að minnsta
kosti fimmtíu slíka á kjörtímabilinu. Þá sagðist
pottveqinn hlakka til að fylgjast með slagnum
um nýju störfin á Austurlandi - ekki síst hólm-
göngu Halldórs við þá sem væru á móti stóriðju
o g stórvirkjun, sem ætti að skapa mörg hundruð
störfíkjördæminu...
í pottinum heyrist nú að af vaxandi taugatritringi
meðal stjómarliða vegna nálægðar kosninganna.
Benda menn á uppákomu vegna hugsanlegrar
einkavæðingar verkefna Stúdentaráðs sem dæmi
um það sem koma skal. En í pottinum heyrist nú
að titringurinn sé ekki bara milli framsóknar-
manna og sjálfstæðismanna, því nú mun ýmsum
úr röðum jafnaðarmanna þykja nóg um að Hall-
dór Ásgrímsson ætli aö stela frá þeim Tony Blair
og nýju bresku jafnaðarstefnunni...
Pottverjar voru sammála um að í
gær hafi gerst stór pólitísk tíðindi
á íslandi, þegar fyrsti yfirlýsti
sósíalistinn, sem naut menntun
ar í gamla A Þýskalandi, Svavar
Gestsson, fyrrum formaður Al-
þýðubandalagsins og ritstjóri
Þjóðviljans, var skipaður sendi-
herra og það vestur í Kanada. Hafi
samfylkingin verið boð um breytt landslag í pólit-
íkinni, þá sé skipun Svavars í sendiherrastarf bylt-
ing. Hann er fyrsti sósíalistinn sem skipaður hef-
ur verið sendiherra fyrir ísland. Spumingin er
hvort Hafidór Ásgrímsson hafi verið að senda
pólitísk skilaboð til samfylkhigarhmar með þess-
ari skipun Svavars Gestssonar...
Svavar
Gestsson.
FRÉTTAVIÐTALIÐ
Magnús Gauti
Gautason
framkvæmdastjóri Snæfells
[ Stjómendur Snæfells hyggjast
grípa til stórtækra aðgerða til
[ að rétta reksturírm við, enjyr-
irtækið var rekið með 380
mitljóna króna tapí ásl. ári.
r.
Metri kvóti og aukiö
útfaald faætir reksturinu
- Verður gripið til einhverra stórfelldra að-
gerða til að snúa þessari þróun við?
„Það hafa verið í gangi allt síðasta ár ýmsar
aðgerðir til þess að koma rekstrinum á réttan
grunn. Togarinn Már var seldur í júnfmánuði
og áhrifin af því koma ekki inn fyrr en á þessu
ári en þær miða að því að Iækka rekstrarkostn-
að og skuldir fyrirtækisins. Öll starfsemin í
Hrísey var endurskipulögð og bætt en þær
ráðstafnir voru gerðar seint á síðasta sumri og
komu ekki til framkvæmda fyrr en seint á síð-
asta hausti. Fyrst og fremst miðast þær að-
gerðir við að ná fram meiri hagkvæmni, auka
afköst og bæta nýtingu hráefnis. Þessum
breytingum á síðasta ári fylgdu ýmis útgjöld."
- Mörg skipanna voru í breytingum á síð-
asta ári. Skilar það sér t bættum rekstri?
„Togararnir Björgvin og Snæfell voru frá í
tæpa fjóra mánuði vegna viðgerða og breyt-
inga og einnig fóru Björgúlfur og Kambaröst í
verulegt viðhald og voru frá veiðum í meira en
mánuð. Kvótastaðan er nú miklu betri en hún
var á síðasta fiskveiðiári og útgjöld vegna
kvótaleigu sem námu um 80 milljónum króna
verða ekki í neinni líkingu við það nú, jafnvel
engin. Þessu veldur meiri kvótaúthlutun og
eins var fyrir áramótin 1997/1998 búið að
leigja frá sér töluvert mikið af aflaheimildum.
Bætt kvótastaða og eins það að skipin verða í
meira úthaldi hefur mikil jákvæð áhrif á rekst-
urinn. Togarinn Snæfell var eingöngu á
rækjuveiðum innan landhelginnar í fyrra og
sú veiði gekk afleitlega. Frá september til des-
ember var hann á veiðum á Flæmingjagrunni
sem gekk miklu betur en nú er verið að flagga
skipinu út og mun það verða á rækjaveiðum á
Flæmingjagrunni undir eistneskum fána.
Þessar aðgerðir munu skila verulegum rekstr-
arbata.“
- Erfyrirtækið að draga sig út úr veiðum
og vinnslu uppsjávarftsku ?
„Við höfum verið í viðræðum um sölu á
„uppsjávarpakkanum“, þ.e. nótaskipunum
Sólfelli og Dagfara ásamt síldar- og Ioðnu-
kvótum auk bræðslunnar í Sandgerði sem var
1 byggingu allt árið 1998 og var í mjög stopul-
um og óhagkvæmum rekstri. Starfsemi Snæ-
fells á Stöðvarfirði byggist fyrst og fremst á
bolfiskvinnslu en einnig er þar mikil síldar- og
loðnufrystíng. Vegna markaðsaðstæðna var
engin síldarfrysting á síðasta hausti en stefnt
er að því að frysta íoðnu á Japansmarkað þeg-
ar frystingarhæf loðna veiðist. Markaðssetn-
ing í uppsjávarfiskavinnslu sem mörkuð var
gæti því verið að fara til baka, það ræðst af því
hvort ásættanlegt verð fæst fyrir afurðirnar.“
- Hvaða áhrif hafa þessar breytingar á
rekstrinum á starfsmannahaldið?
„Starfsfólkið í rækjuvinnslunni í Ólafsvík er
hætt störfum og aðeins hefur fækkað í starfs-
liðinu í Hrísey og ef við seljum frá okkur nóta-
skipin og bræðsluna í Sandgerði þá munu þeir
starfsmenn fara í vinnu hjá nýjum aðilum.
Unnið er að því að selja rækjuverksmiðjuna í
Ólafsvík, en við höfum þar ekkert bitastætt í
hendi.“
- Ertu bjartsýnn áframhaldið?
„Eg er sannfærður um að reksturinn á yfir-
standandi ári verður miklu betri en á síðasta
tímabili og við munum ekki sjá viðlíka af-
komutölur aftur. 1 tölunum frá síðasta ári
voru líkít um 82 milljónir króna sem var nið-
urfærsla á hlutabréfum, og það endurtekur
sig ekki því þau standa nú í töluvert hærra
verði.“ ...