Dagur - 27.02.1999, Qupperneq 11

LAUGARDAGUR 27. FEBRÚAR 1999 - 27
MATARGA71Ð
Saltfiskur hefur ávallt verið mjög
eftirsótt vara í Suður-Evrópu og
víðar. Saltfisk má tilreiða á
margan hátt. Það eru fleiri að-
ferðir til þess að framreiða salt-
fisk en að sjóða hann og hafa
með kartöflur og hamsatólg.
Hann getur verið veislumatur. Á
heimasíðu Svanfríðar Jónasdótt-
ur alþingismanns er að finna
uppskriftir af saltfiskréttum.
Hún segist hafa óskaplega gaman af því að
elda og að bjóða vinum sínum í mat. „Það
að borða er skemmtileg félagsleg athöfn. Af
því að ég hef gaman af því að elda þróa ég
uppskriftirnar. Miklu máli skiptir að auðvelt
sé að ná í hráefnið í uppskriftirnar hér
heima. Það sé ekkert framandlegt í upp-
skriftunum. Eg veit að fólk sem fæst ekkert
mikið við matargerð fráfælist uppskriftir þar
sem kemur mikið fyrir af framandlegum
heitum á kryddum eða öðru slíku. Þannig að
það skiptir miklu máli að uppskriftin hafi
verið aðlöguð þessum hversdagsveruleika
sem flestir búa við.“
Svanfríður segist hafa gaman að því að fá
uppskriftir frá öðrum. Hún segir að saltfisk-
ur sé vanmetið hráefni til matargerðar á ís-
landi. „Því ákvað ég að byrja á saltfiskinum.
Nútímafólk skipuleggur sig ekki langt fram í
tfmann, eins og það gerði í gamla daga þegar
þurfti að leggja fiskinn í bleyti og útvatna
hann. Eftir að fyrirtæki eins og Ekta-fiskur á
Hauganesi fór að gera þetta allt fyrir mann.
Þá skapast alveg nýir möguleikar við að nýta
sér þetta frábæra hráefni. Þannig að maður
getur keyjit saltfisk í verslunum sem er til-
búinn á pönnuna."
Svanfríður ætlar að halda því áfram að
deila mataruppskriftum á heimasíðunni
sinni. Hún gerir ráð fyrir því að næstu upp-
skriftir sem hún setur á heimasíðuna sína
verði uppskriftir af grænmetisréttum. „Af því
að ég er mjög mikil matarmanneskja þá
spekúlera ég líka svolítið í mat. Eftir því sem
að ég eldist og þroskast finnast mér græn-
metisréttir alltaf meira spennandi."
A heimasíðu Svanfríðar, sem finna má
með því að slá inn slóðina http://jafnadar-
menn.is/svanfridur, er hún með þrjár upp-
Svanfríður Jónasdóttir alþingismaður gefur uppskriftir af saltfiskréttum.
Víðast hvar er hægt að
kaupa saltfisk útvatnaðan. En
miklvægt er að útvatna fisk-
inn vel til að matreiðslan tak-
ist sem best og einstakt bragð
fisksins fái að njóta sín. Fisk-
urinn er þá látinn liggja í
vatni í þrjá til fjóra daga. Fisk-
urinn er látinn í ílát með vatni
svo að fljóti yfir og geymdur
þannig í ískáp. Hæfilegt er að
nota fjóra h'tra af vatni fvrir
hvert kíló af fiski.
Fiskurinn er tekinn úr
ískápnum á þriðja degi. Þá er
skipt um vatn og hann látinn
Iiggja áfram í vatni, í 24 klst.
en skipt um vatn á um það bil
6 tíma fresti. Að þessu loknu
ætti fiskurinn að vera nánast
ósaltur.
Utvatnaðan saltfisk má
geyma í ísskáp í u.þ.b. tvo
daga eins og ferskan fisk.
Hann má líka frysta og geym-
ist hann þá eins og ferskur sé.
Saltfiskur sem ekki hefur ver-
ið útvatnaður geymist £
nokkra mánuði ef hann er lát-
inn í plastpoka sem vel er lok-
að fyrir og síðan geymdur í
ískáp.
Saga saltfisksins er samofin
sögu þjóðarinnar. Það voru
hagsmunir saltfiskútflytjenda
sem réðu því að áfengisbanni
var aflétt í landinu árið 1922.
Þá streymdu Spánarvín til
landsins í skiptum fyrir salt-
fisk.
Saltfiskur er
frábært hráefni
skriftir en að auki laumaði hún að okkur
uppskrift af saltfiskbollum sem nota má sem
snarl í veislum með öli og öðrum drykkjum.
Eina af uppskriftunum á Netinu þróaði
Svanfríður upp úr portúgalskri uppskrift.
Hún segist hafa aðlagað hana aðstæðum í
eldhúsinu sínu. „Eg fer aldrei nákvæmlega
eftir uppskriftum ég aðlaga þær alltaf eftir
því sem að ég veit um hráefni eða annað
sem að skiptir máli. Eg hef eldað þennan
rétt fyrir vini mína og fólki hefur þótt hann
góður. Uppskriftin er vinsæl og það þarf að
vera vel af lauk í henni. Það þarf að gera
bæði piparnum og ólífunum tækifæri til að
anda með saltfisldnum áður en maður ber
réttinn fram, setja lok á pönnuna og láta
þetta anda saman í nokkrar mínútur. Þannig
að þetta nái að taka bragð og lykt hvað af
öðru.“ PJESTA
Uppskriftir
Saltfiskbollur
Efni:
500 gr. af soðnum saltfiski
Aðeins minna magn af soðnum kartöflum
1 laukur
3 egg
Steinselja
Salt og pipar
Aðferð:
Fiskur og kartöflur hakkað saman. Saman
við það hrærast smátt hakkaður laukurinn,
þrjár eggjarauður, ein matskeið af saxaðri
steinselju og salt og pipar. Síðast er stíf-
þeyttum eggjahvítunum bætt varlega í
hræruna. Bollurnar mótaðar með matskeið
og steiktar í heitri matarolíu.
Þessar bollur eru borðaðar sem smáréttur
eða snarl með öli eða öðrum drykkjum.
Ef þær eru hafðar sem aðalréttur væru
hrísgrjón, t.d. grænmetis rísotto, gott með-
læti.
Saltfiskur með svörtum ólífum
Efni: Saltfiskur frá Ektafiski, soðinn, roð-
hreinsaður og bitaður, þó ekki smátt
Rúmlega sama magn af kartöflum, soðnar
flysjaðar og í bitum.
Tveir góðir laukar skornir og nokkur hvít-
lauksrif smáskorin í bita.
Góð olía til steikingar.
Nokkur harðsoðin egg, skorin í báta.
Slatti af svörtum steinlausum ólífum, sem
eru skornar í þrjá hluta hver.
Svartur pipar
Aðferð:
Olía á góða pönnu og laukurinn steiktur
glær.
Þá er soðnum kartöflubitum bætt við og
hitaðir í gegn; síðan fiski og hluta af ólífun-
um.
Olíu bætt á pönnuna eftir smekk þannig
að rétturinn þorni ekki.
Svartur pipar malaður yfir og lokið sett á
um stund.
Þegar allt hefur náð að hitna og taka lykt
og bragð hvað af öðru er pannan tekin af
eldavélinni, eggjabátunum raðað ofaná og
afgangnum af ólífunum stráð yfir og e.t.v.
meira af svörtum pipar.
Borið fram strax með góðu rúgbrauði og
smjöri.
Þetta er ótrúlega góður réttur og það kem-
ur sannarlega á óvart hvað egg, svartar ólífur
og svartur pipar eiga vel við saltfisk.
Njótið vel!
Heppilegast er að matreiða
saltfiskrétti úr meðalstórum
fiski þ.e. ef fikskurinn allur
vegur 2-2,5 kg. Þannig næst
fram besta bragðið og fiskur-
inn hentar í margs konar rétti.
Það má
víða nálg-
ast upp-
skriftir að
ljúffeng-
um salt-
fiskrétt-
um. Sam-
band ís-
lenskra fiskútflytenda gaf út
fyrir nokkru uppskriftabækl-
ing en í honum eru hagnýtar
upplýsingar. A heimasíðu
Rannsóknastofnunnar fisk-
iðnaðarins er að finna upp-
skriftahorn, slóðin er
http://info.rfisk.is/is/uppskrif.
A heimasíðunni er einnig að
finna næringarinnihald nokk-
urra fisktegunda.