Dagur - 20.03.1999, Qupperneq 4

ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ
Sýnt á Stóra sviði
Brúðuheimili - Henrik Ibsen
Menningarverðlaun DV 1999: Elva
Ósk Ólafsdóttir • í kvöld Id. nokkur
sæti laus • Id. 27/3 • sud. 11/4
Sjálfstætt fólk - eftir Halldór
Kiljan Laxness í leikgerð Kjartans
Ragnarssonar og Sigríðar Margrétar
Guðmundsd.
Fyrri sýning: Bjartur -
Landnámsmaður íslands
• Frumsýning á morgun sud. kl.
15:00 - örfá sæti laus • 2. sýn. mvd.
24/3 kl. 20:00 • nokkur sæti laus
• 3. sýn. fid. 25/3 kl. 20:00 - nokkur
sæti laus • 4. sýn. mvd. 7/4, kl.
20:00 - nokkur sæti laus • aukasýn.
þrd. 23/3, kl. 15:00 - uppselt
•aukasýning Id. 10/4 kl. 15:00
Síðari sýning: Ásta Sóllilja
• Frumsýning á morgun sud. kl.
20:00 - örfá sæti laus • 2. sýn. þrd.
30/3 kl. 20:00 - nokkur sæti laus
• 3. sýn. fid. 8/4 kl. 20:00 - nokkur
sæti laus • aukasýning þrd. 23/3 kl.
20:00 - uppselt • aukasýning sun.
28/3 kl. 20:00 • aukasýning Id. 10/4
kl. 20:00.
Tveir tvöfaldir - Ray Cooney
föd. 26/3 - uppselt • föd. 9/4
Bróðir minn Ijónshjarta
• Astrid Lindgren
• í dag Id. kl. 14:00 - nokkur sæti
laus • Id. 27/3 kl. 14:00 • sud. 11/4.
ATH. sýningum fer fækkandi.
Sýnt á Litla sviði kl. 20.00
Abel Snorko býr einn
- Erik-Emmanuel Schmitt
• föd. 26/3 - uppselt • Id. 27/3 -
örfá sæti laus • föd. 9/4 • sud. 11/4
A.t.h. ekki er hægt að hleypa ges-
tum í salinn eftir að sýning hefst.
Sýnt á Smíðaverkstæði kl.20.30
Maður í mislitum
sokkum - Arnmundur Backman
í kvöld Id. - uppselt • á morgun sud.
uppselt • fid. 25/3 - laus sæti • föd.
26/3 - uppselt • Id. 27/3 - uppselt •
sud. 28/3 - uppselt • fid. 8/4 -
uppselt • föd. 9/4 • Id. 10/4
• sud. 11/4 -
A.t.h. ekki er hægt að hleypa ges-
tum í salinn eftir að sýning hefst.
Listaklúbbur Leikhúskjallarans-
mád. 22/3 kl. 8:30. Jarðaför Ömmu
Sylvíu - leikið verður úr sýningunni og
umræður á eftir.
Miðasalan er opin mán.- þri. 13-18
mid-sud. 13-20. Símapantanir frá
kl.10 virka daga. Sími 551-1200.
áfe^LEIKFÉLAG jfgá
©^REYKJAVÍKURJ®
BORGARLEIKHÚSIÐ
Stóra svið ki. 14:00
Pétur Pan
eftir Sir J.M. Barrie
í dag lau. 20/3 - uppselt
• sun. 21/3 - uppselt • Lau.
27/3 - uppselt • Sun. 28/3 -
uppselt • lau. 10/4 - örfá
sæti laus • sun. 11/4 -
nokkur sæti laus
Stóra svið ki. 20.00
Horft frá brúnni
eftir Arthur Miller
• Lau. 27/3 - Verkið kynnt í
forsal kl. 19:00
• Fös. 9/4 - Verkið kynnt í
forsal kl. 19:00
Stóra svið kl. 20.00
Sex í sveit
eftir Marc Camoletti
í kvöld - 74. sýn lau. 20/3 -
uppselt • 75. sýn fös. 26/3
- örfá sæti laus • 76. sýn
fös. 10/4 - nokkur sæti laus
• 77. sýn mið. 21/4.
Stóra svið kl. 20.00
íslenski dansflokk-
urinn
Diving og Flat Space Moving
eftir Rui Horta - Kæra Lóló
eftir Hlíf Svavarsdóttur
• 6. sýning sun. 28/3
Litla svið kl. 20.00
Fegurðardrottningin
frá Línakri
eftir Martin McDonagh
• 4. sýn. sun. 21/3 - uppselt
• 5. sýn. lau. 27/3 - örfá sæti
laus • 6. sýn. sun. 28/3 -
nokkur sæti laus
Midasalan er opin daglega
frá kl. 12-18 og fram aö
sýningu sýningadaga.
Símapantanir virka daga frá kl. 10.
Greiöslukortaþjónusta.
Sími 568 8000 fax 568 0383
MENNINGARLÍF
LAUGARDAGUR 20. MARS 1999
IC^íit
Fangavíti Williams
BÓKA-
HILLAN
Elías Snæland
Jönsson
ritstjóri
Leikhúsgestir í New York
geta þessa dagana farið á
sýningar á nýju leikriti eftir
Tennessee Williams. Þetta
kann að hljóma undarlega
þar sem bandaríska Ieik-
skáldið lést árið 1983. Skýr-
ingin er þó einföld; hér er
um að ræða eitt af æsku-
verkum höfundarins - leikrit
sem enginn hafði haft rænu
á að kanna hvort væri til í
handriti fyrr en breska leik-
konan kunna, Vanessa Red-
grave, hóf mikla leit að því fyrir nokkrum
árum, fann það í skjalasafni háskólans í
Austin í Texas og kom því á framfæri.
Leikritið nefnist „Not About Nightingales“
og gerist öll í fangelsi í Bandaríkjunum. Það
var frumsýnt þar vestra í síðasta mánuði í
Square-leikhúsinu í New York undir leik-
stjórn Bretans snjalla Trevor Nunn sem í
fyrra setti verkið á svið í Bretlandi. Uppsetn-
ingin hefur víða fengið góða dóma, en annars
staðar dræma.
Áhrif frá Strindberg
Thomas Lanier Williams fæddist 26. mars
árið 1911 í suðurríkjum Bandaríkjanna, nán-
ar tiltekið í borginni Columbus í Mississippi.
Hann hóf nám við háskólann í Missouri, þar
sem hann kynntist verkum Strindbergs og
varð fyrir miklum áhrifum. Hann varð að
hætta námi þegar kreppan var sem verst og
fór að vinna í verksmiðju í St. Louis borg, en
auðnaðist seinna að ljúka námi og útskrifast
frá háskólanum í Iowa 1938.
Williams samdi nokkra leikþætti á milli-
stríðsárunum, þar á meðal einþáttunga sem
voru frumsýndir sama árið og hann útskrifað-
ist, en flest af þessum elstu verkum eru
gleymd og grafin. Þegar hann fór að fá verk
sín sýnd tók hann upp fornafnið Tennessee.
Lengst af var ekkert vitað um „Not About
Nightingales“ annað en nafnið eitt. Það kom
fyrir á gömlum minnisblöðum sem Williams
skyldi eftir sig. Hét reyndar um tíma „Hell“
Tennessee Williams: eitt eistu verka hans loksins
fundið og komið á fjaiirnar.
(Helvíti) - enda má segja að það lýsi viðfangs-
efni leikritsins harla vel.
Samið í fátækt
Williams samdi leikritið þegar hann var 27
ára og bjó við ill kjör í St. Louis. Hann var fá-
tækur og reiður út í tilveruna því hann sá litla
framtíð fyrir sér sem leikritaskáld.
Efniviðinn fékk hann úr fréttagrein í
Newsweek árið 1938. Þar var sagt frá upp-
reisn fanga í borginni Fíladelfíu. I hegningar-
skyni höfðu þeir verið lokaðir inni í litlum
miðstöðvarklefa. Sú vist í „helvíti" kostaði
fjóra þeirra lífið. I kjölfarið gerðir hópur
fanga uppreisn gegn þessari og annarri
ómannúðlegri meðferð.
Þetta er viðfangsefni leikritsins sem gerist í
hliðstæðu víti. Helstu persónur verksins eru
nokkrir fangar og starfsmenn fangelsisins;
harkaleg átök á milli þeirra enda með ósköp-
um.
Afrek Vanessu
Þetta leikrit hvarf í glatkistuna þegar Willi-
ams sló eftirminnilega í gegn með Glerdýr-
unum (The Glass Menagerie) árið 1944. í
kjölfarið kom hver sigurinn á fætur öðrum í
bandarísku Ieikhúsi - nægir þar að nefna
kunnustu verk hans eins og „A Streetcar
Named Desire" (1947) sem ávann honum
fyrstu Pulitzer-verðlaunin, „The Rose Tattoo"
(1951), „Cat On a Hot Tin Roof' (1955),
sem líka skilaði Pulitzer, „Orpheus Decend-
ing“ (1957) og „The Night of the Iguana"
(1961).
Vanessa Redgrave var einmitt að æfa í
„Orpheus Decending" fyrir nokkrum árum
síðan þegar hún rakst á þetta sérkennilega
nafn „Not About Nightengales" og spurðist
fyrir um leikritið. Þá kom f ljós að enginn
vissi hvort það var til eða ekki, það hafði
aldrei verið flutt né gefið út. Vanessa gafst
ekki upp við svo búið heldur hóf leit að verk-
inu sem að lokum endaði með því að eina
eintak handritsins fannst; það hafði verið
endurskoðað af höfundinum sem hafði einn-
ig handskrifað ýmsar athugasemdir á spássíu.
Hún kom á samstarfi við Nunn og fleiri um
að koma leikritinu á svið - sextíu árum eftir
að það var samið.
Þess má geta að helstu leikrit Tennessee
Williams njóta enn mikilla vinsælda í Banda-
ríkjunum, Bretlandi og víðar. OII bestu verk
hans hafa þar að auki verið kvikmynduð, sum
frábærlega með snjöllum leikurum f aðal-
hlutverkunum.
Kímnigáfan er verkjalyf
/ myndinni Lífið er fallegt er Jósúa talin trú um að fangabúðalífið sé feluleikur og
gert er grín að öllu saman.
Lífið er fallegt
(La Vita É Bella).
Aðalleikarar:
Roberto Benigni,
Necoletta
Braschi, Giorgio
C a n t a r i n i ,
Giustion Durano
og Segio Bustric.
Leikstjóri: Ro-
berto Benigni.
H a n d r i t :
V i n c e n z o
Cerami og Ro-
berto Benigni.
Bíómyndin L« Vita E Bella eða
Lífið er fallegt gerist á Ítalíu á
stríðsárunum. Sagan hefst árið
1939. Tveir félagar eru á ferð um
sveitina á Ieið til borgarinnar
Arezzo í Toskanahéraði. Félag-
arnir bruna á bifreiðinni kátir
niður bratta brekku. Annar flytur
ljóð góðglaður um ferð í gegnum
lífið á bremsulausum bíl. Svo
bila bremsurnar og þeir þeysa í
gegnum skóga og skrúðgöngur
en loks stöðvast bifreiðin og
Guido hittir Dóru (Nicoletta
Braschi) og verður ástfanginn.
Benigni líkt við Chaplin
Eins og í ævintýrunum fær prins-
inn prinsessuna, hér gerist það
að vísu í miðri mynd en ekki í
lokin - lífinu líkur ekki við gift-
ingu. Hann flytur hana heim til
sín á hvítum hesti, sem að vísu
hefur verið málaður grænn af
fasistum, og skrifað á hann Gyð-
ingahestur. „Ég vissi ekki að
hestar gætu verið gyðingar," seg-
ir Guido.
Myndin er sprenghlægileg
og trúðslætin eru oft á tíðum
óborganleg. Roberto Benigni
hefur verið líkt við meistara
Charlie Chaplin. Eins og hjá
Chaplin er heilmikil alvara á
bak við grínið. Grínið og
trúðslætin fá áhorfandann til
þess að skellihlæja. Stemmn-
ingin stigmagnast þangað til
allt í einu að brosið frýs á
andlitinu þegar alvaran kemur
í ljós.
1000 punkta leikurinn
I myndinni eru skemmtilegar
klippingar milli atriða og tíma-
skeiða. Eftir að elskendurnir ná
saman er sögunni hraðað um
rúm fimm ár með einni snoturri
ldippingu. Þegar sonurinn Jósúa
kemur til sögunnar, fullskapaður
og fimm ára, eru blikur á Iofti.
Þeir fara í verslunarferð og koma
að kaffihúsi þar sem er sldlti í
glugga sem á stendur „Gyðingum
og þundum bannaður aðgang-
ur“, hann er auðvitað fljótur að
finna það út að fyrst að syni hans
er illa við köngulær og honum
sjálfum illa við Vestgota eigi þeir
að setja upp skilti í glugga bóka-
búðar sinnar sem á stendur
„Vestgotum og köngulóm mein-
aður aðgangur".
Vendipunktur myndarinnar er
á fimm ára afmælisdegi sonarins.
Þegar fjölskyldan er flutt í gripa-
vagni í fangabúðir nasista heldur
Guido syni sínum, sjálfum sér og
samföngunum á floti með því að
búa til þá skröksögu að þetta sé
allt saman leikur þar sem mark-
miðið sé að safna punktum. Sá
sem fyrstur fær 1000 punkta
hann vinnur og hlýtur spá nýjan
alvöru skriðdreka að launum.
Einn daginn hverfa börnin úr
búðunum, þau voru send í bað,
en Jósúa gerir allt til þess að
komast hjá því að baða sig. Hann
er meistari í feluleik.
Þetta er lífsleikur, leikinn upp
á líf og dauða. Það er áhorfand-
inn sem veit það en ekki Jósúa,
sem er blekktur allan tímann
enda er kímnigáfan hið besta
verkjalyf sem Iæknar hugarang-
ur.
Eini gallinn á sýningunni var
hléið, það kom óvænt innf þegar
myndin var að byrja að verða
nasistamynd og olli spennufalli.
Því brá undirritaður sér á sýn-
ingu klukkan 4:30 í miðri viku og
þótti myndin ekki síðri í seinna
skiptið sem hann sá hana en þá
var ekkert hlé. Myndin var betri
þannig. En í bæði skiptin gekk
undirritaður út með tárvot aug-
un. -PJESTA
KVIK-
MYNDIR