Dagur - 18.09.1999, Qupperneq 7

Xfe^Mir
op.ot ,ri «\v,\% 'iflf-i '\f\\ - <:'?
LAUGARDAGUR 18. SEPTEMBER 1999 - 23

LÍF/Ð í LANDINU
hlutunum sem Landssíminn
hafði keypt og síðan mundi Is-
lenska útvarpsfélagið hf., kaupa
alla hlutina. Einn af þessum hlut-
höfum, sem við vorum búnir að
gera skriflegan samning við, kom
til mín og sagði að það væri mikill
órói í kringum þessi viðskipti,
meðal annars hefði menntamála-
ráðherra hringt í sig. Framhaldið
var það að þessi aðili seldi Lands-
síma Islands hf., sinn hlut, aðrir
fylgdu svo í kjölfarið.“
- Þú sagðir i sömu grein að Dav-
tð Odsson hafi reynt að koma í veg
fyrir viðskiptin með FBA-hlutina
„með viðtölum við sjálfstæðis-
mennina í stjómum sparisjóðanna
vítt og hreitt um landið". Flvað
hefur þú fyrir þér í þessu?
„Eg hef orð manna fyrir því.“
- Flvað finnst þér um þessi
meintu afskipti forsætisráðherra og
menntamálaráðherra ?
„Afskipti ráðherra eða annarra
stjómmálamanna af viðskiptum á
ftjálsum markaði eru með öllu
óþolandi. Þeirra hlutverk er að
setja hinar almennu Ieikreglur en
ekki hlutast til um einstök við-
skipti, þó þeim geðjist ekki að
þeim sem hlut eiga að máli. Ráð-
herrar sem haga sér eins og for-
sætisráðherra hefur ítrekað gert
virðast hafa gleymt öllum megin-
kenningum um hlutverk nkis-
valdsins í þeirri stjórnskipan sem
við búum við hér á Iandi.“
- Heldurðu að þessir menn hafi
setið oflengi að völdum?
„Eg held að Davíð Oddsson sé
búinn að vera allt of lengi við
völd, fyrst sem borgarstjóri og síð-
an forsætisráðherra. Hann þyrfti
að kynnast mótlæti."
- Áttu von á að hann muni
þurfa að lifa það?
„Nú þegar verðbólgudraugur-
inn virðist vera að vakna á ný
kann vel að vera að Davíð Odds-
son kynnist mótlæti, sem hann
hefur ekki þckkt sem ráðherra,
nema hann finni sér leið út úr
stjómmálum áður en til þess
kemur að hann lendi í miklum
mótbyr. Hann er ekki manngerð
sem þolir mikið mótlæti."
- Ertu sammála þvt að í fari
hans gæti einræðistilhurða, eins og
andstæðingar hans haldafram?
„Eg þekki Davíð Oddsson ekki
persónulega en hef fylgst með
störfum hans rétt eins og hver
annar Islendingur. Mér finnst
mjög sérkennilegt að Davíð
Oddsson hefur hvað eftir annað
tekið fram íyrir hendurnar á sam-
ráðherrum sínum. Hann tók fram
fyrir hendumar á Friðrik Sophus-
syni, eins og frægt er varðandi
skattlagningu tekna blaðbera.
Hann „dómineraði" umræðu um
viðskipti með hluti í Fjárfesting-
arbanka atvinnulífsins en það
málefni er ekki á hans könnu og
bankinn ekki undir hans ráðu-
neyti samkvæmt lögum, sem Al-
þingi hefur sett. Hann blandar
sér þessa dagana mjög í sam-
keppnismál sem eru ekki á hans
verksviði sem ráðherra. Nú er það
smásöluverslunin sem á hug hans
allan. Spyija má, af hveiju þessi
ágæti ráðherra tjáði sig ekkert um
smásöluverslunina og samþjöpp-
un eignarhalds í fyrra, þegar Hag-
kaupsljölskyldan var fyrir milli-
gögnu FBA og Kaupþings að losa
einhveija milljarða með því að
koma Hagkaupi og Bónus í eina
sæng. Ráðherra sem þekkir ekki
valdamörk sín eða virðir þau í það
minnsta ekki hefur kannski ein-
hveija einræðiskennd."
Talað við Styrmi
- Hvemig horfa tslensk stjórn-
mál samttmans við þér?
„í dag snúast stjórnmál á Is-
landi ekki um neitt. Það er engin
skýr pólitísk stefna á nokkru sviði.
Það var til dæmis ckki kosið um
utanríkismál í síðustu Alþingis-
kosningum. Það virðist enginn
þora að tjá sig opinskátt um það
hvort við eigum að ganga inn í
Evrópusambandið eða ekki.
Stjómmálaflokkamir virðast allir
eins, sá eini sem sker sig úr er
flokkur Steingríms J.Sigfússonar.“
- Ertu fylgjandi inngöngu ís-
lands i Evrópusamhandið?
„Já, ég myndi greiða atkvæði
með því. Það sem hefur komið
frá því óbeint hingað til hefur
bætt íslenskt samfélag. Með aðild
getur Island, þó lítið sé, líka haft
einhver áhrif á framvindu mála.“
- Heldurðu að máttleysi Sam-
fylkingar styrki
Sjálfstæðisflokk-
inn?
,/dveg ömgg-
lega. Samfylking-
inn á ekki forystu-
mann og hefur því
miður enga fast-
mótaða heildar-
stefnu.“
- Ég hef heyrt
sögur af þvi að inn-
an Samfylkingar
finnist menn sem
vilji ólmir fá þig til
forystu.
„Það held ég að
geti ekki verið
rétt.“
- Myndirðu skorast undan ef til
þín yrði leitað?
„Ég held ég hafí enga foringja-
hæfíleika."
- Hvar staðsetur þú þig í pólittk?
„Ég er hvergi flokksbundinn. Ef
til er eitthvað sem heitir vinstri og
hægri í pólítík og ef hægristefna
endurspeglast í gerðum Sjálf-
stæðisflokksins, þá má staðsetja
mig vinstra megin.“
- Þú hlýiur að hafa skoðun á því
hver sé heppilegur leiðtogi Sam-
fylkingar?
„Ég held að Ingibjörg Sólrún
hljóti að vera heppilegur Ieiðtogi
Samfylkingar.“
- En nú virðist vera viss tregða
til að fá hana til starfsins, innan
Samfylkingar virðast menn horfa
fyrst og fremst á sjálfa sig sem
framtíðarleiðtoga.
„Vandamál Samfylkingar er að
þar eru alltof
margir að reyna
að tryggja sér-
stöðu. Fulltrúar
gömlu flokk-
anna, sem að
Samfylkingunni
standa, verða að
átta sig á að
þeirra tími er lið-
inn hvað forystu
nýs stjórnmála-
afls varðar. Ég
held að Ingibjörg
Sólrún hafi sýnt
og sannað sem
leiðtogi R-listans
í borginni að hún
er frábær Ieið-
togi. Leiðtogi sem getur tekið af
skarið þegar því er að skipta og
kann auk þess að sætta ólík sjón-
armið, en slíku hlýtur ávallt að
vera til að dreifa í stórum stjóm-
málaflokkum. Það er mín skoðun
að menn og konur innan Sam-
fylkingarinnar eigi að víkja fyrir
henni.“
- Á liðnum áratugum hefur
hópur fjármálamanna innan
Sjálfstæðisflokksins reynt að keppa
við Kolkrahha-veldið en gengið
illa - samanher Hafskip og Amar-
flug. Núna híður Kolkrahhinn
hins vegar hvem ósigurinn áfætur
öðrum, svo sem t SH og FBA.
Hvað skýrirþessa hreytingu?
„Það hefur orðið mikil breyting
á íslensku samféiagi og sérstak-
lega Ijármálalífí á síðustu fímmt-
án árum. Aðgengi að peningum
til Ijárfestinga og nýsköpunar er
allt annað og betra. Nú þarf ekki
lengur að eltast við alls kyns leyfí,
bein eða óbein frá ráðherrum,
eða skýra ritstjórum Morgun-
blaðsins frá fyrirhugðum Ijárfest-
ingum eða viðskiptum til að
tryggja stuðning þeirra. En
þannig virtist mér það vera þegar
ég fór að hafa afskipti af viðskipt-
um hér í Reykjavík seint á síðasta
áratug. Menn spurðu oft: er búið
að ræða þetta við Styrmi?
I opnu samfélagi þýðir ekki að
vera með pólitíska stýringu á við-
skiptum. Það er nauðsynlegt að
þekkja þær reglur sem maður er
að spila eftir á hverjum tíma og
spila rétt eftir þeim án þess að
leita eftir pólitískum stuðningi.
Þannig hefur Jón Olafsson unnið
og þannig trúi ég að Jóhannes í
Bónus hafí unnið. Finni menn að
verið sé að leggja stein í götu
þeirra fara þeir bara eitthvert
annað með Ijárfestingar sínar „
Mun ekki tilgreina
heimildarmenn
- Vtkjum aftur að grein þinni i
„Ég held að Ingibjörg
Sólrún hafi sýnt og
sannað sem leiðtogi
R-listans í borginni að
hún er frábær leið-
togi... Það er mín
skoðun að menn og
konur innan Samfylk-
ingarinnar eigi að
víkja fyrir henni.“
Degi. Kjartan Gunnarsson segir
hana róg og lygar t sinn garð.
„Ég fer ekld með lygar. Ég er að
segja það sem við mig var sagt
þegar ég var í forsvari fyrir Is-
Ienska útvarpsfélagið 1994 og
hefur verið endurtekið við mig
síðar við önnur tækifæri."
- En er ekki vafasamt að vitna t
menn sem hugsanlega eru ekki
reiðuhúnir að staðfesta orð stn
frammifyrir dómstólum?
„Ég mun ekki tilgreina heimild-
armenn mína fremur en Agnes
Bragadóttir blaðamaður sem á
sínum tíma neitaði að tilgreina
hveijir sögðu henni allt um mál-
efni SÍS innan Landsbankans. I
þessu máli verða menn að horfa á
heildarmyndina. Kjartan Gunn-
arsson er kosinn pólitískri kosn-
ingu af Alþingi til setu í bankaráði
Landsbanka Islands og þar gætir
hann pólitískra hagsmuna Sjálf-
stæðisflokksins. Málsókn á hend-
ur mér út af orðum sem eru sönn
verða einungis til að viðhalda um-
ræðunni um hið gamla spillta
pólitíska bankakerfi, sem hefur
verið við lýði alltof lengi hér á
landi. Sé eitthvert mark takandi á
skýrslu Ríkisendurskoðunar um
Landsbanka Islands, sem var
mikið til umræðu í fyrra, verður
ekki séð að bankaráð bankans
hafi starfað með sérstökum
myndarbrag að rekstri bankans
undir forsæti Kjartans.
Ég hef aldrei haldið því fram að
Kjartan hafi tekið einstök mál um
lánveitingar upp í bankaráðinu.
Ég hlýt hins vegar að spyija Kjart-
an að því þegar út í málaferlin er
komið hvers vegna hann var að
gera sér ferð úr höfðuðstöðvum
Landsbankans nú í sumar í eitt af
útibúum bankans til að fá aðgang
að samningum um Amarnesland-
ið. Var hann þar á vegum banka-
ráðsins?"
- Af hverju skrifaðirðu þessa
grein í Dag? Hefði ekki verið hetra
að láta það vera svona með tilliti
til eftirmála?
„Ugglaust hefði verið langbest
að þegja og hlýða en sennilega
hef ég aldrei kunnað að þegja og
hlýða. Þegar svona endalaust bull
á sér stað, eins og öll umræða for-
sætisráðherra og félaga hans um
FBA-málið var orðin fannst mér
ég verða að láta í mér heyra og
benda á hvað hún væri í raun fá-
ránleg og í hreinni andstöðu við
allt sem þessir ágætu menn hafa
sagst standa fyrir. I þetta sinn
stóð ég líka álengdar, var ekki í
hringiðu viðskipta Jóns og hafði
tíma til að velta þessum málum
vel fyrir mér.“
- En þetta geta orðið dýr skrif.
„Þau geta kostað mig peninga
en það verður þá bara að hafa
það. Ég hlýt að geta önglað sam-
an fyrir þeim kostnaði sem kann
að falla á mig fari svo ólíklega að
ég verði dæmdur."
- Hvaða afstöðu hefur þú sem
lögmaður til meiðyrðamála?
,/Era manna verður að njóta
refsi- og bótaverndar. Ég er hins
vegar þeirrar skoðunar að þeir
sem gefí sig að pólitísku starfi og
eru hagsmunagæslumenn póli-
tískra afla, eins og reyndin er með
Kjartan Gunnarsson, verði að
þola að um þá og störf þeirra sé
rætt þó sú umræða kunni á
stundum að vera óþægileg fyrir
þá mynd sem þeir vilja að samfé-
lagið hafi af þeim. Myndin þarf
nefnilega ekki alltaf að vera rétt.
Meiðyrðamál að hálfu slíkra aðila
eru nánast hlægileg."
- Þú munt áfrýja málittu ef þú
tapar?
„Ég veit það ekki. Ég hef ekki
tekið neina ákvörðun um það.“
- Hvemig finnst þér að vera í
sviðsljósinu vegna þessa tttáls setn
vakið hefursvo mikla athygli?
„Þetta niál og sú umljöllun sem
orðið hefur um það truflar mig
einfaldlega ekki nokkurn skapað-
an hlut.“