Dagur - 18.08.2000, Blaðsíða 2

2 - FÖSTUDAGUR 18. ÁGÚST 2000
í}&fptr
FRÉTTIR
Náttúmvemdarfólk
gegn kísilgúmámi
Umhverfisrádherra
býður erfitt verkefni
að úrskurða imi kísil-
gúrvinnslu í Mývatni
segir Kolbrún Hall
dórsddttir
Eins og skýrt var frá í Degi í gær
hefur Náttúrurannsóknastöðin
við Mývatn kært úrskurð skipu-
Iagsstjóra um kísilgúrvinnslu í
Mývatni. Nú hafa Náttúruvernd-
arsamtök Islands líka sent inn
stjórnsýslukæru vegna sama
máls. Umhverfisverndarsinnar
eru mjög andvígir því að haldið
verði áfram að dæla kísilgúr úr
Mývatni. Dagur hefur heimildir
fyrir því að áhugi sé hjá mörgum
þeirra að bindast samtökum til
að berjast gegn áframhaldandi
kísilgúrtöku úr vatninu.
Kolbrún Halldórsdóttir, al-
þingismaður og harðasti tals-
maður umhverfissinna á alþingi,
sagði í samtali við Dag í gær að
hún hefði séð stjórnsýslukær-
urnar sem sendar hefðu verið
umhverfisráðuneytinu vegna úr-
skurðar skipulagsstjóra um kísil-
gúrtöku í Mývatni. Hún segir
þær efnismiklar og ákaflega vel
og faglega unnar.
Bíða eftír tunhverfisráð-
herra
„Það verður mjög erfitt fyrir Siv
Friðleifsdóttur umhverfisráð-
herra að ganga fram hjá þessum
kærum, svo rökfastar sem þær
eru. Eg hygg að umhverfisvernd-
arsinnar bíði með ákvarðanir um
framhaldið þar til umhverfisráð-
herra hefur fellt úrskurð sinn
varðandi kærurnar," sagði Kol-
brún Halldórsdóttir.
I stjórnsýslukæru Náttúru-
verndarsamtaka Islands er gerð
krafa um að úrskurður skipu-
lagsstjóra verði felldur úr gildi.
Annars vegar vegna þess sam-
komulags sem gert var 7. apríl
1993 um að frekara kísilgúrnám
yrði ekki leyft eftir að núgildandi
námsleyfi rennur út. Þetta sam-
komulag var gert á milli Náttúru-
verndarráðs, sem nú heitir Nátt-
úruvernd ríkisins, umhverfis-
ráðuneytis og iðnaðarráðuneytis.
Þar sagði að kísilgúrtöku skyldi
hætt í Mývatni eftir að námaleyfi
í Ytriflóa rynni út eða í síðasta
lagi árið 2010. Samkomulagið
byggðist á niðurstöðum vísinda-
manna um að áhrif námuvinnslu
á undirstöðu lífríkis Mývatns
væri of mikið til að hægt væri að
taka þá áhættu að leyfa frekari
kísilgúrvinnslu.
Hitt atriðið sem bent er á og
kært er útaf er að úrskurður
skipulagsstjóra taki ekki nægjan-
legt mið af varúðarreglum, sem
lögbundnar eru hér á Islandi og
var það með EES samningnum
og er ein af meginreglum um-
hverfisréttar og ein mikilvægasta
samþykkt Río ráðstefnu SÞ um
umhverfi og þróun 1992. - S.DÓR
Frétt Dags um málið.
Vonirvið
bíólogin
Einar Þór Gunnlaugsson kvik-
myndaframleiðandi tekur undir
með Friðrik Þór Friðrikssyni um
að nauðsynlegt sé að eyða þeirri
óvissu sem upp er komin í ís-
lenskum kvikmyndaiðnaði. Nýju
lögin sem ESA hefur hafnað í
óbreyttri mynd hafa sett samn-
inga í uppnám og gert kvik-
myndafólki erfitt fyrir.
„Eg er núna með verkefni sem
bíður þess að verða unnið. Eina
ástæðan fyrir því að það er ekki
komið heim til Islands er hve allt
er óljóst í þessum efnum sem
stendur," segir Einar sem starfar
í Lundúnum. „Mig langar að
þakka blaðinu fyrir að taka þetta
upp því þarna eru miklir hags-
munir í húfi. Þið fáið 10 stjörn-
ur fyrir þetta átak,“ segir Einar.
„Fyrirgreiðslan í Iögunum
skiptir öllu máli hvað varðar
framtíð Islands í kvikmyndagerð.
Ég er með bæði breska og
bandaríska framleiðendur og
það eina sem menn hugsa um
þegar þeir eru að skoða ísland,
er hvernig búið er að mönnum
íjárhagslega," segir Einar. bþ
VG hafinar úthoði
á fjarskiptiun
Engin eining um út-
boð í j arskipt a rílds-
ins. Jón Bjamason al-
þingismaður segir
samkeppnina bara
veraí noKkrumgöt-
um í Reykjavík.
Jón Kristjánsson al-
þingismaður segir út-
boð hjá ríkinu fara
vaxandi.
Ossur Skarphéðinsson, formað-
ur Samfylkingarinnar, hefur boð-
að að það verði eitt af fyrstu
þingmálum Samfylkingarinnar
að leggja til að fram fari útboð á
allri fjarskiptaþjónustu og gagna-
flutningum á vegum ríkisins.
Kemur þessi yfirlýsing hans í
kjölfar þeirra átaka sem verið
hafa á milli meirihluta R-listans í
Reykjavík og Landssímans um
þessi mál að undanförnu.
Jón Bjarnason, þingmaður VG
og fulltrúi í samgöngunefnd,
hafnar þessari hugmynd. Hann
segir að með þessu væri verið að
hygla höfuðborgarsvæðinu á
kostnað landsbyggðarinnar.
Samkeppnin myndi snúast um
nokkrar götur í Reykjavík og
búið.
Jón Kristjánsson, þingmaður
Framsóknarflokksins og fulltrúi í
samgöngunefnd, segir að þetta
mál hafi ekkert verið rætt hjá
framsóknarmönnum og því geti
hann ekki sagt til um hvað þeir
Jón Bjarnason.
muni leggja til í málinu, til þess
hafi hann ekki nægar forsendur.
Útboðin fara vaxandi
„Hins vegar er rétt að benda á að
almenna reglan hjá ríkinu sú að
fara í útboð. Aðstæður í þessum
málum, sem svo mörgum öðrum,
eru að breytast og útboð hafa
aukist mjög hjá ríkinu síðustu
misserin," sagði Jón Kristjáns-
son.
„Gagnvart landsmönnum öll-
um snýr þetta þannig að um er
að ræða ákveðnar stofnanir og
ákveðna þjónustu á höfuðborgar-
svæðinu. Eiginleg samkeppni í
þessari þjónustu er ekki annars
staðar en þar. Og sú samkeppni
sem virðist vera að fara í gang á
höfuðborgarsvæðinu er bara að
fleyta ijómann ofan af könnunni
fyrir þá sem við hana sitja. Hinir
sem fjær eru fá ekki neitt af
þessu. Þess vegna yrði svona
Jón Kristjánsson.
samkeppni bara á kostnað Iands-
byggðarinnar," segir Jón Bjarna-
son.
Tryggja ber jöfnuð í verði
Hann segir að það geti ekki verið
að menn hafi hugsað þetta dæmi
til enda, Hér hljóti að vera um
misskilning að ræða.
„Það væri nær að brýna ríkið
sem eiganda Landssímans til að
beita sér í því að styrkja dreifi-
kerfi Landssímans um landið og
tryggja um Ieið jöfnuð í verði.
Þess vegna þarf að hugsa þetta
mál til enda áður en farið verður
út í að taka nokkrar stórar stofn-
anir í Reykjavík og hygla þeim á
kostnað landsbyggðarinnar.
Menn mega ekki gleyma því að
öll þjóðin er einn markaður og
þess vegna má samkeppnin ekki
bara snúast um nokkrar götur í
Reykjavík,“ segir Jón Bjarnason.
- S.DÓR
Þingvallaprestakall enn í biðskúffu
Ákvörðun um þao hvort Þingvallaprestakall verður auglýst laust til
umsóknar liggur enn til afgreiðslu í forsætisráðuneytinu. Beiðni kom
frá ráðuncytinu um það að auglýsingu yrði frestað meðan framtíð
embættis þjóðgarðsvarðar á Þingvöllum yrði til lykta leitt, en Þing-
vallaprestur hefur sinnt því meðfram öðrum störfum.
„Starfsmenn Biskupsstofu voru tilbúnir að ræða framtíð þcssara
starfa á Þingvöllum, en við bíðum nú eftir svari ráðuneytis um það
hvenær þær viðræður geti hafist. Oskað hefur verið eftir umræðu um
breytingar, en mér er ekki kunnugt um í hverju þær felast. Sóknar-
börn Þingvallaprestakalls eru ekki nema liðlega 40 og væri þetta eitt-
hvað annað prestakall væri löngu búið að hefja umræður um að leysa
þjónustuna á annan hátt, t.d. með sameiningii við nágrannapresta-
kall. En vegna sérstöðu Þingvalla er það ekki gert,“ segir sr. Þorvald-
ur Karl Helgason, biskupsritari. - GG
Annar hver fær endurgreiðslu
Um 102 þúsund einstaklingar fengu glaðning frá skattinum í formi
endurgreiðslu við álagningu í ár, eða hátt í helmingur allra framtelj-
enda, samkvæmt upplýsingum í Tíund blaði RSK. En um 210 þús-
und álagningarseðlar voru sendir út að þessu sinni, til allra þeirra
sem orðnir eru 16 ára og eldri. Alls námu endurgreiðslurnar ríflega
7 milljörðum króna, sem samsvarar um 70 þús.króna „glaðningi" að
meðaltali. Þar af námu greiðslur vegna vaxtabóta rúmlega 3 milljörð-
um og vegna barnabóta 1,6 milljörðum. Aðrar algengar inneignir
voru vegna ofgreiddra skatta; fyrirframgreiðslu, hátekjuskatts, stað-
greiðslu (m.a. vegna fjárfestingar í hlutabréfum) og fjármagnstekju-
skatts. - HEl
Stuðningur við þjáða æsku
Alþjóða Sam-Frímúrarareglan, LE Droit Humain, hefur nýlega kom-
ið á fót hjálparstofnun með nafninu SPES, sem er skammstöfun fyr-
ir Soutien Pour I’Enfance en Souffrance, sem útleggst: Stuðningur
við þjáða æsku, en SPES er latnest orð sem þýðir von. Stjórnarfor-
maður SPES er dr. Njörður P. Njarðvík prófessor en aðalstöðvarnar
eru í París.
Tilgangur þessarar hjálparstofnunar er að koma á fót og reka heim-
ili fyrir foreldralaus börn, og er fyrsta verkefnið í Lomé, höfuðborg
Togo í Vestur-Afríku. Þegar hefur fengist lóð fyrir heimilið og er ver-
ið að teikna húsið. Fullt samráð er haft við borgaryfirvöld og stjórn-
völd landsins, og hefur Eugene Koffi Adoboli, forsætisráðherra Togo,
stutt þessar fyrirætlanir. A heimilinu eiga að geta dvalið 100 börn og
verður þeim séð fyrir fæði, fatnaði, lyfjum, læknishjálp, umönnun og
fræðslu. Þeim sem vilja styrkja þetta verkefni er bent á útibú SPRON
á Seltjarnarnesi. - GG