Dagur - 18.08.2000, Blaðsíða 6

6 -FÖSTUDAGUR 18. ÁGÚST 2000
PJÓÐMÁL
TCXgfiMir
Útgáfufélag: dagsprent
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjóri: elías snæland jónsson
Aðstoðarritstjóri: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6ioo OG soo 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.900 kr. Á mánuði
Lausasöluverð: iso kr. OG 200 kr. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Netföng auglýsingadeildar: augl@dagur.is-gestur@ff.is
Símar auglýsingadeildar: CREYKJAVIK)563-1615 Ániundi Ániundason
(REYKJAVÍK3563-1642 Gestur Páll Reyniss.
(AKUREYR 1)460-6192 Karen Grétarsdóttir.
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Simbréf ritstjórnar: 460 6171(AKUReyri) 551 6270 creykjavíK)
Ágretningiir staðfestur
í fyrsta lagi
Forsætisráðherra hefur ítrekað í viðtali að hann sé andvígur
þeirri stefnu ýmissa áhrifamanna í þingliði Framsóknarflokks-
ins að ljósleiðarinn verði áfram í þjóðareigu ef ákvörðun verð-
ur tekin um að selja Landssímann. Þetta er eitt alvarlegasta
ágreiningsmálið sem enn er óleyst á milli stjórnarflokkanna og
varðar hugsanlega sölu þessa arðbæra ríkisfyrirtækis. Engan
veginn er ljóst hvort forystumenn Framsóknarflokks og Sjálf-
stæðisflokks ná samkomulagi þar um, enda málið þannig vax-
ið að erfitt er að finna málamiðlun - annað hvort verður ljós-
leiðarakerfið að fylgja eða ekki.
í öðru lagi
Framsóknarmenn hafa margsinnis ítrekað afstöðu sína. Guðni
Agústsson, landbúnaðarráðherra, orðaði það svo í viðtali við
Dag fyrr á árinu: „Mín skoðun á þessu máli er alveg Ijós ...
breiðbandið er þjóðvegur fjarskiptanna, byggðabrúin ef svo má
segja, og ég vil halda því utan við söluna ... Þess vegna finnst
mér að breiðbandið verði að vera þjóðareign.“ Annar áhrifa-
maður Framsóknarflokksins, Hjálmar Arnason, varaformaður
samgöngunefndar alþingis, hefur verið jafn afdráttarlaus í yf-
irlýsingum, en hann sagði í nýlegu viðtali: „Það sem nú er að
gerast í sambandi við Landssímans er í samræmi við stjórnar-
sáttmálann, þar sem segir að helja eigi undirbúning að sölu
Landssímans á kjörtímabilinu. Við framsóknarmenn höfum
verið harðir á því að ljósleiðaranum, grunnnetinu, eigi að
halda utan við söluna og erum það enn.“
í þriðja lagi
Guðni Agústsson, Hjálmar Arnason og fleiri framsóknarmenn
hafa marglýst þessari afgerandi stefnu Framsóknarflokksins -
stefnu sem forsætisráðherra hefur nú hafnað opinberlega.
Agreiningur milli stjórnarflokkanna er því alvarlegur, enda um
grundvallarmál að ræða. Engin málamiðlun virðist möguleg
nema á þann veg að annar flokkanna kasti sinni stefnu fyrir
borð. Nema niðurstaðan verði sú að hætt verði við áformin um
sölu þessa öfluga og ábatasama ríkisfyrirtæki.
Elias Snæland Jónsson
Kotungar
Það gladdi Garra óumræði-
lega að lesa sláturtíðar- og
gangnasamantekt í Degi í
gær. Ekki einvörðungu vegna
þess að þar kemur fram að
enn eru til þónokkrar sauð-
kindur í landinu, sem hægt er
að slátra og smala, heldur Iíka
vegna þess að þar er upplýst
að heimspeki vinnuseminnar
er ekki liðin undir lok. Aug-
ljóst er af ummælum bænda
að þeir vita að vinnan göfgar
og þeir vita líka að samhliða
fækkun sauðfjár í landir
hefur vinnubrögð-
um og vinnusemi
farið hrakandi og
göfginni þar af leið-
andi líka. En enginn
er þó eins flottur og
Ágúst Guðröðarson
bóndi á Sauðanesi á
Langanesi. Hann er
kóngurinn, sem
þekkir mun á verk-
mönnum og ónytj-
ungum enda með
allt að 1800 fjár á fjalli.
Við enrni bestir
I Degi gefur Ágúst lítið fyrir
gagnsemi aðkomufólks í
sma!amennsku.“Mér hefur
alltaf gefist best a gera sem
mest sjálfur en panta ekki lið
til smölunar upp úr þjóð-
skránni. Það fólk í hreppnuni
sem ckki er karlægt verður í
gangi að smala. Það er jafn-
framt fólkið sem kann þetta
og vinnur verkin best,“ segir
Ágúst í Degi. Augljóst er að
Bjartur í Sumarhúsum á sér
andlega ættingja norður á
Langanesi. En þótt þeir ís-
lensku í þjóðskránni séu e.t.v.
ekki brúklegir nefnir Ágúst þó
að einhverju sinni hafi fengist
danskur skrákur sem stóð sig
mjög vel, enda var hann
„hestvanur og ekki mikill
vandi að segja honum til“.
Svipað er að segja um Græn-
lendinga sem sumir hafi kom-
ið vel út í smalamennskunni,
„enda margir þeirra alvanir að
hlaupa, þótt aðallega sé smal-
að á hestum".
Eyfirsk græðgi
En það er ekki bara í smala-
mennskunni sem Islendingar
og þá væntanlega einkum fólk
úr nálægum héruðum eru
orðnir óttalega linir og til lítils
nýtir. Varðandi
sláturiðnaðinn seg-
ir Ágúst augljóst
hvað sé að gerast
með stofnun Norð-
lenska maborðsins
sem er sameinað
fyrirtæki KEA og
Kjötiðjunnar á
Húsavík. Þar er á
Sauðfé. ferðinni yfirgangur
og græðgi Eyfirð-
inga en það hafi
lengst af verið svæði kotunga.
„Ef þú hefur ræktað kotunga í
1000 ár þá gegnur ekki að
breyta því á einum manns-
aldri. Þá halda þcir áfram að
vera kotungar sem sækjast
eftr auknu yfirráðasvæði,"
segir Ágúst. Garri fagnar því
að enn skuli vera til menn
sem ekki eru sífellt að
smjaðra fyrir nágrönnum sín-
um en eru tilbúnir að benda á
yfirburði sinnar heimabyggð-
ar og síns hrepps, jafnvel þótt
það kunni að styggja ein-
hverja. Það er jú leiðin fram á
við, að hver striti í sveita síns
andlits á sínu búi og í sínum
hreppi og láti ekki hagræðing-
ar- eða samstarfstal trufla sig
við vinnuna þótt það kunni að
gefa eitthvað meira af sér.
Veraldlegu gæðin eru nú ekki
allt! GARRI
JÓHANNES
SIGURJÓNS-
SON
skrifar
Hin hörmulegu slys sumarsins
hafa verið mjög í umræðunni að
undanförnu, bílslys á þjóðveg-
um, flugslysið og tíð rútuslys á
hálendinu. Mönnum verður
auðvitað tíðrætt um ástæður
þessara slysa, hverjir beri á þeim
ábyrgð og hvað hægt sé að gera
til að koma í veg fyrir slysin eða
draga úr fjölda þeirra. Þetta er
auðvitað lífsnauðsynlegt. Þó
hljóta flestir að viðurkenna að
aldrei verður með öllu hægt að
koma í veg fyrir slys. Mannleg
mistök verða alltaf til staðar,
rangar ákvarðanir teknar undir
miklu álagi, óblíð náttúruöflin
verða aldrei hamin og tæknin og
önnur sköpunarverk manna
verða aldrei fullkomin og
óbrigðul. Þess vegna munu slys-
in halda áfram að gerast, en það
er hlutverk okkar allrar að reyna
að fækka þeim með öllum tiltæk-
um ráðum. Fyrirbyggjandi að-
gerðir sem sagt.
Lífverdir til sjávar og sveita
Miskiumsamir Samverjar
En það er Ileira sem vert er að
ræða í tengslum við hin hörmu-
legu slys. Til dæmis allt það fólk
sem með einum eða öðrum
hætti kemur að því að bjarga því
sem bjargað verður þegar slysin
gerast og hlúa að
þeim sem eiga um
sárt að binda á eft-
ir. Lögreglumenn,
sjúkrabílstjórar,
þyrluflugmenn,
læknar, hjúkrunar-
fólk, fólk sem veitir
áfallahjálp og svo
óbreyttir miskunn-
samir Samverjar um allt land
sem leggja sitt lóð á vogarskál-
arnar. I síðasta hópnum cru m.a.
landverðirnir tveir sem lögðu í
mikla tvísýnu á bátkænu til að
bjarga ferðamönnum úr Jökulsá
og voru hætt komnir sjálfir. Og
bílstjóri rútunnar, sem |iegar
skaðinn var skeður, fleygði sér í
fljótið og synti til lands til að ná
í hjálp.
En síðast en ekki síst ber að
nefna björgunarsveitarmennina.
Flestir sem kom að þessum
málum eru auðvitað að vinna
vinnuna sína og eru á launum
við það, þó ekki sé
að efa að þetta
sama fólk myndi
upp til hópa líkna
og hjálpa með
sama hætti þó ekk-
ert væri fyrir greitt.
En félagar björg-
unarsveitanna eru
áhugamenn, sem
oft á tíðum leggja líf sitt í hættu
við að bjarga öðrum, án þess að
fá aðra umbun en ánægjuna yfir
því að geta orðið að liði og jafn-
vel bjargað mannslífum. Þessir
menn eru aðdáunarverðir.
Þákkir
Nú síðast lögðu þingeyskir björg-
unarsveitarmenn sig í hættu við
að bjarga fólki úr helgreipum
Jökulsár á Fjöllum. Það tókst
giftusamlega. Þessir og aðrir
slíkir á landinu verja miklum
tíma í æfingar við öll hugsanleg
skilyrði. Og stundum er það
gagnrýnt þegar þeir eru taldir
tefla á tæpasta vað á æfingum og
þurfa jafnvel sjálfir á björgun að
halda.
En ef þessir ágætu menn æfðu
aðeins „við bestu“ hugsanleg
skilyrði, í rjómalogni á lygnum
pollum, þá væru þeir ekki í stakk
búnir til að vinna sín óeigin-
gjörnu störf þegar til alvörunnar
kemur. Æfingar á spegilsléttu
Mývatni hefðu ekki verið heppi-
Iegur undirbúningur fyrir björg-
unaraðgerðir í straumbeljanda
Jökulsár.
Félagar björgunarsveitanna
eru lífverðir landsmanna og þeir-
ra sem sækja Island heim. Þeim
sé þökk og þeir skulu virðir vel.

Á að afnema hátekju-
shatt?
(Geir H. Haarde fjármálarád-
herra er þeirri skoðun fylgjandi en
Halldór Asgrímsson utanríkisráð-
herra er þessu mótfallinn.)
Össixr Skarphéðmsson
formaðurSamfylkiu0arimiar.
“Eg er ekki á
þeirri skoðun.
Hins vegar má
skoða þau mörk
sem hann miðast
við. Almennt held
ég þó að velta
megi fyrir sér skattalækkunum í
árferði sem einkennist af bull-
andi ofþenslu. Sá vilji Sjálfstæð-
isflokksins til þess að lækka þess
tegund skatts er því í mótsögn
við þær yfirlýsingar forystu-
manna flokksins um að draga
beri úr þenslu í efnahagslífinu."
Steingrímur J. Sigfússon
formaðurVG.
“Það á miklu
frekar að skoða
hið gagnstæða,
að taka upp fleiri
þrep í tekju-
skattskerfinu til
að ná fram meiri
tekjujöfnun. Á þessum tíma-
punkti finnast mér engin rök fyr-
ir því að lækka tekjuskatt og hin-
ar flötu prósentulækkanir und-
angenginna ára sýnir sig að voru
eínahagslega óhagkvæmar og
hafa aukið ójöfnuð. Einnig
minni ég á að skattleysismörk
hafa alls ekki fylgt verðlagsþróun
þannig að í raun hefur lágtekju-
fólkið í gegnum lægri skattleysis-
mörk borið uppi kostnaðinn af
skattalækkunum til þeirra sem
hærri hafa launin. Sérstaklega
hrakleg í þessum breytingum er
auðvitað útkoma barnafjöl-
skyldna."
Ólafur Öm Haraldsson
þiiigmaðurFraiiisiílaiarflohks.
“Ef jafna á lífs-
kjör í Iandinu svo
sem kostur er þá
væri alls ekki
skynsamlegt að
afnema hátekju-
skatt, eins og nú
heyrast raddir um. Hins vegar
verður að gæta þess að þessi
skattur skerði ekki óhóflega tekj-
ur til dæmis ungs fólks sem legg-
ur hart að sér við að koma undir
sig fótunum, byggja hús og borga
námslán."
Kristján Pálsson
þ ingmaður Sjálfstxðisfloklts.
“Mér finnst þetta
ekki vera neitt
stórmál og myndi
ekki gera neinn
ágreining úr því
þó þessi skattur
yrði áfram við
lýði. Meginmálið er að í dag höf-
um við skattkerfi sem er einfalt
og jafnar vel Iífskjörin í landinu.
Eg minni á að í dag er það aðeins
þriðjungur landsmanna sem
greiðir einhvern tekjuskatt og síð-
an hefur komið á daginn að þeir
sem mestar eiga eignirnar greiða
ofl minnstu skattana, enda taka
þeir laun sín í gegnum þær. Við
þessu þarf að bregðast með ein-
hverjum lagabreytingum."