Dagur - 16.01.2001, Qupperneq 12

12 -ÞRIÐJUDAGUH 16. J A NÚAR 2001
ÞRIDJUDAGUR 16. J ANÚAR 2001 - 13
r
r
r
r
f
r
r
f
>
GIJÐMIJNDUR
RUNAK
HEIÐARS
SON
SKRIFAR
.T>np*r
Tkyptr.
Létt & laggott er viöbit meö litlu fituinnihaldi
og meö góöu smjörbragöi.
Sérfræðingar rann-
saka samnjngiim við
framhaldsskólakenn-
ara. Vilja lika skoða
gnumskólasamning-
iim. Keimarar og
sveitarfélög reikna.
Kynningar og atkvæði
Forustumenn heildarsamtaka á
almennum vinnumarkaði fund-
uðu í gær með fjármálaráðherra,
fulltrúum ráðuneytisins og samn-
inganefnd ríkisins þar sem farið
var yfir kjarasamning ríkisins við
framhaldsskólakennara. Þar var
ákveðið að fela sérfræðingum að
fara nánar ofan í saumana á
samningnum til að komast að því
hvort hann sé innan þess launa-
ramma sem markaðar var með
samningum aðildarfélaga ASI á
síðasta ári eða ekki.
Fast á sínu
Ríkið hcldur þó fast við fyrri full-
yrðingar um að samningurinn
raski ekki forsendum annarra
samninga og hið sama gera sveit-
arfélögin vegna samningsins við
grunnskólakennara. Í báðum
samningum er um að ræða launa-
hækkanir uppá margra tugi pró-
senta að viðbættum umtalsverð-
um kjarabótum í lífeyrisréttind-
um svo nokkuð sé nefnt.
I grunnskólasamningum
hækka t.d. grunnlaun meðal-
kennara úr 130 þúsund í 200
þúsund á mánuði og byrjunar-
Iaun framhaldsskólakennara úr
109 þúsund í 175 þúsund. Báðar
þessar hækkanir koma til fram-
kvæmda á þessu ári. Þar fyrir
utan var í aðalatriðum samið um
3% árlegar launahækkanir á
samningstímanum. Þess utan er í
báðurn samningum ákvæði sem
kennarar geta nýtt sér til frckari
launahækkana ef þeir kjósa svo
auk þess sem áfrant er í boði yfir-
vinna.
Rannsókn sérfræðinga
Af hálfu ASI munu rannsaka
samning framhaldsskólakennara
þau Rannveig Sigurðardóttir hag-
fræðingur ASI og Ari Skúlason
framkvæmdastjóri ASI og fyrir at-
vinnurekendur þeir Ari Edwald
framkvæmdastjóri Samtaka at-
vinnulífsins og Hannes C. Sig-
urðsson aðstoðarframkvæmda-
stjóri. Þessi fj'ögur skipa jafn-
framt þá nefnd aðila vinnumark-
aðarins sem hefur það hlutverk í
næsta mánuði að meta hvort for-
sendur kjarasamninga á almenn-
um vinnumarkaði haldi eður ei,
þ.e. verðlags- og launaþróun.
Stef’nt er að því að niðurstöður
þeirra um framhaldsskólasamn-
inginn muní liggja þegar formenn
aðildarfélaga ASI ræða Ibrsendur
kjarasamninga á sérstökum fundi
sem haldinn verður í næstu viku.
ir að samningurinn sé kostnaðar-
auki fyrir bæjarsjóð. Hins vegar sé
ekki búið að reikna út hversu mik-
ið það verður í krónum og aurum.
Hann telur þó ekki ólíklegt að sú
staða geti komið upp í sumum
sveitarfélögum sem hafa yfirborg-
að sína kcnnara mikið að nýi
kjarasamningurinn bæti kannski
litlu sem engu við laun þeirra
kennara.
Þá er ekki Ioku fyTÍr það skotið
að grunnskólasamningurinn geti
haft áhrif á fjárhagsáætlun ein-
hverra sveitarfélaga. Hann segir í
fjárhagsáætlun bæjarins fyrir yfir-
standandi ár sé gert ráð fyrir 5,5%
kostnaðarhækkunum vegna þró-
unar verðlags og launa. Bæjar-
stjórinn segir að ef í ljós kemur að
launahækkun til kennara sé um-
fram það sé það meira en aðrar
launahækkanir. Ef svo sé þá telur
hann að menn séu ekki í góðum
málum nteð fjárhagsáætlunina.
Verður betra að fá kennara
Af þeim sökum telur hann að bæj-
ary'firvöld verði að reikna út hvað
launahækkanir samningsins séu
miklar og hvað breytist þegar við-
bótarsamningarnir við kennara
falla út þann 1. ágúst n.k. Þá, eða
við upphaf næsta skólaárs taka
gildi þær kerfisbreytingar sem
samið var um við grunnskóla-
kennara. Þær miða m.a. að minni
miðstýringu kjarasamninga,
sveigjanlegra skólastarfi og fjölg-
un skóladaga um einn tug.
Halldór segist þó vera sann-
færður um það að nýi samningur-
inn muni auðvelda sveitarfélögum
allar nýráðningar auk þess sem
þeim á að halda betur á þeim
kennurum sem séu fyrir vegna
betri launakjara í grunnlaunum.
Þar fyrir utan séu í samningnum
ýmis sóknarfæri til að bæta við sig
í launum með auknni ábyrgð og
vinnu.
Fylgja stefinu rikisins
Fjárniálaráðherra hefur fundið að
því við sveitarfélögin að ekkert
samráð hefði verið haft við ríkið
vegna þeirra lífeyrisskuldbindinga
sem fálla á ríkið vegna grunn-
kaupshækkana grunnskólakenn-
ara. Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson
stjórnarformaður Samtaka ís-
lenskra sveitarfélaga bendir á að í
samningum sínum við kennara
séu sveitarfélögin aðeins að fy'lgja
þeirri launaþróun sem ríkið hefur
markað á undanförnum árum
með tilfærslum á yfirvinnu og öðr-
um greiðslum inn í grúiínlaunin.
Að þvf leyti sé um samráð að
ræða. Hann vekur hins vegar at-
hygli á því að ríkið hafði ekkert
samráð við sveitarfélögin vegna
þessarar launaþróunar sem það
hóf á sínum tíma við ýmsar stéttir
ríkisstarfsmanna og sjá má í
samningi þess við framhaldsskóla-
kennara.
Stjórnarformaðurinn vekur cin-
nig athygli á því að þegar sveitar-
félögin tóku við grunnskólanum
var ákveðið að þau mundu fulln-
usta allar lífeyrisskuldbindingar
kennara jafnóðum. Það hafa sveit-
arfélögin gert frá árinu 1996.
Hann minnir einnig á að það sé
ekkert í samkomulagi ríkis og
sveitarfélaga vegna grunnskólans
sem bannar þeim að fara sömu
kjaraleið og rfkið hefur gert.
Á sama hátt standa vonir til að
hægt verði að leggjast yfir samn-
ing sveitarfélaga við grunnskóla-
kennara í sama skyni. Báðir þess-
ir samningar eru sagðir mjög
flóknir vegna þeirra kerfisbreyt-
inga sem þeir fela í sér og því ekk-
ert skrýtið að aðilar vinnumark-
aðarins skuli fela það helstu sér-
fræðingum sfnum á sviði kjara-
samninga að rannsaka þá til hlít-
ar.
AJlir að reikna
Það eru fleiri sem munda reikn-
ingstokkinn vegna nýgerðra
kjarasamninga en aðilar vinnu-
markaðarins. Forystumenn sveit-
arfélaga gera það einnig um þess-
ar mundir vegna kjarasamnings-
ins við grunnskólakennara.
Sömuleiðs verða grunnskóla-
kennarar að reikna það út hver
fyrir sig hvað samningurinn gefur
þeim í aðra hönd og svipað er
uppá teningnum hjá framhalds-
skólakennurum.
Kynning og atkvæði
Samningurinn við grunnskóla-
kennara var lagður fy'rir launa-
nefnd sveitarfélaga sl. föstudag
og í lok vikunnar verður hann
ræddur á launamálaráðstefnu
sveitarfélaga. Þá hafa forystu-
menn kennara verið á faraldsfæti
síðustu daga til að kynna samn-
ingana fyrir trúnaðarmönnum og
öðrum kennurum víðs vegar um
landið.
Forusta Félags grunnskóla-
kennara stefnir að því að ljúka
þcirri kynningu 26. janúar n.k.
Síðan fer samningurinn í allsherj-
aratkvæðagreiðslu. Þá er kynn-
ingu að Ijúka á samningi Iram-
haldsskólakennara og hefst at-
kvæðagreiðsla um samninginn í
dag, 16. janúar og stendur yfir í
þrjá daga. Urslit í þeirri atkvæða-
greiðslu eiga því að geta legið fyr-
ir fljótlega eftir það en atkvæði
um báða samningana verða grei-
dd í póstatkvæðagreiðslu.
Gengux ekki upp
Halldór Björnsson starfandi for-
seti ASI í veikindaforföllum Grét-
ars Þorsteinssonar sagði eftir
fundinn nteð fjármálaráðherra í
gær að hann héldi fast við þá
tlfinningu sína að f samningi rík-
isins við framhaldsskólakennara
hefði launaramminn verið þan-
inn út í ystu æsar eða jafnvel far-
ið út fyrir hann. Hann segir að á
lundinum hefði ekkert komið
fram sem breytti þessari skoðun
sinni þrátt fyrir að ríkið hefði lagt
Þessi iðnaðarmaður var að störfum við Verkmenntaskólann á Akureyri i gær. Svo kann að fara að stétt hans muni taka framtíðarákvarðanir um launamál i Ijósi kennarasamninganna.
Halldór Björnsson
starfandi forseti ASI
segist óttast að brestir séu komnir i
launarammann þótt ríkið ha/di öðru
fram.
ins við framhaldsskólakennara.
Það sé m.a. vegna þess að menn
séu ekki tilbúnir til að upplifa á ný
hlutina frá 1997 þegar heilbrigð-
isstéttirnar „æddu fram úr öllu.“
Halldór segir að menn muni ít-
reka beiðni sína um sámninginn
frá launanefnd sveitarfélaga.
Enda telur hann að verkalýðs-
hreyfingin eigi fullan rétt á því að
fá samninginn til skoðunar því
launafólk séu atvinnurekendur
þessa fólks með sínum útsvars-
greiðslum.
„Glannalegar“ yfírlýsingar
Starfandi forseti ASI telur einnig
að einstakir félagar sínir séu farn-
ir að bregðast dálítið „glannalega“
1 við þessum samningum þegar þeir
eru strax farnir að ræða urn verk-
föll og jafnvel „svik“ ríkisstjórnar
áður en öll kurl séu komin til graf-
ar. Hann bendir á að það sé fag-
fólk að störfum til að fara ofan í
saumana á þessum málum. Það sé
síðan verkalýðshreyfingarinnar að
taka ákvörðun um framhaldið
þegar niðurstöður fagfólksins
liggja fyrir.
Traust á ríkinu
Ari Edvvald framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins scgir að
það muni taka ntenn meira en
„einn dag“ að ky'nna sér samning
framhaldsskólakennara til hlítar.
Hann telur hins vegar að þessari
skoðun miði í rétta átt, cnda hefði
fundurinn með fjármálaráðherra
og starfsliði ráðuneytisins verið
góður. Það sé því ekki útilokað að
þessi vinna geti klárast í þessari
viku. Sömuleiðis sé ætlunin að
leggjast yfir grunnskólasamning-
inn.
Ari bendir einnig á að ríkið
hefði staðið í hörðu verkfalli við
kennara til þess að standa við þau
markmið sem sett voru fram á al-
menna markaðnum þegar fy’rstu
kjarasamningarnar v'oru gerðir sl.
vor. Hann telur jafnframt að það
séu yfirgnæfandi lýkur á því að
fully'rðingar ríkisvaldsins séu rétt-
ar um það samningurinn sé innan
þeirra markmiða. Það sé byggt á
trausti á framkomnum upplýsing-
úm og ummælum rfkisins um
samninginn.
Aukiirn kostnaður
Samningur grunnskólakennara er
til kynningar hjá sveitarstjórnum
landsins og kemur til umræðu á
launamálaráðstefnu sveitarfélaga
n.k. föstudag. Halldór Halldórs-
son bæjarstjóri í Isafjarðarbæ seg-
Ari Edwald framkvæmdastjóri Sam-
taka atvinnulífsins telur yfirgnæf-
andi líkur á því að samningar ríkis-
ins séu innan þeirra forsendna sem
aðrir hafa samið um.
Halldór Halldórsson bæjarstjóri Isa-
fjarðarbæjar segir menn í vondum
málum efkostnaður vegna kjara-
samninga verður meiri en gert var
ráð fyrir I fjárhagsáætlun.
Hann vísaði jafnframt til ábyrgð-
ar ríkisstjórnar í þessu máli. Því
hefði ráðherra ekki mótmælt,
erida hefði farið vel á með mönn-
um á fundinum.
Hann undrast hins vegar að
verkalýðshreyfingin skuli ekki
hafa fengið neitt frá launanefnd
sveitarfélaga vegna samningsins
við grunnskólakennara. „Þar er
bara allt í lok og lás,“ segir Hall-
dór. Hann segir nauðsynlegt að fá
þann samning líka í hendurnar lil
skoðunar eins og samning ríkis-
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson stjórnar-
formaður Sambands íslenskra sveit-
arfélaga segir að sveitarfélögin séu
að fylgja markaðari launastefnu rík-
isins
fram sína útreikninga á samningi
sínum við framhaldsskólakenn-
ara.
I það minnsta segist hann ekki
sjá að það gangi upp að fram-
haldsskólakennarar hefðu samið
um það sem þeim var boðið í
upphafi viðræðna sinna við ríkið
eftir að hafa verið í verkfalli í tvo
mánuði. Þótt einhverjir kunni að
trúa því segist hann ekki gera
það. Hann áréttar þó að þrátt fyr-
ir þennan ótta sinn um brestina í
launarammanum sé enn of
snemmt að fullyrða nokkuð um
það hvort samningurinn muni
leiða til uppsagnar á launalið
samninga á almennum vinnu-
markaði. Það á eftir að koma í
ljós þcgar sérfræðingarnar hafa
lokið 'sinni rannsókn.
„Allt í lok og lás“
Á fundinum sagðist Halldór
hafa lýst því yfir að ef launalið
samninga á almennum vinnu-
markaði yrði sagt upp, þá yrði ör-
ugglega erfitt að semja uppá nýtt.
FRÉTTASKÝRING
Launalöggan reiknar