Dagur - 03.03.2001, Blaðsíða 18

18- LAUGARDAGUR 3. MARS 2001
jynpur
Barátta stórsöngvara
Spænski tenór-
söngvarinn José
Carreras er í hópi
virtustu óperu-
söngvara heims.
Fyrir rúmum ára-
tug veiktist hann
af hvítblæði og var ekki hugað
líf, en hann vann baráttu sem
virtist fyrirfram töpuð, og síðan
hefur ferill hans verið samfelld
sigurganga.
José Carreras fæddist árið 1948 og ólst
upp í úthverfi Barcelona. Faðir hans var
frönskukennari sem harðist f borgara-
styrjöldinni með lýðræðissinum gegn fas-
istum. Fyrir vikið missti hann kennara-
starfið þegar fasistar komust til valda og
neyddist til að vinna fyrir sér sem lög-
regluþjónn.
Sex ára gamall sá Carreras kvikmynd
sem breytti lífi hans, Caruso hinn mikla,
með Mario Lanza í aðalhlutverki. Daginn
eftir söng Carreras fyrir foreldra sína arí-
urnar sem Lanza söng í myndinni og
hann hafði aðeins heyrt í þetta eina sinn.
Foreldrar hans keyptu handa honum
plötuspilara og plötur með Caruso.
Nokkru seinna fór móðir Carreras með
hann til söngkennara. Þegar Carreras
söng La donne e Mobile brast kennarinn
í grát af hrifningu. „Söngurinn var svo til-
finningaríkur að ég grét þar til kjóllinn
minn var votur af tárum," sagði kennar-
inn seinna.
óperusöng\'ari og alltaf þegar ég fer á svið
hugsa ég til hennar.“
Carreras stundaði nám í efnafræði en
ákváð að gera sönginn að lífsstarfi.
Montserrat Cabellé tók Carreras undir
verndarvæng sinn árið 1970 þegar hann
var 23 ára gamall og bauð honum hlut-
verk á móti sér í óperunni Lucretziu
Borgia. Hún sagði: „Hann virtist svo ung-
ur en var samt svo ákveðinn og um leið
feimnislegur. Eg ber mjög ljúfar tilfinn-
ingar í brjósti til hans.“
Við dauðans dyr
Carreras söng í Bandaríkjunum við mikla
hrifningu og síðan á La Scala í Grímu-
balli Verdis. Hann var orðinn heims-
þekktur söngvari árið 1987 og var að
leika í kvikmyndagerð La Boheme þegar
hann veiktist og fór í læknisskoðun.
Tveimur sólarhringum síðar var hann
greindur með hvítblæði. Hann var fertug-
ur og líkurnar á því að honum tækist að
yfirvinna sjúkdóminn voru einn á móti
tíu. Hann gekk í gegnum mjög erfiða
meðferð og dvaldist á sjúkraherbergi sem
var sótthreinsað því mótstöðuafl líkamans
var nær ekkert. Hann svaf ekki um nætur
og var skelfingu lostinn. „Af hverju ég?“
spurði hann sig margoft. Um tíma komst
hann að þeirri niðurstöðu að verið væri
að refsa honum fy rir eitthvað sem hann
hefði gert. En hann sá börn á sjúkrahús-
inu sem voru þjáð af krabbameini og vissi
að þau höfðu ekki brotið af sér. „Kannski
hefur Iíf mitt verið of gott og nú er komið
að skuldadögum," hugsaði hann með
sjálfum sér.
Hann gekk í gegnum beinmergsskipti
og síðan tók við geislameðferö. Hver
meðferð tók tuttugu mínútur. Það var
engin klukka í herberginu og Carreras
tók tímann ineð því að ímynda sér að
hann væri að syngja
uppáhaldsaríur sínar, en
hann vissi nokkurn veg-
inn hvað hver þeirra tók
margar mínútur i flutn-
ingi. I tjóra mánuði var
hann í einangrun og
fann til ógleði allan sól-
arhringinn. Hann neit-
aði öllum deyfilyfjum.
„Ég var hræddur við að
missa stjórnina." sagði
hann. A meðan hann
barðist fyrir lífi sínu
fylgdist umheimurinn
með baráttunni. Ljós-
myndarar komu sér fyrir
trjánum fyrir utan
José Carreras. Hann er einn vinsælasti tenórsöngvari heims. Manninum sjálfum er lýst sem róm-
antísku kvennagulli og Ijúflingi.
Carreras fékk áhuga á söng sex ára gamall og
það var siðan hin fræga óperusöngkona
Montserrat Cabellé sem tók hann upp á sína
arma rúmlega tvítugan.
Móðir Carreras var sannfærð um að
hann ætti framtíð fyrir sér á söngsviðinu.
Hún fór mcð son sinn til tónlistarmanns-
ins Jose íturbi sem sagöi: „Drengurinn er
fæddur til að svngja.“ Móðir Carreras lést
fimmtug, úr krabbameini. Þá var Carrer-
as átján ára. Hann sagði um hana á full-
orðinsárum: „Hún var dugmildl og hörð
ef á þurfti að halda en líka indæl og ljúf.
Ilún bar mikla ábyrgð á því að ég varð
Með DTS12 SSSSSSÍ *^“*^™* "
““* IÍÍTmmvndaðþvlrtÞ>*syngpsmBn,-
mánuði á sjúkrahúsi gefst tími til að
hugsa," sagði hann. „Maður sér hina hiið
lífsins. Maður hugsar um andann, guð og
trúna og kemst að ákveðinni niðurstöðu.
Þess vegna held ég að jafnvel erfiðustu
stundir lífsins leiði að lokum til mjög já-
kvæðrar niðurstöðu."
Örlæti Domingos
Tveimur mánuðum eftir að Carreras sigr-
aðist á krabbameininu fór hann í óperuna
Barcelona. Placido Domingo var að
syngja í Feodoru og Carreras sem vildi
ekki draga athvgli að sér laumaðist inn í
húsið þegar annar þáttur var að hefjast.
Einhver sá til hans og fljótlega hvrjuðu
menn að hvíslast á um að Carreras væri í
óperunni. Orðrómurinn náði til sviðs-
stjórans sem kom boðum til Domingos.
Þegar tjaldið var dregið upp í lok sýningar
skundaði Domingo á mitt svið og sagði
áhorfendum að Carreras væri meðal
áhorfenda og hóf síðan að skima eftir
honum. Carreras hafði laumast baksviðs
og þegar Domingo sneri sér við og sá
hann dró hann Carreras á svið og sagði
brosandi við áhorfendur: „Þetta er sér-
stök stund, svo ég ætla að gera nokkuð
sem er mjög óvenjulegt á óperusýningu."
Með þeim orðum skundaði Domingo
burt og skildi Car-
reras eftir á svið-
inu. Ahorfendur
fögnuðu Carreras
svo innilega að
söngvarinn brast í
grát meðan blóm-
um rigndi yfir
hann. Carreras
fy'lltist á þessari
stundu mildlli
virðingu fyrir
Domingo. Á sín-
um tíma höfðu
söngvararnir rif-
ist um það á tón-
leikum í Vín í
hvaða röð þeir
ættu að syngja.
Nú voru gamlar
væringar
glevmdar.
Rómantískur kvennamaður
Carreras giftist árið 1971 konu að nafni
Mercedes og þau eignuðust tvö börn.
Arið 1987 tók hann upp ástarsamband
við austurríska flugfreyju, Jutte Jaeger,
og í þau átta ár sem samband þeirra stóð
lofaði hann ástkonu sinni hvað eftir
annað að skilja við eiginkonu sína. Arið
1992 fékk Mercedes loks nóg af fram-
hjáhaldi manns síns og skildi við hann.
Jutte þóttist nú viss um að Carreras
mvndi gera hana að eiginkönu númer
tvö en þegar hann sýndi engan áhuga á
því vfirgaf hún hann. Tenórinn sást fljót-
lega í fylgd með þýskri fyrirsætu. „Hvað
varð um Jutte?" spurðu blaðamenn.
„Jutte, tilheyrir fortíðinni," svaraði Car-
reras.
Carreras segist vera mjög rómantískur
maður og konur heillast auðveldlega af
honum. Dyraverðir í Royal Opera House
í London hafa f’undið konur á bak við
hurðir og útgöngudyr og við hrunastiga
þar sem þær liggja í leyni og bíða eftir
Carreras í von um að fá að líta goð sitt
augum. Það sama á við í Tókýó þar sem
japanskar konur misstu stjórn á sér og
blupu á eftir Carreras til að fá eigin-
handaráritun.
Það var Carreras sem átti hugmyndina
að tónleikum tenóranna þriggja í Róm
áríð 1990, en þeir voru haldnir í Iok
heimsmeistarakeppninnar í knattspyrnu
og voru til styrktar krabbameinsrann-
sóknum. Carrcras var minnst þekktur
tenóranna og hafði engu að tapa, Dom-
ingo og Pavarotti voru áhyggjufyllri. Al-
kunna var að rígur var á milli þeirra.
Hvað ef annar þeirra skyggði á hann?
Hvað ef gagnrýnendur hrósuðu öðrum
þeirra meir en hinum? Tenórarnir tveir
samþvkktu að syngja með Carrcras,
hæði af vináttu við hann og vegna áhuga
síns á knattspyrnu. Tónleikarnir vöktu
gífurlega hrifningu almennings, en
gagnrýnendur voru ckki jafnjákvæöir í
dómurn. Sfðan hafa tenórarnir endur-
tekið skemmtunina nokkrum sinnum.
Ekkgrt bendir til að þeir séu hættir,
enda segir Carreras að þarna séu þrír
strákar að gera það sem þeim þyki
skemmtilegast.