Dagur - Tíminn Akureyri - 06.03.1997, Blaðsíða 4

16- Fimmtudagur 6. mars 1997
jDagurÚEímírm
llm&úðaíauót
Heilbrigð sál með fisléttri íjármögnim
Ragnhildur
Vigfúsdóttir
Nýjustu hryllingssögurnar
úr niðursneiddu heil-
brigðiskerfi hljóma
þannig að biðlistar hafi aldrei
verið lengri og bið sjúklinga eft-
ir aðgerð eða meðferð kosti
þjóðarbúið heilmikið, bæði í
vinnutapi og vanabindandi
lyíjaáti. Friðrik Sophusson virð-
ist ekki þora að varpa aftur
fram þeirri stórgóðu tillögu
sinni að menn geti borgað sig
út af biðlistunum. Segum svo að
Sjúkrahús Reykjavíkur megi
samkvæmt fjárlögum aðeins
gera 150 hjartaaðgerðir á ári
en 300 manns séu á biðlista. Er
þá ekki upplagt að þeir sem
hafa efni á því fari á annan
lista, borgi upp í topp fyrir að-
gerðina og umhyggjuna, rykið
sé dustað af ónotuðu skurðstof-
unni - því mér skilst að ein
standi algerlega ónotuð vegna
niðurskurðarins - og þar séu
þeir skornir dag og nótt af
læknum sem annars sætu að-
gerðalitlir á fullum launum?
Þeir sem eftir væru á biðlistan-
um færðust hraðar upp 150
manna listann. Með þessu móti
gerðu þeir ríku hinum efna-
minni kleift að komast í aðgerð
í þessu lífi. Hvað er svona aga-
legt við þetta? Því hvað er eig-
inlega hægt að gera? Stokka
spilin upp á nýtt? Endurskipu-
legga heilbrigðiskerfið? Endur-
skoða almannatryggingar?
Fækka sjúklingum?
f pistli í þættinum í vikulokin
í febrúar í fyrra varpaði ég
fram þeirri hugmynd að gera
einmitt það, fækka sjúklingum.
Ekki aðeins með því að auka
forvarnarstarf heldur með því
að endurskilgreina hver kallast
sjúklingur og hver ekki - og þar
með hver á að borga brúsann.
Nefndi ég þar sérstaklega
íþróttamennina og öll iþrótta-
meiðslin sem kosta þjóðarbúið
milljónir á ári og spurði hvort
það væri ekki kominn tími til að
íþróttamenn keyptu sérstaka
tryggingu og borguðu brúsann
sjálfir. Nú virðist Tryggingayfir-
læknir kominn á sömu skoðun.
Að minnsta
kosti varpaði
hann fram
þeirri spurn-
ingu nýlega
hvort það væri
eðlilegt að
Trygginga-
stofnun borgaði allt upp í topp
fyrir íþróttamenn meðan t.d.
þjónusta við aldraða væri skor-
in við nögl. íþróttamenn fá
sumsó mun betri fyrirgreiðslu
hjá Tryggingastofnun en aldr-
aðir. Auk þess fá þeir nær ótak-
markaðan tíma í sjúkraþjáifun
á kostnað ríkisins til að geta
stundað keppni. Einhver for-
ystumaður íþróttahreyfingar-
innar brást hinn versti við og
sagði að hún (fþróttahreyfingin)
hefði aldrei séð þetta fé! Ég skil
ekki hvaða máli það skiptir, því
féð hefur farið milliliðalaust frá
Tryggingastofnun til „þolenda".
Fannst manninum kannski eðli-
legt að iþróttahreyfingin hefði
þar milligöngu
um og fengi
umboðslaun?
Er það eðlilegt
að almannafé
sé varið óhóf-
lega til þess
eins að íþrótta-
menn geti haldið áfram að
stunda keppni? Eða ættu
íþróttafélögin að tryggja sína
menn og borga þetta sjálf á
tímum niðurskurðar og skertr-
ar þjónustu hins opinbera?
í fyrrnefndum pistil varpaði
ég fram „heildarlausn“ á vanda
heilbrigðikerfisins sem virðist
hafa farið fram hjá heilbrigðis-
ráðherra. Þar sem ég geri ráð
Fœkkum sjúklingum
með því að endurskil-
greina hugtakið.
fyrir því að hann lesi þetta blað
leyfi ég mér að birta hana aftur:
Felst lausnin ef til vill í því
að úthluta fólki ákveðnum
„heilbrigðiskvóta" við fæðingu?
Þannig fengi hver og einn í
vöggugjöf svo og svo margar
heimsóknir til heilsugæslulækn-
is, vissar til sérfræðings, eina
áfengismeðferð, eina stóra að-
gerð - t.d. hjartaaðgerð - konur
fengju þrjár barnsfæðingar
(sem hægt væri að skipta út fyr-
ir eina tæknifrjóvgun)... og svo
framvegis. Þetta hlýtur að vera
hægt að reikna út frá upplýs-
ingum um nýtingu meðal-jóns-
ins á heilbrigðiskerfinu. Menn
gætu svo framselt, leigt eða gef-
ið sinn kvóta. Til dæmis ef útséð
væri um að viðkomandi þyrfti á
áfengismeðferð að halda þá
gæti hann selt sína meðferð eða
gefið, allt eftir því hvernig hann
væri innrættur, öðrum sem væri
búinn með sinn kvóta. Ef einn
ijölskyldumeðlimur væri áber-
andi heilsulaus gæti hann nýtt
kvóta ættingja sinna. Eða sótt
um auka-kvóta vegna sérstakra
aðstæðna. Það yrði eins með
þennan kvóta og annan að
hann gengi í arf. Við andlátið
fengju erfingjar ónýttan kvóta
og borguðu engan erfðaskatt af
honum.
Flokkur í útrým-
ingarhættu
Dagur-Tíminn spurði að
því í gær hvort
Kvennalistanum væri
öllum lokið í íslenkum
stjórnmálum? Fjórar
kvennalistakonur urðu fyrir
svörum og virtust þær allar
sammála um að enn ætti
Kvennalistinn mikið erindi í
íslenskum stjórnmálum og
myndi eiga um
ókomin ár. En
þrátt fyrir að
kvennalista-
konurnar taki
því ljarri að
flokkur þeirra sé
að vingsast í
einhverri erind-
isleysu í pólitík-
inni, þá fer ekki
hjá því að hálfgerður útfar-
artónn sé undirliggjandi í
svörunum. Þannig mætti
ætla að Málmfríður Sigurð-
ardóttir hafi verið með
minningargrein í huga þegar
hún sagði: „Ýmsir hlutir
hafa gerst í stjórnmálum og
eiga eftir að gerast, sem
aldrei hefðu átt sér stað ef
Kvennalistinn hefði ekki
komið til.“ Og það eitt út af
fyrir sig að umræðan sé
kominn það langt að
Kvennalistakonur sjálfar líta
á spurninguna sem eðlilega
og svara henni af bestu getu,
segir talsvert um pólitíska
stöðu um þessar mundir.
Og málið er vissulega víð-
ar en í Degi-Tímanum því
Kristín Ástgeirsdóttir er búi„
1£ ln að lýsa því yfir í
útvarpi að hún treysti sér
ekki til að fullyrða hvort
Kvennalistinn lifi fram yfir
aldamót, þó hann muni
vissulega lifa áfram í náinni
framtíð.
Dauðastríð
Umræða af þessu tagi hefur
sjaldan verið kölluð stjórn-
málaumræða. Yfirleit er
svona nokkuð kallað dauða-
stríð stjórnmálaflokks, en
dauðastríð geta vissulega
verið langvinn og jafnvel
tekið þau þrjú ár sem enn
eru eftir til aldamóta.
Ljóst er að Kvennalistinn
sem slíkur mun ekki ganga
inn í sameinaða jafnaðar-
mannahreyfingu - ekki frek-
ar en um helmingur þeirra
sem í dag flokka sig sem
jafnaðarmenn. Hins vegar er
ljóst að það virðist lítið fram-
haldslíf í Kvennalistanum
óbreyttum, þannig að þörfin
á að finna sér nýjan pólit-
ískan líkama til að endur-
holdgast í fer að verða ansi
aðkallandi. Hinn nýi líkami
þarf að vera
þekktur fyrir
annað en að
prjóna sokka,
hann þarf að
vera hæfileg
blanda af
Testesteroni og
Esterogeni, án
þess þó að
missa hið móð-
urlega umhyggjueðli sem
óneitanlega er áberandi hjá
Kvennalistanum. Ákveðinnar
kynskiptiaðgerðar er þörf.
Hjörleifur vinnur
verkið
Spurningin er hvort ekki
nægi að fá Iljörleif og einn
eða tvo mjúka karla til við-
bótar inn í Kvennalistann til
að framkalla þessa kynskipt-
ingu og gera gæfumuninn.
Hjá Hjörleifi eru það um-
hverfismálin sem mynda
snertiflötinn við konurnar og
þó fleiri menn í þinginu séu
búnir að gefa sig út fyrir að
vera grænir þingmenn koma
þeir þó tæplega til greina.
Árni Matthiesen t.d. dæmdi
sig úr leik þegar hann fór að
safna þessu mikla alskeggi
sínu sem er hvergi nærri
eins pent og skeggið hans
Hjörleifs. Ólafur Örn Har-
aldsson kemur ekki til
greina heldur því hann er
allt of tengdur Finni Ingólfs
auk þess sem það er svo
mikil karlmennska fólgin í
því að ganga yfir Grænlands-
jökul. En Hjörleifur er ágæt
byrjun og því vill Garri ein-
dregið gera það að tillögu
sinni að Kvennalistanum
verði bjargað með því að
Hjörleifur gangi í flokkinn.
Það má alltaf skýrskota til
náttúrverndarmannsins í
Hjörleifi ef hann er eitthvað
tregur, og minna á að hann
sé í raun að bjarga flokki í
útrýmingarhættu.