Dagur - Tíminn Reykjavík - 09.04.1997, Blaðsíða 16
Ilagur-Œimirat
Miðvikudagur 9. apríl 1997
Venusvagn, talin
elsta skrautjurt í
görðum á íslandi,
er ein eitraðasta
planta sem vex í
Evrópu.
Bláhjálmur, öðru nafni
venusvagn, er álitin ein
eitraðasta planta sem vex
í Evrópu. Virkasta eiturefnið í
bláhjálmi er akonitín," segir
Kristín Ingólfsdóttir lyíjafræð-
ingur í yfirhtsgrein í Lækna-
blaðinu (3. tbl. ’97). Bláhjálmur
á sér langa sögu sem eitur- og
lækningajurt, en núverandi
notkun felst einkum í smá-
skammtalækningum og austur-
lenskum alþýðulækningum.
Eitrunartilfelli síðustu ára á
Vesturlöndum hafa verið rakin
til innfluttra kínverskra nátt-
úrumeðala, neyslu barna af
bláhjálmi í görðum, sjálfs-
morðstilrauna og til mistaka við
söfnun og greiningu jurta til
sjálfslækninga.
Erlendis segir Kristín að
börnum sé kennt að forðast
þessa eiturplöntu. Hafi því vak-
ið athygli að íslensk börn hafa
haft til siðs að sjúga sætan safa
úr hunangssporum hennar.
Rannsóknir leiddu í Ijós að
álíka mikið eitur (akonitín) er í
fræjum og fræbelgjum jurta hér
og erlendis. En hins vegar
hverfandi lítið í hunangsspor-
um blómsins, og fremur lítið í
blómum og blöðum, sem virðist
hafa bjargað börnunum frá eit-
uráhrifum.
Akonitín er talið meðal öfl-
ugustu eiturefna sem finnast í
jurtaríkinu. Seyði af freyju-
blómum (sem bláhjálmur til-
heyrir) segir Kristín öldum
saman hafa verið notað sem
örvareitur, bæði við hernað og
veiðar. Freyjublóm hafi einnig
verið vinsæl til eiturmorða. Blá-
hjálmur/venusvagn er harðger
og talin ein elsta skrautjurtin í
görðum á fslandi. Laufblöðun-
um svipar til blaða brennisól-
eyjar en blómin eru blá á há-
vöxnum stönglum (svipað og á
lúpínu). Greinarhöfundur telur
brýnt að umgangast þessa al-
gengu plöntu sem eiturjurt og
að kenna börnum að forðast að
snerta hana eða neyta nokkurs
af henni. Einungis þyrfti um
100 mg af rót eða 200 mg af
fræjum til að valda eituráhrif-
um. Alvarlegustu áhrif akonitín-
eitrunar eru á öndun og hjarta-
og æðakerfi. - HEI
Neyðin ríkir enn
W\' m
Fatasöfnun 1
Hjálparstofnunar kirkjunnar
fyrir flóttamenn frá Bosníu, Tsjetsjeníu 09 Angóla
dagana 10., 11. og 12. apríl !
Tekið er á móti heilum og hreinum fatnaði.
Gott er ef menn hafa tök á að flokka fötin sín:
karlmanna, kven- og barnaföt.
Tekið er við góðum skóm, bundnum saman.
OPIÐ: Fimmtudag og föstudag frá kl. 10 til 20
Laugardag frá kl. 10 til 18 (nema ísafirði).
^T/ HJÁLPARSTOFNUN KIRKJUNNAR
Við söfnum fötum og skóm á eftirtöldum stöðum:
• Skútuvogi 1, í sama húsi og Raftækjaverslun íslands
• Fella- og Hólakirkju
• Seltjarnarneskirkju
• Hafnarfjarðarkirkju v/Strandgötu «3% _
• ísafjarðarkirkju
• Glerárkirkju, Akureyri
• Egilsstaðakirkju
það eitraðasta
í Evrópu
Algengt garðab