Dagur - Tíminn - 05.10.1996, Blaðsíða 16

28 - Laugardagur 5. október 1996
ICONUNGLEGA
jDagur-XEmTOtn
S í Ð A N
Krúnudjásnið
Að þessu sinni
beinir BÚBBA kast-
Ijósi sínu að bresku
drottningarmóður-
inni.
Hún hefur verið kölluð
Konan sem bjargaði kon-
ungdæminu“ og hættuleg-
asta kona Evrópu". Drottningar-
móðirin breska er vafalaust vin-
sælasti meðlimur bresku kon-
ungsfjölskyldunnar. - Það hafa
kannanir sýnt hvað eftir annað.
Með 97 ár að baki skipar hún
einstakan sess í hjarta bresku
þjóðarinnar. Hún er tákn gam-
alla og góðra gilda, holdgerving-
ur íhaldsseminnar sem virðist
veita Bretum öryggiskennd.
Þó svo að breskir ijölmiðlar
hafi um margra ára skeið verið
viðbúnir andláti gömlu konunn-
ar með tilbúnum minningardag-
skrám og viðeigandi sorgar-
klæðnaði fyrir fréttaþulina í
læstum skápum, þá ætla ég ekki
að bíða eftir þeim viðburði, enda
er allt eins víst að gamla konan
lifi nokkuð fram á næstu öld.
Stamandi og
feiminn prins
Hún er fædd Elizabeth Bowes-
Lyon og er af skoskum aðalsætt-
um. Faðir hennar var vellauðug-
ur og hlaut Elizabeth mjög
heppilegt uppeldi fyrir það sem
koma skyldi. Árið 1923 giftist
hún hinum feimna og stamandi
hertoga af York, yngri bróður
Játvarðar ríkisarfa. Reyndar
hafði Bertie, eins og hún kallaði
hann, orðið að ganga lengi á eft-
ir henni með grasið í skónum, -
hún tók ekki bónorðinu fyrr en í
þriðju tilraun hans. Hún sýndi
strax mikla skyldurækni sem
meðlimur konungsfjölskyldunn-
ar og stakk það í stúf við mjög
svo lóttúðugan vinahóp ríkisarf-
ans, hins tilvonandi og brátt
fyrrverandi Játvarðs 7., - sem
hafði mestan áhuga á hanastéls-
boðum og öðrum skemmtunum.
Enda var það Elisabeth sem
bjargaði málunum þegar Ját-
varður afsalaði sér konungstign-
inni. - Hún stóð sem klettur við
hlið mannsins síns sem þá varð
konungur, George VI, þvert gegn
vilja sínum. Hann var afskaplega
feiminn og óframfærinn. Hún
lagði það til sem hann skorti og
veitti honum hugrekki. í heim-
styrjöldinni síðari blós hún bar-
áttuþreki í þjóð sína og það var
Hitler sem kallaði hana af þeim
sökum „hættulegustu konu Evr-
ópu“.
Fjörug stelpa á
tíræðisaldri
Vinsældir drottningarmóðurinn-
ar eru ekki til komnar af því að
hún eltist við athygli fjölmiðla
a.m.k. ekki með beinum hætti,
en satt best að segja er þessi
elskulega kona ein sú alslyng-

Á krýningardegi Georgs VI.
asta
íijöl-
skyldunni
að not-
færa sér
fjölmiðla.
Hún
ákvað t.d.
að koma
litlu kast-
ljósi fyrir í
fornum
kerru-
vagni sem
ekur lienni
við hátíð-
leg tæki-
færi svo að
hún sæist
betur og
skemmti-
legri mynd-
ir yrðu
teknar af henni. Á
hinn bóginn hefur
hún aðeins einu
sinni veitt viðtal og
það var fyrir 73 ár-
um þegar hún trúlof-
aðist hertoganum
af York. Vinir henn-
ar og starfsfólk sýna
einstaka hollustu og
veita engar upplýs-
ingar um persónu-
lega hagi hennar.
Enda hefur drottn
ingarmóðirin reynst hörð í horn
að taka gagnvart þeim sem á
hinn saklausasta hátt hafa tjáð
sig um hennar hagi. - Þeir eru
umsvifalaust settir út af sakra-
mentinu.
Það hefur samt l„ekið út“ að
drottningarmóðirin sé mjög
skemmtileg kona sem hafi ein-
stakt lag á að umgangast fólk og
hún kunni að njóta lífsins. Hún
hefur mjög gaman af kappreið-
um og þykir einstaklega glúrin í
veðmálunum. Einn aðdáandi
hennar orðaði það svo að hún
væri fjörug stelpa (jolly girl),
sem hefði gaman af öllu sem
kæmi fólki til að hlægja, en hún
hefði afskaplega sterka siðferð-
iskennd og góða dómgreind og
myndi aldrei gera nokkuð sem
misbjóði almenningi.
Uppskrift að konung-
legri framkomu
Af útliti drottningarmóðurinnar
að dæma gæti maður haldið að
þar færi mjúk og hæglát kona.
En raunin er allt önnur. Hún
hefur stýrt konungsíjölskyldunni
með allt að því harðri hendi
enda var það hún sem lagði lín-
urnar varðandi framgöngu Ijöl-
skyldunnar á opinberum vett-
vangi síðustu áratugi. Uppskrift-
in að breskri konunglegri fram-
komu er blanda af vinsamleg-
heitum og virðingu og nauðsyn-
legt er að láta í Ijós að maður
97 ára
krúnudjásn
breska
heimsveldisins.
hafl gaman af hlutunum. (Hvort
sem það nú er að opna sömu ár-
legu blómasýninguna í 50. sinn
eða taka í höndina á gesti nr.
200 í kvöldverðarboði).
Drottingarmóðirin sinnir enn,
þrátt fyrir háan aldur, ýmsum
opinberum skyldum. Til dæmis
er hún verndari yfir 300 félaga-
samtaka.
Kakan í pastellitunum
Ég minntist á útlit drottingar-
móðurinnar hér að ofan. Heill-
andi brosið og pastellituðu siff-
onkjólarnir virðast ekki vera í
samræmi við þann járnvilja sem
konan hefur. Vinir hennar kalla
hana „kökuna" og er sú kaka í
ætt við gamaldags breska
svampköku með bleikum og
hvítum glassúr. Af öðrum sér-
kennum í fataskáp drottingar-
móðurinnar finnst mér rétt að
nefna „skelja-hattana", uppháa
hvíta hanska sem krumpast nið-
ur eftir handleggnum og ein-
hvers konar kubbslaga skó (sem
hún og dætur hennar virðast
hafa sérstakt dálæti á!).
Saga bresku drottningarmóð-
urinnar sýnir að til að öðlast
vinsældir meðal þjóðarinnar
verða meðlimir konungsljöl-
skyldunnar að sýna hollustu við
gömul og góð gildi. Þeir verða
einnig að sýna skýra dómgreind
varðandi það hvað konungsfjöl-
skyldan getur leyft sór.