Dagur - Tíminn - 30.11.1996, Page 15

;Ðagur-3Imtnm Laugardagur 30. nóvember 1996 - 27
Anna F.
Gunnarsdóttir
skrifar um tísku
S
Isíðasta pistli skrifaði ég um
skartgripi og líkamsbygg-
ingu. í framhaldi af þeim
vangaveltum fer hér á eftir út-
dráttur úr spjalli sem ég átti við
Jón Sigurjónsson í Skartgripa-
verslun Jóns og Óskars á
Laugavegi 61 en hann hefur
verslað með skartgripi í aldar-
Qórðung.
Eins og í flestu öðru sem
snýr að útliti fólks eru skart-
gripir háðir tískustraumum
ekki síður en föt og bflar og
stundum fer saman ákveðin
h'na í skartgripum og til dæmis
lögun bfla og snið á fatnaði. Jón
segir ekta gullskartgripi vera
að vinna mikið á núna. Fjórtán
karata gull væri algengast og
vinsælast, þótt átján karata gull
væri Kka notað, en það væru þá
glæsilegri og dýrari hlutir. Hann
segir skartgripi vera að stækka
og litir steina séu Qölbreyttari
en áður. Rúbín, emerald og saf-
ír hafi verið vinsælastir og al-
gengastir í gegnum aldirnar,
hinsvegar séu þeir nú að koma
aftur af miklum þunga eftir að
hafa verið nokkuð til hlés und-
anfarið.
Jón segir það algengt nú að
Demanturmn er
draumur konunnar
fólk kaupi skartgripi eftir er-
lendum verðlistum. Hættan við
þessháttar viðskipti sé sú að
þeir skartgripir séu yfirleitt níu
karöt og fagmenn vilji ekki
kalla það gull. Þeir gripir séu
orðnir mjög blandaðir silfri og
kopar. Hlutfallið sé 375 hlutar
gulls af þúsundi. Þegar hlutfall
gulls sé orðið svo Iágt fari að
falla á það. Sérstaklega sé það
óheppilegt vegna hitaveitu-
vatnsins hér á landi og hlutur-
inn haldi sér ekki eins vel.
Tískan í dag
Jón segir tískuna í skartgripum
vera að breytast núna. Skart-
gripir séu að verða hreinir í
formi og einfaldir. Algengara sé
að allir fletir séu sléttir og kúp-
ir, hlutfall gulls meira, skartið
efnismeira og veglegra en út-
flúraða rómantíska línan sé á
undanhaldi. „Ef litið er t.d. á
bfla sem eru tíu ára, þá eru
þeir allir kantaðir, en bflar í
dag eru allir kúptir og rúnaðir.
Línurnar í bflunum fylgjast að
Iínunum í skartgripum núna.
Kúptar og mjúkar línur eru
tískan í dag.“
Jón segir konur á íslandi
vera frekar sjálfstæðar í vah á
skartgripum, en stundum teng-
ist þetta vinkonum, og þá víki
sjálfstæðistilhneigingin oft fyrir
því hverju vinkonan eða ná-
granninn skarti.
Varðandi perlur segir Jón
það sorglegt hversu fáar konur
eigi ekta perlur og hversu lítill
munur sé gerður á óekta og
ekta perlum sem kallaðar eru
„Kúltúrperlur" og ræktaðar eru
í sjó. Astæðan fyrir þessu sé
auðvitað sú að ekta perlur séu
miklu dýrari. Gullsmiðir finni
oft fyrir því að fólk haldi að það
sé að kaupa ekta perlur en sé
með ódýrar perlur í höndunum.
Hann nefnir sem dæmi að ekta
perlufesti í þokkalegri stærð
kosti ekki undir 40.000 til
60.000 krónum. Allt sem er í
lægri verðflokki sé mjög senni-
lega gerviperlur, húðaðar og
búnar til af mannahöndum.
Samræmi milli fatn-
aðar og skartgripa
Jón segir mikilvægt að kynna
sér hlutina vel og nauðsynlegt
sé að máta og prófa skartgrip
áður en gengið er frá kaupum.
Þess vegna sé oft á tíðum
óheppilegt að kaupa skart eftir
verðlistum.
Fólk af öllu tagi verslar við
fólk. Alltaf er að verða meira
um að ferðamenn kaupi skart-
gripi hér á landi og tælenskar
konur hafa mikla ánægju af
skartgripum. Jón segir þær
smekklegar í vali sínu og leggi
mikið uppúr því að vera með
ekta skartgripi. Þær vilji vera
fínar og snyrtilegar. Trúlega sé
þetta eitthvað í uppeldi þeirra.
Jón segir nauðsynlegt að hafa
samræmi í fatnaði og skartgrip-
um. Konur klæðist ekki dýrum
pels og setji svo á sig 2000
króna perlufesti. Klæðnaður og
skart konunnar verði að hæfa
stöðu hennar. Það sjáist allt of
oft sorgleg dæmi um hið gagn-
stæða. Landið sé alltaf að opn-
ast meira og meira gagnvart
umheiminum og erlendis séu
gerðar mjög miklar kröfur til
skartgripa. „Evrópubúar eru
mjög meðvitaðir um hvað hlut-
irnir kosta. Fólk er t.d. metið
Demantar eru gjarnan sagðir vera tákn ástarinnar og draumur sérfiverrar konu.
eftir því hvaða tegund af úri
eða skartgrip það gengur með.“
Jón segir demanta alltaf hafa
verið vinsæla hjá konum. Dem-
anturinn sé tákn ástarinnar og
draumur konunnar. Demantur-
inn sé mjög hart efni og dýrt.
Hann glitri og glampi ef hann
er vel og rétt skorinn. Hann tali
við fólk, ef svo megi að orði
komast, og missi aldrei glamp-
ann þótt óhreinindi setjist á
hann. Demantar geti þó verið
mjög mismunandi að gerð. Það
sé spurning um hreinleika,
skurð og litastig. Verð demants
fari einnig eftir þessum þáttum.
Það sé því ekkert eitt verð á
ákveðinni stærð demants. Þess
vegna sé það mikið atriði að
kaupa demanta í skartgripi hjá
fagmönnum sem viðskiptavin-
urinn treystir, vegna þess að
verðið er svo breytilegt. „Hver
demantur er í eðli sínu einstak-
ur. Hann er ekki búinn til. Hann
kemur úr jörðinni og er síðan
slípaður. Þannig eru konur eins
og demantar. Það er enginn
þeirra eins.“
Sigurborg Kr.
Hannesdóttir
skrifar
frá Egilsstöðum
Agi - núna.
Ef þú sérð sjálfa(n) þig fyrir
þér eftir tíu ár eða svo,
hvernig viltu að sú mynd líti
út? ímyndaðu þér að þú eigir
um tvær myndir að velja. Á
annarri þeirra sætirðu af-
velta í stofusófanum eftir
sjónvarpsgláp, búin(n) að
slátra fullum poka af kart-
öfluflögum og einum h'tra af
gosi, þung(ur) og feit(ur). Á
hinni værir þú úti að skokka,
í frábærri líkamlegri þjálfun,
litir glæsilega út og værir
ánægð(ur) með sjálfa(n) þig.
Hvora myndina myndirðu
velja? Og hvað ertu tilbúin(n)
til að leggja mikið á þig
núna, ef þú velur heilbrigði
og heilsu?
Oft erum við alveg harð-
ákveðin í að taka upp heil-
brigðari lifnaðarhætti.
seinna. Þegar við neyðumst
til þess. En eftir því sem við
verðum eldri, þeim mun
stærra átak verður það að
drífa sig af stað í útivist,
hreyfingu og hollt mataræði.
Þess vegna er best að byrja
strax. En ef þetta væri svona
einfalt, værum við þá ekki öll
löngu búin að taka upp heil-
brigðari lifnaðarhætti? Væru
þá ekki 80% af reykinga-
mönnum hættir? Nei, þetta
er meira en að segja það.
Gryfjur hóglífis eru svo
víða og oft óhugnanlega stór-
ar og djúpar. Góður ásetning-
ur fer oft fyrir lítið ef það er
of kalt í veðri, eða eitthvað
gott í sjónvarpinu. Við gleym-
um hvert við erum að stefna
og hættum að standa með
okkur sjálfum. Við veljum
léttari leiðina - sem þegar
upp er staðið mun reynast
okkur mun þyngri.
Lítum aðeins á nokkra
einfalda punkta sem geta
hjálpað okkur til að halda
þeim aga sem er nauðsynleg-
ur:
• Ekki setja markið of hátt
- þá verður fallið lflca svo
hátt ef eitthvað gengur ekki
upp. Það er oft best að hugsa
bara um einn dag í einu.
• Regla og aftur regla.
Farðu sem mest á sama tíma
að sofa, á fætur og síðast en
ekki síst, að hreyfa þig.
• Ef þú breytir útaf, hvort
heldur sem þú slakar á
mataræðinu eða ferð ekki út
að hreyfa þig, fyrirgefðu þér
þá, í stað þess að rífa þig nið-
ur. En minntu þig síðan á
myndirnar tvær sem ég talaði
um í upphafi. Þegar þú ert
farin(n) að breyta svo oft útaf
að heilbrigðu lifnaðarhætt-
irnir heyra orðið til undan-
tekninga, þá geturðu heldur
ekki reiknað með að vera í
góðu formi - innan skamms.
• Hafðu félagsskap í „nýja
lífinu", það er fátt sem veitir
eins gott aðhald.
• Og síðast en ekki síst,
hættu að blekkja þig.
Með lífsháttum þínum í
dag ertu að velja fyrir fram-
tíðina. Þú ert að ákveða í
hvernig formi þú ætlar að
verða eftir tíu, tuttugu eða
þrjátíu ár.
Hér gildir að velja rétt. Að
velja fyrir lífið.
Geðklofi og reykingar
Samkvæmt bandarískum rann-
sóknum hafa reykingar minnk-
að á síðustu árum og aðeins um
fjórðungur þarlendra er háður
rettunni. Hjá geðklofasjúkling-
um er hlutfallið þó mun hærra
því nálægt 90% þeirra eru reyk-
ingamenn. Skýringin? Hugsan-
lega er hér um ómeðvitaða til-
raun til sjálfslækninga að ræða.
í rannsóknum sem fram-
kvæmdar voru við læknadeild
Dukeháskólans í Bandaríkjun-
um kom í ljós að nikótín virðist
slá á sum einkenni geðklofa.
Þannig hafði nikótínneysla
þau áhrif að
skamm-
tíma-
minni
sjúk-
linga
batn-
aði til muna og einbeitingin
varð betri.
Þrátt fyrir þetta mæla lækn-
ar ekki með því að geðklofa-
sjúklingar reyki þar sem reyk-
ingar hafi óumdeilanlega slæm
áhrif á heilsu manna. Engu að
síður styðja þessar uppgötvanir
þá kenningu að með reykingum
séu geðklofasjúklingar ómeðvit-
að að reyna að bæta andlega
heilsu sína.
Byggt á Psychology Today