Dagblaðið Vísir - DV - 11.12.1981, Qupperneq 15

DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. FÖSTUDAGUR 11. DESEMBER 1981.
15
sem leitt hafa af sér gífurlega skulda-
söfnun og ört vaxandi greiðslubyrði.
Oft virðist það gleymast að miklar
erlendar lántökur kalla á hærra orku-
verð síðar vegna aukinnar greiðslu-
byrði. Arðgjöf þessara fyrirtækja er
langt undir því marki sem eðlilegt
má teljast. Sum þessara fyrirtækja
horfa fram á alvarlega rekstrarerfið-
leika og eru engan veginn í stakk búin
til að takast á við mikilvæg verkefni
sem bíða á sviði orkumála.
Óraunhæf
verðlagning
Sem dæmi um þróun þessara mála
hjá orkufyrirtækjum má nefna að
hjá Landsvirkjun var orkuverð í
árslok 1980 70% af því sem það var
1970, þrátt fyrir gífurlegar fram-
kvæmdir á þessum tíma. Mikill halli
verður á rekstri fyrirtækisins á þessu
ári og að óbreyttu stefnir einnig í
verulegan halla á næsta ári. Arðgjörf
er langt undir því marki sem Lands-
Kjallarinn
Benedikt Axelsson
sigldi kona með bakka og kenndi þar
margra glasa, eins og stendur i
vísunni. En það hafa fleiri verið þurr-
brjósta en ég nálægt þessunt dyrunt
því að eins og hendi væri veifað
hurfu glösin og konan mátti snúa við
með tóman bakka eiginlega áður en
hún lagði af stað inn i salinn. Gekk
fylgstu með sparnaðinum þar. Jú,
það er, reynt að fækka ræstingakon-
um og bæta meira á þær, sem eftir
eru, en jafnframt er fjölgað "í
stjórnunarliðinu, því að einhverjir
verða að reka hina áfram. Og fólk
fæst til þess, jafnvel þó það sé nú satt
að segja ekki á neinum höfðingja-
launum.
Launafólk vinnur
illa saman
Þaðer sorgleg staðreynd, að launa-
fólk vinnur illa saman, því fer sem
fer. En svo ég snúi mér nú aftur að
volæðissöngnum, sem vafalaust
virkjun sjálf telur eðlilegt. Bilið er
brúað með erlendum lántökum. Á
sama tíma tala menn i fullri alvöru
um nauðsyn nýrra stórátaka í bygg-
ingu raforkuvera.
Rafmagnsveita Reykjavíkur þurfti
á þessu ári að taka 17 millj. kr. að
láni erlendis frá og líklegt er að fyrir-
tækið þurfi 20 millj. kr. til viðbótar
á næsta ári. Fjárfesting dreifiveitu
eins og Rafmagnsveitu Reykjavíkur
er nokkuð jöfn frá ári til árs og fylgir
fyrst og fremst útþenslu byggðár-
innar. Mjög er óeðlilegt að fjár-
magna slíkar framkvæmdir með
erlendum lántökum. Á tveggja ára
tímabili (október 1979 — október
1981) hefur gjaldskrá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur hækkað um 94% en á
sama.tíma hefur verðbólga numið
110—120%. Orkuverð frá
Rafmagnsveitu Reykjavíkur er nú
rúmlega 75% af því sem það var fyrir
lOárum.
Orkuverð hjá Hitaveitu Reykja-
víkur var í árslok 1980 60% af þvi
þetta svona nokkrum sinnum að
konan komst ekki nema tvo til þrjá
metra frá dyrunum áður en hún varð
að snúa við og ná í fleiri glös og varð
ég sifellt meira undrandi á hvað
mikið var til af glösum í musteri
bænda. En loksins kom að því að
konan náði alla leið til mín með
bakkann og þrátt fyrir að sparlega sé
farið með rafmagnið á þessum stað
sá ég að á bakkanum var þrenns
konar glundur í glösum. Mig
dauðlangaði að spyrja um innihald
glasanna, því að ég ætlaði að velja
sterkasta drykkinn, en hætti við það
afótta við að bakkinn yrði tæmdur á
meðan. Ég greip því bara glas af
handahófi og komst fljótlega að raun
um að í því var aðallega gosdrykkur
og fór mér nú að finnast fátt til
kokdilliboða koma.
Er skemmst frá því að segja að
seinna náði ég í annan gosdrykk með
því móti að bregða fæti fyrir 3 aðra
keppendur en þegar ég hafði klárað
úr því glasi var skemmtuninni lokið
og er ég litlu nær um gildi kokdilli-,
boða eftir þessa reynslu. Þó lærði eg
það að næst ætla ég að koma
snemma og standa við dyr.
Ég sagði frá því í næstsiðasta
verður kyrjaður yfir okkur fram yfir
næstu samninga, þá ætla ég að segja
ykkur smásögu.
Eg sat fund 1 haust.alls óskyldum
verkalýðshreyfingunni. Hjá mér sat
maður, sem ég veit að er mikill sjálf-
stæðismaður þó hann skipti sér ekki
opinberlega af stjórnmálum og sé
stórgáfaður maður. Fyrir framan
okkur lá dagblað, sem sagði allt í
grænum sjó. Ég spurði manninn
hvort hann tryði þessu. Hann svaraði
neitandi, en bætti svo við: ,,en ég hef
aldrei í þau 40 ár, sem ég hef fylgzt
með stjórnmálum, heyrt þá gráta
svona alla saman. Það er eitthvað
alveg nýtt, eða finnst þér ekki?”
sem það var 1970. Á sama tíma hefur
HR staðið í miklum framkvæmdum,
bæði í virkjunarmálum og dreifingu.
Hefur fyrirtækið m.a. lagt heitt vatn
í öll ný byggðahverfi Reykjavíkur
og ennfremur um Kópavog, Garða-
bæ og Hafnarfjörð. Vegna verðlagn-
ingarstefnunnar hefur fyrirtækið
þurft að skera niður ýmsar grund-
vallarframkvæmdir eins og borun
nýrra hola og vatnsskortur vofir yfir
ef ekki verður úr bætt.
Ofangreind fyrirtæki eru nefnd
sem dæmi um þann vanda sem nú
steðjar að orkuiðnaðinum í landinu
vegna óraunhæfrar verðlagningar-
stefnu undanfarinna lOára.
Að undanförnu hefur þeirri
skoðun vaxið mjög fylgi að nauðsyn-
legt sé að setja reglur um verð-
lagningu orku. Var það t.d. mjög til
umræðu á vetrarfundi Sambands ísl.
rafveitna þ. 3. nóv. sl. og á aðalfundi
sambandsins sl. sumar. Slikar reglur
eru til í sumum nágrannalöndum
okkar.
Með hliðsjón af ofanrituðu hef ég
því flutt á Alþingi tillögur til þings-
ályktunar um að sett verði löggjöf
sem feli i sér almennar reglur sem
fylgja skuli við verðlagningu á orku
hér á landi. Þar sé m.a. kveðið á um
arðgjöf og afskriftir til að tryggja
eðlilega eiginfjármyndun og sjóð-
streymi. Slíkt myndi skapa mikið
öryggi fyrir orkufyrirtækin og þau
gætu þá gert raunhæfar áætlanir um
rekstur og fjárfestingu og haldið lán-
tökum innaneðlilegra marka. Þann-
ig reglur gætu verið liður i þvi að
koma fjárhag orkufyrirtækja
landsins á heilbrigðan grundvöll og
búa þau undir ný stórátök á sviði
orkumála.
Birgir ísl. Gunnarsson
alþingismaffur.
bréfi að nú væru gæsaskyttur
horfnar héðan en þær voru varla fyrr
farnar en rjúpnaskyttur tóku að
streyma út á landsbyggðina. Hingað
kornu t.d. um daginn þrír menn alla
leið sunnan úr Reykjavik til að drepa
eina rjúpu og voru þó allir vel
vopnaðir og með nóg af skotfærum.
Ég er ekki tiltakanlega hræddur
við rjúpnaskyttur, kannski hræddari
um þær því að þær halda sig fjarri
mannabyggðum, og eins og þú veist
er hér enginn skáti til að veita þeim
fría ferð til byggða ef þær taka upp á
því að týna sér, sem gerist víst oftar
en góðu hófl gegnir. Annars er ég
mjkill friðunarsinni og vil láta friða
bæði rjúpuna og rjúpnaskyttur því
ég hef heyrt að ástandið sé að verða
þannig á Holtavörðuheiði, að
skyttur séu að verða þar í meirihluta
og sjá allir hvaða hættu slíkt getur
haft í för með sér.
En það er af þreritenningunum að
sunnan að segja að þeir hurfu á braut
með dýrustu rjúpú í heimi og höfðu
engin orð um það að safna liði til að
teyna aðná þeirri sem þeir sáu en
tókst ekki að hitta.
Kveðja.
Ben.Ax.
Er allt á heljar-
þröminni?
Er þetta ekki íhugunarefni, þegar
við förum að huga að nýjum
samningum ? Það kann að vera að
við séum verr stödd en áður, en það
er svo oft og svo lengi búið að telja
okkur trú um, að allt sé á heljar-
þröminni að það er full ástæða til að
efast.
Þegar ég leit á forsiðu Dagblaðsins
& Vísis um daginn, tók hjartað í ntér
aukaslög. Þar stóð nefnilega í efnis-
yfirliti: „Ástarbréf til Aðalheiðar”,
og það frá Helga mínum Seljan, sem
er einn af mínum uppáhaldsþing-
mönnum. Þó við séum ekki alltaf
sammála, þá erum við það oft. En
Eva var ekki lengi í Paradis. Þó hann
nefndi sína Aðalheiði aldrei með
föðurnafni, var bréfið greinilega
ekki til mín, heldur mun nafna mín
Jónsdóttir eiga það og er manna vís-
usl til að svara þvi hressilega.
Ég vona bara að Helgi hafi ekki
sima, svo að ekki hafi verið hringt
eins mikið til hans eins og mín út af
þessu ástarbréfi, sem ég átti ekki.
Helgi minn. Ef þú skrifar okkur
nöfnu minni, láttu þá föðurnafnið
fylgja. Það er bezt að ástarbréf séu
eignuð réttum eiganda, svo að enginn
verði fyrir vonbrigðum.
Aðalheiður Bjarnfreðsdótlir
form. Sóknar.
„Það er því alvarlegt til þess að vita að helstu
. orkufyrirtæki okkar eru í verulegri kreppu.
Ástæða þess er mjög skammsýn stefna sem ríkt hefur
hjá ríkisvaldinu varðandi verðlagningu orku,” segir
Birgir Isl. Gunnarsson í grein sinni. Hann rekur dæmi
um að verðlagning orku hefur ekki haldist i hendur við
almenna verðlagsþróun.
• „Ég játa það, að ég var ekki of hress yfir því sam-
komulagi, sem gert var í nóvember. Þó sé ég í því
tvo Ijósa punkta. Annars vegar að samið skyldi frá
fyrsta nóvember, og hins vegar, að lægstu launin skyldu
bætt sérstaklega,” segir Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir
meðal annars. í greininni fjallar Aðalheiður um nýgerða
kjarasamninga.
MICROMA
I ER FRAMTIÐARURIÐ ÞITT I
1 ÞVÍ GETUR ÞÚ TREYST |
Gæði, nákvæmni, og fjölbreytt útlit er aöalsmerki
j MICROMA SWISS QUARTZ úranna. Þér er óhætt að láta
eigin smekk ráða í vali. Þú færð gæðaúr á góðu verði.
Jf Alþjóöa ábyrgð. Örugg þjónusta fagmanna.
Ókeypis litmyndalisti. Póstsendum um land allt.
! FRANCH MICHELSEN |
Ú RSM ÍÐAM EISTARI
LAUGAVEGI39 SÍM113462
19 OOO
Frumsýnir:
BLÓÐHEFND
ftölsk stórmynd, magnþrungin, spennandi, um mikil örlög á
umbrotatímum, með úrvals-leikurum, og leikstýrt af:
LINA WERTMULLER
íslenzkur texti.
Bönnuð innan 14 ára
Sýnd kl. 3,5,7,9 og 11,15