Dagblaðið Vísir - DV - 15.12.1981, Blaðsíða 4

4
DAGBLAÐIÐ &VÍSIR. ÞRIÐJUDAGUR 15. DESEMBER 1981.
Hvað gerist í Póllandi?
Hermenngráir fyrir járnum með brugðna byssustingi eru nú á hverju götuhornií blóösúthellinga. íhlutun hersins hefur verið mótmœlt víða á Vesturlöndum, en
Varsjá. Herinn hefur tekið öíl völd, verkföll eru bönnuð, fundahöld einnig, ferða- menn bíða átekta. D V lcitaði í gœr til nokkurra manna og bað þá að láta álit sitt í
frelsi heft. Heimurinn bíður með öndina í hálsinum. Hvað gerist nœstu daga? Eski- (jós vegna síðustu atburða í Póllandi.
biskup Póliands hefur beðið landa sína aö gœta stillingar, þannig að ekki komi til
við valdatöku hersins
— Valdataka hersins í Póllandi kom
á óvart, þött ýmislegt hafi bent lil að
harðar aðgerðir væru í aðsigi, sagði
Magdalen,. Woj 1, fulltrúi Einingar,
sem stödd er hér á landi vegna Pól-
landssöfnunarinnar.
— Má í því sambandi t.d. benda á
heiftarlega áróðursherferð á hendur
Einingu, hinum óháðu verkalýðssam-
tökum, þar sem því var m.a. haldið
fram að samtökin ætluðu að hrifsa til
sín völdin. Einnig árás lögreglu og her-
liðs á slökkviliðsnema í byrjun des-
ember og vaxanöi þrýsting stjórnar-
innar á þingið að samþykkja bann við
verkföllum og mótmælum.
— Víst höfum við alltaf vitað að
eitthvað hlaut að gerast. Sjálf samtök-
in, Eining, er sprottin af knýjandi þörf
til að breyta óbærilegum þjóðfélags-
háttum og við höfum ekki gengið þess
dulin að til átaka gæti komið. En af
hverju stjórnvöld völdu þennan tíma til
hernaðarlegrar íhlutunar, þori ég ekki
að segja um. Ég var heldur ekki í Pól-
landi er atburðirnir gerðust en ég talaði
við vini mína í síma sl. föstudag og
sögðu þeir þáallt vera fremur rólegt.
— Nei, ég trúi ekki á innrás Rússa.
Heimurinn hefur breytzt svo mikið frá
því að þeir gerðu innrásina i Prag 1968,
þessar gömlu aðferðir þeirra til að
kæfa allar tilraunir í lýðræðisátt duga
ekki lengur. Ég held að þessi valdataka
hersins sé enn ein tilraunin til að hræða
okkur frá því að halda baráttunni
áfram. Og pólskur almenningur mun
ekki sætta sig við slíkt. Það er ekkert
að marka þótt allsherjar verkfall sé enn
ekki skollið á. M.a. er Lech Walesa enn
frjáls og á meðan er ekki alveg vonlaust
um friðsamlegri leið. En gerist ekkert í
þá átt verða verkföll, hvort sem það
verður i þeirri mynd að fólk mætir ekki
til vinnu eða mætir, en vinnur ekki.
— Um endalokin vil ég engu spá, en
sú þjóöfélagslega þróun sem hófst með
stofnun Einingar verður ekki stöðvuð,
hvað sem á dynur.
-JÞ.
Magnús Torfi Ólafs-
son: „Reynslan
kennir að meðan
sovézka kúgunar-
valdið þrúgar þjöðir
Austur-Evrópu rikir
sifelll hættuástand.”
Haukur Helgason formaöur íslenzk-pólska menningarfélagsins:
„Fordæmi af dráttarlaust aðgerðir
stjórnvalda íPóllandi”
,,Ég fordæmi afdráttarlaust
aðgerðir stjórnvalda í Póllandi. Það er
sýnilegt, að þarna er fámennur minni-
hluti að beita valdi sínu í eignarlandi
meirihluta þjóðarinnar og svipta hann
lýðréttindum”, sagði Haukur Helga-
son formaður, íslenzk-pólska menn-
ingarfélagsins.
,,Eg hef fylgzt dálítið með Jaruzelski
hershöfðingja og er ekki frá því að
hann hafi verið frammi fyrir úrslita-
kostum. Annað hvort yrði að grípa í
taumana, ella kæmi til innrás í landið.
Þetta er mín persónulega skoðun.
Ég var úti í Póllandi í fyrra á því
„hektiska” tímabili í ágúst, september
og heyrði þá og sá ýmsa hluti varð-
andi stjórnun á landinu. Sú miðstýring
og það flokkseinræði, sem þar ríkti er
ekki heppilegt sem aðalatriðið í stjórn-
un á einu landi.
En það vissi enginn þá og vissi eng-
inn í fyrradag að þessir ógnaratburðir
Magdaiena Woj> k: „Eg held að þessi valdataka hersins sé enn ein tilraunin til að
hræða okkur frá þvi að halda baráttunni áfram.”
Magdalena Woji ik fullfrúi Einingar:
Pólverjar munu ekki sætta sig
væru í aðsigi.
Hins vegar hefur ailtaf legið f loftinu
að til einhverra mjög alvarlegra hluta
gæti komið þarna. En ég átti ekki beint
von á þessu á þessu stigi málsins. Þarna
hefur eitthvað skeð núna, sem hefur
gert það að verkum, að Jaruzelski
hefur talið sig knúinn til að grípa til
þessara óyndisúrræða. Ég vil í lokin
undirstrika að þetta er mín persónulega
skoðun”.
-JSS.
Magnús Torf i Ólafsson:
„PÓLVERJAR ERU í
ÚLFAKREPPU”
„Pólverjar eru í úlfakreppu, og þrátt
fyrir það sem nú hefur gerzt, virðast
forystumenn á báða bóga enn leita
leiða út úr ógöngunum, án þess að
þjóðin bíði afhroð,” sagði Magnús
Torfi Ólafsson.
„Setning herlaga er óyndisúrræði
stjórnvalda til að skapa sér aðstöðu
gagnvart fylgi fjöldans við Samstöðu,
með því að kalla herinn á vettvang. En
jafnframt eykst hættan á átökum, sem
enginn er fær um að segja, til hvers
geta leitt.
Sífelldur þrýstingur og hótanir frá
Sovétmönnum eru undirrót háskans,
sem yfir vofir. Reynslan kennir að
meðan sovézka kúgunarvaldið þrúgar
þjóðir Austur-Evrópu, ríkir sifellt
hættuástand”.
-JSS.
Svo mælir Svarthöfði
Svo mælir Svarthöfði
Svo mælir Svarthöfði
HERLÖG GIALDÞROTA STEFNU
Þá er þar komið í sögu Póllanós,
að ekkerl blasir við annað en vopnuð
átök á milli Einingarsamlakanna .)g
þjóðarinnar annars vegar og
stjómvalda og hers hins vegar úl al'
þjóðfélagsskipan, sem er þegar gjald-
þrola. Pólland er þriðja rikið í hópi
lepprikja Sovélrikjanna, sem lendir í
umróti lilraunar lil uppgjörs, og
þessi lilraun á eflir að verða lamin
niður með sama hætti og i Ungverja-
landi og Tékkóslóvakíu lil að hinn
síberíski velur megi ríkja áfram.
Vinstri menn á Vesturlöndum
virðasl enga lærdóma gela dregiö af
þessu, heldur ganga margir þeirra
leynl og Ijóst erinda þeirra hags-
muna, sem lengdir eru hagsmunum
Sovélríkjanna, og það á sama tíma
ug gjaldþrota yfirlýsingar á borö við
herlög gegn verkamönnum eru aö
berast hingað. Sá er þó munurinn, að
á Vesturlöndum vegasl menn yfirleilt
á með orðum um þessa hluti. Auslan
járntjalds er oftai gripið til byssui.nar
en hitt, þegar verkamenn vilja lélla
af sér oki alræðis öreiganna.
Ekki brást það, að strax á
sunnudag var farið að nota hið nýja
ástand i Póllandi i áróöursskyni hér á
landi. Þar fór Alþýðtibandalagið
fremsl í flokki til að reyna að firra
sig þeim vanda að þurfa ekki að
svara til um ábyrgð á stjórnarstefnu,
sem miðar að því að laka Lslcnska
þjóðfélagið sömu helgreipum og
Einingarsamtökin í Póllandi eru að
reyna að rífa sig úr. Forseti ASÍ, sem
mælir í afmælum á skvrlunni, er
dreginn upp aðhlið Alþýðubanda-
lagsins i þessunt áróðursaögerðum,
og á hann þó skyldara mál við stjórn-
völd, sem hafa ákveðið 3,25% launa-
hækkun handa íslenskum verkalýð á
þessu hausti, en baráltumál Einingar-
samtakanna. En auðvitað á þella
fólk að fá aö mótmæla að vild sinni á
milli þess það er að reyna að koma
íslandi undir alræði öreiganna.
Áður en herlög voru setl á verka-
menn i Póllandi var hafin fjársöfnun
hér á landi af sameinuðum aðilum til
að hægt sé að kaupa matvæli handa
gamalmennum og börnum þar
eyslra. Eflirteklarverl er, að Sovét-
rfkin, sem eiga ekki livað'
minnstan þáll í neyð Pólverja hafa
ekki svo vilað sé í hyggju að senda
pólskum gamalmennum og börnum
lýsi og þurrmjólk. Sovésk sljórnvöld
hafa yfirleitt ekki i hyggju að senda
matvæli til Póllands frekar en
annarra landa, þarsem hungrið biður
við dyrnar vegna aögerða þeirra.
Sovétrikin eru yfir það hafin að
pólska stjómin ekki til að láta skjóta
verkamenn.
Ljóst er að ekki einungis Pólland
er gjaldþrota. Gjörvöll stefna
kommúnismans er gjaldþrota, eins
og hún birtisl okkur i stjórnarfari
austantjaldsríkja. Þetta er sorglegt,
vegna þess að mjög fjölmennar
þjóðir verða að þjásl. í Vestur-
Evrópu reyna flokksbræður innan
hinnar gjaldþrota stefnu að fá fólk
til að trúa, að þeir hafi aldrei verið
sömu skoðunar, og mótmæli
herlögum í Póllandi. En það dugar
skammt. í sextiu ár hafa þessir
flokksbræður verið að boða okkur
framtíðarríkið, það sama framtíðar-
ríki og nú birtist okkur i cndurtekinni
mynd í gjaldþroti Póllands og her-
lögum gegn vcrkamönnum. Það þarf
meira en mótmælafundi til að
leiðrélta sexlfu ára kórvillu.
En þeir sem hafa benl á veilurnar,
bæði þegar hefur gengið vel fyrir
framtíðarstefnunni, og nú þegar illa
gengur, hafa óskipta samúð með
Pólverjum. ÞHr hafa lika samúð með
Alþýðubandalaginu.scm slendur nú
uppi með þriðju skömm stefnunnar á
einum mannsaldri, og veit ekki sitl
rjúkandi ráð.
Svarlhöfði.
hjálpa hungruðu fólki. En Ijósl er að
þau voru t.d. ekki yfir það hafin að
senda vígvélar á vettvang i Ung-
verjalandi og Tékkóslóvakíu. Og þau
munu ekki vera yfir það hafin að
senda vigvélar inn i Pólland treystist