Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.1982, Qupperneq 4

4
DAGBLAÐIÐ & VtSIR. LAUGARDAGUR 20. MARZ 1982.
Fréttaljós
Fréttaljós

Fréttaljós
Vík millivina/ Vatn milli liða: r
DILUBOSSA RNIRI
STJÓRNARRÁÐINU
Marzágreiningur í ríkisstjórninni: Sumt er gleymt, annað
er aðeins misskilningur og ein bryggja
þeirri spurningu hvernig dæmið stæði,
þannig: „Þetta er sprungið hjá þeim.”
Svarið speglar raunar bæði þróun átak-
anna um Helguvík innan ríkisstjórnar-
innar og andblæ eða útsog gamalla
væringa á milli Ólafs og Alþýðubanda-
lagsmanna. Staðfesting þessara um-
mæla fékkst á fundi Alþýðubandalags-
ins á Hótel Borg um Helguvíkurmálið
og i viðtali DV við Svavar Gestsson
daginneftir.
Þar lýsti Svavar þvi að Helguvíkur-
málið væri ekki ástæða til stjórnarslita
Flestir þekkja spakmælið sem oft er
gripið til, einkum í pólitík, þegar menn
vilja láta bera á gáfum sínum og mikil-
leik: Þegar stórt er s|)urt, verður oft
fátt um svör.
A nd tæðan er þá væntanlega: Þegar
fávistega er spurt verður oft margt um
svör. Og þarf engan veginn að draga úr
vegsemd manna í pólitík að bregðast
svo greiðlega við. Eða ekki endilega.
í miklum orðaflaumi undanfarið i
fjölmiðlum á milli ráðherra í ríkis-
stjórninni okkar og svörum við spurn-
sem er þar fulltrúi Alþýðubandalags-
ins. Um staðsetningu flugskýlanna
sagði hann: „Kom okkur í opna
skjöldu.” En það var fyrirsögn á við-
tali við hann í Þjóðviljanum 5. marz.
„Eldgömul
frétt"
Vegna ófyrirsjáanlegra nýjunga í
hita stjórnmálaumræðnanna, gleymd-
ist fljótt þetta flugskýlamái, þótt Þjóð-
viljinn og Alþýðubandalagið rembdust
legt upphaf að öðru meira í þágu varn-
arliðsins. Mikill meirihluti Keflvíkinga
og Njarðvikinga, og annarra Suður-
nesjabúa, rennir á hinn bóginn hýru
auga til þessarar vikur og frekari hafn-
argerðar þar vegna hafskipaflutninga.
„Þetta er sprungið
hjáþeim"
Um miðja vikuna var öldurnar í
ríkisstjórninni aðeins farið að lægja.
Þá mátti heyra Ólaf Jóhannesson svara
ýmsum skilyrðum. Þar á meðal að
Keflvikingar önnuðust rekstur hafnar-
innar og hefðu af henni eðlilegar tekj-
ur. Auk þess að þeir fengju 100 hektara
af varnarsvæði út með Sandgerðisvegi
til láns fyrir fiskitrönur sínar og ná-
granna sinna.
Og þá byrjaði líka ballið.
Landamæri
ogbryggja
Bæjarfulltrúi Alþýðubandalagsins i
Oliugeymar fyrir ofan byggOina i Keflavik og Njarövik. Oliubirgðastöö i Helguvík er ætlað aö leysaþessa gmyma
af.
ingum af ýmsu tagi, er fátt bitastætl.
Enda kemur fljótt í Ijós, þegar
skyggnzt er yfir vígvöllinn; að kveikja
allra illindanna er mest eintómur mis-
skilningur.
Einstaka maður og þá helzt í stétl
fréllamanna hefur velt því fyrir sér og
spurl næslum í alvöru, hvorl ríkis-
sljórnin riðaði til falls. Mest hefur
mætt á Gunnari Thoroddsen forsælis-
ráðherra að svara svo stúfvilrum
spurningum: „Nei.” Og eftir á að
hyggja. Hver hefur óskað þess að rikis-
stjórnin félli nú? Ekki stjórnarliðar,
sem una völdunum eflir atvikum bæri-
lega og eru ánægðir með sjálfa sig.
Ekki stjórnarandstæðingar, sem telja
ótímabært að ríkisstjórnin fari frá.
Hún sé ekki komin nógu djúpt í fenið
til þess að almenningur i landinu hafi
fengið nóg og snúi sér á hina hliðina.
Það hefði þvi nálgazt kraftaverk, ef
ríkisstjórninnni lielði verið hætt síð-
ustu daga og vikur, mest út af eintóm-
um misskilningi.
„Kom okkur
í opna skjöldu"
Það er óvíst að lesendur muni lengur
eftir þvi að í upphafi þessa mánaðar
gerðu Njarðvíkingar dálitið veður út af
byggingu nýrra herflugvélaskýla á
Keflavíkurflugvelli. Töldu þeir bygg-
ingu þeirra við vesturenda austur-vest-
ur brautarinnar stefna öllum heimilis-
friði i Njarðvíkum i bráðan voða. Og
fyrirhuguð íbúðabygging á svæðinu
þar sem nú eru eldsneytisgeymar
varnarliðsins þýddi nefnilega sífellt af-
flug dag og nótt beint yfir Njarðvík og
óþolandi „hávaðamengun”.
Bæjarstjórnarmenn í Njarðvik hófu
upp mótmæli og sögðust hafa vaknað
upp við vondan draum. Þrátt fyrir
mótmæli þeirra árum saman vegna af-
flugs herflugvélanna yfir bæinn, hefði
varnarliðið nú í skjóli yfirhylmingar
varnarmáladeildar utanríkisráðuneytis-
ins þegar hafið byggingu skotheldra
flugskýla einmitt þar sem afflugið ætti
upptök sín. Hefði farið heldur en ekki
betur á því að byggja þau við suður-
enda norður-suður brautarinnar.
Af hálfu bæjarstjórnarmanna voru
fyrirferðamest mótmæli Oddbergs
Eiríkssonar, forseta bæjarstjórnar,
nokkuð við að halda því á lofti. Þess
ber að geta að enda þótt varnarsinnar í
Njarðvík þögnuðu fyrr, hafði þeim þó
orðið ekki minna um fréttirnar.
Síðbúin eftirmæli þessa máls birtust
hins vegar í DV í byrjun þessarar viku.
Þá hafði blaðið leitað sem oftar til tals-
manna stjórnarandstöðunnar á þingi
vegna ágreinings um málefni varnar-
liðsins.
Er því skemmst frá því að segja, að
Sighvatur Björgvinsson skýrði nú frá
því að flugskýlamálið væri eldgamalt
mál, „eldgömul frétt”, sem hann hefði
æ oní æ birt þingheimi síðustu tvö ár
og fjallað hefði verið um í fjölmiðlum.
Þá benti hann á að einum helzta mót-
mælanda flugskýlanna nú, Ólafi Ragn-
ari Grímssyni, væri varla sjálfrátt, því
hann hefði fyrir mörgum mánuðum
skoðað flugskýlaframkvæmdirnar og
þreifað á þeim án þess að gefa frá sér
hljóð né stunu.
í samtali við blaðamann DV sagði
Sighvatur það algerlega útilokað, og
hreinan fyrirslátt, að ráðamönnum í
Njarðvík hafi ekki fyn vitnazt að flug-
skýlin væru í byggingu. Þetta væri stór-
framkvæmd og menn i Njarðvík, þar á
meðal bæjarstjórnarmenn, væru blind-
ir, ef þeir hefðu ekki orðið varir við
neitt.
Ólafur hýrgar
upp Helguvík
Flugskýlamálið var engan veginn út-
rætt, þegar þau tíðindi bárust um
landsbyggðina, að Ólafur Jóhannes-
son, utanríkisráðherra, hefði nú ákveð-
ið flutningá eldsneytisgeymum varnar-
liðsins úr landi Njarðvíkur og Kefla-
víkur ofan í bala nokkurn norðan
næstu víkur við Keflavík, Helguvík.
Þar skyldu þeir grafnir í jörð á sama
hátt og flugskýlin vestan í flugvellin-
um, ef Keflavíkurbær vildi leigja land
fyrir nýja löndunarhöfn í Helguvik-
inni. En geymunum væri ætlaður
staður í jörð á varnarsvæði í Gerða-
hreppi, stutl frá vikinni.
Þó fór fyrst að heyrast fyrir alvöru af
þessu máli eftir að bæjarstjórn Kefla-
víkur hafði samþykkt með atkvæðum
allra bæjarfulltrúa, nema eins, að láta
13 hektara á Hólmsbergi undir hafnar-
svæði og leyfa byggingu hafnar með
Keflavík hafði einn greitt atkvæði gegn
láninu á Helguvík. Og ráðherrar og
þingmenn Alþýðubandalagsins og her-
námsandstæðingar ýmsir gerðust nú
heldur en ekki önugir í garð utanríkis-
ráðherra.
„Furðuleg vinnubrögð utanríkisráð-
herra. Verzlar með land á Suðurnesj-
um. Aukning á umsvifum hersins varð-
ar ríkisstjórnina alla og skipulagslög,”
sagði Svavar Gestsson í Þjóðviljanum
10. marz. Þá þegar hafði hann gripið til
þess að setja nýja reglugerð um sam-
vinnunefnd um skipulagsmál á Suður-
nesjum og leyst af hólmi slíka nefnd frá
1978.
Ekki stóð á svari Ólafs Jóhannesson-
ar: „Hræddur um að reglurnar séu
markleysa,” sagði hann í Morgunblað-
inu 11. marz. Og utanríkisráðherra
varði ákvörðun sína um flutning elds-
neytisgeymanna og samninginn jöfnum
höndum með tilvisun til gildandi laga
um óskorað valdsvið sitt varðandi
varnarsvæðin, þar með skipulag þeirra,
og að honum hafi raunar verið falið
eindæmi um ráðstöfun eldsneytisgeym-
anna.
Þá fyrst kastaði þó tólfunum í orra-
hríð ráðherra um Helguvíkurmálið,
þegar Hjörleifur Guttormsson frestaði
framkvæmd samninga Orkustofnunar
við hönnuði geymasvæðisins við
Helguvik um rannsóknir þess, 12.
marz. Boðin bárust Ólafi sem stöðvun
rannsóknanna og voru greinilega skilin
sem riftun samninga. Þetta kallaði
hann „valdníðslu Hjörleifs” og á
mánudaginn gaf hann út reglugerð um
skipualgsmál á varnarsvæðunum, auk
þess að hann kynnti bandarískt fyrir-
tæki tilbúið til þess að taka við rann-
sóknum geymasvæðisins.
Ljóst er að Helguvíkuráætlun Ólafs
er áætlun um að flytja þangað elds-
neytisbirgðastöð varnarliðsins, sem nú
er á mörkum Njarðvíkur og Kefla-
víkur, og þykir þar hættuleg og til
margvíslegra vandræða. Sérstök dælu-
bryggja vegna þessara geyma nú er fok-
in á haf út og dæling hefur fariðrfram
um fiskihöfn Keflavíkinga. En það er
jafn ljóst, að mestur þyrnir í augum
Alþýðubandalagsmanna og herstöðva-
andstæðinga er fyrirhuguð hafnargerð
í Helguvík. Þar er aðdjúpt og góð að-
staða og þeir telja mannvirkið hugsan-