Dagblaðið Vísir - DV - 22.11.1982, Blaðsíða 22

30
DV. MANUDAGUR 22. NOVEMBER1982.
Laust embætti
sem forseti íslands veitir.
Prófessorsembætti í slysalækningum við læknadeild Háskóla Islands er laust til
umsóknar. Umsóknarfrestur ertil 20. desember 1982.
Prófessorinn mun fá starfsaöstöðu við slysadeild Borgarspítalans í Reykjavík.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna ríkisins.
Umsækjendur skulu láta fylgja umsókn sinni rækilega skýrslu um vísindastörf þau
er þeir hafa unnið, ritsmíðar og rannsóknir, svo og námsferil sinn og störf. Með um-
sókninni skulu send eintök af visindalegum ritum og ritgerðum umsækjenda,
prentuðum og óprentuðum. Umsóknir skulu sendar menntamálaráðuneytinu, Hverfis-
götu 6,101 Reykjavik.
Menntamálaráðuneytíð, 16. nóvember 1982.
Söluskattur
Viðurlög falla á söluskatt fyrir októbermánuð 1982 hafi hann ekki
verið greiddur í síöasta lagi 25. þ.m.
Viðurlög eru 4% af vangreiddum söluskatti fyrir hvern byrjaöan
virkan dag eftir eindaga uns þau eru orðin 20%, en síðan eru viðurlögin
5% til viöbótar fyrir hvern byrjaðan mánuö, talið frá og meö 16.
desember.
Fjármá/aráðuneytið, 19. nóv. 1982.
ÍSLENSK GÆÐI
Gott sófasett ágóðuverði.
Framleiðandi Borgarhúsgögn.
Hin sívinsæla og myndarlega
JÓLAGJAFAHANDBOK
i
SÍMINN
ER
27022
HAFIÐ SAMBAND
STRAX
kemur út í byrjun
desember.
Þeir auglýsendur sem áhuga
hafa á að auglýsa í JÖLA-
GJAFAHANDBÓKINNI vin-
samlegast hafi samband viö
aiiglvsingadeildl
Síöumúla 33, Reykjavík, eöa í
síma 27022 milli kl. 9 og 17.30
virka daga, sem allra íyrst.
0
„Enginn
kemur
ósnort-
inn til
baka
frá
fslandi”
— segirfranski
leikst jórinn
Edouard
Niermans
Það ætti vart að hafa farið fram hjá
neinum að frönsk kvikmyndavika var í
Regnboganum í síðustu viku. Gestur
kvikmyndavikunnar að þessu sinni var
Edouard Niermans, leikstjóri og
handritshöfundur kvikmyndarinnar
Surtur (Anthracite). Surtur er fyrsta
og hingaö til eina kvikmynd í fullri
lengd sem Niermans hefur gert en
samt sem áður er hann enginn nýgræð-
ingur í kvikmyndalist. Myndinni hefur
verið ákaflega vel tekið og fengið
fjölda verðlauna.
Sjálfsævisaga
Blaðamaður DV hitti Edouard
Niermans aö máli skömmu áður en
hann hélt af landi burt. Niermans var
fyrst spurður hvenær hann hefði gert
myndina Surt. „Það var að mestu leyti
árið 1979 en hún var kláruð árið ef tir og
ég sendi hana á kvikmyndahátíðina í
Cannes. Já, það er rétt að hún fékk
verðlaun þar og reyndar einnig í
Mílanó og New York. Byrjað var að
sýna myndina í kvikmyndahúsum
síöari hluta árs 1980.”
— Er myndin byggð á þinni eign
reynslu?
„Já, þetta ersjálfsævisöguleg mynd.
Eg var í kirkjulegum skóla á sjötta
áratugnum og myndin f jallar auðvitað
um menntun. Kennsluaðferðiraar
hafa mikiö breyst frá því sem þá var
þegar þær voru mjög harkalegar og
fráhrindandi. Hér er líka um að ræða
efni sem er fært í skáldlegan búning.
Hluti af sögunni, sem sögð er í mynd-
inni, er sannur en auðvitað ér síðan
búið til drama, þvi annars nennti
enginn aö horfa á myndina. I jesúita-
skólanum var umsjónarmaður prestur
nokkur sem var ákaflega Ijúfur og alls
ekki valdsmannslegur eins og hinir
kennaramir þama. Við vorum vanir
valdsmannslegum aðferðum kennar-
anna og byrjuðum strax að níðast á
þessum manni sem neitaöi aö nota
harkalegar aöferöir til að halda uppi
aga. Þessi prestur var ákaflega krist-
inn og hegöaði sér fyllilega í samræmi
við það. Við hreinlega eyðilögðum
hann. Þetta er mjög sterk minning í
huga mér og í kringum hana hef ég
byggt söguþráð myndarinnar.”
Þegar '68
misheppnaðist
— Hvenær byrjaðir þú að fást við
kvikmyndir, þú varst upphaflega
leikari, er ekki svo?
— „Þegar ég var búinn með
skyldunám vildi faðir minn að ég færi í
raungreinar, yrði t.d. verkfræðingur.
En ég er ekki þannig gerður og vildi
fást við eitthvað í átt við bókmenntir.
Eg byrjaði í stærðfræðinámi til aö
geðjast honum en eyddi mestum tíma
mínum í aö horfa á kvikmyndir. En
þar kom að ég hafði nægilega mikiö
sjálfstraust til að segja föður mínum
aö ég vildi lifa lífinu á minn eigin hátt
en ekki að lifa þvi eins og hann ætlaðist
til. Ég fór því í kvikmyndaskóla. Eg
komst inn í IDHEC (einn besti kvik-
myndaskóli í Evrópu) í byrjun árs
1968. En stúdentabyltingin gekk í garð
það ár og allt varð vitlaust og IDHEC
var lokað. Engin námskeið voru hald-
in, ekki neitt. Allir töluðu um aö skól-
inn væri úreltur. Það þyrfti að
skipuleggja hann upp á nýtt og svo
framvegis. Og menn gerðu myndir á
þessum tíma og við töluðum um
drauma-kvikmyndaskólann. Við tók-
um sjónvarpsvélaraar af sjónvarps-
mönnunum og gerðum kvikmyndir og
við tókum margt upp sem er mikil
kvikmyndaleg heimild um það sem
gerðist. Já, það gerðist margt þetta ár.
En þegar þetta brást allt, þegar ’68
misheppnaöist, vorum við öll mjög
vonsvikin. Við vildum að þessi tilraun
héldi áfram. Eg fór til ltalíu og vann
þar sem leikari í 2 ár. Svo sneri ég
aftur til Frakklands og hélt áfram að
leika og var síðan með í kvikmynda-
hópi. Sem sagt, ég lék og var í ýmsum
störfum við kvikmyndir. Einn daginn
var ég í hljóðupptöku, hinn aöstoöar-
kvikmyndatökumaður. Maöur gekk i
ýmis störf, rétt eins og var í upphafi
kvikmyndagerðar. Eg vann t.d. með
Philippe Garelle sem gert hefur eina
mynd á Islandi. Þiö hafið alveg gleymt
þeirri mynd. Hann er mjög snjall leik-
stjóri og gerði eina mjög Godard-lega
mynd og háleita sem er tekin á Islandi.
(Og enn annar Frakki, sem varð fyrir
miklum áhrifum frá Garelle, gerði
mynd um Tristran og Isolde, líka á
Islandi.) En svo snúum okkur aftur að
árunum eftir að ég sneri aftur frá
Italíu, þá hafði ég ekkert fast starf,
stundum aðstoðarmaður Garelle,
stundum í hljóðupptökunni og fleira.
Og þannig lærði ég inn á kvikmyndir.
Eg verð að taka þaö fram að það kost-
aði alls ekki svo mikiö að gera kvik-
myndir á þessum tíma. Og, guði sé lof,
þá gat maður fengið peninga til að
gera það sem maður vildi án þess að
vera of háður öðrum. .. ”
ísland — and-
stæða Partsar
— En Anthracite er eina langa
myndin þín hingað til?
„Já, hún er sú eina í fullri lengd en
ég hef gert stuttar myndir lika. Eg hef
haft tvær myndir á prjónunum og það
er aðeins spuming um fjármögnun
hvenær og hvort þær verða gerðar. Eg
átti að gera mynd eftir sögu Simenon
Don Tsjano og aðalhlutverkið átti að
vera í höndum Simone Signoret (ein
frægasta og besta leikkona Frakka um
langt skeið, nú komin á efri ár). Ég var
búinn að skrifa handrit ásamt öðrum.
Það var frönsk sjónvarpsstöð sem
ætlaði að fjármagna myndina með
öðrum en siðan dró stööin sig út úr
þessu og þar með stöðvaðist myndin
áður en tökur hófust. Eftir að sú mynd
féll þannig um sjálfa sig á byrjunar-
stigi skrifaöi ég handrit að mynd sem
er persónuleg ástarsaga, fjallar um
konu sem ég bjó með. Kvenpersónan
minnir aö mörgu leyti á aðalpersónuna
í mynd John Cassavettes, Kona undir
áhrifum (A woman under influence).
Konan er dálítið geðtrufluð og smátt og
smátt hvolfist geðveikin yfir hana en
hún býr með manni sem tekst ekki að
skilja hana. Er hann sér hversu illa
henni líður reynir hann ýmislegt til að
hjálpa henni. Hann segir henni að hann
muni fara með hana til lands þar sem
sólin sest aldrei. Hann fer með hana
með sér til Islands og þau dvelja þar í
hálfan mánuö í júlí. Þau eyða tímanum
í gönguferðir og útilíf og heimsækja
bændur. Eg ætla að nota Island sem
andstæðu viö lífið í París. Nánast öll
atriöi sem ekki eru tekin á Islandi eru
tekin innan húss. Konan er hrædd, hún
er meira að segja hrædd við að fara út.
Eg ætla aö leika með þennan mismun á
innilokuðu lífi hennar og siðan víðátt-
unni hér á Islandi. Mig langar til að
taka þennan hluta myndarinnar hér ef
það er hægt. Ég myndi vera með eins
lítinn hóp og hægt er.
En vandamálið hér er veðrið. Eg hef
verið nægilega oft á Islandi til aö vita
að þaö er ekki hægt aö treysta á það,
úff, það breytist oft á dag! Það er oft
þannig aö ekki er mögulegt að kvik-
mynda. Eg stefni aö því aö taka alla
myndina að nóttu til um sumar og nota
birtuna eins og hún er þegar sólin er
mjög lágt á lofti, nota daufu, ljúfu birt-
una sem er svo sérstök og maður finn-
ur bara á norðurslóðum.”
— Hefurðu hugmyndir um töku-
stað?
, Já, mig langar til að taka á þremur
stööum: nálægt Kirkjubæjarklaustri
og fyrir norðan, skammt frá Raufar-
höfn, og svo langar mig til að taka á
Vestf jörðum, í kringumlsafjörð.
Ferðá
norðurpólinn
— Þú hefur oft komið til Islands
áður, erekkisvo?
„Jú, ég kom hingað á hverju sumri á
árunum 1973—1977 og var í 2 mánuöi 4
ár í röð, en það var algjör tilviljun að
mér var boðið á frönsku kvikmynda-
vikuna. Ég er auðvitað mjög ánægöur
aö fá að koma hingað aftur. Eg vann
sem leiösögumaöur við laxveiðiá. Eg
kom hingað fyrst af því aöéger áhuga-
maður um laxveiðar. I það skipti var
ekki möguleiki á að fá leigt í neinni á
en svo kom ég við tíunda mann hingað
síðar og veiddi, bjó á bæ og kynntist
fólkinu þar. Þar sem ég var ekki ríkur
og það er ég ekki enn! hafði ég lengi
ekki efni á veiðileyfi í góðri á, en ég