Dagblaðið Vísir - DV - 18.06.1983, Blaðsíða 13

DV. LAUGARDAGUR18. JUNI1983.
13
gllSU*
gangurí
jógilrt-
Samband okkar hófst í september í
fyrra. Síðan hafa símtölin verið
nokkuð mörg yfir jógúrtlandamærin.
Umræðuefnið var ætíð jógúrt sem
hann framleiðir. Hans framleiðsla er
ódýrari en önnur sambærileg og því
áhugaverð fyrir blaðamann sem
sinnir neytendamálum.
Röddin í símanum var yfirleitt
glettin, maðurinn hávær á stundum.
í hvert sinn sem samband var á,
komu einhver gullkom fljótandi með
á línunni. Grunnt er á stráksskapn-
um hjá Haraldi Gíslasyni, mjólkur-
bússtjóra Mjólkursamalgs K.Þ. á
Húsavík. Röddin og tilsvörin höfðu
sagt ýmislegt um manninn.
Nú sat ég á skrifstofu mjólkurbús-
stjórans á Húsavík, röddin hafði ekki
blekkt mig. Hann talaði í símann.
Einhver skilaboð vom á ferðinni um
greiðslu á reikningi . .. „og hver
andskotinn hafi þá, ég hef ekkert
hugleitt þetta helvíti. Ég þekki þetta
helvíti ekkert ... ha, nei — það
Haraldur Gíslason mjólkurbússtjóri.
„Ekki í fyrsta shipti sem ég
sigli «trnHi straumnum99
segir Haraldur Gíslason, mjólkurbiisstjóri Mjólkursamlags K.Þ. á Húsavík
liggur andskotann ekkert á að sinna
þessu.” Hér lauk simtalinu. Hvass,
hrjúfur maður á yfirborðinu, hann
Haraldur Gíslason, en undir niðri hið
mesta ljúfmenni. Hann segist
stundum kaupa blóm handa konu
sinni, Valgerði Sigfúsdóttur, „það er
gamall ósiður sem ég hef vanið mig
á.” Hann hlær dátt, segir mér hvaða
dag og ár þau giftu sig, man það, ,,þó
ég sé stundum gleyminn.” Svo segir
hann mér af strákunum sex, sonum
þeirra.
Andstyggð á gorgeir og
rembingi
„Eg hef aldrei verið diplómat. Eg
veit að þægilegra er að vera ljúfur og
þægur en nei .. . Ég er ekkert hátt
skrifaður hjá þeim fyrir sunnan. Það
er auðvitað þægilegra að fara með
straumnum en á móti honum. En ég
hef alltaf haft það sem mottó að um-
gangast fólk sem jafningja, hef and-
styggð á öllum gorgeir og rembingi. ”
„Þingeyingur, nei, ég er Flóa-
maður, fæddur að Haugi í Gaulverja-
bæjarhreppi. En Þingeyingar eru
sniðugir, þeir eru léttlyndir og gera
grín að sjálfum sér eins og öðrum.”
„Það er nú búinn að vera dálitill
gusugangur út af þessu jógúrtmáli.
Hef ég fengið ákúrur? Nei, það hefði
líka virkað alveg öfugt á mig. Já,
Gunnar Guðbjartsson var þarna í út-
varpinu um daginn og ég líka. Hann
fór nú alveg út úr flibbanum, hann
Gunnar, í þessu máli.
Eg var fyrir sunnan um daginn,
var á fundi hjá Framleiðsluráðinu,
ég á sæti þar. Þá hitti ég mann einn
sem hefur verið forráðamaður í
landbúnaðarmálum og hann sagði
við mig: „Hvern djöfulan ertu að
gera þeim Haraldur? Þeirkútveltast
eins og hundar í kúluspili í þessu jóg-
úrtmáli. En haltu því bara áfram
»»
— þá yrði alft í grænum sjó
„Sölusvæðaskiptingin á mjólkuraf-
urðum er orðin að sumu leyti úrelt.
Það er visst tómarúm á milli fyrsta
og annars sölusvæðis. Kannski er
þetta ekki nógu vel skipulagt. En það
væri hreinn bamaskapur að breyta
öllu skipulaginu og þá yrði allt í
grænum sjó. Það væri vitleysa. En
galli er á skipulaginu í dag.”
„Aldrei hef ég bannað Mjólkur-
samsölunni að selja sínar vörur hér.
Eg á kannski ekki aö tala svona sem
mjóikurbússtjóri, en þegar jógúrtin
er orðin svo dýr að barnafjölskyldur
hafa ekki efni á að kaupa jógúrt þá er
of langt gengið. Jógúrt á ekki að vera
lúxusvarningur. Ég vil að neytendur
fái jógúrt, og fleiri vörur náttúrlega,
eins ódýrt og mögulegt er.”
„Fjárhagurinn hér hjá okkur er
góður. Við stöndum vel að vígi sem
vinnslubú og getum skilað bændum
vel verði, þrátt fyrir það að vinnslu-
varan skili sér stundum seint og illa.
Þú veist það kannski ekki en osta-
gerð er aðalsmerki hvers mjólkur-
bús. Já, já, við höfum fengið viður-
kenningar í Danmörku fyrir ostinn
okkar, Búrann til dæmis. Danir
þekk ja mig vel, ég varð næstum lekt-
or við landbúnaðarháskólann í Kaup-
mannahöfn.” Nú tekur hann eina
hlátursrokuna, „. .. já ég hef tekiö
nema hingað af Dönum. ”
- Hálftár
hjá Hitier
„Eg byrjaði í mjólkurfræðinámi í
Mjólkurbúi Flóamanna árið 1934 og
var þar í tvö ár. Fór þá til Dan-
merkur og starfaði í þrjú ár í mjólk-
ursamlagi á Jótlapdi.
Svo var ég hálft ár hjá Hitler.
Sumarið 1939 fór ég til Þýskalands og
hafði ráðið mig til 1. nóvember en
stríðið braust út í september. En ég
slapp heim og það með klækjum.
Mjólkurbússtjórinn sem ég vann hjá
var ekki nasisti. Hann sagði að við
þyrftum að grípa til einhverra ráða
til að koma mér heim. Sagði mér að
verða mér úti um bréf frá einhverj-
um ráðamanni heima á Islandi sem
tilkynnti að starf biði mín heima. Eg
fékk Jörund Brynjólfsson alþingis-
mann til að senda mér bréf, það fór
til Bonn. Og þeir slepptu mér út á
þettabréf.”
„Vinur minn einn, sem var með
mér þama, komst aldrei heim.
Sumir ráðamenn þarna í Þýska-
landi, þar sem ég starfaði, sögðu
mér bara að vera rólegur, þeir
skyldu hækka við mig kaupið. Þeir
sögðu að striðið tæki ekki nema sex
mánuði, þá yrðu Þjóðverjar búnir að
sigra. Enda tók það þá ekki nema
þrjár vikur að ganga yfir Pólland og
Frakkar gerðu strax í buxumar,
þvílík andskotans hörmung.
En ég komst heim rétt fyrir jólin
1939. Kom með gamla Gullfossi, það
var síðasta ferð hans hingað, hann
komst svo aldrei aftur. Við vorum
rúma viku á leiðinni heim. Vomm
stoppaðir tvisvar á leiöinni af Þjóð-
verjum og þrisvar af Bretum. Við
fórum aldrei úr fötum á leiðinni.”
„öll stríðsárin var ég verkstjóri
hjá Mjólkurbúi Flóamanna en fór
hingað noröur 1947. Ætlaði bara að
vera hér eitt ár en ég kynntist kon-
unni minni hér. Eg er sáttur viö að
vera hér. Annars skal ég segja þér að
ég var búinn að hálfráða mig í vinnu
á mjólkurbúi suður í Afríku.
Danskur vinur minn, mjólkur-
fræðingur, vildi fá mig til sín. Hann
sagði að ég þyrfti ekkert annað að
gera en stjórna og gæti haft svartar
vinnukonur á hverjum fingri. Eg sé
ekki eftir því að hafa ekki farið, hér
ergottaðvera.”
Haraldur Gíslason hefur verið í
pólitíkinni á Húsavík, verið í bæjar-
stjóm og formaður bæjarstjómar
um eins og hálfs árs skeið „... og ég
get sagt þér að það er ekki í fyrsta
skipti i þessu jógúrtmáli að ég sigli á
móti straumnum. Það var stundum
stormasamt í bæjarstjómarmálum
hér.”
— Helvrtis dýrtíðin —
hleypur...
Við göngum um samlagið. Þar
hefur verið tekið til hendinni, fyrir-
myndarbragur á öllu. Haraldur segir
frá uppbyggingunni sem hófst 1971
og stendur yfir enn. Til stendur að
byggja yfir gufukatla í sumar og bíl-
ana.
„Við ætlum að byrja á fram-
kvæmdum við byggingu hér fijót-
lega. Helvítis dýrtíðin hleypur alltaf
nokkmm kílómetrum á undan
manni, hún er fljótari í hlaupum en
byggingarnar að rísa. Framkvæmd-
irnar hér hafa tekið okkur rúman
áratug. Þegar menn hafa sumir
hverjir frestað framkvæmdum of
lengi og steypa sér svo á bólakaf í
framkvæmdir fer allt fjandans til.
Við höfum farið rétt í þetta, aldrei
steypt okkur í of miklar skuldir. Því
miður er allt of mikið um það hér á
Islandi í dag að fjárfestingar eru
ekki í neinu hlutfalli við það hvort
þær geta svo borið sig. Það em vand-
ræðin í íslensku þ jóðfélagi í dag. ”
Þegar við göngum um húsakynni
Mjólkursamlags K.Þ. er greinilegt
að Haraldur er á sínum heimavelli.
Hver hlutur á sínum stað og allt það
sem gera á í náinni framtíð er þegar
komið á bás í huga Haralds. A einni
hillu í forstofunni ætlar hann að stilla
upp gamalli skilvindu sem hann gróf
úr jörðu. Gamalt hjól úr síldarverk-
smiðju á Siglufirði er úti á túni og það
á að reisa á steyptum palli við hlið
„grænu byltingarinnar”, blómabeðs
semerutandyra.
Við skildum eftir langt spjall og
nokkrar hlátursrokur.
— Verð að sjá heilagan
texta
En aftur fór ég á hans fund, síðar
samadag.
„Jæja, er landbúnaðarráðherra
eitthvað að tugta þetta til?” sagði
hann þá, við fréttum af ákvörðun
landbúnaðarráðherra við frjálsri
jógúrtsölu á milli svæða.
Síminn hringdi. Hagkaupsmaður
var i simanum og pantaði jógúrt
suður.
, ,Ég þori ekkert aö segja, maður er
kominn hálfur á gapastokkinn. Allt
sem maður segir, hvort sem maður
er með réttu ráöi eða ekki er skrifað
á blað,” segir Haraldur í símann.
„Ég get ekkert sagt um það ennþá
hvort ég get sent ykkur jógúrt. Ég
verð að sjá heilagan texta ráðherr-
ans fyrst.”
Við kvöddumst.
Daginn eftir var flogið suður með
jógúrtdreytil í farangrinum yfir
rofin landamæri.
Rétt fyrir brottför af Húsavíkur-
flugvelli hitti blaðamaður Hákon
Aðalsteinsson landskunnan hagyrð-
ing. Því var skotið að Hákoni að gott
væri að fara með vísukorn suður í
farangrinum með jógúrtinni. Þáð
kom líka.
Tár í augum Gunnars glampa
glottir þ jóð með köldu sinni.
En útsendarar Haralds hampa
Húsavíkurjógúrtinni.
I dag, laugardag, kemur Húsa-
víkurjógúrtin á neytendamarkað í
Reykjavik, fyrsta sendingin sem
Hagkaup fær eftir að „landamærin”
voru opnuð aftur.
-ÞG.
Búra pakkað i mjólkursamlagi KÞ. „Ostagerð er aðals-
merki hvers mjólkurbús, "segir Haraldur í viðtalinu.