Dagblaðið Vísir - DV - 09.09.1983, Blaðsíða 2

ÐV; f’OOTWA.GHR'SvSefT'ílMBEB l«8í.
Datsun Sunny coupé, irg. 1981.
Litur: blér.
Ek. 20.000km. Verðkr. 160.000.
Bíll 1 sórfktkki.
Pontiac Grmnd Prix irg. 1977.
Litur: hvftur. Rafmagnsrúöur.
Ver0kr.286.000.
Skipti möguieg.
Toyota Crown dísil irg. 1980.
Litur: blir. Ek. 42.000 km. VerO
kr. 330.000.
EinkabiH. Skipti i ódyrari.
Renge Roverirg. 1974.
Litur: hvftur. Ek: 150.000 km.
VerO kr. 240.000. Mjög góOur
bill.
Skipti i ódýrari.
Utur: brunn. Ek: 54.000 km.
VerOkr. 125.000.
Beineeie.
Charmant árg. 1979.
Utur: blir. Ek: 60.000 km. VerO
kr. 130.000. Beinsaie.
Detsun King Kep irg. 1981.
Utur: svertur. Ek: 48.000 km.
Verðkr. 300.000.
Skipti i ódýreri.
Cltroðn CX2500 dísiiirg. 1979.
Utur: brúnn. Ek: 102.000 km.
VerOkr. 285.000.
Skiptii ódýrari.
ÍMULIBÍLASAIAN
GRENSÁSVEGI 11 -
108 REYKJAVÍK - SÍMI 83150
Félag um umferðarlæknisfræði:
Undirbúningi fyrir öku-
próf er mjög ábótavant
—verulegur hluti ungra bflstjóra ekki fær um að aka í umferðinni
„Ljóst er að verulegur hluti ungl-
inga sem fær ökuskírteini er ekki fær
um aö aka bifreiöum eða vélhjóli í
umferðinni.
Til þess að tryggja almenna notk-
un bilbelta veröur að setja í lög
sektir eða ákvæði um tryggingarið-
gjöld.
Tíö og alvarleg slys á bömum í
aftursæti vekja kröfu um löggildingu
bílbelta í aftursæti.”
Svo segir í greinargerð sem land-
læknir hefur, fyrir hönd Félags um
umferðarlæknisfræði, sent fjölmiðl-
um að loknu norrænu umferðarslysa-
þingi. Þingiö var haldið í Reykjavík í
ágústmánuöi.
„Með hliðsjón af hárri slysa- og
dánartíðni meðal 15 til 19 ára ungl-
inga er ljóst að kennslu og öðrum
undirbúningi fyrir ökupróf hér á
landi er mjög ábótavant. Sömu sögu
er aö segja um kennslu ökumanna á
vélhjólum. Um helmingur ökumanna
er áttu þátt í -slysum á gangandi
vegfarendum voru yngri en 25 ára.
Nauðsynlegt er að endurskoða
reglur um kröfur til ökuréttinda,
meðal annars gera meiri kröfu um
fleiri ökutíma fyrir próf. Vegna ört
hækkandi slysatíðni meðal 15 ára
unglinga kemur til mála að hækka
réttindaaldur þeirra, er fá leyfi tU að
aka léttum bifhjólum, úr 15 í 16 ára,”
segir í greinargerðinni.
Þar kemur ennfremur fram:
Síðan bUaöld hófst hér á landi, árið
1904, hafa á níunda hundrað
Islendingar oröið að gjalda fyrir
þessa tækni með lífi sinu. Nú er
þriðja hvert banaslys hér á landi af
völdum umferðarinnar en fyrir
hálfri öld var svo háttað um tuttug-
asta hvert banaslys.
Dauðsföll og
alvarleg slys
algengust meðal
yngstu barnanna
Kostnaður vegna slysa er gífurleg-
ur. Ætla má að hann sé um 300
miUjónir króna á ári en auk þess 150
mUljónir vegna eignatjóns.
I umferðinni slasast helst böm,
unglingar og gamalt fólk. Hlutfalls-
lega slasast flestir meðal 25 ára og
yngri. UngUngum, 17 tU 18 ára, er
allt að fimmfalt hættara viö að lenda
í slysi í umferð en fólki 25 ára og
eldra. Dauðsföll og alvarleg slys eru
algengust meðal yngstu bamanna.
ökumönnum vélhjóla og gangandi
vegfarendum er mun hættara við
alvariegummeiðslum en öörum veg-
farendum. Yfir 60 prósent ökumanna
vélhjóla er lenda í slysum hafa ekki
ökuréttindi eða hafa einungis haft
ökuréttindi í sex mánuði eða skemur.
Við árekstur mUU bifreiða og vél-
hjóla er brotinn umferðarréttur á
þeim síðamef ndu í 63 prósent tilfella.
Yfir 30% reiðhjólaslysa verða
meðal sjö ára bama og yngri en þau
hafa ekki rétt til að hjóla í umferð-
inni. Tíu til tólf gíra reiðhjól eru
hættuleg farartæki fyrir böm og
ungUnga en á þessum hjólum má ná
50 tU 60 kílómetra hraða á klukku-
stund. Foreldrar eru varaöir við að
gefa börnum sUk hjól. Æskilegt er að
hækka lágmarksaldur hjólreiða-
manna í umferð og að stórátak verði
unnið í gerð hjólreiðastíga.
Samkvæmt norskri rannsókn á
afleiðingum bifreiðaslysa slösuðust
um 90 prósent þeirra barna sem voru
óbundin í aftursætum og mörg þeirra
mjög alvarlega en aðeins 20 prósent
af þeim sem voru i belti eða í stól. Á
norrænu ráðstefnunni voru svipaöar
niðurstöður birtar frá Finnlandi og
Svíþjóð.
Notkun bflbelta
áhrifaríkasta aðgerðin
Með ýmsum aðgerðum hefur
Alvarleg slys eru algengust meðal yngstu bamauna.
öðrum Norðurlandaþjóðum tekist að
draga úr tiöni dauðsfalla og alvar-
legra slysa um allt aö 35 prósent.
Innlögnum á sjúkrahús og veikinda-
dögum vegna afleiöinga umferðar-
slysa hefur fækkað verulega.
A umferðarslysaþinginu voru
menn sammála um að áhrifarikasta
aðgerðin væri almenn notkun bíl-
belta. Hraðatakmarkanir hafa yfir-
leitt mikil og góð áhrif. Ymsar
umferðarskipulagsbreytingar hafa
dregið úr slysatíðni. Á sumum
Noröurlöndum hefur gerð hjólreiða-
stíga gefið góöa raun.
Margar minnihóttar aðgerðir í
gatnagerð, svo sem þröskuldar og
þrengingar á vegum, og mannvirki
sem aðskilja leiðir ólíkra
vegfarendahópa, kosta litla f jármuni
en geta dregið verulega úr slysum.
Fram komu mjög athyglisverðar
upplýsingar um endurbætur á gatna-
kerfi í Reykjavík sem höfðu í för með
sér lækkun ó slysatíðni um 30 til 45
prósent, svo sem gangbrautarljós,
stöðvunarskylda og gerð miðeyja á
hliðarvegi við aöalbraut. Upphækk-
un, það er þröskuldar, á götu virðist
geta fækkaö slysum um 50 til 60
prósent.
Að þrjú af hverjum f jórum slysum
verða meðal gangandi á akbraut,
kallar á aðgerðir lögreglu til að
beina gangandi vegfarendum á ak-
brautum inn á gangbrautir. Fjöldi
höfuðáverka meðal ökumanna á
reiðhjólum vekur óskir um lögbind-
ingu hjálmanotkunar ökumanna á
reiðhjólum.
Yfirleitt eru bilanir eða gallar á
bifreiðum sjaldgæfar orsakir slysa.
Viöhald bifreiða virðist því vera í all-
góöu lagi. Islendingar hófu fyrr
reglulegar skoðanir á bifreiðum en
margar nágrannaþjóðir.
Við órekstur mllll bifreiða og vélhjóla
er brotinn umferðarréttur á þeim
síðarnefndu í 63 prósent tilf ella.
DV-myndir: S.
Umferðarfræðsla
kennd til prófs
í skólum
Vakin er athygli á því að skólar
hafa miklu hlutverki að gegna í
umferðarfræðslu. Samkvæmt
umferðarlögum er skólastjórum
skylt, I samráöi við lögreglustjóra og
sveitarstjómir, að vemda skólaböm
gegn hættum í umferðinni. Lagt er til
að umferðarfræðsla verði markviss-
ari og kennd til prófs í skólum.
Einstaka heimsóknir lögreglu-
manna í grunnskóla eru ekki í takt
við þróunina í dag. Slys eru nú
algengasta dánarorsök bama og
unglinga. Skólinn hefur hlutverki að
gegna við að búa nemendur undir
þátttöku í þjóðfélaginu og þess vegna
verður hann að hefja kennslu, meðal
annars í slysafræði.
Alvarlegum meiðslum hefur
fækkað meðal nágrannaþjóða eftir
aö bilbeltanotkun varð almenn.
Augnáverkar sjást nú varla ó
sjúkrahúsum nágrannaþjóða en hér
eru þeir tiltölulega tíðari.
Mænuslit og lömun af þeim
orsökum em mun algengari hér á
landi en á öðrum Norðurlöndum.
Alvarlegum höfuðáverkum, sem
em orsök 40 til 50 prósent dauðsfalla
í umferð, hefur fækkaö mjög í
nágrannalöndum en ekki að sama
skapihérálandi.
Almennt er álitið að koma megi i
veg fyrir 90 prósent alvarlegra augn-i
slysa, lækka dánartiðni vegna höfuð-
áverka um tæp 50 prósent og koma i
veg fyrir 40 til 50 prósent alvarlegra
mænu- og höfuðáverka.
Sýnt hefur verið fram á að um það
bil helmingur þeirra, sem leggja
þurfti á sjúkrahús hérlendis eftir
umferðarslys, bar varanleg mein
fimm árum síðar í formi verkja í
hvíldeða vinnu.
Rúm 16 prósent þeirra ökumanna,
sem grunaðir eru um ölvun viö
akstur, höfðu lent í umferðaróhappi
þegar þeir náðust. Hlutur þeirra af
öllum umferðaróhöppum var 5,5
prósent.
Félag um umferðarlæknisfræði
var nýlega stofnað. Olafur Olafsson
landlæknir er formaður þess. I því
starfa læknar og fólk úr öðrum
heilbrigðisstéttum en einnig félagar
úr tuttugu öðrum starfsstéttum.
-KMU.