Dagblaðið Vísir - DV - 09.11.1983, Qupperneq 12

DV. MIÐVIKUDAGUR 9. NOVEMBER1983.
12
Frjálst.óháÖ dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaðurogútgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
AðstoOarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjó'ar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjóm: SÍÐUMÚLA 12—14. SÍMI 86011. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir,smáauglýsingar,skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMi 27022.
Simi rítstjórnar: 86611.
Setning, umbrot, mynda-ogplötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA12. Prenton:
Árvakurhf., Skeifunni 1».
Áskriftarverð á mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað25kr.
Samningsrétt aftur
Ýmsir þingmenn Sjálfstæðisflokksins vilja láta nema
úr gildi það ákvæði bráðabirgðalaganna um efnahags-
mál, sem leggur bann við kjarasamningum fram til 1.
febrúar.
Landsfundur Sjálfstæðisflokksins áréttaði um síðustu
helgi, að flokkurinn væri fylgjandi frjálsum samnings-
rétti.
Bannið við kjarasamningum komst á stefnuskrá ríkis-
stjórnarinnar við myndun hennar fyrir kröfur fram-
sóknarmanna. Sjálfstæðismenn stóðu lengi á móti þessari
kröfu en létu undan til samkomulags. Þetta bann er að
sjálfsögðu í mikilli andstöðu við sjálfstæðisstefnuna, þar
sem lögð er áherzla á sem víðtækast frjálsræði.
Nokkur rök voru til þess, að samningsrétturinn skyldi
afnuminn um skeið, svo að efnahagsaðgerðir ríkisstjórn-
arinnar kæmust fram við frið á vinnumarkaðnum. Hugs-
anlega hefði þeim ella verið kollvarpað með verkföllum
strax í upphafi. Nauðsynin var brýn. Efnahagsmálin voru
í óefni, og róttækra aðgerða þörf. Ríkisstjórnin gekkst
fyrir slíkum aðgerðum. Þær hafa borið þann árangur, að
hraði veröbólgunnar er ekki lengur langt yfir 100 heldur
um 40 af hundraði, mældur á ársgrundvelli.
Ríkisstjórnin hefur engan veginn leyst vandann. Því
skrefi, sem stigið hefur verið, verður brátt að fylgja eftir
með öðrum skrefum, sem breyta því „kerfi”, sem elur
verðbólguna. Ella renna aðgerðirnar út í sandinn. En
árangurinn er nú þegar mikill.
1 því felst, að rökin, sem afnám samningsréttar var
byggt á, eru ekki lengur gild.
Launþegar hafa fært miklar fórnir vegna kjara-
skerðingarinnar. Láglaunafólkið í landinu er illa statt. Af
ummælum verkalýðsforingja síðustu vikur má ráða, að
þeir stefni einkum að launahækkun fyrir hina lægstlaun-
uðu. Þannig má sérstaklega túlka niðurstöður nýafstað-
ins þings Verkamannasambandsins.
Fyrsti febrúar er að sjálfsögðu ekki langt undan. Taka
ber undir þá skoðun verkalýðsmanna, að erfitt yrði að
setjast að samningaborði í alvöruviðræðum, meðan
samningsrétturinn er ekki í gildi.
Afnám samningsréttar launþega er óyndisúrræði, sem
ekki ber að grípa til nema í neyð. Sú aðgerð hefur gilt í
fimm mánuöi. Ekki er ástæða til aö halda henni lengur.
Landsmenn hafa tekið efnahagsaðgerðunum með mik-
illi þolinmæði.
Skoðanakönnun DV sýndi fyrir skömmu, að meirihluti
styður aðgerðirnar.
Ríkisstjórnin hefði hagsmuni af að endurreisa samn-
ingsréttinn nú og fella það ákvæði bráðabirgðalaganna
niður í meðferð Alþingis.
Við það skapaðist meiri sáttfýsi. Laimþegar litu til
stjórnarinnar með auknum velvilja.
Árangur efnahagsaðgerðanna til þessa leyfir, að þetta
verði gert.
Láglaunafólk þarfnast kjarabóta. Því fyrr sem þær
verða því betra.
Friðrik Sophusson, varaformaður Sjálfstæðisflokksins,
sagði á landsfundinum meðal annars: „Verkalýðs-
hreyfingin hefur tekið lögbindingu samninga með
virðingarverðri hófsemi og stillingu. Árangur að-
gerðanna hefur byggt á skilningi og stuðningi alls al-
mennings. Þess vegna geta stjórnvöld sýnt styrk sinn og
trú á eigin verk með því að aflétta nú þegar lögbindingu
kjarasamninganna.” Sjálfstæðismenn geta vonandi fljót-
lega komið framsóknarmönnum í skilning um þetta.
Haukur Helgason.
Hvaðeraðger-
ast í eggja-
sölumálum?
Undanfariö hafa staöiö háværar um-
ræður um söluskipulag eggja.
Meirihluti eggjaframleiðenda í
landinu hefur óskaö aðstoðar Fram-
leiösluráös landbúnaöarins við aö
koma upp pökkunar- og dreifingarstöö
fyrir egg í Reykjavík. Nokkrir stór-
framleiöendur hafa snúist hatramlega
gegn þessum hugmyndum. Til liðs viö
þá hafa gengiö m.a. kaupmenn, bakar-
ar, Neytendasamtökin, Landssam-
band iönaöarmanna og Alþýðusam-
band Islands. Stóroröar yfirlýsingar
eru gefnar um þessi mál og staöhæfing
stendur gegn staðhæfingu.
En hvaö er þarna í raun og veru aö
gerast? Hvaöa hagsmuni er verið aö
takast á um? Er verið að verja hags-
muni neytenda eöa er eitthvaö allt
annað sem hangir á spýtunni?
Eggjadreifingarstöð
Nú eru í landinu um 290 þúsund varp-
hænur.
Samkvæmt opinberum skýrslum
skiptast hænsnabúin í landinu þannig
eftir stærö.
1 bú hefur 44 þúsund hænur
lbúhefur 35 þúsund hænur
Kjallarínn
Hákon Sigurgrímsson
2búhafa 10—20 þúsund hænur
7 bú hafa 5—10 þúsund hænur
16búhafa 2—5 þúsundhænur
19búhafa 1—2 þúsundhænur
15 bú hafa 0,5—1 þúsund hænur
Hér í landi er ekki til neinn mæli-
kvaröi á það hvað telst vera hæfilegt
fjölskyldubú í eggjaframleiðslu, en
þess má getaað í Noregi teljast þaö
vera 0,6 ársverk að hirða 2000 varp-
hænsni.
Engar tölulegar upplýsingar eru til
um hagkvæmni búa af mismunandi
stærö hér á landi en erlendis frá fást
þær upplýsingar aö þegar komiö er yf-
ir ákveðna stærö, ca 4000 hænsni, veröi
fjármagnskostnaður hlutfallslega það,
mikill aö lítill eöa enginn hagnaður
verði af frekari stækkun.
Um 25 stærstu búin eru hér
suðvestanlands og gætu því notiö þjón-
ustu eggjadreifingarstöðvar sem hér
væri komiö upp. Ef slík stöð kemst á
laggirnar veröa eggin sótt heim til
framleiöenda einu sinni í vUcu. I stöð-
inni verða eggin flokkuð í stærðar-
flokka, vegin og merkt. Eggin veröa
gegnumlýst og tekin frá blóöhlaupin,
brotin, sprungin og á annan hátt göUuð
egg. Erlendis er algengt að 5—10%
eggjanna séu tínd úr í pökkunarstöð-
inni vegna gaUa. Þeim eggjum sem
standast gæðakröfur er síðan pakkaö í
mismunandi pakkningar eftir stærð og
á þær skráö þyngd, verð, pökkunar-
Apartheidáíslandi:
Hommana í
heimalöndin
Þeir sem eru á aldur viö okkur
Hannes H. Gissurarson muna eftir
kaUinum á kassanum. Hann stóð oft á
trékassa á Lækjartorgi og flutti veg-
farendum boöskap aö fara eftir. Viö
vorum hins vegar of ungir, hygg ég, til
þess aö nema hann þá.
Annars höfum viö komist upp á þaö
að leyfa okkur að líta á það sem erlent
fyrirbrigöi er þeir sem engan eiga kær-
leikann og ekkert eiga siögæöiö reyna
að ná áttum i tilverunni með ofstækis-
fuUum trúarsetningum. Nú ber svo viö
aö innlendur maöur stígur á kassann
og hefur tölu um rök þess að eigi beri
mönnum aö taka siðferðislega afstööu
til mannréttinda, til sé trú og kenni-
setning og bókstafur er fríi frá því.
Ótímabærar athuga-
semdir — en ekki
að tilefnislausu
2. nóvember birtist í DV grein eftir
Hannes H. Gissurarson er nefnist ,,Um
geðsjúklinga, kynviUinga og sér-
eignarrétt. Ótímabærar athugasemd-
ir.”
Ljóst er aö í vetur verður mikil um-
ræöa hér á landi um frelsi og mann-
réttindi. Sú veröur yfirskrift hátíöar-
halda stúdenta 1. desember — og
reyndar varö sá dagur aftur að degi
frelsis og mannréttinda þegar í fyrra,
er Samtökin ’78, félag lesbía og homma
Guðni Baldursson
á Islandi, efndu til mótmælastööu viö
Alþfagishúsiö og útvarpshúsiö. Enn
jmeiri athygli en nokkrar aögeröir 1.
desember hygg ég aö veki umræöur
þær er standa fyrir dyrum í
Norðurlandaráði um mannrétttada-
mál á Islandi. EUefu þfagmenn í
Norðurlandaráöi, þó enginn Islending-
anna sex, hafa lagt þar fram tUlögu
um samræmdar aögeröir tU afnáms
misréttis gagnvart lesbíum og homm-
um. 1 - gretaargerð með tiUögunni
kemur fram mjög hörð gagnrýni á ís-
lensk stjórnvöld fyrir aögeröaleysi í
þessu efni. TiUagan kemur væntanlega
til afgreiðslu á fundi Norðurlandaráðs
í Stokkhólmi í febrúar-mars í vetur, en
er nú tU umsagnar hjá dómsmálaráðu-
neyti og Samtökunum ’78, félagi lesbía
og homma á Islandi, sem aöila að
O
m
• „Fyrir atbeina einstaklinga, samtaka
þeirra og þjóðmálahreyfinga, hefur
áunnist gífurlega mikið til þess að veröldinni
fer fram, þó að mishratt fari í löndum. En víst
er að sú þróun hefur ekki orðið fyrir tilstilli
„markaðsaflanna”, markviss barátta grund-
völluð á kærleika og siðgæði dugar hér ein.”

:

m