Dagblaðið Vísir - DV - 03.08.1984, Side 6

6
DV. FÖSTUDAGUR 3. AGUST1984.
„Eg man ekkert frá því um 2—3
leytiö um daginn er ég og einhverjir
aðrir sátum í grasinu viö Sundhöllina,
drukkun brennivín og reyktum hass.
Eg var í algjöru „black-out” þar til ég
rankaöi viö mér í Slippnum viö þaö að
verið var aö skjóta á mig. Eg varö
dauðskelkaður.” Þannig lýsir Mar-
teinn Einarsson aðdragandanum aö
því er hann gekk vestur Vesturgötuna
meö hlaðna haglabyssu í höndunum,
skaut á bíla viö götuna og fór síöan um
borö í bát í Daníelsslipp og tók aö
skjóta út um allt hverfiö, þann 4. maí í
vor.
Nóttina áður haföi Marteinn brotist
inn í tvær trillur í höfninni ásamt
tveimur öörum og þaöan höföu þeir
stoliö haglabyssunni, ca 100 skotum í
hana og tveimur sjónaukum. Meö
þetta höföu þeir fariö í mannlaust hús
við Vesturgötuna og skiliö þar eftir en
um morguninn fór Marteinn þaöan og
út í Hafnarfjörð aö ná sér í peninga
fyrir áfengi.
Lögregla og áhorfendur fylgjast meö skotmanninum.
DV-myndir S.
17 ára rugl
Aðdragandinn aö skotárásinni er þó
í rauninni miklu lengri en þessi eini
sólarhringur sem nánar verður komiö
aö síöar. Sjálfur lýsir Marteinn honum
sem 17 ára rugli í áfengi, lyfjum og
dópi ef undan er skilið tímabil þar sem
honum tókst aö rífa sig út úr þessum
vítahring, stofna fjölskyldu og byggja
sér einbýlishús á Homafiröi. DV ræddi
við Martein í Hegningarhúsinu viö
Skólavörðustíg þar sem hann sat og
beið dóms í máli sínu en sá dómur var
kveðinn upp nú skömmu fyrir
verslunarmannahelgina.
,,Ég er fæddur á Akranesi fyrir 32
árum og uppalinn þar. Gekk þar í skóla
fram aö öðrum bekk gagnfræöaskóla
er ég hóf sjómennskustörf sem veriö
hafa min vinna og mitt aðaláhugamál
framáþennan dag,” segir hann.
„Eg var 13 ára gamall er ég byrjaði
í sjómennskunni, fyrst meö skólanum á
sumrin og þá á snurvoö en 15 ára
gamall fór ég á stærri báta, alltaf frá
Akranesi fyrstu árin. ”
Fyrsti sopinn
Þegar Marteinn er 15 ára gamall
byrjar 17 ára rugltímabilið. Fyrsta
áfengissopann drakk hann 12. febrúar
1965 og segist hann muna þessa dag-
setningu vel því þá var móöir hans að
fæöa yngsta bróður hans.
„Drykkjan varö fljótt að vandamáli
hjá mér. Ég held aöí upphafi hafi þetta
mest veriö til aö vera meö félögunum
en þeir voru yfirleitt eldri en ég á þess-
umárum.
Eg vann stanslaust á sjónum á þess-
um árum en á milli úthalda og í hléum
komu áfengis- og dóptímabil sem urðu
stærri og stærri eftir því sem árin liðu.
A síöustu árum voru þessi tímabil
farin að ná yfir vikur í stað 1—2 daga í
byrjun.
Ég fór fljótlega að éta pillur meö
áfenginu og síöan þróaðist þaö yfir í
morfín og sterkari efni. Á þessum
árum var maöur oft í innbrotum til aö
afia sér lyf ja,” segir hann.
Á árunum 1973—75 var Marteinn
svo í sambúð meö konu sem hann
kynntist eftir að hafa farið í meöferð
... ” ég var alltaf af og til í afvötnun
en hélt aldrei út allan tímann, kláraði
yfirleitt ekki meðferðina,” segir hann.
,,Sambúð okkar gekk mjög vel á
þessum árum, mér þótti mjög vænt um
konuna enda var hún heiöarlegasta
kona sem ég hef kynnst á lífsleiðinni á
öllum sviöum. Viö bjuggum saman í
vesturbænum í Reykjavík og höfðum
lagt drög aö ibúöarkaupum er áfalliö
kom. Þaö var um jólin 1975, er ég var á
togaranum Snorra Sturlusyni, að ég
fekk skeyti út á sjó um að konan hefði
látist. Haföi veriö látin í 2 daga er kom-
iðvaraðhenni.
Ég var svo sleginn aö ég spuröi ekki
einu sinni um dánarorsökina og um
leiö og ég kom í land datt ég í mikið
fyllirís- og dóprugl en meöan á sambúö
okkar hafði staðiö haföi ég varla snert
áfengi aö heitið gæti. Meö drykkjunni
vann ég stöðugt en svo fór aö ég missti
pláss á þeim skipum sem ég var á og
fór að slá slöku viö. Á þessum tíma var
ég orðinn stýrimaöur á þeim bátum
sem ég vann á og reyndi aö passa mig
á því aö vera ekki ölvaöur í þeirri
vinnu.
Áriö 1976 hlaut ég svo 6 mánaða
fangelsisdóm en þá hafði verið slegiö
saman í einn dóm öllum þeún innbrot-
um og afbrotum sem ég hafði gerst
sekur um á árunum þar á undan,”
segir Marteinn.
Litla-Hraun 1976
Marteinn afplánaði 4 mánuði af
þeim 6 sem hann var dæmdur í á Litla-
Hrauni en á þessum mánuðum varö
algjör hugarfarsbreyting hjá honum
aö eigin sögn og ákvaö hann aö rífa sig
upp úr þeim vítahring sem hann var
kominn í áöur en hann var settur inn og
reyna að byrja lífið upp á nýtt.
„Eg þekkti engan af þeim sem þá
voru í vist á Litla-Hrauni er ég kom
þangað,” segir hann. „Maöur hefur
heyrt ótal sögur af pilluáti fanga en
þegar ég var þarna varö maöur ekkert
var viö slíkt. Læknar gáf u ekki út lyf til
aö dópa menn upp á Hrauninu. Það er
vitleysa. Allri lyfjagjöf var haldið í
algjöru lágmarki á þessu tímabili sem
ég þekki til enda hefðu fangarnir ekki
getað stundað steypuvinnuna þarna
uppdópaðir og í rugli,” segir hann.
Marteinn var í steypuvinnunni og
segist hafa haft þaö gott í henni Auk
þess hafi fangelsiö haft upp á margt aö
bjóða, meðal annars kennslu í íslensku
og öðrum greinum... ” aösóknin í
hana var lítil en ég haföi gott af því að
læra þarna enda haföi ég hætt í skóla
mjög snemma”, segir hann.
„Eg hafði ágætis laun fyrir vinnu
mína Það var unnið' eftir bónuskerfi,
að vísu lágu, en menn geta haft ágætis
Dagsbrúnarkaup í þessu. Þeir sem
ekki voru í steypuvinnunni höfðu hins
vegar rétt fyrir tóbaki, Eg hef heyrt aö
þetta hafi breyst síðan ég var þarna en
þaö kemur í ljós hvernig er ég fer
þangaö aftur núna.”
A þeim tíma sem Marteinn var á
Hrauninu 1976 man hann ekki eftir því
aö nokkum tímann hafi oröiö nokkurt
uppistand þótt menn væru misjafnir á
taugum eins og hann oröaði þaö og
hvaö hann sjálfan varöar ákvaö hann
aö snúa algerlega viö blaöinu er hann
kom afHrauninu.
„Menn geta látið vistina þarna vera
sér jákvæða ef þeir vilja og er ég
losnaði ákvaö ég að flytja til Homa-
fjarðar. Átti þá í fómm mínum eina •
ferðatösku og eina flösku af brenni-
víni.”
Hornafjörður
Marteinn minnist áranna á Homá-
firöi meö trega, segir þau að mörgu
leyti besta tímabilið á ævi sinni.
„Upphaflega fór ég þangaö til að
vinna i síldinni. Eg kynntist stúlku
fljótlega eftir að ég kom á staðinn og
mig minnir aö við höfum farið aö búa
saman haustiö 1977. Eftir það sæki ég
um lóö á staðnum og tek einn dýrasta
grunn sem tekinn hefur verið þarna,
þaö voru 5,5—9 metrar á fast í honum
og þurfti ég aö keyra næstum allri
lóðinni á haugana eins og hún lagöi sig.
Þetta gekk þó nokkuö vel, grunnur-
inn komst fljótlega upp og ég vann
stanslaust í húsinu þar til viö gátum
flutt inn í þaö 1978 en um svipaö leyti
giftum viðokkur.
Eg skal viöurkenna þaö aö stúlkan
átti marga góöa punkta í sér en hún
kom seinna illa fram við mig og var í
raun völd aö því að ég féll aftur í sama
farið og verið hafði áöur en ég fór á
Hraunið. Sennilega spilar margt héma
inn í. Álagiö vegna húsbyggingarinnar
var gífurlegt, við vorum bæði sundur-
keyrð af vinnu og sambandi okkar
hrakaði mjög eftir að viö fluttum inn í
húsið.
Er ég kom upphaflega á Homaf jörö
vissi enginn um minn fyrri feril en
áður en viö hófum okkar sambúö sagöi
ég stúlkunni frá því að hverju hún
gengi og hvemig maöur ég heföi verið
áður. Fljótlega eftir aö viö giftum
okkur fór hún svo að brjóta mig niöur,
allt átti aö vera og standa eins og hún
vildi hafa það, hún sagöi sögur af mín-
Marteinn Einarsson
um fyrri ferli í bænum og eitthvað var
um framhjáhald af hennar hálfu.
Endaöi sambúö okkar því með skiln-
aði.
Við skilnaðinn auglýstum við eftir
tilboðum í húsið okkar og bárust 8 tilboð
í þaö en þá voru allir búnir að heyra
sögumar hennar um mig og ekki kom
til greina af hennar hálfu að ég keypti
hennar hlut í húsinu. Varð ég að sætta
mig við að húsið væri selt á 33 milljónir
gamlar, sem ég kalla gjöf. Þetta var
1980 og þá kostaði 2ja herbergja íbúð í
blokk 24 milljónir þannig að maður
hafði ekki einu sinni fyrir vinnulaunun-
um út úr þessari sölu,” segir Marteinn.
Hann ber Homfirðingum gott orð,
segir þá vera besta fólk og hann hefði
gjarnan viljað setjast þar að.. . ” ég
vil sérstaklega nefna Hermann Hans-
son kaupfélagsstjóra sem var mér
mjög hjálplegur við að byggja einbýl-
ishúsið og á skiliö lof fyrir en í kaup-
félaginu átti maður kost á því aö fá
byggingarreikning þannig aö maður gat
tekið efni út á hann og kom það mun
hagstæðar út en bankalán. Einnig voru
margir heimamenn manni hjálplegir
við bygginguna, ’ ’ segir hann.
„Utgerðin á Hornafirði er vel rekin
enda góðir sjómenn þar, fólkið hörku-
duglegt og sá munur á þessum stað og
mörgum öðrum vertíöarplássum, sem
ég hef unniö á, aö þama standa menn
ekki meö tárin í augunum ef þeir þurfa
að borga manni vinnulaun.”
Aftur í ruglið
Eftir skilnaðinn segist Marteinn hafa
brotnað niður......ég sá ekki ljós í
neinu og fannst allt vera tilgangslaust.
Eg var áfram á Hornafirði í smátíma
eftir þetta en þá var ég farinn aö drekka
aftur þótt ég héldi mig frá lyfjunum
þar til um áramótin í ár. Á þessum ár-
um 1981—83 var ég á togurum og
bátum, ýmist sem vélstjóri eöa stýri-
maður víös vegar um landiö. Þessu
fylgdi mikil drykkja sem fór úr bönd-
unum í fyrrasumar er ég var að vinna
á rækjubátum frá tsafirði. Henni
fylgdu vandræði en þó ekki svo aö ég
lenti í lögreglunni. Síðan flutti ég til
Tálknafjarðar og vann sem vélstjóri
þar á bátnum Maríu Júlíu. Um
veturinn axiarbrotna ég á þeim bát er
viö fengum á okkur brotsjó og er því
óvinnufær allan desember- og janúar-
mánuö. Eg flyt svo suöur og fæ pláss á
togaranum Apríl frá Hafnarfirði í
febrúar. Hann er oft bilaöur á þessum
tíma og seinna um veturinn fæ ég
lungnabólgu, er settur inn á Land-
spítalann. Rétt áður en það varð er ég
byrjaöur aö fikta við lyfin aftur og er
ég kem af spítalanum þá er ég sprung-
inn. Fer aö taka allt, morfín,
amfetamín og kannabisefni auk áfengis-
ins. Fer á sjóinn í mars en slær niður
aftur úti á miðunum og er veikur allan
túrinn,” segir Marteinn.
Skuldar milljón
í skatta
Er hér er komið sögu skuldar
Marteinn eina milljón í skatta en hann
segist hafa verið á stöðugum flótta
undan skattinum frá því hann flutti frá
Hornafiröi.
„Þessar greiðslur eru mér
óviðráðanlegar, ég fæ mér lögfræðing
til að vinna í þessum málum og semja
um greiðslur, annars hefði ég orðið að
segja mig á sveitina. Eg þoröi ekki aö
kaupa neitt eða eiga neitt og sá engan
tilgang í því að fara aftur í enn eina
meðferöina ef ég stæði svo frammi
fyrir þessu vandamáli að henni lok-
inni,”segirhann
I apríl er Marteinn svo kominn í
slagtog með þeim sem hann kynntist á
Hrauninu 1976 og þá á kafi í dóp-
neyslu.. . „ ég tók mikiö af krystal-
amfetamíni á þessum tíma sem er
mjög sterkt efni auk kannabisefna og
róandi lyfja”, segir hann.
Auðvelt að
útvega lyf
Otvegun lyfjanna var auðveld að
hans sögn. Hann fór til læknis hér í
Reykjavík en hjá honum segir
Marteinn að hver og einn hafi getað
fengið óskalista sinn uppfylltan.
„Eg hafði aldrei fariö til hans áöur
og hann haföi ekki hugmynd um hver
ég var. Ég fór á stofuna til hans, settist
niður og sagði honum hvað ég héti.
Hann spurði mig á móti hvað ég þyrfti
og bað ég hann um 90 töflur af myra-
pont sem er megrunarlyf og 50 töflur af
decaphon sem er róandi. Læknirinn
spurði mig ekki hver væri heimilis-
læknir minn eða hvort ég hefði yfirleitt
neytt þessara lyfja áður. Ég fór til
hans aftur stuttu seinna og baö um
sama skammt. Þá vissi hann ekki
hvað ég hét og hafði tapað lyfjaskrá
minni. Þetta endurtók sig svo í þriðja
sinn. Þá varð hann aftur að gera nýtt
kort. Fyrir hvem lyfseðil borgaði ég