Dagblaðið Vísir - DV - 06.07.1985, Blaðsíða 7

DV. LAUGARDAGUR 6. JOLI1985.
51
veltur. Eg sló hinum strákunum fljót-
lega viö og tætti sundur skotmörk á
jöröu niðri áöur en þeir svo mikið sem
komu auga á þau. Kennarinn okkar
vissi hver var besti flugmaöurinn í
hópnum og aö lokum var ég sá sem
hann mælti með að yröi orrustuflug-
maöur. Eg var í sjöunda himni.
Strax og ég var orðinn orrustuflug-
maöur gat ég ekki hugsað mér að vera
neitt annaö. Þjálfun stóð yfir í sex
mánuöi og fór fram í Nevadaeyðimörk-
inni, skammt frá Tonopah. Við vorum
30 saman, ailt kaldir kariar og það var
sláttur á okkur. Þegar við vorum ekki
að fljúga renndum við upp leður-
jökkunum okkar, sem sögðu
umheiminum hverjir við værum,
hópuðumst inn í Ford-bílinn sem vinur
minn, Bud Anderson, átti og keyröum
inn í Tonopah. Þegar viö fengum út-
borgað spiluöum viö fjárhættuspil í
bakherbergjum Tonopahklúbbsins,
drukkum okkur blindfulla af viskíi og
reikuðum svo yfir í hóruhúsiö á staðn-
um. Ungfrú Taxine, sem þar fór með
stjóm, reyndi alltaf að sjá okkur fyrir
Flugmenn NASA voru
sennilega ógœtir
verkfrnðingar en heldur
sorglegir orrustuflug-
menn. Nú er öldin önn-
ur. Ég tek ofan fyrir
hverjum NASA flug-
manni sem stýrir geim-
skutlu.
Neil Armstrong var
kannski fyrsti maðurinn
ó tunglinu en hann þótt-
ist svo sannarlega ekki
þurfa að taka við nein-
um róöum fró flugmönn-
um.
nýjum stelpum svo okkur leiddist ekki
og við freistuðumst til að reyna Lucky
Strike, hóruhúsið í Mina, sém var í 70
mílna fjarlægð. En við fórum samt
sem áður til Mina og máluðum bæinn
rauöan þar til fógetinn rak okkur á
brott. Næsta morgun skaut Mustang
orrustuvél vatnstankinn í Mina í tætl-
ur.
Frá Nevada fórum við seint í júní
1942 og þá tii Kaliforníu þar sem við
æfðum okkur í að fylgja sprengjuflug-
vélum og vakta strandlengju. Þegar við
vorum búnir að koma okkur fyrir í
bænum Oroville fór ég í heimsókn í
menntaskóla staðarins til þess að
reyna að skipuleggja dansleik svo að
við gætum kynnst stelpunum á staðn-
um. Eg var búinn að ganga um allan
skólann þegar ég rakst á skrifborð þar
sem sat mjög falleg, dökkhærð stúlka.
Hún hét Glennis Dickhouse. Eg spurði
hvort hún gæti komið á dansleik fyrir
um það bil 30 stráka. Hún varð svo örg
Ég hefði viljað gefa
mikið til að ajó framan í
Armstrong. Ég veit ekki
hvað yfirmaðurinn sagði
við hann í einrúmi en
þegar hann só mig
skellti hann upp úr.
á svip að ég bjóst við því að hún myndi
henda mér út.
„Býstu við að ég geti töfraö fram
dansleik og útvegað 30 stelpur meö
þriggja tíma fyrirvara?”
„Nei,” sagði ég. „Þú þarft ekki að
útvega nema 29 vegna þess að ég vil
farameðþér.”
Og Glennis tókst þetta. Þegar við
fórum loks til Evrópu skírði ég Must-
angvélina mina Glamourous Glennis.
Clarence „Bud" Ander-
son,
flugmaður í 363.
flugsveit:
Chuck Yeager er besti vinur minn.
Tengsl okkar eru ákveðin og djúp og
þau mynduðust meðan við börðumst
saman í háloftunum.
Hann var mjög áberandi, bæði sem
flugmaður og persónuleiki, allt frá því
aö ég hitti hann fyrst í Tonopah. Hann
flaug eins og djöfullinn sjálfur og var
sýknt og heilagt að taka þá áhættu sem
honum er svo eiginleg, án þess að hann
sé fífldjarfur. Við eiskuðum aUir aö
fljúga lágt yfir jörðinni en hann flaug
alltaf nokkrum fetum neðar en við hin-
ir. Hann var árásargjarn og kappsam-
ur en ægilega fær um leiö. Þegar við
lentum í bardaga æddi hann aldrei
beint inn í Þjóðverjasveiminn heldur
notaði hann þessa skörpu sjón sína til
þess að spenna gildru. Og þegar hann
gerði árás var hann ofsafenginn. Það
var ekki til sá flugmaður í sveitinni
sem ekki vildi hafa Chuck Yeager
nærri sér í hættulegri ferð, ekki einu
sinni þó að viðkomandi iikaði heldur
illa við hann.
Chuck Yeager:
Hinn 12. október stjórnaði ég
fylgdarsveit með sprengjuflugvélum
yfir Bremen og skaut þá niður fimm
óvinavélar. En ég var líka heppinn.
Við mættum tveimur deildum B—24
sprengjuvéla yfir Hoilandi og ég lét
tvær deildir Mustanga gæta þeirra en
fór svo á undan meö minni eigin sveit
til að kanna aðstæður. Við vorum yfir
Steinhudervatni þegar ég kom auga á
Viö vorum með óœtlanir
um herstöðvar í geimn-
um allt fró 1947 og þœr
ótti að manna með
okkar eigin geimförum.
nokkra depla um það bil 50 mílur fram
undan okkur. Þetta er kallað orrustu-
sjón. Að geta séð svona langt er hæfi-
leiki sem ég á erfitt með að skýra og
við vorum bara tveir í flugsveitinni
sem gátum það. Hinir strákarnir, sem
voru með ágæta sjón á jörðu niðri,
treystu bara á aö við tveir myndum sjá
fyrir þá í loftinu. I þetta sinn lét ég
strákana ekki einu sinni vita í talstöð-
inni heldur hélt ferðinni óhikað áfram
úr sólarátt. Við vorum í 28 þúsund feta
hæð og nálguðumst deplana óðfluga.
Brátt gat ég taliö 22 depla og ég giskaði
á að þetta væru Messerschmidt 109
vélar að bíða eftir sprengjuflugvélun-
um okkar. Þaö reyndist vera rétt.
Þjóöverjarnir hringsóluðu bara
þarna og biðu og sáu okkur ekki því við
komum úr sólarátt. Við vorum í aðeins
1000 metra fjarlægð þegar þeir tóku
loksins við sér. Ef foringi þeirra hefur
komiö auga á okkur hefur hann senni-
i kvikmyndinni Tha Right
Stuff f6r Sam Shspard mað
hlutverk Yaagars.
lega haldið að við værum fleiri Me-109
vélar þvi hann gerði enga tilraun til að
komast undan. Eg réðst á öftustu flug-
vélina þeirra en í sömu mund og ég ætl-
aði aö láta vaöa sneri flugmaðurinn
skyndilega til vinstri og rakst á næstu
vél við hliðina. Þær hröpuöu báðar.
Þetta var næstum fyndið: ég hafði enn
ekki hleypt af skoti en hafði unnið tvo
sigra. Brátt var þetta orðin ein alls-
herjar ringulreið. Eg tætti í sundur
eina Me—109 af 600 metra færi — þriðji
sigurinn — og sneri síðan af mér eina
sem reyndi að komast aftan að mér;
nam næstum því staöar í loftinu og var
þá kominn í færi við hana. Færið var
aöeins 50 fet og hún fór í þúsund mola.
Loks lét ég fimmtu véUna elta mig
niður að jörð og æddi svo snögglega
upp á við. Hann var ekki eins snar í
snúningum og brotlenti.
Þegar rigndi og við þurftum ekki að
fljúga sátum við í flugsveitarklefan-
um, hlustuðum á Glenn Miller-plötur
og grilluðum ostasamlokur yfir eldi.
Ef okkur hafði gengið vel þann daginn
hituöum við skörung með hakakrossi
og brenndum nasistamerkiö á útidyra-
hurðina. Hver hakakross þýddi einn
Þjóðverja sem við höföum skotiö niöur
og þegar ég hvarf á braut voru 50
hakakrossar á huröinni. Síðustu vik-
una í nóvember náði ég öðru sinni þeim
áfanga að skjóta niður 4 eða fleiri vélar
i sama bardaganum. Þeir sem náðu
því voru kallaðir „ásar” og í þetta sinn
skaut ég niður akkúrat fjórar. Alls
urðuþær 11.
I júlí 1945 kom ég til starfa á Wright
Field. Ég var skráður sem aðstoöar-
maður tilraunaflugmannanna sem
áttu að reyna nýjar og byltingarkennd-
ar flugvélategundir, tegundir sem áttu
eftir að færa okkur hálfa leið út í geim-
inn og breyta flugsögunni algerlega.
Tveimur vikum eftir að ég kom til
Wright flaug ég fyrstu nothæfu, banda-
rísku þotunni. Eg var giftur Glennis og
saknaöi þess að hún gat ekki verið hjá
mér en að öðru leyti var ég í sæluvímu.
Eg gat flogið eins mikið og mér sýndist
og notaöi það óspart. Eg kynntist líka
nokkrum tilraunaflugmannanna en
mig dreymdi aldrei um aö ég gæti
orðið einn þeirra — mig vantaöi
menntun. Þeir voru um það bil 25 og
litu á sig sem kónga í ríki sínu. Þeir um
það, hugsaöi ég, þeir hljóta að geta
staðið undir því.
I hvert sinn sem þeir fóru á loft beið
ég þess vegna í 15 þúsund feta hæð yfir
Wright í P—51 vél og gerði svo árás.
Eg sýndi allar kúnstir sem ég kunni og
vann þá alla. Sumir reyndu ekki einu
sinni en alhr urðu þeir hundfúlir yfir
því að aðstoðarmaöur sýndi þeim í tvo
heimana.
Eg flaug í sex til átta tíma á dag. Ég
flaug öllu sem til var, þar á meðal
flestum japönsku og þýsku vélunum
sem höfðu verið herteknar. Eg prófaöi
25 mismunandi tegundir. Ég skildi
aldrei hvemig flugmaður gat gengið
fram hjá kyrrstæðri flugvél án þess að
langa til þess að klöngrast inn í stjórn-
klefann og fara í loftið. Ég snerti jörð-
ina yfirleitt ekki nema nákvæmlega
nógu lengi til þess að stökkva út úr
einni flugvél og yfirfara aðra. Eg flaug
meira að segja fyrstu tilraunaþotunni,
Bell P—59, sem hafði verið prófuð með
leynd í Kalifomíueyðimörkinni árið
1942.
Eg hafði áhuga á öllu í sambandi við
flugvélar: hvemig þær flugu, hvers
vegna, hvað hver um sig gat og gat
ekki og hvers vegna. Eg var alltaf að
læra eitthvað nýtt. Það var mikill
akkur í því fyrir mig hversu mikinn
áhuga og vit ég hafði á vélum. Það gat
komið sér vel þegar eitthvað fór úr-
skeiðis í 20 þúsund feta hæð.
Þotuöldin hófst fyrir mér daginn
sem ég settist inn í stjómklefa Lock-
heed P—80 Shooting Star — fyrstu not-
hæfu, bandarísku þotunnar. Mér
fannst eins og ég væri að fljúga í fyrsta
sinn. Eg réð mér ekki fyrir gleði þegar
ég lenti. Stuttu seinna sótti ég um inn-
göngu í tilraunaflugmannaskólann.
Eg bjóst við að líf okkar Glennis
myndi fljótlega verða heldur hvers-
dagslegt eftir að ég væri orðinn
tilraunaflugmaöur. Það fór sannar-
lega á annan veg. Skömmu eftir aö ég
útskrifaöist var ég valinn til þess að
fljúga X—1 og reyna að rjúfa hljóð-
múrinn.
Eg hafði séð X—1 tvívegis þegar viö
skruppum út í Murocflugstöðina í
Mojaveeyöimörkinni til þess að ná í
flugvélar og flytja þær til Wright. Vélin
var fest neðan í B—29 sprengjuflugvél,
hún var agnarsmá og máluð skær-
bleik. Hún var líkust byssukúlu. Ein-
hver sagði mér að hún væri eldflauga-
knúin og hönnuð til þess aö brjóta
Áhœttan var þaö sem líf
okkar snerist um en 6g
var alltaf hrœddur við
dauöann...
The Right Stuff? Ég
neita þvi ekki aö ég var
fjandi góöur... Ef óg sný
upp tónum é morgun þó
verður það ekki með
grettu ó andlitinu.
hljóömúrinn. Það var ofvaxið minum
skilningi og ég lét kyrrt hggja.
Flugmaður X—1 var óbreyttur borg-
ari sem hét Chalmers „Slick” Goodlin.
Hann var svipmikih náungi og var
sagöur græða stórfé á þessum áhættu-
sömu flugferðum. Eg heyrði sagt að
hann væri kræfur karl og hraustur og
það hlaut hann að vera úr því hann
slapp svona vel frá þessum X—1
tilraunum. I þá daga flugu óbreyttir
borgarar alltaf tilraunaflug svo þaö
væri hægt að borga þeim vel fyrir; þaö
ætlaðist enginn til þess að herflugmað-
ur hætti lífi sínu fyrir þaö kaup sem
herinn borgaði.
Ég dundaði mér við flugsýningar og
ýmsar tilraunir og af því ég var yngsti
tilraunaflugmaöurinn í hópnum mátti
ég þakka fyrir að fá að laga kaffi. Svo
fór ég í maí 1947 á fund með öllum
tilraunaflugmönnunum og þar var
beðið um sjálfboðaliða til þess að
fljúga X—1. Vinir mínir, Bob Hoover
og Jack Ridley, réttu upp hönd, ásamt
mér og fimm öðrum.
Hoover og ég vorum eiginlega alls
ekki í klíkunni og vissum varla hvað
var á seyði. Þó heyrðum við aö X—1
áætlunin væri lent í einhvers konar
vandræðum og að flugherinn ætlaði að
taka hana úr höndum Bell og Slick
Goodlin. Það var mest í bríaríi sem ég
gaf kost á mér því ég vissi vel að þaö
væru að minnsta kosti tíu flugmenn
sem voru á undan mér í starfsaldurs-
röð og voru til í að taka þetta að sér.
Albert G. Boyd ofursti átti að sjá um að
velja flugmann og skömmu eftir að
beðið var um sjálfboöaliöa flaug ég í
flugsveit hans frá Cleveland þar sem
ég hafði tekið þátt í flugsýningu. Þegar
hann lenti sagði ég í talstööina: „Ekki
slæmt af öldungi aö vera.”
Honum var ekki skemmt. „Hver
sagði þetta?” gelti hann í talstöðina en
enginn sagði neitt. Ég þóttist samt vita
að hreimurinn hefði komið upp um
mig. Við félagarnir gerðum honum
líka ýmsa skráveifuna aöra, svo að
þegar ég var kallaður á hans fund
skömmu síðar bjóst ég við að nú ætti að
taka mig í gegn. Boyd var strangur
yfirmaður og hann var ægilegur að sjá
þegar ég gekk inn á skrifstofuna til
hans. Svo lét hann mig standa í rétt-
stööu í hálftíma meðan við töluðum
saman. Eg var gersamlega utan við
mig þegar ég fór. Hann bauð mér ekki
beinlínis X—1 en fór svona í kringum
það. Hann spurði mig hvers vegna ég
hefði gefið kost á mér og ég sagði
honum að þetta virtist áhugavert fyrir-
tæki, öðruvísi flugvél. Hann sagði:
„Yeager, þetta er hin eina sanna flug-
vél. Fyrsti flugmaðurinn sem fer
hraöar en hljóöiö kemst í mannkyns-
sögubækumar. Þetta veröur söguleg-
asta flugið síðan Wrightbræður voru og
hétu. Og þess vegna var X—1 smíðuð.”
Hann sagöi mér að það væru alls
konar ótrúlegar flugvélar á teikniborð-
inu, þar á meðal flugvél sem gæti
flogið sex sinnum hraðar en hljóðið og
hljóðfrá sprengjuflugvél, knúin kjarn-
orku. Herinn ætlaöi líka aö smiöa flug-
vél sem gæti farið út í geiminn og
annað var eftir þessu. En allt valt
þetta á því að X—1 gæti rofið hljóðmúr-
inn. „Eg efast ekki um að það er
hægt,” sagði Boyd mér, „og það
veröur herflugmaður sem gerir það. ”
Hann sagði mér líka hvers vegna
flugherinn ætlaði að taka verkefniö af
Bell. Slick Goodlin hafði verið ráðinn
til þess að fara með X—1 upp í Mach
0.8 en Mach 1 er hljóðhraöinn. Þetta
hafði honum tekist. Nú heimtaði hann
150 þúsund dollara fyrir að rjúfa
hljóðmúrinn. Hann hafði flogið X—1
meira en 20 sinnum en fannst spennan
orðin einum of mikil og vildi því semja
upp á nýtt. Hann bað líka um að
greiðslunum yrði dreift á fimm ár til
þess að hann kæmist hjá háum
sköttum. Bell hafði þá fengið