Dagblaðið Vísir - DV - 09.06.1986, Qupperneq 14

14
DV. MÁNUDAGUR 9. JÚNÍ 1986.
Otgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON óg ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÖSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLÍUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 450 kr.
Verð í lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Austurríki tapaði
Austurríki tapaði í síðari umferð forsetakosninga
landsins um helgina. Austurríkismenn kusu sér forseta,
sem hefur reynzt ósannsögull í meira lagi og á þess
ekki kost að verða boðinn í margar opinberar heimsókn-
ir til útlanda. Hann verður baggi á landinu.
í Bandaríkjunum er uppi öflug hreyfing meðal þing-
manna um að hindra, að Waldheim komi þangað. Ætla
þeir að setja hann á skrá yfír óæskilega útlendinga.
Gyðingar eru fjölmennir í Bandaríkjunum og munu
þeir ekki láta sitt eftir liggja í þessari baráttu.
í mörgum löndum Evrópu minnast menn nasismans
með lítilli gleði. Það veldur því, að til dæmis Hollending-
ar vilja hvorki sjá né heyra Waldheim. Svipaða sögu
má sennilega segja af Dönum og fleiri þjóðum, sem áttu
um sárt að binda í síðari heimsstyrjöldinni.
Þar með er ekki sagt, að Waldheim hafi verið staðinn
að stríðsglæpum. Ekkert slíkt hefur sannazt á hann.
Hins vegar er ljóst, að hann hefur að minnsta kosti
orðið var við, að félagar hans í þýzka hernum stunduðu
hrottalegar hreinsanir á Balkanskaga.
Á síðustu mánuðum hefur Waldheim orðið að afklæð-
ast hverri spjörinni á fætur annarri. Fyrst hélt hann
því fram, að hann hefði ekki verið í SA-sveitum nas-
ista, en varð síðan að játa, að hann hefði talið sig
neyddan til þess, svo að hann hefði ekki verra af.
Fyrst hélt Waldheim fram, að hann hefði hætt í stríð-
inu árið 1942, þegar hann hafði særzt á austurvígstöðv-
unum. Síðan varð hann að játa, að hann hefði eftir það
tekið þátt í baráttunni gegn skæruliðum í Júgóslavíu
og Grikklandi og ofsóknum á hendur gyðingum.
Einnig hefur komið í ljós, að doktorsritgerðin, sem
Waldheim varði á stríðsárunum, var full af nasista-
rugli. Fróðir menn telja, að hún sé dæmigerð þvæla
eftir tækifærissinna, sem var að reyna að koma sér í
mjúkinn hjá valdhöfum þess tíma, nasistum.
Mál Waldheims hefur varpað óþægilegu ljósi á Aust-
urríki. Til skamms tíma voru Austurríkismenn taldir
hafa verið í hópi fórnardýra nasismans eins og til dæm-
is Hollendingar og Danir. Nú hafa menn áttað sig á,
að nasisminn var jafnsterkur þar og í Þýzkalandi.
Þjóðverjar hafa horfzt í augu við fortíðina. Þeir hafa
gengið í gegnum hreinsunareldinn. Þeir hafa tekið á
sig sögulega og sameiginlega ábyrgð á hermdarverkum
nasista. Austurríkismenn hafa hins vegar ekki gert upp
neina reikninga nasistafortíðar sinnar.
Austurríkismenn hafa gert illt verra með því að fylkja
sér um Waldheim. Þeir hafa forherzt. Þeir sögðust ekki
láta neina útlendinga segja sér, hvern þeir ættu að kjósa
í forsetakosningunum. Þeir sögðu, að útlendingar ættu
ekki að hafa afskipti af innanríkismálum Austurríkis.
Slík forherðing er ekkert einsdæmi. Við þekkjum
hetjuskap íslendinga, þegar við segjumst ekki láta móð-
ursjúkar, bandarískar kerlingar segja okkur, hvort við
eigum að veiða hvali í svokölluðu vísindaskyni eða
ekki. Við segjumst mega veiða hvali og gerum það.
Slíkur hetjuskapur er og verður okkur hættulegur.
Hið sama er að segja um hetjuskap Austurríkismanna,
þegar þeir völdu sér Waldheim í ögrun gegn umheimin-
um. Þeir munu einangrast í samskiptum við nágranna-
þjóðirnar og í alþjóðlegu samstarfi.
Austurríkismenn áttu einfalda leið úr ógöngum sín-
um með því að hafna Waldheim í forsetakosningunum.
Þeir gerðu það ekki og sitja uppi með ósannindamann.
Jónas Kristjánsson
flokkurinn
Þá eru írambjóðendumir horfair
af skerminum, enda kosningamar
að baki og úrslit þeirra kunn. Allt
fór þetta mjög friðsamlega fram,
jafavel svo friðsamlega að það virð-
ist sem-það hafi farið fram hjá ijölda
fólks, því að tæp tuttugu prósent
kjósenda taka ekki þátt í þessum
kosningum. í Reykjavík einni vom
það liðlega tólf þúsund manns sem
ekki kusu og um það bil eitt þúsund
manns gerðu sér ferð á kjörstað og
skiluðu auðu.
Velta má því fyrir sér hver útkom-
an hefði orðið ef þetta fólk, sem ekki
tók afstöðu, hefði stofaað flokk -
Flokk áhugalausra og óánægðra
kjósenda - og boðið fram í þessum
kosningum, þá væri sá flokkur næst-
stærsta stjómmálaaflið í Reykjavík
í dag og líklega með fjóra menn inni.
Baráttan
f Reykjavík var kosningabaráttan
í daufara lagi, alveg fram undir það
síðasta, en þá færðist svoh'tið líf í
leikinn. Frambjóðendur lofúðu sjálf-
an sig og sinn flokk, hver í kapp við
annan og kjósendum lofúðu þeir öllu
fögm - ef þeir bara kysu nú rétt
væri ekkert að óttast. Allir em góð-
ir, en við erum bestir, sögðu aflir.
Gömlu flokkamir sögðu auðvitað
það sama og þeir hafa alltaf sagt og
munu alltaf segja: „Ef þið kjósið
okkur munum við gera þetta en ekki
hitt, því hitt er vont en þetta er gott
- kjósið þvi okkur og ykkur er borg-
ið.“ Og manneskja nokkur, sem
hætt hafði sér út í þennan pólitíska
ólgusjó, stóð upp og varaði fólk við
þessu fjórhöfða fyrirbæri, sem lofaði
hinu góða, en gerði ávallt hið
vonda... enda væm þetta fjögur
höfúð og engin tvö þeirra horfðu í
sömu átt - eitt til vinstri, annað til
hægri, hin út og suður - „en ég,“
sagði manneskjan, „horfi beint fram,
fylgið því mér.“
Gömlu flokkamir áttu auðvitað
svar við þessum ásökunum mann-
eskjunnar og útskýrðu fyrir kjósend-
um hvers vegna hitt heföi gerst, en
ekki það sem þeir heföu lofað kjós-
endum síðast og reyndar þar áður
líka. Það var auðvitað vegna þess
að ástandið þá var ekki svona heldur
Kjallarinn

*>■
Jónas Friðgeir
Eiíasson
rithöfundur
að í þögulli spum. Manneskjan hélt
áfram og sagði, ef þið kjósið mig, þá
lofa ég ykkur því að ég mun gera
það sem þeir lofuðu ykkur að gera
en gerðu aldrei. Þá stóð kjósandinn
„ég“ upp og fór, jafaóráðinn og ég
var þegar ég kom.
Sigurinn
Svo var gengið til kosninga. Kjós-
endur fóm sér hægt og sumir fóm
alls ekki neitt, sátu bara heima. En
hið merkilega gerðist! þegar búið var
að telja atkvæði þeirra sem kusu og
úrslitin lágu fyrir kom í ljós að allir
vom sigurvegarar kosninganna:
Sjálfstæðisflokkurinn sigraði í
Reykjavík, Alþýðuflokkurinn úti á
landi, Alþýðubandalagið, þegar á
heildina er litið, Kvennalistinn
gagnvart sjálfúm sér, Framsókn
„Velta má því fyrir sér hver útkoman hefði
orðið ef þetta fólk, sem ekki tók afstöðu,
hefði stoftiað flokk - Flokk áhugalausra
og óánægðra kjósenda.“
hinsegin og ekki gerlegt að gera
þetta þá og hitt sem gerist, var ekki
þeim að kenna - það bara gerðist.
En núna er ástandið svona og öll
skilyrði fyrir hendi til að gera þetta
núna og koma þannig í veg fyrir að
hitt gerist aftur. - Þetta viljum við
og þetta ætlum við að gera, ef þið
kjósið okkur, sögðu þeir.
Þá stóð manneskjan aftur upp og
varaði fólkið enn við fjórhöföanum
og sagði að hann væri búinn að glata
sjálfum sér .. .hann breytti aldrei í
samræmivið það sem væri honum
sjálfum fyrir bestu. Hið góða sem
hann vildi það gerði hann ekki, en
hið vonda sem hann ekki vildi það
gerði hann. Fjórhöföinn er þannig í
óleysanlegri mótsögn við sjálfan sig
.. sjálfúm sér framandi og óskiljan-
legur. Þá tók ég efitir því að höfúðin
fjögur horföu undrandi hvort á ann-
vann skoðanakannanimar og
Flokkur mannsins varð til, sem er
ekki svo lítið afrek í sjálfu sér. Allir
ættu því að vera nokkuð ánægðir,
því allir em sigurvegarar kosning-
anna - eða hvað?
Kunningi minn einn, sem aldrei
hefúr kosið, sagði við mig að enn
væri ekki til sá flokkur sem hann
gæti fellt sig við, þó væri hann búinn
að bíða í þrjátíu og átta ár og sá
flokkur væri ekki í sjónmáli sem
hann vildi kjósa. Þess vegna tæki
hann ekki þátt í þessu. Þessi kunn-
ingi minn skipar sér því í flokk
áhugalausra og óánægðra sem er
næstfjölmennasti flokkurinn í
Reykjavík, en fulltrúar hans em því
miður ekki inni - heldur úti að bíta
grasið græna, eins og sumir vilja
orða það.
Jónas Friðgeir Eliasson
Allir sigruðu í kosningunum.
Næststærsti