Dagblaðið Vísir - DV - 05.07.1986, Blaðsíða 20

Biblían á yfir þúsund þjóðtungum
„Ég byrjaði að safna biblíum
vegna þess að ég hef áhuga á
tungumálum - ekki af trúarlegum
ástæðum, alls ekki.“ - Nei, enginn
getur víst vænt Ragnar Þorsteins- •
son um trúarofsa uppá kristni eða
önnur trúarbrögð en kannski má
helst bendla manninn við óseðjandi
forvitni á ýmsa þætti mannlífsins.
„Ég byrjaði á þessu kringum stríðs-
lok. Ég gerðist þá félagi í amerísk-
um pennavinaklúbbi, fór að skrifa
fólki út um víða veröld í tengslum
við þennan tungumálaáhuga. Það
kom í ljós að flestir í þessum klúbbi
voru haldnir einhverri söfriunará-
stríðu, fólk var að safna frímerkj-
um, póstkortum, eldspýtnastokk-
um o.s.frv. Ég hafði nú ekki áhuga
á neinu slíku en var að velta því
fyrir mér að safna sýnishornum af
tungumálum. Þá hafði ég í huga
að biðja þessa pennavini að senda
mér sýnishorn, t.d. úrklippu úr
dagblaði. En ég sá fljótt að það var
ekki beint heppilegt í þeim tilgangi
að bera saman tungumál. Biblían
er hins vegar sú bók sem kemur út
á flestum tungum. Og hún er mjög
nákvæmlega þýdd. Þannig er auð-
velt að bera saman upphafið á
fyrstu bók Móse milli einstakra
tungumála; sama orðaröð nánast á
öllum málum. Þannig byrjaði þessi
söfnun. Ég fór að fá sendar biblíur
utan úr heimi og borgaði fyrir með
frímerkjum og póstkortum."
1150 biblíur og biblíurit
Málfræðingar telja að í öllum
heiminum séu talaðar fimm til sjö
þúsund þjóðtungur. Biblían, eða
einhver partur úr henni, hefur ver-
ið þýdd á um 1500 tungumál. Og
Ragnar Þorsteinsson á um 1150.
„Já, ég á líkast til um 70% af
þeim tungumálum sem biblían hef-
ur komið út á. En það merkir ekki
að mínu safnarastarfi verði bráðum
lokið. Biblían kemur út á um 20
tungumálum á hverju ári.“
Biblíusafn Ragnars er vandlega
flokkað og fært í spjaldskrá. Safn-
arinn hefur komið því fyrir í
rúmgóðu og björtu herbergi í húsi
sínu í Kópavogi - og dregur fram
eintök, rituð á tungum sem blaða-
maður hafði aldrei heyrt á minnst.
„Sjáðu þessa bók. Hún er rituð á
máli Krí (Cree)-indíána í N-Amer-
íku. Ég vissi ekki að þeir ættu sér
ritmál en svo mun þó vera. Þeir
áttu sína þjóðtungu ög svo var það
enskur trúboði sem lærði mál
þeirra og skapaði þeim ritmál í
þeim tilgangi að geta gefið út bibl-
íuna á þeirra máli. Þeir gerðu þetta
trúboðarnir - sem voru reyndar
miklu fremur málvísindamenn en
guðfræðingar. Þeirbjuggu kannski
þrjú til fimm ár á meðal þjóðarinn-
ar og lærðu tunguna af vörum
Ragnar Þorsteinsson með bibliuna á grúsisku.
fólksins, settust síðan við og
bjuggu til ritmál.“ (Sjá meðfylgj-
andi mynd af biblíuopnu).
Vinsamlegast spilist fyrir
eskimóa á íslandi
Ragnar hefur staðið í sambandi
við ýmis útgáfu- og útbreiðslufélög
heimstrúboðsins og fengið í gegn-
um þau biblíur. „Eg komst yfir
, •: -;<•,.<j , * *... ,,
i &&&* l>,\'
***** i *',.***>. ,
V * C' ' *. ,, v
* *'/* A „ s -
.•-rt-VK fy -k:
' >.v .. . ,.
» > í\ •> , ' . 4 •
** -** f <tw.
“»<• *•.*<•*•*< . ..
•'•
•k.i:
Opna úr biblíunni á máli Krí-indíána.
heimilisfang kristniboðsstöðvar í
Alaska. Þar er verið að boða ind-
íánum og eskimóum kristna trú og
ég hafði haft af því spurnir að fólk
á þessum slóðum talaði ein sjö
tungumál - og ég skrifaði þeim
bréf.
Nokkrum vikum eftir að ég sendi
bréfið fékk ég pappakassa sem
hafði að geyma bækur og fáeinar
hljómplötur. Á annarri hlið hijóm-
platnanna var upplestur en á hinni
sálmasöngur. Ameríski trúboðinn
sagði í bréfi, sem með þessu fylgdi,
að ritin og plöturnar fengi ég að
gjöf en hann hað mig þó endilega
að sjá til þess að plötumar yrðu
spilaðar fyrir kristna eskimóa á
íslandi.
Fólk tekur mér yfirleitt vel. Ég
man til dæmis eftir því að á dögum
Idi Amins í Uganda skrifaði ég
bihlíufélagi þar bréf og bað um að
fá sendar biblíur á að mig minnir
fjórum eða fimm tungumálum. Ég
fékk bréf til baka og bækur og þeir
sögðust vera svo hrifnir af þessu
söfriunarframtaki mínu að þeir
sendu mér allar bækurnar í jóla-
gjöf!
En svo kemur það fyrir að fólk
bregst önuglega við. Ég skrifaði
einhverju sinni til Perú í S-Amer-
íku. Þar er starfandi útgáfufélag
og ég pantaði biblíur á nokkrum
indíánamálum sem ég vissi að þeir
áttu. Ég fékk svar, langt bréf frá
forstöðukonu þessa fyrirtækis.
Þetta var nú eiginlega skammar-
bréf því hún ávítaði mig fyrir að
vera að ágirnast guðsorð ætlað
indíánum. Hún sagði að bækurnar
væru gefnar út til að útbreiða guðs-
orð á meðal indíána og að það
væri illt verk að vera að taka slík-
ar bækur og láta þær safna ryki í
einhverju safni uppi á íslandi. Og
með fylgdi afsvar við minni umleit-
an varðandi bibliur frá Perú.
Svo liðu ein þrjú ár. Þá var bibl-
ían komin út á einum 10 eða 12
indíánamálum sem mig vantaði í
safnið. Ég gat ekki á mér setið að
gera nýja tilraun og skrifaði aftur.
Én þá var komin ný forstöðukona
að fyrirtækinu og hún svaraði
minni pöntun - og gerði raunar
betur, sendi mér meira en ég fór
fram á og að auki lista yfir þau
verk sem verið var að vinna að og
ættu að koma út næstu árin svo
að ég gæti pantað eftir þeim lista.
Ég á orðið biblíur á um 250 ind-
íánamálum. Þau eru flest S-Amer-
íkumál, enda eru miklu færri
indíánamál til í N-Ameríku.“
Biblian á móðurmáli Stalíns
Ragnar hefur ekki safnað biblíum
af trúarástæðum. „Nei, guðsorð
hefur ekki náð að festast í mér þrátt
fyrir þessa biblíusöfnun. Ég er al-
veg laus við það.“
Biblíurnar eru úr öllum heims-
hornum. „Mér lék lengi hugur á
að eignast biblíu á grúsísku, móð-
urmáli Stalíns sáluga. Ég fór meira
að segja í sovéska sendiráðið hér
og bað þá um að hjálpa mér. En
þeir gátu það ekki.
Svo kom hingað maður frá Vott-
um Jehóva. Hann var nú bara að
reyna að snúa mér yfir til Jehóva.
Ég reyndist ekki móttækilegur. En
hann varð hrifinn af safninu mínu.
Og kom seinna með hollenskan
trúboða sem var nokkurs konar
eftirlitsmaður Vottanna og ferðað-
ist um allar jarðir. Honum tókst
að útvega mér biblíuna á grúsísku.
Grúsískan er óskyld rússnesku
og ekki slavneskt mál. Stalín hefur
stautað á biblíuna og stúderað
hana síðar þegar hann var á presta-
skólanum. Það er haft eftir móður
hans að hefði nú hann Djúgasvili
ekki verið pöróttur í skóla þá hefði
kannski orðið eitthvað úr honum,
jafnvel biskup.“
-GG