Dagblaðið Vísir - DV - 26.04.1988, Qupperneq 7

ÞRIÐJUDAGUR 26. APRÍL 1988.
7
Fréttir
Eignimar rett duga
fyrir langtamalánunum
Sámkvæmt yfírlýsíngum Guðjóns B. virðast kaupfélögin standa mjög illa, - segir Guðmundur H. Garðarsson
„Viö höfum þaö sem reglu hér
að ræða ekki okkar viðskipti við
blaðamenn. Ég held aö bankamir
klári sig aiveg án ykkar aðstoðar,“
sagði Kjartan P. Kjartansson, fram-
kvæmdastjóri flármáladeildar
Sambandsins, þegar DV spuröi
hann um þau lán Sambandsins sem
engar veðtryggingar eru fyrir. Eins
og fram kom í DV fyrir skömmu
skuldaði Sambandið um einn milij-
arð á núvirði í langtímaskuldir án
þess að fyrir þessum skuldum
væru nokkrar veðtryggingar.
„Tryggingar fyrir skuldum geta
veriö margs konar. Þ?er geta verið
veð í fasteignum eða verð- og hluta-
bréfum," sagði Kjartan.
Samkvæmt ársreikningum Sam-
bandsins var ura þriðjungur skulda
þess án veötrygginga. Fyrirtækið
skuldaöi í langtímalán rétt tæplega
þá upphæð sem fasteignir og tæki
þess eru skráð á. Hlutabréfaeign
þess var hins vegar rúmlega helm-
ingi verömeiri en þau langtimalán
sem voru án veðtrygginga.
„Ég get ekki tjáð mig um trygg-
ingar fyrir skuldym Sambandsins
í bönkum,“ sagði Guðmundur H.
Garðarsson, einn af flutnings-
mönnum frumvarps til breytingar
á lögum um samvinnufélög sem
gerir ráð fyrir að kaupfélögin geti
fengið greitt af eigin fé Sambands-
ins. „Ég skil hins vegar ekki hvað
forstjóri Sambandsins á við þegar
hann segir að Sambandið veröi
ekki lánshæft ef þetta frumvarp
nær fram aö ganga. Þaö er eins og
hann gangi út frá því að kaupfélög-
in standi það illa að eigiö fé
Sambandsins muni fuöra upp
vegna gjaldþrota þeirra,“ sagði
Guömundur.
Þórður Ólafsson, forstöðumaöur
bankaeftirlits Seölabankans, sagö-
ist í engum tilfellum geta tjáð sig
um málefni einstakra banka og enn
síður viðskipti einstakra fyrirtækja
viö þann banka. Þóröur sagöi aö
almenna reglan væri sú að trygg-
ingar ættu aö vera fyrir öllum
lánum. Þær gætu veriö ýmiss kon-
ar og margar hverjar væru örugg-
ari en fasteignaveö. Þórður vildi
ekkert tjá sig um hvort eðlilegt
væri að jafhhá upphæð og sú sem
Sambandið skuldar væru án veö
trygginga. -gse
Landsvirkjun:
Krafla stækkuð
verði af byggingu nýs álvers
í máli Jóhanns Más Maríussonar,
aðstoöarforstjóra Landsvirkjunar, á
aðalfundi fyrirtækisins kom fram að
ef af byggingu nýs álvers verður, er
meðal annarra kosta stefnt að því aö
stækka Kröfluvirkjun. Tveir mögu-
leikar eru fyrir hendi til aö afla
þeirrar orku sem nýtt álver þyrfti.
Annars vegar aö klára Blönduvirkj-
un, stækka Búrfell og virkja Lagar-
fljót og Nesjavelli. Þessi kostur þykir
ekki heppilegur þar sem leggLa þyrfti
flutningslínu alia leið austur af Hér-
aði og út á Reykjanes. Hinn kostur-
inn er að fresta Fljótsdalsvirkjun, en
virkja þess í stað á Sultartanga, Vill-
inganesi og Vatnsfelli og stækka
Kröflu. Ef af samningum við erlend
stóriðjufyrirtæki verður, er búist við
að þessum framkvæmdum þurfi að
vera lokið 1993-1994.
-gse
Sérfræðingarfrá Þjóðminjasafni semja lög:
Árbæjarsafhið
utan allra laga
Halldór Jónatansson forstjóri, Friðrik Sophusson iönaóarráöherra og Jóhannes Nordal stjórnarformaóur á aöal-
fundi Landsvirkjunar.
Landsvirkjun:
hljótum að hafa gleymst, segir boigarminjavörður
I frumvarpi til þjóðnunjalaga, að ekki einungis friðlystar miníar
einungis friðlystar minjar
sem lagt hefur verið fram á Al-
þingi, er gert ráð fyrir því að
þjóðminjavörður muni einn hafa
rétt til þess að láta rannsaka forn-
leifar. í dag standa ýmsir fyrir
fornleifagrefti, til dæmis Reykja-
víkurborg. Árbæjarsafn, minjasafn
Reykjavíkur, gróf fyrir stuttu í
Grjótaþorpi og stendur nú fyrir
umfangsmiklum uppgrefti í Viðey.
„Ég sendi athugasemd við frum-
varp þetta til borgarráðs. Það er í
sjálfu sér alveg klárt aö yfirstjóm
fornleifauppgraftar á aö vera á
einni hendi. En það er dálítið erfitt
að eiga það alfarið undir þjóö-
minjaverði hvort, hvenær og
hveijir framkvæmi uppgröft,“
sagði Ragnheiður Þórarinsdóttir
borgarminj avörður.
„Það er eins og Árbæjarsafn, sem
er stærsta minjasafn á landinu ut-
an Þjóðminjasafnsins, hafi gleymst
þegar þessi lög voru búin til. Þar
er gert ráð fyrir minjaverði í hvem
fjórðung landsins. Þar er hins veg-
ar ekki minnst á minjasafn Reykja-
víkur sem hefur stundað
umfangsmikla starfsemi á undanf-
ömum árum. í lögunum er gert ráð
fyrir húsfriðunarnefnd en ekkert
samráð var haft við okkur um þann
þátt heldur. Þó er minjavernd í
Reykjavík að stórum hluta vemd-
un gamalla húsa,“ sagði Ragnheið-
ur.
heyri undir þjóðminjavörö, eins og
nú er, heldur allar rústir um land
allt. Það er nauðsynlegt að þetta
heyri allt undir einn og sama aðil-
ann,“ sagði Þór Magnússon
þjóðminjavörður.
Þór sat í nefndinni, er samdi lög-
in, ásamt tveimur starfsmönnum
öörum frá Þjóðminjasafni, þremur
stjórnmálamönnum og einum
embættismanni úr menntamála-
ráðuneytinu. Hann var spurður
hvort það heföi ekki haft áhrif á
niðurstööur nefndarinnar að allir
sérfræðingar hennar voru frá einni
og sömu stofnuninni.
„Nei, það tel ég ekki. Það var
ekki nein hugsun um það frá okkar
hendi að sölsa eitthvað undir Þjóð-
minjasafniö sem öðrum ber,“ sagöi
Þór.
„Þessi nefnd var skipuð af Al-
þingi og ég ætla starfsmönnum
Þjóðminjasafns ekki þá valdag-
ræðgi að búa lögin svona til að
auka völd safnsins. Ég held að við
höfum einfaldlega gleymst. Þetta
frumvarp er byggt á lögum frá 1969
en Árbæjarsafni var ekki komið á
fót fyrr en 1974. Það er þó einkenni-
legt að starf okkar frá þeim tíma
skuli ekki hafa vakið athygh nefnd-
arinnar. Ef lögin ná fram að ganga
mun Árbæjarsafn starfa utan og í
raun gegn þessum lögum,“ sagði
Ragnheiður Þórarinsdóttir.
„I frumvarpinu er gert ráð fyrir
-gse
Byggðalínan hefur
ekki skilað krónu
Jóhannes Nordal sagði á aðalfundi
Landsvirkjunar í síöustu viku að ef
Austfirðingar væru látnir borga
raunverð á raforku þyrftu þeir að
greiða 88 aurum meira fyrir hverja
kílówattstund en Reykvíkingar.
Ástæða þessa er sú að byggöalínan,
sem Landsvirkjun yfirtók fyrir fimm
árum, hefur ekki skilað nýjum mörk-
uðum. Kostnaður vegna hennar yæri
hins vegar umtalsverður. Ef Lands-
virkjun beitti raunvirðisstefnu
þyrftu Vestfirðingar sömuleiðis að
greiða hærra verð, eða 72 aurum
meira en Reykvíkingar.
í máli Halldórs Jónatanssonar kom
fram að orkuverð er misjafnt á
landinu vegna niðurgreiöslna ríkis-
ins. Þannig er meðaltalsverð á
kílówattstund hæst hjá Rafmagns-
veitu Reykjavíkur, eða 3,16 krónur'.
Hjá Rafmagnsveitum ríkisins er það
2,47 krónur og Orkubúi Vestfjarða
er það 2,29 krónur.
Þannig skekkja niðurgreiðslur rík-
isins raunverð raforku umtalsvert
meira en sú ákvörðun Landsvirkjun-
ar að jafna út kostnað vegna byggða-
línu milh allra viðskiptamanna
sinna. -gse
Landsvirkjun græddi
257 milljónir
Landsvirkjun skilaöi 257 milljóna sem er mun minna en verðlagsbreyt- hagnast jafnmikið af falh doUarans
króna hagnaði á síðasta ári. Það er ingar á tímabiUnu. Langtímaskuldir og ætla mætti. Til samanburðar má
umtalsvert meiri hagnaöur en árið á fyrirtækisins eru nú um 22,6 millj- • geta þess að erlendar skuldir ríkis-
undan, en þá skilaði fyrirtækið rétt arðar króna, þar af 20,7 mfiljarðar í sjóðs eru að meira en helmingi
tæpum 8 miUjónum í hagnað. Lang- erlendum lánum. Afþessumerlendu bundnar doUar.
tímaskuldir fyrirtækisins jukust um lánum eru 35 prósent bundin í doU- -gse
rétt rúm 5 prósent frá 1986 til Í987, urum! Landsvirkjun hefur þvi ékki