Dagblaðið Vísir - DV - 01.02.1989, Qupperneq 28

28
MIÐVIKUDAGUR 1. FEBRÚAR 1988.
Andlát
Kristján Albertsson rithöfundur er
látinn.
Petrína Halldórsdóttir Kohlberg and-
aðist í New York 30. janúar sl.
Laufey Pálsdóttir, Laugarásvegi 33,
andaðist aðfaranótt 31. janúar á gjör-
gæsludeild Borgarspítalans.
Guðbjörg Ketilsdóttir, Kópavogs-
braut 20, lést í Borgarspítalanum 30.
janúar.
Stefán Pálsson bóndi, Ásólfsstöðum,
Gnúpveijahreppi, lést í Landspíta-
lanum 30. janúar sl.
Jóhannes Jóhannsson frá Bæ, Mela-
braut 23, Hafnarfirði, lést á St. Jós-
efsspítala sunnudaginn 29. janúar.
Jardarfarir
Eyjólfur Þorgilsson lést 21. janúar sl.
Hann fæddist 28. april 1908. Foreldr-
ar hans voru Unnur Sigurðardóttir
og Þorgils Ámason. Eyjólfur var sjó-
maður í 40 ár. Seint á 6. áratugnum
fór Eyjólfur í land og gerðist alfarið
netagerðarmaður. Eftirlifandi eigin-
kona hans er Kristín Ágústa Gunn-
laugsdóttir. Þau hjónin eignuðust
eina dóttur. Bálfor Eyjólfs verður
gerð frá Neskirkju í dag kl. 13.30.
ögmundur S. Elimundarson lést 24.
janúar. Hann fæddist á Hellissandi
24. júní 1911. Foreldrar hans voru
Elimundur Ögmundsson og Sigur-
laug Sýrusdóttir. Ögmundur vann
lengst af í vörugeymslum Eimskips.
Eftirlifandi eiginkona hans er Karl-
otta María Friðriksdóttir. Þau hjónin
eignuðust þijú böm. Áður hafið Ög-
mundur eignast son. Útför Ögmund-
ar verður gerð frá Fossvogskirkju í
dag kl. 15.
Hulda Laxdal verður jarðsungin frá
Akureyrarkirkju í dag, miðvikudag-
inn 1. febrúar, kl. 13.30.
Gísli Kárason bifreiðarstjóri, Foss-
heiði 46, Selfossi, verður jarösunginn
frá Fossvogskirkju fimmtudagjnn 2.
febrúar kl. 13.30.
Útför Óskars Guðsteinssonar, Sölv-
hólsgötu 14, fer fram frá nýju Foss-
vogskapellunni fimmtudaginn 2.
febrúar kl. 10.30 f.h.
Guðmundur Björnsson, Arkarlæk,
sem andaðist á Sjúkrahúsi Akraness
27. janúar, verður jarðsettur frá
Akraneskirkju föstudaginn 3. febrú-
ar kl. 14.
Útför Elsu D. Jóhannesdóttur, Berg-
staðastræti 22, Reykjavík, fer fram
frá Dómkirkjunni fimmtudaginn 2.
febrúar kl. 13.30.
María Vilhjálmsdóttir, Fannborg 7,
Kópavogi, (áöur Neðridál) verður
jarðsungin frá Fossvogskirkju
fimmtudaginn 2. febrúar kl. 15.
Siguijón Þorsteinsson, Kleppsvegi
58, Reykjavík, verður jarðsunginn
frá Akraneskirkju fimmtudaginn 2.
febrúar kl. 11.
Sindri Sigurjónsson, Básenda 14,
Reykjavík, verður jarðsunginn frá
Bústaðakirkju fimmtudaginn 2. febr-
úar kl. 13.30.
Tilkyniungar
Norræn fegurð í Broadway
og Sjallanum
Fegurðardísir Norðurlanda eru væntan-
legar saman í flokki hingaö til lands og
munu þær koma fram meö eigin
skemmtidagskrá, tísku- og forðunarsýn-
ingu fimmtudaginn 2. febrúar og sunnu-
daginn 5. febrúar í veitingahúsinu Broad-
way. Föstudaginn 3. og laugardaginn 4.
janúar verða þær á Akureyri og koma
fram í Sjallanum með sömu sýningu. Þær
eru: Pemille Nathansen, sem er ungfrú
Danmörk, Ellen-Marie Blom, sem er
ungfrú Noregur, Ellinor Persson, ungfrú
Sviðþjóð, og Helle Hansen frá Noregi,
sem ber titilinn ungfrú Skandinavía. Af
íslands hálfu er Kristín Ingvadóttir, fyr-
irsæta úr Módel ’79, með í för. Þessi flokk-
ur fegurðardrottninga hefur síðan í haust
komið fram víðs vegar á Norðurlönd-
unum með þessa sömu skemmtidagskrá.
Sýningar
Ljósmyndasýning og.
Eistlandsumræða í MIR
Nk. funmtudag, 2. febrúar, kl. 18.15, verð-
ur Ijósmyndasýning opnuð í húsakymi-
um MÍR, Vatnsstíg 10. Myndunum á sýn-
ingunni má skipta í tvo efnisflokka: 1)
listrænar Ijósmyndir fjölmargra mynda-
smiða þar sem myndefnið er tengt heima-
högum og fóstuijörð, náttúru og mannlífi
og 2) myndir sem helgaðar eru æskufólki
í Sovétríkjunum, Ijósmyndir sem fyrst
og fremst hafa frásagnargildi, segja sögu
fyrri tima og greina frá nútímanum.
Strax að lokinni opnun Ijósmyndasýning-
arinnar munu þrír gestir frá Sovétlýð-
veldinu Eistlandi greina frá nýjustu við-
horfum í þjóðmálum í heimalandi sínu
og svara fyrirspumum. Þremenningam-
ir em til Islands komnir i viðskipta- og
verslunarerindum og munu eiga viðræð-
ur við ýmsa forystumenn á sviði utan-
ríkisviðskipta íslendinga. Aðgangur að
sýningunni og fræðslufundi MÍR er öll-
um heimill.
Fundir
Kvenfélag Fríkirkjunnar
í Reykjavík
heldur aðalfund sinn fimmtudaginn 2.
febrúar kl. 20.30 í Betaníu, Laufásvegi 13.
Venjuleg aðalfundarstörf.
ITC deildin Björkin
heldur deildarfund miðvikudaginn 1. fe-
brúar kl. 20 að Síðumúla 17. Stef fundar-
ins: Árin hrukka andlitið, áhugaleysið
sálina. Allir velkomnir. Nánari upplýs-
ingar gefa Ólafía, s. 39562, Friðgerður, s.
73763 og Sæunn, s. 41352.
Friðarömmur
Fundur á Hótei Sögu í kvöld kl. 20.30.
Meðal annars verður fjallað um stöðuna
í friðarfræðslumálum. Allar ömmur vel-
komnar.
t
Þökkum auðsýnda samúð og vináttu við fráfall eigin-
konu minnar, móður okkar og systur,
Sunnu Guðnadóttur
Jón Björnsson
Friðrik Árnason Birna Jenna Jónsdóttir
Björk Jónsdóttir Jenna Lilja Jónsdóttir
Anna Guðnadóttir Jóhanna Guönadóttir
Meruung
Listin hans Jóns
- ný bók um Jón Engilberts
Fáir myndlistarmenn voru að-
sópsmeiri en Jón heitinn Engil-
berts.
Hann var bæöi mikilúðlegur að
sjá og mikill fyrir sér, samt höfö-
inglegur í fasi og hispurlaus jafnt
í tah sem lífsháttum.
Myndhst hans endurspeglaði og
meiri lífsnautn og tilfinningahita
en verk flestra starfsbræðra hans.
Því haföi hann talsvert aðdráttar-
afl fyrir rómantískar sáhr sem
trúðu á það sem skáldið Shehey
nefndi „löggjafarvald listamanns-
ins“ og mynduðu um hann dálitla
hirð.
Einkum höfðuðu persóna Jóns
og frásagnargáfa th íslenskra rit-
höfunda, manna eins og Jóhannes-
ar Helga, Baldurs Óskarssonar,
Ingólfs Kristjánssonar, Grétars
Fehs og fleiri sem í bókum og
blaðagreinum drógu upp efdr-
minrúlegar myndir af skarpgreind-
um bóhem sem var á ýmsan hátt
of stór í sér fyrir íslenskt menning-
arsamfélag.
Sú heUlandi ímynd hefur htað
hugmyndir margra, jafnt aðdáenda
sem andstæðinga, um Jón og ef tíl
vUl staðið í vegi fyrir raunsæju
mati á myndhst hans.
Því er það út af fyrir sig jákvætt
að í nýrri bók sinni um Jón EngU-
berts skuh Ólafur Kvaran freista
þess að sneiöa hjá þeim mörgu og
fjálglegu lýsingum sem til eru af
lífsháttum og skoðunum Jóns og
einbeita sér aö því að rekja fram-
vindu í list hans.
Barnið með baðvatninu
Gallinn er bara sá að í leiðinni
er baminu skolað niður með bað-
vatninu.
Eftir stendur svipur einhvers
Jóns EngUberts sem virðist hafa
eytt ævinni í fílabeinsturni, aöal-
lega við ígrundun á „pensUskrift“
og „htrænni merkingu".
TÍI dæmis er það næsta snautleg
afgreiðsla á póhtískri myndhst
Jóns - sem var jú einn af stofnend-
um Kommúnistaflokks íslands árið
1930 - að segja aðeins að hann hafi
verið „virkur í hópi róttækra
námsmanna" (bls. 9), að „félagsleg
viðfangsefni (hafi) átt hug hans“
(bls. 11) og að hann hafi lagt „hinni
daglegu póhtísku baráttu hð“ (bls.
11).
Póhtíkin var nefnUega ekki tóm-
stundagaman Jóns heldur ræki-
lega samofin hstrænni sannfær-
ingu hans í meira en tvo áratugi.
Því ber hveijum þeim, er gerir út-
tekt á öUum listferli hans, skylda
til að taka póhtísk viðhorf Usta-
mannsins til ítarlegrar skoðunar
og bera þau saman við verk hans.
Ekki verður heldur ráðið af um-
fjöllun Ólafs að nokkur tengsl hafi
verið milli þess Jóns sem málaöi
ástríðuþrungnar táknmyndir um
hið „frjálsa... komplexlausa líf‘
og þess Jóns sem aila ævi tók virka
afstöðu gegn öllum þeim sem hugð-
ust setja hstinni eða hstamönnum
skorður.
Viðskipti viö siðgæðisverði
Það heföi til dæmis verið fróðlegt
- bæði út frá hstsögulegu og þjóð-
félagsfræðUegu sjónarhomi - að
Jón Engilberts listmálari
Bókmenntir
Aðalsteinn Ingólfsson
rekja viðskipti listamannsins við
sjálfskipaða siðgæöisverði á ís-
landi, annars vegar út af vegg-
myndinni „Vorgleði" (1949-51), í
Búnaðarbanka íslands þar sem
nakin kona, tákn hins „nakta ís-
lands“, gekk svo fram af ráða-
mönnum bankans að málaður var
utan á hana sloppur, hins vegar
út af myndlýsingunum í smásagna-
safni Baldurs Öskarssonar, Hita-
bylgju, 1960 (ranglega nefnt ljóða-
safn og sagt útgefið 1961).
Því verður einfaldlega ekki á
móti mælt að Jón EngUberts var
aha ævi umdehdur sem hstamaður
og því er varla forsvaranlegt að
horfa nær alveg framhjá viðbrögð-
um almennings við hst hans eins
og hér er gert.
Það er því heldur ht- og afskipta-
laus hstamaður sem sagt er frá í
bók Ólafs.
Ég verð að játa að mér þykir Jón
EngUberts hvorki fjölhæfur né
frumlegur hstamaður - útlendir
meistarar ganga aftur í öllum
helstu myndum hans - en þó var
hann ekki eins einhæfur og
myndaval bókarinnar gefur tilefni
til að álykta.
Þama vantar tíl dæmis eina af
lykUmyndum Jóns, Úr vinnustofu
málarans (1935-62), sem Listasafn
íslands á, engin af uppstillingum
hans fær aö vera með, sýna þær
þó aðra hhö á hstamanninum, ein
af sjálfsmyndum hans heföi líka
mátt fijóta með, auk þess sem val
á teikningum hefur alveg mislukk-
ast.
Afstraktið glappaskot
AUt of mikið er af fremur slökum
teikningum frá 1957-60 en aht of
lítið af ágætum teikningum (túss,
htkrít, kol og blýantur) frá fyrri tíð
en gott úrval þeirra var til sýnis
bæði 1978 Og 1984.
Einnig er of lítið gert úr grafík-
myndum Jóns sem eru aö öllum
líkindum merkasta framlag hans
tU íslenskrar myndhstar en þær fá
umfjöllun upp á hálfa síðu.
Furðuleg ákvörðun er það einnig
aö velja tvö gölluð prufuþrykk
listamannsins til eftirprentunar
(bls. 15 og 16) þegar til eru margar
ágætlega þrykktar grafíkmyndir
eftir hann.
Svo langt sem hún nær er grein-
ing Ólafs á innviðum listar Jóns
og þróun hennar í tímans rás þó
sanngjöm og rökstudd.
Sjálfum er mér lífsms ómögulegt
að taka afstraktmyndir Jóns alvar-
lega, ht raunar á þær sem meiri
háttar glappaskot, en það er önnur
saga.
Loks vildi ég óska þess að við list-
fræðingar tækjum okkur tak og
hættum að flagga orðaleppum eins
og „htræn merking", „hugtaks-
merking“, „merkingarleg vísun“,
„merkingarleg skírskotun",
„merkingarleg miðlun“ og „rök-
fræðUeg merking".
Aftan við umfjöllun Ólafs er
hnýtt léttri stemmu um „persón-
una“ Jón EngUberts eftir Baldur
Óskarsson sem er að vísu læsUeg
en bætir litlu við það sem áður
hefur veriö ritað um hstamanninn.
Prentun litmynda hefur heppnast
mjög vel - gljái er þó til trafala á
einum stað (bls. 78) og tekin hefur
verið upp sú nýbreytni að stækka
upp hluta úr myndum og prenta
sér sem gerir lesanda kleift að
kynna sér smáatriði.
Að því leyti er bókin útgefanda
sínum fil sóma.
Ólafur Kvaran & Baldur Óskarsson -
Jón Engilberts
Listasafn ASÍ & Lögberg, 1988
-ai.
Tilkynningar
Radíóbúðin og Apple gefa
Háskóla Islands 8.500.000 kr.
Þarrn 18. janúar sl. færði Radlóbúðin hf.
Háskóla Islands 8.500.000 kr. aö gjöf til
rannsóknastarfa. Radíóbúðin hf. er um-
boðsaðili hinna vinsælu Macintosh tölva
frá Apple. Gjöfin er afhent í tilefni þess
að á síðasta ári gerðu Innkaupastofnun
ríkisins og Radíóbúðin hf. ásamt Apple
samning um sölu á tölvum til ríkisins og
skólakerfisins. Þessi samningur reyndist
báðum aðilum mjög hagstæður og spar-
aði Innkaupastofnun ríkisins til að
mynda yfir 170 milljónir króna fyrir hönd
ríkisins. Alls voru um 1100 aðilar sem
nýttu sér þetta tilboð.