Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1989, Blaðsíða 25

FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 1989.
33
Þeir sem saknað hafa ævisagna
kvenna fyrir þessi jól fá góða
uppbót með ævisögu Vatnsenda-
Rósu eða Skáhl-Rósu sem Rósa
B. Blöndals hefur skráð. Bókin
nefnist einfaldlega Rósu-saga og
kemur út hjá Fjölva.
Rósa B. Biöndals hefur unnið í
áratugi að sögunni um skáld-
konuna frá Vatnsenda og tekst
að sögn að leiðrétta ýmsar mis-
sagnir sem gengið Iiafa um liana
á síðustu árum. %
Tvasr bækur eftir Fay Weldon
verða nú á jólabókamarkaðnum.
Tvær sögur
frá Fay Weidon
Enska skáldkonan Fay Weldon
freistar ; margra bókaútgéfenda
eftir aö þættirnir um kvendiöful-
inn magnaða voru sýndir í sjón-
varpinu fyrir tveimur árum. Nú
fyrir jólin geta íslenskir lesendur
valið um tvær bækur eftir hana
- og fjalla báðar um undarlegar
konur.
Bókaútgáfan Bjartur gefur út
Sveitasælu eftir Weldon. Þar seg-
ú frá konu sem þarf að standa á
eigin iotum eftir að eiginmaður-
inn hefur stungið af með fegurð-
ardrottningu. Þá gefur Fjölvi ut
sögu sem nefnist Brandari
breiðvöxnu konunnar og fjallar
hún um fjölskylduvandamál í
kjölfar megrunarkúrs.
Jón Dan er með nýja bók fyrlr
þessi jól.
Sögur af sonum
eftb- Jón Dan
Jón Dan, fyrrum ríkisfóhirðir,
er iöinn við ritstörfln þótt hann
sé kominn vel á áttræðisaldur.
Fyrir þessi jól sendir hann frá sér
smásagnasafnið Sögur af sonum.
Það er Bokaútgáfan Keilir sem
gefur út.
Þetta er ftmmta árið í röö sem
Jón á nýja bók á markaönum en
alls hefur hann geíið út þrettán
bækur. Rithöfundarferill Jóns
höfst á smásagnasafninu Þytur
um nóti sem kont út áriö 1956.
Hallbjörg á bók
Saga söngkonunnar Hallbjarg-
ar Bjarnadóttur kemur út hjá
Tákni innan skamms. Sagan heit-
ir HaUbjörg af iífi og sál. Það
er útvarpsmaöurinn Stefán Jök- ;
ulsson sem skráir.
Menning
Erfiður rekstur Leikfélagsins í Borgarleikhúsinu:
Reykjavíkurborg
iafnar hallann
„Menn hafa allt frá upphafi gert sér
grein fyrir að rekstur Borgarleik-
hússins yrði dýrari en rekstur Iðnó
og að borgin yrði að greiða muninn
umfram það sem fæst með sölu að-
göngumiða," sagði Jón Tómasson,
borgarritari hjá Reykjavíkurborg, í
samtali við DV.
Frá því hefur verið sagt í DV að
fjárhagsstaða Leikfélags Reykjavík-
ur hafi versnað eftir að félagið flutti
starfsemi sína úr Iðnó í Borgarleik-
húsið nú í haust. Þetta er rakið til
þess að rekstur nýja hússins er dýr-
ari en þess gamla og einnig hefur
orðið að fjölga starfsmönnum félags-
ins.
Jón Tómasson sagði að enn hefði
ekki verið ákveðið með hvaða hætti
Reykjavíkurborg bætti við styrk sinn
við Leikfélagið. Undanfarin ár hefur
borgin greitt grunnlaun 44 starfs-
manna og við opnun Borgarleik-
Reykjavíkurborg ætlar að greiða hallann sem fyrirsjáanlega verður á rekstri
Borgarleikhússins.
hússins talaði Davíð Oddsson borg- „Hvemig að þessu verður staðið
arstjóri um að tvöfalda styrkinn. kemur í ljós eftir að fjárhagsáætlun
borgarinnar fyrir næsta ár hefur
verið samin,“ sagði Jón Tómasson.
„Við eigum eftir að fara yfir fjár-
hagsstöðuna með Leikfélaginu. Fyrr
en það verður gert kemur ekki í ljós
hve þörfin er mikil.“
Rætt hefur verið um að borgin taki
að sér að greiða hita, rafmagn og
ræstingu í Borgarleikhúsinu en
kostnaður við þá þætti hefur aukist
verulega frá því sem áður var. Þá
kemur einnig til álita að borgin taki
meiri þátt í launakostnaði hjá Leik-
félaginu.
Enginn íj ármagnskostnaöur hvílir
á Borgarleikhúsinu. Það var byggt
fyrir framlög úr borgarsjóði, gjöf Sig-
urliða Kristjánssonar kaupmanns og
söfnunarfé frá Leikfélagi Reykjavík-
ur. „Borgin tekur ekki lán il hús-
bygginga og því er engin skuld á
húsinu," sagði Jón Tómasson.
-GK
Ævisaga Ævars R. Kvaran væntanleg á markaðinn:
Tvær skáldsögur að
auki væntanlegar
- segir Baldur Hermannsson rithöfundur
„Vel skrifaðar ævisögur og þjóðlegur fróðleikur
eru mitt uppáhald. Menn eins og Jón Helgason
og Ámi Óla erum mínir kennarar," segir Baldur
Hermannsson eðhsfræðingur, áður sjónvarps-
stjarna og nú rithöfundur. Baldur hefur nú lok-
ið við að skrifa sögu Ævars R. Kvaran leikara,
mcmns sem Baldur segir að hafi „kynnst lífinu
frá fleiri hliðum en flestir aðrir“. Orn og Örlyg-
ur gefa út.
„Eg seilist daglega til þessara bóka en ég get
ekki rifjað upp hvenær ég las síðast íslenska
skáldsögu - gott ef ekki er liðinn áratugur,"
segir Baldur. „Ég á Halldór Laxness héma uppi
í hillu mjög virðulegan en hann er óhreyfður.
Æviminningar em oft gagnrýndar réttilega
en fyrir mér er vegur þeirra mikið metnaðar-
mál og eftir að hafa lokið við eina er ég staðráð-
inn í að halda áfram. Þessar sögur eru með
mismiklu skáldlegu ívafi en ævisögurnar verð-
ur að vinna með handbragði hstamannsins.
Það er í tísku að úthúða ævisögum en þegar
frá hður verða jafnvel vondar ævisögur að
merkum heimildum og þær em oft miklu merk-
ari heimildir um líf manna en bækur sem lektor-
ar í háskólum skrifa um stjómarmyndanir og
stjórnarslit. Þær bækur eru ekki saga fólksins
í landinu.“
Rithöfundur að ævistarfi
Rithöfundarferill Baldurs er að vísu ekki lang-
ur því hann hóf að rita sögu Ævars 1. febrúar
á þessu ári. Áður hefur hann þó skrifað mikið
og á efni í tvær skáldsögur sem hann hefur nú
ákveðið að ljúka við.
„Undanfarin tíu ár hef ég skrifaö hjá mér það
sem komið hefur í hugann og safnað því,“ segir
Baldur. „Ég sé nú að þetta er stofn í tvær skáld-
sögur. Önnur gerist í byrjun 17. aldar en hin
er samtímasaga. Ég hef ekki fundið tíma til að
ljúka þessum sögum vegna anna við önnur
verkefni en nú er ég ákveðinn í að gerast rithöf-
undur og ljúka sögunum.
íslenskir rithöfundar hafa aldrei búið við betri
kjör en núna. Ég á eins og svo margir rithöfund-
Baldur Hermannsson: „Ævar svaraöi því til aö
annaðhvort skrifaði ég þessa bók eöa enginn."
DV-mynd GVA
ar ágæta konu sem vinnur fullan vinnudag úti
í bæ á daginn og svo aftur heima á kvöldin. Ég
bý við þessi forréttindi og fæ rétta þúsundkalla
þegar ég þarf. Hvers vegna ættu rithöfundar
eins og ég að vera að kvarta?
Ég er líka mótfallinn þeirri áráttu rithöfunda
einangra sig alltaf í einhverjum nátthögum.
Þeir vilja t.d. ekki að það verði lagður virðis-
aukaskattur á ritmál eins og aðra framleiðslu
og njóta þannig forréttinda án þess að nokkur
rök séu fyrir því.“
Upphafið að samstarfi Baldurs og Ævars um
ritun ævisögunnar var að Baldur gerði á síðasta
ári stuttan sjónvarpsþátt um Ævar. „Þátturinn
um Ævar mæltist vel fyrir svo ég bar hugmynd-
ina um bók upp við hann,“ segir Baldur. „Ævar
svaraði því til að annaðhvort skrifaði ég þessa
bók eða enginn og það varð úr að við hófum
verkið.
Losaði Baldur við
sænskan hreim
Ég þekkti Ævar vel áður og hef verið honum
sammála í mörgu. Við kynntumst fyrst eftir að
ég kom heim frá námi í Svíþjóð og undan því
var kvartað að ég væri með útlenskan hreim.
Ég leitaði þá til Ævars að bæta framburðinn.
Ég losnaði við hreiminn og lærði einnig mikið
í réttum framburði. Framburðurinn er burðarás
tungunnar. Það er ekkert málræktarátak hjá
Svavari Gestssyni að senda stafsetningarbækur
inn á heimilin en gleyma framburðinum."
Og Baldur segist vera á sömu skoðun og Ævar
í fleiri málum. Þar skiptir spíritisminn mestu
máli þótt Baldur sé kaþólikki og flestir trúbræð-
ur hans hafi lítið eða ekkert álit á andatrú.
„Ég hef reynslu Þ ■'ir því að það er fleira milli
himins og jarða^ . a það sem sagt er frá í DV,“
segir Baldur. „Spíntismi hefur verið trú ís-
lenskrar alþýðu í nærri heila öld og ég er sann-
færður um að h mn á við rök að styðjast.
Ég segi ekki að ég sé að öllu leyti á sömu skoð-
un og Ævar en við róum á sömu miö. Ég er ekki
í vafa um að ýmsir atburðir, sem Ævar segir
frá, eru jafnraunverulegir og þeir sem gerast í
efnisheiminum. Ég hef undanfarið starfað nokk-
uð með Guðspekifélaginu og verð þar með
draumanámskeið í vetur,“ sagði Baldur Her-
mannsson.
-GK