Dagblaðið Vísir - DV - 28.11.1990, Qupperneq 15

MIÐVIKUDAGUR 28. NÓVEMBER 1990.
15
Hugsjónum fórnað
- á altari stundarvinsælda
í borgarstjómarkosningunum í
maí sl. leit dagsins ljós nýr valkost-
ur, Nýr vettvangur. Markmið Nýs
vettvangs var í upphafi tvíþætt;
annars vegar að stuðla að sameig-
inlegu framboði minnihlutaflokk-
anna í Reykjavík (það var talað um
að hnekkja „ofurvaldi“ Sjálfstæðis-
flokksins) og hins vegar að skapa
farveg fyrir nýjan „stóran“ jafnað-
armannaflokk, að brúa bilið á milh
Alþýðubandalags og Alþýðuflokks.
Framsóknarflokkurinn og
Kvennalistinn höfnuðu sameigin-
legu framboði minnihlutaflokk-
anna og samdrátturinn á vinstri
vængnum var í skötulíki. Alþýðu-
flokkurinn ákvað að ganga til hðs
við nýja framboðið en innan Al-
þýðubandalagsins voru skiptar
skoðanir. Flokksforysta Alþýðu-
bandalagsins komst að þeirri nið-
urstöðu að flokkurinn ætti að bjóða
fram hsta eins og jafnan áður.
Sigurjón Pétursson og Guðrún
Ágústsdóttir borgarfulltrúar
fylgdu ákvörðun flokksins en
Kristín Ólafsdóttir, þriðji borgar-
fuhtrúi Alþýðubandalagsins, vhdi
hins vegar feta nýjar slóðir, ákvað
að ganga til liðs við Nýjan vett-
vang. Sameiningin hafði runnið út
í sandinn.
Afskræming hugsjóna
Samtökin urðu að grunda fram-
boð sitt á nýjan leik. Úti í hinum
stóra heimi voru stórtíöindi að ger-
ast. Austantjaldskommúnisminn
var að riða th fahs og lýðræðis-
hugsjónin að stíga sín fyrstu spor.
Því ekki að vekja sömu hughrif hjá
landanum? Þungi kosningaáróðurs
Nýs vettvangs beindist að þeirri
sköpun ímyndar að nýja framboðið
væri ferskt lýðræðisafl í íslenskum
áherslu á að „gömlu“ stjórnmála-
flokkarnir væru ekki lýðræðislegir
og fólkið í landinu hefði lítil áhrif
á mótun þeirrar stefnu sem tekin
var hveiju sinni. Flokkarnir voru
sagðir einkennast af, ,flokksræöi“.
Glæsilegur merkisberi nýja
framboðsins var Ólína Þorvarðar-
dóttir. Skipaði hún efsta sæti list-
ans í Reykjavík. Ólína lék hlutverk
sitt af stakri prýði, kyndhbera lýð-
ræðisvakningarinnar. Með kyndh-
inn á lofti var birtu brugðið á
skúmaskot Reykjavíkur sem náð
höfðu að dafna í valdatíð Sjálfstæð-
isflokksins. Sú mynd var dregin af
Reykjavík að í borginni ríkti ein-
hvers konar austantjaldsástand í
sinni verstu mynd og að Nýr vett-
vangur væri afl sem steypa myndi
„einræðisöflunum" af stóli.
Skoðanakannanir fram að kosn-
„Það sem gerst hafði var ekki stað-
festing pölitískra tímamóta heldur nið-
urlæging Alþýðubandalags og Alþýðu-
flokks.“
KjáUarinn
Guðlaugur Viðar
Valdimarsson
sagnfræðingur
stjórnmálum, að samtökin hefðu
að leiðarljósi að færa lýðræðið th
betri vegar, auðga það og glæða
stefnumótandi áhrif almennings.
„Gömlu“ flokkarnir urðu að sýn-
ishornum flokkakerfis sem var að
riða til falls. Flokkarnir voru sagð-
ir vera staðsettir í hugmyndafræði-
legu tómarúmi og fjarri því að vera
sköpunarverk blómlegrar umræðu
á meöal fólksins í landinu.
Fulltrúar Nýs vettvangs lögðu
ingum gáfu thefni til bjartsýni. Það
var jafnvel talað um fjóra borgar-
fuhtrúa. En reyndin varð önnur.
Nýr vettvangur fékk tvo borgar-
fuhtrúa, Ólínu og Kristínu Ólafs-
dóttur. Alþýðuflokksmaðurinn
Bjarni P. Magnússon náði ekki
kjöri.
Það sem gerst hafðiyar ekki stað-
festing pólitískra tímamóta heldur
niöurlæging Alþýðubandalags og
Alþýðuflokks. Lóð var lagt á vogar-
Þrír frambjóðenda Nýs vettvangs, Olína Þorvarðardóttir, Hrafn Jökuls-
son og Kristin Ólafsdóttir. „Lóð var lagt á vogarskálar óeiningar og
sundurleitni innan Alþýðuflokks og Alþýðubandalags,“ segir greinar-
höf. m.a.
skálar óeiningar og sundurleitni
innan Alþýðuflokks og Alþýðu-
bandalags. Sjálfstæðisflokkurinn
vann stórsigur.
Að afhjúpa skrumskælingu
Framvindan í kjölfar kosning-
anna afhjúpaði undirstöðuleysi
Nýs vettvangs og tómarúmið í
stefnumálum nýja framboðsins.
Ólína Þorvarðardóttir ásamt öðr-
um forystusauðum Nýs vettvangs
gekk th liðs við Alþýðuflokkinn og
á flokksþinginu í október var Ólína
ásamt Ragnheiöi Davíðsdóttur
kjörin í flokksstjórn.
Þessi framvinda afhjúpaði blekk-
ingarvef Nýs vettvangs. Kosninga-
áróðurinn var einungis yfirskin.
Með fólki voru vaktar vonir um
nýjar áherslur og dýpri umræðu
um samfélagsmál. Nýr vettvangur
birtist stuðningsfólki framboðsins
sem öðruvísi stjórnmálaafl sem
hafði að leiðarljósi nýjar áherslur,
breytt vinnubrögð og nýtt hugar-
far. En reyndin varö önnur. Hug-
sjónir eru miklu meira en orð skrif-
uð á hvítan pappír.
.Þaö versta við Nýjan vettvang
var virðingarleysið gagnvart kjós-
endum og stjórnmálum almennt.
Áróðursmeistarar Alþýðuflokks-
ins kunna að nýta sér þekkt andht
á vettvangi stjórnmálanna, það
hefur sýnt sig. Stefnumál Nýs vett-
vangs í kosningunum voru aldrei
annað en yfirbreiðsla á þá sundr-
ungu sem einkennir vinstri væng
stjórnmálanna. Þessi staðreynd
færöi Sjálfstæðisflokknum stóran
sigur í kosningunum. Það er sorg-
legt að vera vitni að því að fram-
boð, sem átti að sameina jafnaðar-
menn, skuli hafa haft þveröfug
áhrif.
Guðlaugur Viðar Valdimarsson
Látið Steingrím Njálsson
ekki ganga lausan
Dómur Hæstaréttar í máh Stein-
gríms Njálssonar, sem birtur var í
dagblöðum nú nýverið, er ástæðan
fyrir þessum skrifum.
Enginn réttur?
Satt að segja er ekki hægt að skhja
þann dóm á annan hátt en algjöra
fyrirhtningu á öryggi og tilfmning-
um bama og unghnga. Umræddur
einstakhngur hefur veriö dæmdur
14 eða 15 sinnum fyrir kynferðisbrot
gegn ungum drengjum, enginn veit
hve oft hann hefur brotið af sér, án
þess að vera kærður.
Nú stendur th að láta hann
lausan úr fangelsi í febrúar á næsta .
ári eftir að hafþ setið inni í 12 mán-
uði fyrir að lokka sjö ára gamlan
dreng inn til sín og afklæða hann
Ragnhildur
Eggertsdóttir
móðir og amma
„Það er með öllu óskiljanlegt að Hæsti-
• réttur skuli sj á ástæðu til að milda dóm
Sakadóms úr 18 mánaða fangelsi í 12
mánuði.“
á þeim forsendum aö hafa ætlað
að þurrka buxur barnsins sem hafi
verið blautar.
Þetta barn var svo lánsamt að
bjargast án þess að bíða skaða af
vegna árvekni konu sem sá þegar
Steingrímur leiddi það inn til sín.
Sem sagt glæpurinn varð svo lítill,
svo er konunni fyrir aö þakka, að
dómurinn er aðeins 12 mánuðir og
að honum afplánuðum getur kyn-
feröisglæpamaðurinn gert tilraun
til eða framið kynferðisglæp á nýj-
an leik. Það er bara ekki víst að
neinn verði til að bjarga því barni
sem þá á í hlut.
Er þessi æðsti dómur á íslandi steinrunnið fyrirbrigöi? - Úr Hæstarétti.
Réttur afbrotamannsins
meiri en fórnarlambanna?
Það er ekki annað að sjá en
Hæstiréttur meti Steingrím Njáls-
son og hans óheilbrigði meira en
thfinningar og öryggi þeirra barna
sem hann nú þegar hefur svívirt
og þeirra sem eiga eftir að lenda í
klóm hans. Mér er spurn, til hvers
eru lög og reglur? Til að vernda
glæpamenn eða saklaus börn?
Ég vh ekki una því að börn og
foreldrar séu réttminni en einstakl-
ingur sem brýtur gegn þeim og ég
treysti því að foreldrar og allir að-
standendur barna látið máhð th sín
taka og krefjist þess aö börnum
stafi ekki hætta af því að kynferðis-
glæpamaður fari frjáls ferða sinna
og geti þar af leiðandi brotið gegn
saklausum börnum hvenær sem
honum sýnist. Það er með öhu
óskhjanlegt að Hæstiréttur skuh
sjá ástæðu til að milda dóm Saka-
dóms úr 18 mánaða fangelsi í 12
mánuði. Einnig, að ekki sé gerð
grein fyrir því frá Sakadómi á
hvern hátt sérstakri gæslu skuh
síðan við komið, skuli vera næg
ástæða fyrir að sá seki er ekki
dæmdur til að sæta slíkri gæslu,
er ekki hægt að túlka á annan hátt
en algjört áhugaleysi Hæstaréttar
á öryggi og líðan barna og ungl-
inga. - Eða er þessi æðsti dómur á
íslandi svo steinrunnið fyrirbrigði
að þar geti ekki komið fram hug-
mynd um á hvern hátt shkri gæslu
yrði við komið?
Að lokum. Hvað er athugavert við
að umræddur sakamaður, sem
dæmdur er sakhæfur, en það hlýtur
þá að þýða að hann veit hvaða ód-
æöi hann er að fremja, sé dæmdur
th langvarandi fangelsisvistar ef
ekki er kostur annars konar gæslu?
Engin ábyrg fuhorðin manneskja
getur tekið því að dómur sem þessi
sé látinn standa og ég vona að þessu
verði breytt. Það er ekki htil ábyrgð
sem þeir einstakhngar er skipa
Hæstarétt sitja uppi með ef ekkert
verður aö gert.
Ragnhildur Eggertsdóttir