Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.1991, Qupperneq 14

JFÍM WMGUR W,4ANÚMim
14
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÖNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGOLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11,105 RVlK.SlMI (91 >27022 - FAX: (91)27079
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1100 kr.
Verð I lausasölu virka daga 105 kr. - Helgarblað 130 kr.
Sigur í fyrstu lotu
Gagnsókn bandamanna gegn íraksher gekk mjög vel
í nótt. Svo virðist sem lofthernaður af hálfu írakshers
hafi nær algerlega lamast þegar í upphafi. Því kom í
nótt eða morgun ekki til hinna alvarlegu hhðaráhrifa,
sem bent hafði verið á, að gætu verið hættuleg.
Mestu máli skiptir, að flugher og skæruliðum Sadd-
ams Hussein tókst ekki að flækja ísrael inn í styrjöld-
ina. Þeim tókst ekki að koma einni einustu sprengju til
ísraels. Þar varð alls ekkert tjón, svo að her Israels sit-
ur enn á friðarstóli, eins og ekkert hafi í skorizt.
Þar með eru engar líkur á, að alvarleg skörð rofni í
samstöðu vestrænna og íslamskra bandamanna í gagn-
sókninni. íslamskar ríkisstjórnir virðast því ekki munu
lenda í neinum vandræðum með að réttlæta gagnvart
sínu fólki stöðu sína við hlið vestrænna bandamanna.
Næstmestu máli skiptir, að herafla Saddams Hussein
hefur ekki tekizt að koma af stað neinum umtalsverðum
eldsvoðum í olíulindum á yfirráðasvæði bandamanna,
til dæmis í Saudi-Arabíu. Aðeins hefur frétzt af einum
eldsvoða og hann virðist vera í meira lagi viðráðanlegur.
Þar með eru engar líkur á, að gagnsóknin og við-
brögð við henni leiði til hinna hættulegu umhverfis-
áhrifa á lofthjúp jarðar á þessum slóðum. Enginn fimb-
ulvetur er í aðsigi, þótt dómsdagsspámenn hafi reynt
að halda slíku fram á undanförnum dögum og vikum.
Þriðja mikilvæga atriðið er, að bandamönnum virðist
hafa tekizt nokkurn veginn alveg að taka úr umferð öll
mannvirki írakshers, sem nýta hefði mátt til lofthernað-
ar gegn þeim. Þannig er flugher íraks búinn að vera,
hernaðarlegir flugvellir og skotpallar eldflauga.
Síðasta atriðið skiptir miklu. Margir óttuðust, að her
Saddams Hussein tækist að koma efna- og eiturvopnum
í eldflaugum til fjarlægra staða. Það hefur ekki gerzt
og virðist ekki geta tekizt. Ennfremur hefur eiturverk-
smiðjum hans verið eytt. Þetta er frábær árangur.
Fyrsta lotan hefur að öllu leyti farið eftir eða fram
úr björtustu vonum þeirra, sem um málið hafa fjallað
á Vesturlöndum. Stríðið er að vísu ekki búið, en verstu
óvissuþættirnir eru að baki. Svokallaðir stríðsæsinga-
menn á Vesturlöndum eru auðvitað fegnir útkomunni.
Nú tekur við það, sem getur orðið langdregið. Það
er að færa sigur í lofti yfir í sigur á landi. Verkefnið
verður fólgið í að koma hundruðum þúsunda hermanna
Saddams Hussein í skilning um, að frekari barátta leið-
ir bara til ófarnaðar, svo að bezt sé að hætta henni.
Bezta framhaldið væri, að írakar veltu úr sessi óarga-
dýrinu, sem hefur komið þeim í þessi hrikalegu vand-
ræði. Enginn vafi er á, að Saddam Hussein er hataður
af meirihluta íraka, þótt menn hafi klappað og dansað
og hrópað húrra til að vera ekki teknir af lífi.
Þegar valdakerfið hrynur umhverfis einræðisherra
af tagi Saddams Hussein, hefur oft komið í ljós, að tóma-
rúm er eftir. í slíku tómarúmi er hægt að fá heilar her-
sveitir til að leggja niður vopn og fagna því, að yfirmað-
ur þeirra og kúgari hefur misst völd yfir þeim.
Sérstök ástæða er svo til að fagna því, að friðardúfum
og nytsömum sakleysingjum hefur ekki tekizt að lama
Vesturlönd svo, að bandamönnum tækist ekki að koma
af stað þeirri gagnsókn, sem sagnfræðilega á eftir að
skipta sköpum í útþenslu lýðræðis í heimi íslams.
„Stríð er bezt“ var yfirskrift leiðara hér í blaðinu
fyrir skömmu. Þetta stríð er nú hafið og virðist ætla að
falla í þann farveg, sem stríðssinnar höfðu reiknað með.
Jónas Kristjánsson
„í umræddu frumvarpi er engin stefnumótun um hvað liklegt sé til að laða ferðamenn til íslands... né tillit
tekið til þess að vegna veðurfars er ísland erfitt ferðamannaland."
Um ferðamálaráð,
-stjóra og -
Kristín Halldórsdóttir, fyrrv. al-
þingismaöur og formaður feröa-
málaráös, sat í 9 manna nefnd sem
hélt 73 bókaöa fundi um endur-
skoöun laga um feröamál og frum-
varp var lagt fram á haustþingi.
Laun nefndarmanna voru um ein
milljón króna, miklir peningar í
mínum augum og annarra hag-
sýnna húsmæðra.
Einkum ef ekkert fæst fyrir þá.
Og víst er þaö rétt hjá Kristínu í
DV 8. janúar sl. aö ég ræddi af
mesta galgopaskap um vinnu
nefndarinnar í umræðu á þingi og
henni sárnaöi þaö. Ekki aö undra,
eftir maraþonsetu á 73 fundum.
Mér var þó rammasta alvara og
hlýt að skýra sjónarmið mín nánar
svo aö menn haldi ekki aö ég sé
andvíg nýjungum í ferðamanna-
þjónustu.
Þaö sem ég er andvíg er þetta:
* Feröamálaráði (skal nú skipaö 9
mönnum, var áður skipaö 23! Þaö
er þó til bóta.)
* Árlegu feröaþingi.
* Embætti ferðamálastjóra.
* Ferðamálafulltrúum landshluta.
* Ferðamálaráðstefnurápi um-
ræddra embættismanna erlendis
í samstarfi við Útflutningsráö.
* Aö 10% af árssölu fríhafna fari í
þessa starfsemi, 137,5 millj. 1991!
* Aö stofnaður verði feröamála-
sjóöur sem verði stofnlánasjóður
ferðaþjónustunnar.
* Frumvarpinu í heild.
Rök mín eru þessi:
í umræddu frumvarpi er engin
stefnumótun um hvaö líklegt sé til
að laða feröamenn til íslands, hvaö
við höfum að bjóða sem sérstakt
er né tillit tekiö til þess að vegna
veðurfars er ísland erfitt ferða-
mannaland. Vitanlega er ísland
draumaland fílhraustra bakpoka-
manna sem ekkert vita betra en að
hrekjast um fjallvegi í illviðrum
eða dveljast uppi á Heklu um jólin
en það fólk greiðir ekki mikið fyrir
þjónustu landans og er því lítil
tekjulind.
Ef til stendur að laða vénjulegt
íjölskyldufólk í sumarleyfi til ís-
lands, fólk sem kýs fremur að líða
vel en illa, þarf að byggja upp góða
gistiaðstöðu, aðstööu fyrir börn,
staði þar sem fá má góðan mat fyr-
ir skaplegt verð og þetta þarf aö
gera á stöðum þar sem einhverja
afþreyingu er að hafa, t.d. sundað-
stöðu, golfvelli, hestaleigur og ótal
margt annað.
Það er gaman að horfa á fjöllin
okkar en þau sjást ekki alltaf og
þá þarf eitthvað annað að koma í
staðinn. Listamenn okkar þarf að
virkja yfir sumartímann til að
kynna íslenska menningu og ekki
væri úr vegi aö opna þau fyrirtæki
ferðamönnum sem framleiöa
heimsþekktar vörur og nægir að
nefna saltfiskframleiðsluna.
KjaHarinn
Guðrún Helgadóttir
alþingismaöur
Byggðarlögin hafi
frumkvæði
Þetta eiga hin einstöku byggðar-
lög að gera hvert á sinn máta með
því að sýna það sem sérstakt er á
hverjum stað, atvinnulíf, menn-
ingu, sérkennilegt - landslag og
mannlíf á staðnum. Á hverjum stað
þarf að finna elskulegt fólk sem
vill gera gestum sínum gott í stað
þess að hola þeim niður í með-
teknum heimavistarherbergjum
án hreinlætisaðstöðu og krefjast
greiðslu eins og um lúxushótel
væri aö ræða. Og ekki sakaði að
bjóða upp á góðan mat á skaplegu
verði. Til þessa þarf ekkert ferða-
málaráð í Reykjavík heldur frjóa
hugsun íbúanna á staðnum.
Lög um skipulag ferðamála voru
síðast sett 1985 i stað laga frá 1976.
Enn hefur ekki runnið upþ fyrir
því góða fólki sem stjórnaö hefur
ferðamálum skv. þeim að ljómandi
væri nú notalegt að salemisaðstaða
væri sett upp viö Gullfoss, að hægt
væri þar að skipta á ungbarni, að
ekki sé talað um að fá sér kaffi-
bolla í nepjunni. Þó ætti að vera
vitaö að þangað fara nær allir
ferðamenn. Er ekki komiö að því
að heimamenn komi þessu í verk
án aðstoðar hugmyndabankans í
Reykjavík?
Sömu þarfir
Það er nefnilega sauðsháttur af
þessu tagi sem öll ferðamannaþjón-
usta okkar mótast af. Einhver ráð
og nefndir eiga að sjá um alla hluti
þing
og það er vísasta leiðin til að hin
margfræga dauða hönd leggist yfir
eigið frumkvæði heimamanna.
Þarf t.d. eitthvert ráð til að segja
Reyknesingum að þeir eigi ferða-
mannaparadís þar sem Bláa lónið
er? Viðlíka staðir eru víða um
landið okkar og þeir kalla á hug-
kvæmni íbúanna og vilja til verka
og umfram allt skilning á þörfum
venjulegs fólks á ferðalögum. Er-
lendir ferðamenn á íslandi hafa
allar sömu grundvallarþarfir og
íslendingar á ferðalögum erlendis.
íslensk náttúrufegurð breytir engu
þar um, jafnvel þó að sólin skíni í
heiði.
Ferðamálaráð, árlegt ferðaþing,
ferðamálastjóri, ferðamálafulltrú-
ar, ráðstefnuráp erlendis, ferða-
málasjóður og allt annað í þessu
frumvarpi er jafnóþarft og íjöldi
annarra ráða og nefnda sem fjár-
munum landsmanna er sóað í. Vilji
byggðarlögin fá ríkisframlög,
sækja þau fé beint til fjárveitinga-
nefndar Alþingis. Markaðsmál er-
lendis eru þegar í höndum Útflutn-
ingsráðs og ferðaskrifstofurnar
geta séð um landkynningu þegar
viö erum tilbúin að taka á móti
ferðamönnum. Eins og ástandið er
nú eftir margra ára setu ferðamála-
ráðs og -stjóra væri heiðarlegast
að senda væntanlegum ferðamönn-
um, sem til íslands ætla, Söguþætti
landpóstanna.
Það fannst mér a.m.k. þegar ég
sat daglangt í rútu með erlenda
þingmannanefnd í svartaþoku sl.
sumar. Hrein salerni og snotrar
kaffistofur á nokkurra klukku-
stunda bih hefðu verið sælureitir
daginn þann fyrir vesalings gestina
okkar í stað heimavistarskóla sem
leit út eins og hann hefði verið yfir-
gefinn í náttúruhamforum. Nátt-
úrufegurðin margfræga kom eng-
um að gagni þennan dapurlega dag.
Og á hana er aldrei hægt að treysta
í okkar góða landi. Þess vegna
verðum við að sjá svo til að það
geti samt veriö gaman að dveljast
á íslandi með íslendingum hvernig
sem viðrar. Og til þess þarf hvorki
nefndasetur né ráðstefnuhald fyrir
milljónir króna, heldur hugsun og
frumkvæði i hinum ýmsu byggðum
landsins.
Guðrún Helgadóttir
„Eins og ástandiö er nú eftir margra
ára setu feröamálaráðs og -stjóra væri
heiðarlegast að senda væntanlegum
ferðamönnum, sem til íslands ætla,
Söguþætti landpóstanna.“