Dagblaðið Vísir - DV - 22.02.1991, Blaðsíða 4

4
FÖSTUDAGUR 22. FEBRÚAR 1991.
Fréttir
Hagstjórn oftast
til óþurftar hér
- má lesa úr grein forstjóra Þjóðhagsstofnunar

■<"

Kvennaskólinn á Blönduósi.
DV-mynd Magnús
Blönduós:
Listaskóli á
háskólastigi?
Hagstjóm á Islandi hefur oftast
veriö til bölvunar, en breyting hefur
oröið á í seinni tíð. Vonir standa nú
til þess, aö hagstjórnin hafi þróazt
þannig, að í framtíðinni verði hún
betri en ekki. Þetta má lesa út úr
grein Þóröar Friðjónssonar, for-
stöðuinanns Þjóðhagsstofnunar, í
nýjasta tölublaði Fjármálatíðinda.
Þórður vekur athygli á því, að hag-
stjórn hér á landi hefur verið með
nokkuð öðrum hætti en víðast ann-
ars staðar. Eitt aðaleinkenni hag-
stjórnarinnar hér hefur verið
áherzla á tekju- og verðstefnu í stað
þess að stýra eftirspurn með almenn-
um aðgerðum í peninga- og ríkis-
fjármálum. Til að útlista þessi um-
mæli Þórðar Friðjónssonar má
nefna, að yflrleitt hefur þeirri aðferð
verið beitt hér að grípa inn í á al-
mennum vinnumarkaði, til dæmis
með því að taka vísitöluna úr sam-
bandi, með félagsmálapökkum eða
verðstöðvun. Þannig hafa verið höfö
áhrif á tekjuþróunina. Þetta hefur
gengið illa. Það sést meðal annars
af meðfylgjandi grafi, sem sýnir
hvernig eyðslan, þjóðarútgjöldin,
hafa sveiflazt meira en tekjurnar oft
og tíðum. Sem sé: þessi hagstjórn
hefur ekki verkað.
Hafa séð að sér
Þess í stað ætti að hafa áhrif á eftir-
spumina í þjóðfélaginu, sem hefur
verið gert í vaxandi mæli í seinni tíð.
Þá eru ríkisfjármálin og peningamál-
in notuð til að stilla eftirspurnina af.
Þetta ætti nú að þýða, aö peninga-
málum yröi haldið hæfilegum, svo
sem með frjálsum vöxtum og aðhaldi
í útlánum banka. Ekki ætti að vera
halli á ríkissjóði, sem þó er mikill
eins og alkunna er. Þannig hefur hin
nýja leið í hagstjórn veriö farin að
hluta, en aðeins aö hluta.
Miklu skiptir, að áfram verði hald-
ið á þeirri braut, sem nú hefur verið
mörkuð, og hagstjórn líkist þeirri,
Sjónarhom
Haukur Helgason
sem beitt er í flestum öðrum þróuð-
um ríkjum. Menn minnast nú með
skelfingu þeirra tíma, þegar vextir
voru neikvæðir, lægri en verðbólgu-
stigið. Hin gamla hagstjórn leiddi til
mikillar verðbólgu, eins og menn
muna.
Til að halda áfram með ummæli
Þórðar Friðjónssonar skal nefnt, að
fyrri hagstjórnarstefna skilaði litlum
árangri á mælikvarða stööugleika og
jafnvægis í þjóðarbúskapnum, þótt
hún hafi stuðlaö að óvenjulitlu at-
vinnuleysi í samanburði við önnur
lönd. Þórður bendir á, að í stað þess
að draga úr sveiflum hafi hagstjómin
magnað sveiflumar.
Stöðugt verðlag
Þórður Friðjónsson nefnir þann
möguleika, að hagsveiflurnar hér
muni minnka í framtíðinni með
framförum í fiskveiðistjórn og auk-
inni fjölbreytni í útílutningi. Hann
segir, að flest bendi nú til þess, að
hagstjórn á íslandi muni á næstu
árum færast í aðalátriðum í svipað
horf og hjá öðrum vestrænum ríkj-
um. Þetta verði agaðri hagstjórn en
á undanfornum áratugum. Áherzla
verði lögð á að skapa afdráttarlausa
umgjörð atvinnu- og efnahagslífs
með stefnunni í ríkisfjármálum, pen-
inga- og gengismálum, þannig að
heimili og fyrirtæki geti tekið
ákvarðanir í ljósi hennar. Þróun
efnahagslífsins muni því ráðast í rík-
um mæli af markaðsöflunum. Helztu
markmiö efnahagsstefnunnar eru ör
hagvöxtur, það er aukning fram-
leiðslunnar, stöðugt verðlag, jöfnuð-
ur í utanríkisviðskiptum og hátt at-
vinnustig.
Þessi markmið nást betur með nýju
aðferöunum við hagstjórn. Þannig
má búast við auknum hagvexti,
minni verðbólgu og minni viðskipta-
halla við útlönd, verði þess konar
hagstjórn beitt.
Hins vegar gæti atvinnuleysi auk-
izt um skeið, þótt nýju aöferðirnar
eigi að treysta atvinnustigiö til lengd-
ar.
Magnús Ólafsson, DV, Húnaþingi:
„Öll viðleitni i heimilisiðnaði á að
snúast um ullina, hún er okkar aðdá-
anlega hráefni, sem viö höfum nóg
af og við kunnum að hagnýta." Þetta
sagði Halldóra Bjarnadóttir í Hlín
fyrir 30 árum og þessi orð eru rifjuð
upp því nú er farið að ræða um að
koma á fót heimilisiönaðarskóla, eða
jafnvel listaskóla á háskólastigi í
gamla kvennaskólanum á Blönduósi.
Guörún Jónsdóttir arkitekt, sem
ráðin hefur verið til þess að vinna
að aðalskipulagstillögum fyrir
Blönduós, vill að Kvennaskólinn
verði lista-akademísk stofnun. Þar
yrðu sérhæfð námskeið í listiðnað-
amámi á alþjóðlegum mælikvarða.
„Kærumálið var ekki afgreitt á
fundinum. Báðir aðilar komu á fund
stjórnarinnar og gerðu grein fyrir
sínu máli. Við munum svo væntan-
lega afgreiða kærumálið á fundi í
dag,“ sagði Örn Steinsen, forstjóri
Ferðaskrifstofunnar Sögu, um kæru
ferðaskrifstofunnar Úrval-Útsýn á
auglýsingu Samvinnuferða-Land-
Námið yrði að hluta tengt ullarvinnu
og nýtingu íslensku ullarinnar.
Einnig mætti leggja áherslu á annan
heimilisiðnað.
Ýmsir fleiri hafa bent.á svipaðar
hugmyndir og á það hefur verið bent
að hvergi sé til jafnstórt safn af mun-
um unnum úr íslenskri ull og í Heim-
ilisiðnaðarsafninu á Blönduósi. Það
safn sé grunnurinn að menntastofn-
un í þessum fræðum. Þá hefur verið
bent á að hægt væri að innrétta lista-
manna- eða fræðimannaíbúðir í
Kvennaskólanum, en allar þessar
hugmyndir miða að því að efla
Blönduós og sýna minningu þeirra
sem reistu og ráku Kvennaskólann
virðingu.
sýnar. Örn á sæti í stjórn Félags ís-
lenskra ferðaskrifstofa, þar sem kær-
an var tekin fyrir í gær.
Eins og skýrt var frá í DV hefur
auglýsingin einnig verið kærð til
Verðlagsstofnunar og siðanefndar
Sambands íslenskra ferðaskrifstofa.
-S.dór
Kæra Úrvals-Útsýnar
ekki afgreidd
í dag mælir Dagfari__________
Formannsslagur
Gífurlegur taugatitringur ríkir nú
í Sjálfstæðisílokknum. Menn mega
varla mæla fyrir æsingi og áhyggj-
um og jafnvel bjargvætturinn aö
vestan er fenginn til að vitna í sjón-
varpinu um nauðsyn þess að sjálf-
stæðismenn standi saman. Þá ligg-
ur mikið við.
Ástæöan fyrir áhyggjum sjálf-
stæðismanna er sú, að Davíð Odds-
son er sagður vera að hugleiða að
gefa kost á sér sem formaður í
flokknum. Þetta hefur Davíö að
vísu aldrei ságt opinberlega en
svarað því til að hann hafi svaraö
út og suður, þegar hann er spurður
um framboð. Menn hafa sem sagt
fundið það út aö Davíð sé hugsan-
lega að velta því fyrir sér að hann
kunni aö gefa kost á sér sem for-
maður og þá fer allt á annan end-
ann.
Aumingja Davíð. Hann má ekki
einu sinni hugsa um formennsk-
una, öðru vísi en Sjálfstæðisflokk-
urinn umtumist. Þaö er orðið
vandlifað í Sjálfstæðisflokknum
þegar menn mega ekki lengur
hugsa um það sem allir aðrir eru
að hugsa um. Eru sjálfstæðismenn
ekki einmitt búnir að hugsa um það
stanslaust og tala um það stans-
laust, að Davið Oddsson eigi aö
verða næsti formaður og verði
miklu betri formaður en formaður-
inn sem núna er formaður?
Sjálfstæðisflokkurinn stærir sig
af því að vera flokkur frelsis, lýð-
ræðis og einstaklingsframtaks.
Þeir vilja fullt frelsi til að velja og
hafna, lýðræði til að kjósa og einka-
framtak til að hver og einn komist
þangað sem hugur hans stefnir til.
Nú bregður hinsvegar svo við að
þegar tveir menn í þessum stóra
og göfuga flokki hafa báðir auga-
stað á sama embættinu innan
flokksins gengur maður undir
manns hönd til að aftra því að
flokksmenn fái að gera upp á milli
þessara tveggja manna. Þaö þykir
ekki viðeigandi aö kjósa um for-
mann! Þaö er slæmt til afspurnar
ef boðið er fram á móti núverandi
formanni! Davíð má ekki fella Þor-
stein, heldur eiga þeir að semja um
það félagarnir, hvenær Davíö taki
við. Frelsið og lýðræðið kemur sér
illa í flokki frelsis og lýðræðis.
Ef það er hefð fyrir því í Sjálf-
stæðisflokknum að ekki megi fella
sitjandi formann, þá geta þeir í
Sjálfstæðisflokknum allt eins
stoppað upp formanninn hjá sér
hverju sinni og flutt hann upp á
Þjóðminjasafn. Eins er náttúrlega
hægt að taka formanninn með í
búvörusamninginn, sem nú er ver-
ið aö ganga frá fyrir hönd sauðk-
indarinnar og hinnar heilögu kýr,
sem ekki má stugga viö. Einnig
kemur til greina að Þorsteini verði
pakkað inn í þjóðarsáttina og um
þaö samið að ekki verði hróflað við
honum frekar en öðrum þeim
hornsteinum sem hafnir eru yfir
deilur og dægurþras.
Ef ekki má bjóða fram á móti for-
manni, af ótta viö að formaður
veröi felldur, er að sjálfsögðu nær-
tækast fyrir Sjálfstæðisflokkinn að
setja það í lög flokksins að formaö-
ur sitji eins lengi og honum þókn-'
ast. Lagagreinin getur hljóðað svo:
„Eigi skal kosið um formann, með-
an flokkurinn hefur formann.”
Skiptir þá ekki máli hvort flokkur-
inn er óánægður með formanninn,
hvort annar betri formaður sé til
eða að flokksmenn vilji fá aö kjósa
um formann. Undir öllum kring-
umstæðum skal sá formaður kos-
inn sem einu sinni hefur verið kos-
inn.
Þetta kemur í veg fyrir það að
Davíð Oddsson geti orðið formaður
þegar hann sjálfur vill verða for-
maður. Davíö getur þá aðeins orðið
forinaður aö Þorsteinn ákveði hve-
nær Davíð má vera formaður. Þetta
kemur líka í veg fyrir það að flokks-
menn geti kosiö sér formann, ann-
an en þann sem formaðurinn hefur
ákveðið að verði formaður, eftir að
formaðurinn vill ekki sjálfur vera
formaður.
Kosningafrelsið og lýðræðið og
einkaframtakið gilda því aðeins í
Sjálfstæðisflokknum að fullt sam-
komulag ríki um það að kosið sé.
Og jafnfrarnt að fullt samkomulag
sé um það hver kosinn verður. Og
algjört samkomulag um það fyrir
fram að aðrir bjóði sig ekki fram
en sá sem kosinn skal.
Davíð verður að bíða með að
verða formaður, vegna þess að nú-
verandi formaður vill vera formað-
ur áfram og það má ekki fella for-
mann til að fá formann sem er betri
formaður en formaðurinn sem fyr-
ir er. Svona virkar lýðræðið í Sjálf-
stæðisflokknum.
Dagfari