Dagblaðið Vísir - DV - 11.04.1991, Blaðsíða 23

FIMMTUDAGUR 11. APRÍL 1991.
31
íslensk
byggðastefna
Viö vitum að Reykjavikursvæðið getur tekið við öllum islendingum.
Þeir eru ekki svo margir.
Er íslensk byggðastefna í raun
og veru til? Ég held ekki, hún er
sundurlaust orðagjálfur. Hvað með
alla ijármunina sem látnir eru í það
að leggja vegi, brúa stórar ár, grafa
jarðgöng og setja brýr á firði. Hvað
með alla skólana í dreifbýlinu?
Jafnvel háskóli settur þar niður,
reyndar til skelflngar fyrir
menntamenn í Reykjavík.
Reyndar hefur það aukið líkur á
að byggðakjarnar myndist en þeir
eru jafnan fjárhagslega veikir og
atvinnutækifæri fábreytt og því
verður andlegt líf fábreyttara en
efni standa til.
Eigum við sem úti á landsbyggð-
inni búum að vanþakka alla þá
styrki sem landsbyggðin fær? Þeir
eru flokkaðir undir byggðastefnu.
Hvað um staði eins og Selfoss og
Egilsstaði? Þessir staðir eru aðeins
nefndir sem dæmi. Eru þeir ekki
óskabörn byggðastefnunnar?
Kvótakerfiö er í Jag meginþáttur-
inn í byggðastefnunni og stundum
virkar sú stefna þannig á mig að
íslenskir bændur séu af þrælum
komnir en ekki af víkingum, nema
sögurnar af víkingum séu karla-
grobb eitt, aöeins sagðar til þess að
hylja eigin vanmátt.
Engin mörkuð stefna í land-
búnaðarmálum hefur verið lögð
fram. Engar leiðir að raunverulegu
markmiði grundaðar. Allt sem gert
er miðast við núverandi byggða-
mynstur en það þýðir afturför.
Kvótakerfið er afturför
Kvótakerfið er afturfór og leiðir
til stöðnunar. Stórbændastefnan er
röng vegna þess að hún skilar ekki
meira til bóndans og ekki lægra
vöruverði til neytandans. Kvóta-
KjaJIarinn
Sveinn Guðmundsson
bóndi og kennari
kerfið bindur bændur í nær óslít-
anlega flötra. Hér eru þeir verri en
í Sovétríkjunum því þar mega
bændur þó selja ofurlítið fram hjá
kerfinu. Hér á að leiða þá bændur
fyrir dómarann sem það gera.
Stundum virðast mér Náttúru-
verndarsamtökin vera sofandi,
enda hafa þau ekki tekið á byggða-
málum. Smábændur fara betur
með landið og nýta það betur en
stórbændurnir. Þetta sjónarmið
ber náttúruverndarmönnum að
kanna og taka afstöðu til.
Fáir eru ánægðir með þá byggða-
stefnu sem rekin er og hefur verið
rekin vegna þess að hún lengir að-
eins í þjáningum þolenda.
Auðvitað hljótum við að spyrja
sem svo: Höfum við gengið til góðs
götuna fram eftir veg? Sumt hefur
tekist vel en annað ekki.
Fyrir um aldarfjórðungi þurfti
enginn bátseigandi að fá sér kvóta.
Hann veiddi eins og hann gat. Þá
var fólki líka sagt að ef íslendingar
fengju yfirráð yfir fiskimiðunum
þá mætti auka veiðina að mun. Svo
kom stjórnunin og kvótakerfið og
alltaf minnkar aflinn. Enda er allt-
af farið neðar í fæðukeðjuna. Eins
og flestir vita er maðurinn alæta.
Þurfum við að skipuleggja landið
allt? Það er mín skoðun að það
þurfi að gerast sem fyrst. Er hægt
að fela miðstýringarmönnum það?
Ég tel það vafasamt. Bændur búa
við einræði í yfirstjórnun land-
búnaðarmála. Auðvitað er það gott
fyrir þá bændur sem ekki nenna
aö hugsa en á meðan verður engin
þróun í framtíðarátt.
Stór hluti bænda hefur trúað á
SÍS en þeir bændur eru nú áttavillt-
ir. Um leið og menn fara að trúa
hætta þeir að hugsa og flestar
breytingar verða óhugsanlegar.
Bændur séu sjálfir
ábyrgir...
Landbúnaðarráðuneytið og Bún-
aðarfélag íslands eru ein og sama
stofnunin. Þaðan sem launin koma,
þar er húsbóndavaldið. Stéttar-
samband bænda verður að skil-
greina sem flokkseigendastofnun.
Yfirstjórnin þar verður að koma
úr Framsóknarílokknum með
örfáa aftaníossa úr Sjálfstæðis-
flokki og Alþýðubandalagi. Ég hef
aldrei orðið var við skoðanamun
sem skiptir nokkru máli.
Við sem úti á landsbyggðinni
búum höfum valið þann kost vegna
þess að við erum nær landinu og
náttúrunni sjálfri en ef við búum í
borg. Hins vegar erum við stoltir
af höfuðborg okkar. Þar sjáum við
fallegar byggingar og vel hirta
garða og alls konar listaverk. í
dreifbýlinu finnum við gróðurang-
an frá hinni villtu náttúru og sjáum
ennþá náttúruna ósnortna.
Við viljum rækta skóg. En kunn-
um viö til verka? Ég held tæpast.
Fyrir nokkrum árum hitti ég Norð-
mann á sínum heimavelli sem
hafði verið hér á landi við að setja
niður skógarplöntur. Hann sagði
að íslendingar kynnu ekki að
rækta skóg á skóglausu landi. Ég
bað hann um dæmi. Það var stór
hópur manna sem var búinn að
planta skógi í marga daga og hann
gerði sitt verk vel og þegar við vor-
um að ljúka verki komu nokkrir
góðglaðir íslendingar og hleyptu
hestum sínum yfir hið nýgróður-
setta svæði. Á meðan skilningur
okkar er ekki meiri fyrir nýgræð-
ingnum verður erfitt að koma upp
skógi á íslandi.,
Við þurfum að marka stefnu um
byggðina. Hvað ætlum við að gera
við landið okkar allt? Við vitum að
Reykjavíkursvæðiö getur tekið viö
öllum íslendingum. Þeir eru ekki
svo níargir. Við vitum líka aö í
Reykjavík er allstór hópur undir
fátæktarinörkum og þvi er ekki úr
vegi að spyria hvort þar sé á bæt-
andi.
Ég hygg að það sé rétt byggða-
stefna að ríkið skili nú þegar öllum
jarðeignum sínum til viðkomandi
sveitarfélaga og það án nokkurs
endurgjalds.
Hætta á öllum niðurgreiðslum
svo að kerfiskarlar séu ekki með
puttana í málefnum byggðanna til
ills og bölvunar.
Bændur séu sjálfir ábyrgir fyrir
sinni framleiðslu og leggja á niður
kvótakerfið. Senniiega hefur ekk-
ert kerfi gert íslenskum bændum
eins mikla bölvun og það. Þeir sem
trúa því aö karl gamli Marx sé besti
vinur alþýðunnar eru á rangri
braut.
Sveinn Guðmundsson
„Ég hygg að það sé rétt byggðastefna
að ríkið skili nú þegar öllum jarðeign-
um sínum til viðkomandi sveitarfélaga
og það án nokkurs endurgjalds.“
Hlutdrægir fjölmiðlar
„Starfshættir Stöðvar 2 eru jafnsiðiausir og það sem tiðkast i élnræðis-
ríkjunum," segir m.a í greininni.
Alþingiskosningar fara nú í hönd
og er allur undirbúningur þeirra
hinn undarlegasti. Fleiri stjórn-
málaflokkar og samtök eru nú i
framboði til Alþingis en nokkru
sinni fyrr og sjálfsagt erfitt fyrir
margan kjósandann að átta sig í
þessu framboðaflóði.
Þær raddir hafa heyrst að allt of
margir listar séu í framboði og
sjálfsagt má deila endalaust um það
hvort raunveruleg þörf sé á mörg-
um þeirra framboða sem nú hafa
litið dagsins ljós. Hins vegar eru
það kjósendur einir sem munu
skera úr um það þegar þeir ganga
að kjörborðinu 20. apríl næstkom-
andi.
Misskilja hlutverkið
Margir íjölmiðlar hafa misskilið
hlutverk sitt og tekið sér það vald
að ákveða fyrirfram hvemig kosn-
ingarnar fara. Þeir hafa það alveg
á hreinu hvaða flokkar munu
vinna kosningarnar og hvaða
flokkar hljóti hinn vafasama titil
„smáflokkar". Morgunblaðið gerir
það að viðfangsefni sínu í leiðara
blaðsins þann 16. mars sl. og lýsir
þar hvílík hætta lýðræði stafi af
mörgum og smáum flokkum og
gerir því jafnframt skóna að afleið-
ingarnar geti orðið eitthvað svipað-
ar og á tímum þýsku nasistanna.
Ellert B. Schram, ritstjóri DV,
lýsir því yfir í leiðara DV þann 3.
apríl að í kosningunum verði kosið
á milli fjórflokkanna og Kvenna-
listans því fylgi annarra flokka
mælist ekki í skoðanakönnunum
og því engin ástæða til að ætla þeim
KjáUarinn
Kristín Sævarsdóttir,
skipar 3. sæti Þ-listans
í Reykjavík -
Þjóðarflokks/Flokks mannsins
neitt fylgi, hvaö þá þingsæti. Drop-
inn, sem fyllti mælinn, var svo
ákvörðun Stöðvar 2 um að loka á
alla umijöliun um aðra flokka en
áðurnefnda flokka og Samtök
frjálslyndra.
Stöð 2 gerir 17 mínútna þætti um
öll kjórdæmin þar sem frambjóð-
endur og kjósendur eru teknir tali
og þar er framboðslistum mismun-
að gróflega því okkur hjá Þjóðar-
flokki/Flokki mannsins hefur verið
tjáð af Stöð 2 að frambjóðendur
okkar verði ekki hafðir með í áður-
nefndum þáttum. Sömu sögu er að
segja um Samtök græningja,
Heimastjórnarsamtökin og Öfga-
sinnaða jafnaðarmenn.
Fimmtudaginn 4. apríl stóð svo
JC í Reykjavík í samvinnu við Stöð
2 að framboðsfundi í Háskólabíói
sem auglýstur var í fjölmiðlum sem
opinn fundur með öllum stjórn-
málaflokkum. Þegar á reyndi kom
í Ijós að á fundinn var einungis
boðið fulltrúum íjórflokkanna.
Kvennalistans og Frjálslyndra. Ef
hins vegar við á Þ-listanum hefðum
geta púkkað upp á gamlan þing-
mann hefðum við verið sett á sömu
skör og áðurnefnd framboð og
fengið að sjónvarpa okkar skoðun-
um til jafns við þau.
Ríkisstyrkir og opinberir
sjóðir
Vinnubrögð Stöðvar 2 og umfjöll-
un annarra fjölmiðla um hin svo-
kölluðu „smáframboð" lýsa virð-
ingarleysi þeirra gagnvart þeirri
grundvaliarhugmynd lýðræðis-
þjóðfélags að þar ríki tjáningar-
frelsi og jafnrétti. Það er líka van-
virða gagnvart þeim 3(M0% kjós-
enda sem enn hafa ekki ákveðið
hvaða stjórnmálaafli þeir treysta
fyrir atkvæði sínu í komandi kosn-
ingum. Nú á okkar dögum gegna
fjölmiðlarnir lykilhlutverki í að
miðla upplýsingum til fólksins og
ef þeim upplýsingum er misskipt
eða stjórnaö af ákveðnum hags-
munaöflum getur það haft alvar-
legar afleiðingar.
Islendingar. og þá ekki síst fjöl-
miðlar, hefðu hneykslast mikið ef
búlgarska ríkissjónvarpið hefði
hagað kosningaumfjöllun sinni á
þá leið að flokksmerki Kommún-
istaflokksins hefði verið þvert yfir
skjáinn en htlu grasrótarsamtökin
og stjórnarandstööuflokkarnir
hafðir í kraðaki neðst á skjánum.
Svoleiðis lagað kalla íslenskir fjöl-
miðlar skýlaust brot á mannrétt-
indum og við í hinum svokölluðu
lýðræðisríkjum vestursins for-
dæmum að sjálfsögðu slíkt.
Starfshættir Stöðvar 2 eru jafn-
siðlausir og það sem tíðkast í ein-
ræðisríkjunum. Munurinn er bara
sá að Stöð 2 matreiðir hlutdrægn-
ina betur og lætur ekki eins mikið
á henni bera.
Við í hinum svokölluðu „smá-
flokkum" höfum ekki nokkra að-
stöðu til samkeppni við ríkisstjórn-
arflokkana því þeir hafa öll fjárlög
íslenska ríkisins til að leika sér með
í kosningabaráttunni og stjórnar-
andstöðuflokkarnir á þingi hafa
bæði ríkisstyrki til blaðaútgáfu og
opinbera sjóði til að gartga í. Ef ofan
á þetta bætist svo hlutdrægni fjöl-
miðla erum við fyrirfram dæmd
úr leik.
Það hlýtur að vera grundvallar-
atriði í lýðræðisríki að öli stjóm-
málaöfl hafi jafna möguleika á að
kynna sjónarmið sín. Ef íslenskir
fjölmiðlar fara ekki að átta sig á
því er illa komið fyrir lýðræði á
Islandi.
Kristín Sævarsdóttir
,,.. þeirhafaöllfjárlögíslenskaríkis-
ins til að leika sér með 1 kosningabar-
áttunni... “